Lögberg - 29.03.1945, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 29. MARZ, 1945
3
brýtur hann ekki lögmál fagur-
íræðilegrar háttvísi.
^að eru í ljóðum hans tvær
andstæður, sem báðar eiga rót
Slna í tíma eins og vorum og
tilheyra okkur sjálfum, tilheyra
°llum mönnum á öllum tímabil-
Urn þegar örvænting upplausnar-
mnar og von hins nýa heims
togast á um völd yfir sálum
nianna: annarsvegar gleðisveinn
lnn sem slævir þjáning sína með
heimslystum, hinsvegar spámað-
urinn, vandlætarinn. sem hirtir
En þegar minst varir hefur
hann dregið yfir sig spámanns-
kuflinn og stendur undir frelsis-
styttu höfuðborgarinnar, þulur
hærugrár, bleikur á vanga, reið-
í kvæði um næturkyrðina yrk-
lr hinn sami einmana vitringur
þjóð sína um leið og hann boðar
betri heim. I öllum verkum hans
eru þessar tvær andstæður ríkj-
andi. Ýmist er hann við skál og
hefur stefnumót við fagra mey
eða dregur sig út úr heims-
glaumnum til fjalla, eða í ein-
hverja einveru sem jafngildir
fjöllum, bregður sér síðan niður
á láglendið til að formæla harð-
stjórum og telja um fyrir lýðn-
um. I gervi gleðisveinsins yrkir
hann í fullkomnu andófi við all-
ar borgaralegar dygðir, þar á
meðal hjónaband og hófsemi:
ir upp stafinn reiðilega og mæl-
ir við borgina skjálfandi röddu
af djúpri sorg, — greinilega kom-
inn í einan karllegg af spámann-
inum Jeremía:
undir ferhendulagi Ómars
Kajams:
Heimferðarsaga
V estur-Islendings
Margur íslendingurinn hefir
fundið sárt til þess, hvílík blóð-
taka vesturfarirnar voru fyrir
okkar fámennu þjóð. Mun þó sízt
of mikið úr því gert. En sú hefir
orðin raunabótin, að þúsund-
irnar, sem vestur fluttust, hafa
ekki horfið og týnzt í hinni
miklu deiglu óteljandi þjóðerna,
sem Vesturheimur er, heldur
verið fastheldnir á gamlar erfð-
ir og þó langflestir reynzt hinir
nýtustu þegnar í nýja landinu
og borið hróður íslands og ís-
lenzks ættboga heimshafanna
á milli. Verður það aldrei tölum
talið né vog vegið, hvílíkar stoð-
ir þessir útverðir íslenzka kyn-
stofnsins, þekktir og óþekktir,
hafa reynzt okkur hinum, er átt
höfum örlög í gamla landinu.
Einn þessara ómetanlegu út-
varða er Svarfdælingur, sem fór
af landi brott laust fyrir alda-
mótin, þá nítján ára piltur,
snauður að öðru en trúnni á líf-
ið. Þessi svarfdælski piltur er nú
nafnkunnur meðal íslendinga
austan hafs og vestan — Sóffón-
ías Þorkelsson, iðjuhöldur í
Winnipeg. Sóffónías hefir þrí
vegis heimsótt ættlandið síðan
hann fluttist vestur: árið 1913,
1930 og síðast 1940. Dvaldi hann
þá hér alllengi.
Nú í vetur hefir Sóffónías sent
okkur austur yfir hafið stórt rit,
tveggja binda, er hann skráði
eftir þessa síðustu Islandsför
sína og hefir sjálfur kostað út-
gáfu á. Nefnir hann það “Ferða-
hugleiðingar”. Fjallar það um
ferð hans og kynningu hans af
mönnum og málefnum hér
heima. En inn í þetta er ofið
minningum hans sjálfs frá ungl-
ingsárunum og ýmsum vonum
og framtíðarhugsjónum. Er
hann hvergi ragur að láta hisp-
urslaust í ljós álit sitt, þótt hvar-
vetna sé orðum í hóf stillt. Seg-
ist hann sjálfur búast við, að
sumt, sem á sé minnzt í bók-
inni, verði ekki öllum lesendum
að skapi. En hann biður engrar
afsökunar' á því. “Allir hafa
fyllsta rétt til þess að láta skoð-
anir sínar í ljós.”
En þótt Sóffónías komizt
sjálfur svo að orði, þá munu
flestir íslendingar kunna hon-
um miklar þakkir fyrir bókina.
Hún er spegilmynd þeirrar
djúpstæðu ræktarsemi og
fölskvalausu ástar, sem hann
ber í brjósti til lands og þjóðar.
Hún er boðberi hressilegra og
þróttmikilla lífsskoðana, skorin-
orð og laus við alla væmni. Og
hún er sýnilega árangur ná-
kvæmra eftirgrennslana og í-
hugana hins glöggskyggna
manns, sem er hér flestum
hnútum kunnugur, en getur þó
litið á allt frá sjónarhóli gests-
ins. Gegnir furðu, hversu mikil
og góð skil hann kann á hinum
fjarskyldustu hlutum og lítt
gætir missagna. En mest far hef-
ir hann sýnilega gert sér um að
kynnast atvinnulífi þjóðarinn-
ar, enda sjálfur maður, er hóf
starf í framandi álfu með tvær
hendur tómar en varð á skömm-
um tíma umsvifamikill iðju-
höldur á amerískan mæli-
kvarða. Þetta er því lærdómsrík
bók. Þótt því fari víðs fjarri, að
hann dragi fjöður yfir kosti
þjóðarinnar, þá gleymir hann
ekki heldur veilunum í þjóðlíf-
inu og segir okkur hiklaust til
syndanna. Og sá er vinur, sem
til vamms segir, og væri það
gæfa að meiri, ef sem flestir
vildu lesa með athygli þá kafl-
ana, er fjalla um ranghverfuna
á háttum okkar og hneigðum.
Á sama þátt mættu viðurkenn-
ingarorð þessa reynda og víð-
sýna manns verða örvun í erf-
iðri baráttu þjóðarinnar fyrir
framtíð sinni og menningu.
Gamansemi ^höfundar og karl-
mannlegur þróttur gerir hvort
tveggja skemmtilegt aflestrar.
Bókin er prýdd fjölda mynda
af mönnum, mannvirkjum og
stöðum. Því miður er mikið af
prentvillum í henni, en fæstar
eru þó meinlegar, og að öðru
En sá sem tign og töffa lífsins fann
og treystir á það ljós, sem vermir hann,
mun ganga út og góðum fræum sá,
en gleyma því, hver syngur hann í bann.
Hann bendir þeim sem vorsins veldi þrá
og vilja alt í fegra ljósi sjá.
Hann leiðir þá um lífsins fjöll og dali
uns loginn helgi skín — og frelsar þá.
Lesbók Mbl.. 21. jan.
Og heldur vil eg dansa einn dans í viltri gleði
en dragast út í leikinn. Eg syng þó aðrir kveði,
og hirði hvorki um sakrament, sálmabók né prest.
Fyrir gleði eina nótt læt eg gæfu mína að veði.
Guðsríki er þeirra sem elska lífið mest.
Um miðnætti þá hvíli eg á mjúkum liljubeði.
Á morgun er eg týndur ... Það er best.
Hvort hafa lög þín leyft það kynslóð ungri
að leggja nokkurn vöxt í þína smæð?
1 kjöllurum þínum kveljast menn af hungri,
en kafna í spiki á næstu hæð.
Víst hefur fals og Farísea kenning
f jötrað þinn hug og eðli þínu spilt.
Brjóst þitt er kalt, í brotum öll þín menning
og börn þín hrjáð og áttavilt.
Hví vilt þú lengur samviskuna svæfa?
Er sál þín kjarklaus og innantóm?
Á kirkjum þínum krossar háir gnæfa,
en kristni þín — er fals og hjóm.
Kveðjusamsœti í Vancouver B.C.
samsæti
og Mrs.
í’ann 10. marz, var
haldið á heimili Mr. ID _______
^næbjörn Polson að 36 Nanaimo
stræti, voru þar saman komnir
hIíl 50 manns.
Tilefni þessa samsætis var að
hveðja þau Mr. og Mrs. G. J.
^leson frá Glenboro, Man., sem
Þá voru á förum heim til sín aft-
^r> eftir nokkra vikna dvöl hér
1 borginni. Þau komu hingað
vestur sér til skemtunar, en þó
Serstaklega til að heimsækja son
Slnn og tengdadóttur, Próf. og
f®rs- T. J. Olseon. Er Próf. Oleson
ennari í sögu og þar tilheyr-
^ndi fræðigreinum við Uni-
Versity og British Columbia.
Samsætinu stýrði Mr. Einar
aralds, og var hann fyrstur á
hagskrá til að ávarpa heiðurs-
S^stina. Aðrir, sem tóku til máls
Voru, séra Rúnólfur Marteinsson,
arl Frederickscn, F. Lingdal,
■ Priðleifsson, Miss Gerda
nristopherson og Ármann Björn
s°n skáld, sem flutti heiðurs-
§estunum kvæði, sem hann hafði
Srníðað fyrir þetta tækifæri. ís-
enzkir söngvar voru alltaf sungn
a milli ræðanna. Þegar því
Var lokið, kallaði forsetinn á
Sera R. Marteinsson aftur, og þá
avarpaði hann heiðursgestina
^eð vel viðeigandi ræðu, og gaf
eim_ fyrir hönd þeirra gömlu
nýju vina þeirra> sem þama
ru saman komnir, tvær litlar
Josmyndir, var önnur af “The
mns Gate Bridge”, sem er eitt
esta mannvirki hér í British
0 ubmia. Hin myndin er af “The
Q ancouver Harbour Waterfront”
y“ Sv° skrautlegt einkunnarorð.
ar þetta sett í umgjörðir undir
þe.ri- Áttu þessir munir að vera
i . m «1 minnis um komu þeirra
^ar iltia ^aii sonardótt-
Peirra, látin afhenda afa sín'-
um og ömmu gjafirnar, og gjörði
hún það mjög rausnarlega.
Bæði Mr. og Mrs. Oleson þökk-
uðu fyrir þessar gjafir og þá vin-
áttu, sem þeim væri sýnd með
þessu samsæti. Var ræðu Mr.
Olesons mjög eftirtektarverð.
Hvatti hann okkur til að halda
hópinn sem íslendingar og halda
við okkar félagsskap.
Þegar þessu var öllu lokið,
báru konurnar fram kaffi og
rausnarlegar veitingar, eins og
hvern lysti.
Eins og allir vita, sem fylgjast
með því sem er að gjörast á
meðal okkar Vestur-íslendinga,
er Mr. G. J. Oleson framarlega í
fylkingu þeirra, sem mest og
best hafa unnið að því, að við-
halda íslenzkum félagsskap, ís-
lenzku þjóðerni og íslenzkri
tungu hér vestan hafs. Hann
hefur unnið að því um langt
skeið, að bylggja og viðhalda
kirkjulegum félagsskap. Líka
hefur hann tekið mikinn þátt í
þjóðræknis starfi Vestur-lslend-
inga og kemur hann þar víða
við sögu. Það kom líka fram í
ræðum þeirra, sem tóku til
máls, að við hefðum kosið það
helst, að geta haft þa.u ávallt
hér í okkar félagsskap. Þess var
líka getið að það væri ósk okkar
allra, að þau ættu eftir að heim-
sækja okkur aftur, og mundu
vinir þeirra hér, láta sér ant um
að taka vel 'á móti þeim.
Þegar komið var fram að mið-
nætti, þá voru heiðursgestirnir
kvaddir og þakkað fyrir komuna
og óskað lukkulegrar ferðar aft-
ur heim til sín.
Var þetta samsæti hið virðu-
legasta og ánægjulegasta að öllu
leyti.
S. Guðmundsson.
Heimfararleyfi
Flutt í samsæti Mr. og Mrs. G. J. Oleson.
Hann sagði: “Hryggist með hryggum”.
Það háleita boð eg skil.
Það útlegst: Að sýna samúð
í sorginni — finna til.
Og líka: “Gleðjist með glöðum”.
Þó við getum ei skilið, að
yið séum bræður og systur.
Er sjálfsagt að gera það.
En, “vandi fylgir vegsemd”.
Og vanda eg er í.
Upp í ermina mína,
óvart lofað því
að segja þeim “eitthvað” til sæmdar
— samanvöldum tveim —
heiðursgestunum hérna:
Hamingjan fylgi þeim.
Góðvina — eins og gengur —
gat eg ei neitað bón
en afsaka það með því, að
þau eru vænstu hjón.
Það er ekki alment siður
að ausa lofi menn.
Þó oftast bróður á bak sé
borin vel saga enn.
En, það er höfðingjaháttur
— herrar mínir og frúr —
að “leysa gest út með gjöfum”
og garði fylgja úr.
Einkum, ef hann vildi „
afturkomu hans.
Nú stundum ber stafkarls gerfi
stórlyndi erfingjans.
Það var og er og verður
vonandi lengi enn,
kallaður gróði — í kyrþey —
kynning við suma menn,
— þó oft sé litlu launuð —.
Um leið og við snúumst á hæl
veifum við og segjum:*
Verið þið blessuð og sæl!
Á. B.
leyti er frágangurinn allgóður.
Hvort bindi er nær 300 blaðsíð-
ur að stærð, og verð þeirra
beggja er 80 krónur ib.
J. H.
Tíminn,'23. jan.
SIGURLÁNSÚTBOÐIÐ
NÝJA
hefst í apríl. Oft er þörf,
en nú er nauðsyn. Kaupið
alt, sem þér megið!
Business and Professional Cards
DR. A. BLONDAL Dr. S. J. Johannesson
Physician & Suryeon 216 RUBT STREET (Beint suBur af Banning)
602 MEDICAL ARTS BLDQ. Síml 93 996 Heimili: 108 Chataway Talsfmi 30 877 •
Simi 61 023 ViOtalstiml 3—6 e. h
DR. A. V. JOHNSON
Dentisl
(06 SOMERSET BLDQ.
Thelephone 97 932
Home Telephone 202 398
Dr. E. JOHNSON
304 Eveline St. Selkirk
Office hrs. 2.30—6 P.M.
Phone office 26. Res. 230
Frá vini
Office Fhone Res. Phone
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Offlce Hours: 4 p.m.—6 p m.
ond by appolntment
DR. ROBERT BLACK SérfræSlngur I Augna, Eyrna, nef og h&lssjúkdömum 416 Medícal Arts Building, Graham and Kennedy St. Skrifstofuslmi 93 851 Heimaslmi 42 154 DRS. H. R. and H. W. TWEED Tanitlceknar • 406 TORONTO QEN. TRC8TI8 BUILDINQ Oor. Portage Ave. og Smith l*t. PHONE 96 952 WINNIPEG
Hletfets Studios £44±. -224 Notre Dame-
EYOLFSON’S DRUG PARK RIVER, N.D. tslenzkur lyfsali Vðik getur pantaö meOul og annaB meB pösti. Fljöt afgreiBsla. 1
A. S. BARDAL 64 8 SHERBROOK ST. Selur Ukklstur og annast um ttt- farir. Allur fltbflnaBur stt bezti. Ennfremur selur hann allskonar minnlsvarBa og Iegstelna. Skrifstofu talsimi* 27 324 Helmilis talslml 26 444 Legstelnar «em skara framúr Úrvals blfi-gryti og Manitoba marmarl Skrifiö eftir verOakrd GILLIS QUARRIES. LTD. 1400 Spruce St. Simi 28 893 Winnipeg, Man.

HALDOR HALDORSON byggingameistari 23 Music and Art Building Broadway and Hargrave Winnipeg, Canada Phone 93 055 s J. J. SWANSON & CO. LIMITED 808 AVENUE BLDQ., WPQ • Faateignasalar. Lelgja hfls. Út- vega peningalfin og eldsábyrgB. bwelBaábyrgB, o. s. frv. Phone 97 538

INSURE your property wlth HOME SECURITIES LTD. 468 MAIN ST. Leo E. Johnson A. I. I. A. Mgr. Phones Bus. 23 377 Res. 39 433 ANDREWS, ANDREWS THORVALDSON AND EGGERTSON LSgfrceOingar 209 Bank of Nova 8cotla Bld*. Portage og Qarry St. Stmi 98 291

TELEPHONE 96 010 H. J. PALMASON & CO. Chartered Accountants 1101 McARTHUR BUILDINQ WINNIPEQ, CANADA Blóm slundvíslega afgreidd m ROSERY11» StofnaB 1905 427 Portage Ave. Sími 97 466 Winnipeg.

Phone 49 469 Radio Service Speclallsts ELECTRONIG LABS. H. THORKELSON, Prop. The most up-to-date Sound Equlpment System. 130 OSBORNE ST., WINNIPEG GUNDRY & PYMORE LTD. British Quality — Flsh Nettíng 60 VICTORIA STREBT Fhone 98 211 WWinlpeg ttanager. T. R. THORTALDBOM Tour patronage will be ippreclated

Q. F. Jonasson, Pres. 6» Man. Dlr. 8. M. Backman, Sec. Keystone Fisheries Limited 404 Scott Block Slmi 95 227 WHoleaale DUtributort af FREBB AKD I*RÓZEN FI8R CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. t. B. Page, Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Flsh. 311 Chambers St. Office Phone 26 328 Res Phone 73 917.

MANITOBA FISHERIES WINNIPEQ, MAN. T. Bercovitch. framkv.ttf. Verala I heiidaölu meS nýjan og froslnn flak. 806 OWENA ST. Skrlfstofuaiml 66 666 Heimaalmt 66 468 — LOANS — At Rates Authorized by Small Loans Act, 19 39. PEOPLES FINANCE CORP. I/TI). Licensed Lend-rs Established 1929 403 Tlme Bldg. r’hone 21 429