Lögberg - 04.01.1945, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. JANÚAR, 1945
Al l < \>t \L
IWENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNS§ON
Fegrunar auglýsingarnar
“Eftir kossinn máttu vara þig
á kvefi og sárum hálsi. Skolaðu
strax hálsinn á þér úr tilnefndri
gerileiðandi blöndu.”
Þessi skringilega auglýsing
stóð í einu af hinum myndauð -
ugu og víðlesnu kvenna mánaðar
ritum, með mynd af pilti og
stúlku, sem voru að kyssast, og
annari þar sem þau voru að skola
á sér kverkarnar.
Oftast þegar fólk flettir þess-
um tímaritum, rennir það fljót-
lega augunum yfir hinar litfögru
auglýsingamyndir en les sjaldan
hið prentaða mál auglýsinganna,
en hin ofannefnda auglýsing,
sem prentuð v'ar í feitu letri var
eitthvað svo hjákátleg að maður
fór að lesa fleiri auglýsingar með
athygli til þess að vitá hvort þær
væru margar skrifaðar í þessum
anda.
í þessum kvennaritum er
megnið af auglýsingunum um
allskonar snyrti- og fegrunar-
vörur. Eftir að hafa lesið nokkrar
þessara auglýsinga, virðist óhjá-
kvæmilegt að komast að þeirri
niðurstöðu að kvenþjóðin sé bein
línis og óbeinlínis hrædd til þess
að kaupa sumar þessar vörur, það
er að segja, þær konur og stúlk-
ur, sem eru svo barnalegar að
hægt er að hræða þær á þennan
hátt.
Myndir eru sýndar af stúlkum
'sem sitja einar sér, sútarlegar á
svip og yfirgefnar, vegna þess að
þær nota ekki tiltekíð tannkrem
til þess að gera tennur sínar
perluhvítar, eða þá vissa sápu,
krem eða púður til þess að hör-
und þeirra verði þannig að það
sé “unun að snerta það”. Þá eru
þær hræddar á allskonar ólykt,
sem þær eiga ekki að geta fundið
sjálfar, en aðrir finni, sem koma
í návist þeirra. Myndir eru sýnd-
ar af fólki sem er að hvíslast á
um þessa vesalinga og af stúlk-
unni, sem skilur ekkert í því, að
enginn maður vill líta við henni,
dansa við hana né giftast henni.
Þennan ósóma má ekki nefna
með nafni; hann er svo skammar
legur, svo það verður að nota
upphafsstafina M.O., H.O., B.O.
o. s. frv. Til þess að forðast þessi
ósköp þurfa stúlkur ekki annað
en að kaupa tiltekin vötn, smyrsl
eða sápu og þá verða þær vin-
sælar og eftirsóttar og giftar
innan skamms tíma.
Allar, sem hlusta á útvarpið
kannast við sápu auglýsinga far-
aldrið. Það er varla hægt að snúa
á fréttunum, svo að fólk sé ekki
nauðbeigt um leið til þess að
hlusta á hinn gremjulega auglýs-
inga hávaða um sápu. Og engin
veit hver sápan er bezt, því hver
auglýsandi segir sína sápu bezta.
Eftir öllum þessum auglýsingum
að dæma, mætti maður halda að
það væri nýbúið að finna upp
þá sjálfsögðu nauðsyn að þvo
líkamann eða þá að óhreinindin
á fólkinu hér séu afskapleg.
í útvarpinu er einnig reynt að
hræða konur til þess að kaupa
vissar tegundri af sápu með því
að segja þeim hinar ólíklegustu
sögur, sem engin manneskja með
meðal skynsemi ætti að taka trú-
anlegar. Margar eru eitthvað á
þessa leið: Maðurinn var hættur
að sýna konunni sinni ástúð, svo
tók hún eftir því að honum varð
starsýnt á aðra konu í samsæti.
Hvað á hún að gera? Hún byrjar
að nota vissa sápu, þá varð hún
svo falleg að maðurinn fékk ást
á henni á ný! Stúlka, sem gekk
ekki í augun á piltunum byrjaði
að þvo sér með tiltekinni sápu
og hún var trúlofuð eftir nokkrar
vikur. Og svo er konan með
diskapönnu hendurnar — rauðar
Grikklandsmálin
og grófar. Hún skammaðist sín
að láta nokkurn mann sjá. sig
með þennap ósóma, en svo benti
einhver henni á að nota vissa
tegund af sápu og eftir nokkrar
vikur voru hendur hennar mjúk-
ar og hvítar sem liljur, og ham-
ingju hennar er borgið.
Það er ólíklegt að margar kon-
ur og stúlkur láti þessa áfjáðu
auglýsendur leika með sig. Það
er vitaskuld sjálfsagt og nauð-
synlegt að þvo líkamann og
ganga hrein og snyrtilega til fara.
Það hefur fólk vitað frá alda
öðli. Formæður okkar munu hafa
haft yndisþokka til að bera; þær
giftust og urðu hamingjusamar
jafnvel þótt snyrtiborð þeirra
væru ekki hlaðin allskonar
krukkum og flöskum, fullum af
krem, púðri, varalit, andlits-
farfa, háralit, augnabrúnalit,
smyrslum o. s. frv.
Fegrunarvöru iðnaðurinn hef-
ur vaxið stórkostlega þessi síð-
ustu ár. Síðan styrjöldin hófst
hefur engin skortur né skamtur
verið á þessum vörum hvernig
sem á því stendur því ekki er í
rauninni hægt að telja allar þess-
ar vörur nauðsynjavörur.
Ekki má skilja það svo að það
sé nokkuð athugavert við það,
þótt konur beri á sig eitthvað at
þessu dóti, því það er nú orðin
hefð og ef það er notað í hófi, þá
bætir það ytra útlit konunnar.
En líkamssnyrtingin getur farið
út í öfgar eins og alt annað.
Líkaminn má ekki verða að á-
trúnaðargoði, sem við sitjum
tímunum saman við að fegra.
Þær hendur sem eru grófar af
vinnu hafa oft meiri raunveru-
lega fegurð til að bera, heldur
en þær hendur sem líta svoleiðis
út, að þeim hafi aldrei verið dýft
í kalt vatn.
Hvort ertu hrifnari af þeirri
konu, sem situr tímunum sam-
an og ber krem á hendurnar og
nuddar þær; málar neglurnar og
fellur næstum í yfirlið ef ein
nöglin brotnar, eða þeirri konu,
sem vinnur að heimili sínu, saum
ar, þvær, þrífur til, matreiðir, —
gleymir sjálfri sér í umhyggju
fyrir börnunum og öðrum?
Sú síðarnefnda fær ef til vill
þessar diskapönnu hendur, sem
auglýsinga mennirnir tala um
með svo mikilli fyrirlitningu, en
eg hygg að í þínum augum og
mínum augum séu hendur henn-
ar fegri.
Vitaskuld er jafn heimilt, sam-
kvæmt lögum landsins að aug-
lýsa fegrunar vörur eins og aðr-
ar vörur; en um val á slíkum
varningi eins og öllum öðrum
varningi verður heilbrigð dóm-
greind að ráða úrslitum.
•
Móðir, geymdu hjarta þitt ungl'.
Sú móðir, sem er ung í anda
og tilfinningum, er mikil blessun
fyrir börn sín. Hún getur verið
barnaleg með þeim, og tekið þátt
í skemmtunum þeirra og leikj-
um. Hún verður nokkurs konar
eldri systir fyrir dætur sínar,
þegar þær stálpast, og þær hafa
hana að ráðunaut í öllu. Ung
stúlka, sem á slíka móður, mun
ekki flana hugsunarlaust út í
hjónabandið. Sú móðir verður
bezti vinur og félagi drengja
sinna, og varðveitir þá þannig
fyrir illum áhrifum annara.
Þeir verða stoltir af henni, elska
hana, og heimilið verður þeirra
kærasti staður í heiminum.
•
1 kaffiboði.
— Um frú Guðrúnu er ekki
nema gott eitt að segja.
— Þá skulum við heldur tala
um einhverja aðra.
Einræðisherrann
Eftir H. G. WELLS
Hinn heimskunni rithöfundur
H. G. Wells, segir svo í grein er
hann ritar um Mr. Churchill:
“Maðurinn sem girnist að verða
einræðisherra Bretlands, hefir
lokið hlutverki sínu, og kominn
tími til að hann láti af opin-
berum störfum með sína lárviðar
sveiga, áður en vér gleymum að
vér stöndum 1 skuld við hann.”
Þessi grein eftir hinn xfræga
höfund ber yfirskriftina: “Churc
hill verður að segja af sér.”
Mr. Wells segir að mök Churc-
hill við kóngafjölskyldur Norð-
urálfunnar, séu hans síðustu
kveðjuorð til trausts og trúnaðar
þjóðanna.
“Vér viljum að hann segi af
sér einmitt nú, áður en honum
gefst tækifæri til að gjöra oss
frekar til vansæmdar. Vér ósk-
um þess ekki eingöngu vegna
vor sjálfra, heldur einnig fyrir
hans eigin skuld, og því fleyri af
konungum veraldarinnar sem
hann tekur með sér úr umferð,
þess bjartari eru framtíðarvonir
mannkynsins.”
Mr. Wells telur framkvæmdir
þessa máls aðkallandi vegna þess
að síðustu athaf-nir Mr. Churc-
hills hafi verið alvarleg árás á
siðferðistilfinningu ensku þjóð-
arinnar.
“Það hvílir enginn vafi yfir
tilfinningum enskra manna og
kvenna út af hinum ljótu af-
skiftum vorum af málefnum
Grikklands og annara ríkja, sem
eru undir járnhæl enska íhalds-
ins.”
“I miðju og óvissu stríði hefir
þessi óviðjafnanlegi forsætisráð-
herra vor, steypt oss út í stétta-
stríð, og þar á ofan gegn réttum
málstað.”
“Ef vér ekki nú þegar bindum
enda á embættisferil Winstons,
mun Winston ráða niðuriögum
vorum.”
Úr “The Vancouver Sun”
Jónbjörn Gíslason.
kínverska flugfélagsins. Eg sá
Sjóndepra Churchills
Eftir ELMORE PHILPOTT
Englendingar hafa lag á að
klæða athafnir sínar í snotrann
og sniðugann búning, samfara
óvenjulegri varfærni. Aldrei
skjalfesti skoðun almennings sig
betur en þegar atkvæði voru
greidd um traustsyfirlýsingu
Churchills í enska þinginu 8. des.
Þrjátíu þingmenn greiddu at-
kvæði gegn hinni vopnuðu póli-
tík hans í Grikklandi, en tvö
hundruð og áttatíu fylgdu hon-
um að málum. Samtímis því voru
hátt á annað hundrað þingmenn
fjarverandi af ásettu ráði þegar
atkvæði fóru fram; þeir töluðu
skýrar með fjarveru sinni en
mögulegt var á nokkurn annan
hátt.
Winston Churchill er vafa-
laust merkastur Englendinga
þessa deyjandi tímabils. Hann
varð fyrstur allra málsmetandi
Breta til að skilja þýðingu hins
heimskulega samningabrasks og
undanhalds í alþijóðamálum.
Hann sá löngu áður en mönnum
eins og Chamberlain og Baldwin
var það ljóst, að sú stefna er
þeir fylgdu fram, var skemsta
leið til sjálfsmorðs.
En látum oss ekki gleyma því
að Churchill bjó þjóð sína til
varnar, af þeirri einföldu ástæðu
að hann var og er enn, víðsýnn
“imperialisti”.
Þær lyndiseinkunnir Mr.
Churchills, er gjöra hann ágæt-
ann leiðtoga í einum vissum
kafla veraldarsögunnar, eru eins
líklegar til að gjöra hann hættu-
legann í þeim næsta.
Lykilinn að lífstarfi hans og
viðhorfi er að finna í einni af
hans athyglisverðu og merku
ræðum; hann mælti á þessa leið:
“Á öllum tímum og við allar
hinar snöggu breytingar sem yf-
ir oss ganga, hefi eg verið sann-
ur og trúr gagnvart tveim aðal-
hugsjónum: mikilleika Brezka
heimsveldisins og hins sögulega
framhalds tilveru vorrar á heima
landinu”.
Hér kemur hinn sanni Churc-
hill fram. Hann er lýðveldis-
maður heimafyrir, en ætíð
“imperíalisti” að heiman og tel-
ur réttmætt að vissar þjóðir hafi
lyklavald yfir annara þjóða skipu
lagi og athöfnum.
Hann er talsmaður breskrar
ráðvendni í viðskiptum og forms
hins enska lýðræðis, af sömu
meginástæðum og hann er ráð-
inn í að halda Indlandi í póli-
tískum viðjum.
Mr. Ohurchill 'hafði ekkert
samviskubit á árinu 1944, þó
hann tæki traustataki á ensku
herliði á þýzkum vígstöðvum til
að skerast í leikinn 1 sérmálum
Grikkja.
Árið 1918—19 var hann mest
allra manna ábyrgðarfullur fyrir
vopnuðum afskiftum af sérmál-
um Rússa, þau afskifti eitruðu
öll sambönd og alla samvinnu
milli Rússa og vestrænu þjóð-
anna fullann mannsaldur. Sú af-
skiftasemi Breta er meira en
nokkurt annað einstakt tilfelli,
ábyrgðafull þess þjóðfélagslega
ruglings er gat fasismann, sem
hefir steypt oss út í yfirstandandi
styrjöld.
Japanar voru vissulega hjart-
anlega samþykkir innrás Breta í
Rússland í síðasta stríði. Þegar
Bretar fóru herskildi að vestan,
vóðu Japanar inn að austan.
Bandaríkin ákváðu að samein-
ast Japönum, svo víst væri að
þeir kæmu til baka. Stjórn
Kanada samþykti þá uppástungu
Breta að senda einnig liðsstyrk,
svo taflið liti út sem alþjóða við-
fangsefni.
Öll þessi atvik eru næsta bros-
leg öllum þeim sem nenna að
fletta upp þeim kapítula verald-
arsögunnar.
Hinn þýðingarmikli þáttur
þessa máls er sá, að árið 1918—19
var örsmár minnihluti Síberíu-
manna kommúnistar, við komu
innrásarmanna, en yfirgnæfandi
meirihluti þegar þeir fóru.
Mín spá er sú, að áhrifin verði
hin sömu í Grikklandi og enn-
fremur að þvættingur Breta um
Sforza greifa valdi því að hann
verði fyrstur manna kjörinn til
embættis við frjálsar kosningar
í ítalíu.
að kaupa þær. Flestar þessara
Úr “The Vancouver Sun”
Jónbjörn Gíslason.
Dýrtíðin í Kína
menn vinna að því í óða önn að
bera stóra kassa út úr flugvél-
inni og koma þeim fyrir í hlaða.
Eg vissi, að innihald kássanna
myndi vera lyf gegn sjúkdómi
líkama fjármálalífsins í Kína —
kínverskir bankaseðlar frá Banda
ríkjunum.
Flestir þessara bankaseðla, sem
enginn nemur lægri upphæð en
tíu kínverskum dölum, vegna
þess að í verzlunum er varla
nokkurn hlut að fá gegn lægra
gjaldi en þeirri upphæð, eru
prentaðir í New York. Margar
smálestir þessara bankaseðla
eru svo -sendar í hverjum mán-
uði með skipum til Indlands, en
fluttar þaðan loftleiðis til Kína.
Fyrirætlun Chungking-stjórn-
arinnar er sú, að láta prentsmiðj-
urnar, sem prenta seðla þessa,
hafa við verðlaginu, sem hækkar
um allt að tíu af hundraði á mán-
uði hverjum. Seðlamagnið, sem í
umferð er, er svo geysilegt, að
stjórnin áræðir ekki að birta hin-
ar raunverulegu tölur. Kín-
verskur fjármálafrömuður tjáði
mér, að fyrir einu ári hefði á-
standið verið orðið þannig, að
ekki virtist auðið að komast hjá
algeru hruni. En fjárhagshrun
hefur þó ekki skollið yfir Kína,
að minsta kosti ekki enn sem
komið er.
Ching Kai-chek hershöfðingi
hefur komizt þannig að orði, að
margt sé enn ógert af því, sem
teljast verði brýn nauðsyn í sam
bandi við ráðstafanir hins opin-
bera í verðlagsmálum. Þetta eru
efalaust orð að sönnu. í sumum
héruðum Kína hefur verðlag alt
að því tvö-hundruð-og-fimmtug-
faldazt frá því, sem var árið 1937.
Hið lögboðna gengi er nú tutt-
ugu kínv*rskir dalir fyrir hvern
Bandaríkjadal, en stjórnarerind-
rekar og erlendir fréttaritarar fá
þó þrjátíu kínverska dali fyrir
hvern Bandaríkjadal. En þeir,
sem stunda leyniverzlun, krefj-
ast áttatíu til níutíu kínverskra
dala fyrir hvern Bandaríkjadal.
Við Ameríkumenn getum gert
okkur í hugarlund, hvaða áhrif
3að myndi hafa, ef Bandaríkja-
dalurinn félli í verði álíka mikið
og raunin hefur á orðið um kín-
verska dalinn. Við fengjum þá
Jýrir einn dal aðeins hálfa öskju
af ódýrum vindlingum, hálft
pund af baunum, sex vélritunar-
blöð eða önnur slík verðmæti.
Nýir skór kosta í Kína sextíu
Bandaríkjadali, Fyrsta máltíðin,
sem eg neytti í veitingahúsi í
Chunking, kostaði fimmtíu
Bandaríkjadali fyrir fjóra okk
ar.
Enda þótt Japanir ráði yfir járn
brautum og hafnarbæjum Kína
og flutningar allir til landsins sé
miklum erfiðleikum háðir, er
mikið um alls konar munaðarvör
ur í verzlunum þar í landi. Þar
voru á boðstólum flestar þær
vörur, sem nöfnum tjáir að nefna
og öllum falar, sem höfðu efni á
Grein þessi, sem er eftir Erie
Sevareid og hér þýdd úr tíma-
ritinu The Reader’s Digests,
fjallar um hina geysilegu dýr-
tíð í Kína, éem er hin mesta í
gervöllum heimi og á engan
sinn líka í sögunni, nema ef
vera skyldi í Þýzkalandi um
1923. Höfundur greinarinnar
hefur dvalizt í Kína og er
því málum þessum vel kunn-
ugur. Mun mörgum þykja fróð
legt að lesa um viðhorfin þar
austur frá og álit ráðandi
manna á hinni miklu vá, er af
dýrtíðinni stafar.
Aldrei hefir önnur eins dýrtíð
ríkt í nokkru landi veraldar
eins og í Kína nú, nema ef vera
skyldi í Þýzkalandi um 1923. —
Fyrir nokkrum vikum var eg
staddur á stórum flugvelli þar
landi og horfði á flugvélarnar
er komu frá Indlandi. Þar ægði
saman sprengjuflugvélum og or
ustuflugvélum. í einu horni flug
vallarins kom eg auga á flutn
ingaflugvé'l, sem bar einkenni
vara voru til komnar vegna hinn-
ar ólöglegu verzlunar við Shang-
hai, Hong Kong og jafnvel Tok-
yo. Víðtæk ólögleg verzlun er rek
in milli hins frjálsa Kína og
þeirra héraða landsins, sem eru
á valdi óvinanna, og þúsundir
Kínverja og Japana hafa stór-
auðgazt á henni.
Stjórnarvöldin hafa þó lagt sig
öll fram um það að halda niðri
verði á hrísgrjónum, sem eru að-
alfæðutegund landsmanna. Hefði
stjórnarvöldunum ekki tekizt
þetta, myndu miljónir manna
hafa orðifS hungurmorða. En
þrátt fyrir ákvæði þau, sem sett
hafa verið í þessum efnum,
hækkuðu hrísgrjón stórkostlega
í marz og september síðastliðn-
um, einkum þó í Chungking og
nágrenni hennar.
Hermenn, kennarar og aðrir op
inberir starfsmenn, sem hafa föst
laun, hafa orðið harðast úti af
völdum dýrtíðarinnar og eiga við
hinn þyngsta hag að búa. Þetta
eru raunverulega einu aðilarnir,
sem starfa í þjónustu ríkisins í
Kína, og í öllum löndum er þeim,.
sem eru á föstum launum hættast
við hruni af völdum dýrtíðar. —
Margir þessara aðila myndu hafa
látið lífið af hungri og harðrétti,
ef ríkisstjórnin hefði ekki valið
þann kostinn, að kaupa hrís-
grjónabirgðir, sem hún hefur svo
selt þeim fyrir sanngjarnt verð.
En sumir Kínverjar hafa haft
lítið af erfiðleikum dýrtíðarinnar
að segja. Það er jafnvel orðið erf-
itt að fá sér far með rickshaw-
vögnum í Chungking nú orðið,
því að eigendur þeirra hafa svo
góðar tekjur, að þeir þurfa ekki
að leggja sömu áherzlu á að
rækja starfa sinn og fyrrum var.
Þeir lifa að hætti hátekjumanna
og berast mikið á.
Rannsóknir, sem gerðar hafa
verið fyrir forgöngu háskólans í
Nanking, sem nú starfar í Cheng
tu, hafa leitt í ljós, að stórbændur
komast nú mun betur af en var
fyrir stríð. Hagur smábændanna
er mjög áþekkur því, sem var
fyrir stríð, en verkamennirnir í
borgunum búa nú við mun betri
kjör en nokkru sinni fyrr.
Bandaríkjamenn veittu Kín-
verjum fimm hundruð miljóna
dala lán fyrir einu ári. En lán
þetta var aldrei notað vegna þess,
að engin verzlun var rekin milli
þessara landa. Þess vegna hefur
verið ákveðið að senda gull til
Kína sem nemur tvö hundruð
miljónum dala, til þess að eitt-
hvað verði þó gert í því skyni að
bæta hag þessa bágstadda lands.
Gull þetta mun brátt verða sent
til Kína. Það mun verða áttatíu
til hundrað flugvélafarmar, og
raunverulega má segja, að það
séu neyðarúrræði, að í slíkt skuli
ráðizt, þegar að því er gætt, að
ekki er unnt að koma nægilegum
hergögnum til Kína, vegna flutn-
ingaerfiðleika.
(Frh. á bls. 8)
l!!IIB!!!l
r!!a«!!!!l
I'!'■ "■ "■"'■'!!!B!!!1I
Samkeppni nútímans
krefst sérmentunar
Æskulýður þessa lands, engu síður en annara þjóða,
krefst sérmenntunar, eigi hann að geta staðist próf
hinnar ströngu samkeppni á vettvangi viðskiptalíísins,
og af þessari ástæðu, er verzlunarskólamenntun í raun-
inni óumflýjanleg.
Vér höfum nú til sölu nokkur námskeið við fullkomn-
ustu verzlunarskóla Vesturlandsins, sem væntanlegir
nemendur ættu að færa sér sem allra fyrst í nyt; þeir,
sem slíkt hafa í hyggju, ættu að snúa sér tafarlaust til
skrifstofu LÖGBERGS
695 Sargent Avenue, Winnipeg
og leita þar nauðsynlegra upplýsinga; það borgar sig!
■!IIIMI!B!!!IBUIMI!i!B!liiHai!ai!lH!!liaiilíBI!l!BU!IHillll
I !!;!■!!!!
Ilí!1®'-!
! ■ ■ V ■ ■ !