Lögberg - 30.08.1945, Síða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. ÁGÚST, 1945
3
Nokkrar smágreinar
um drauma
Spádraumur.
Þótt undarlegt megi heita, þá
vilja sumir færa það gegn
draumaskýringu dr. Helga Pét-
urss, að menn dreymi fyrir ó-
orðnum atburðum. Gæta þeir
menn þess ekki, að sambandið,
sem dr. Helgi talar um milli
draumgjafa og draumþega er
eina leiðin til þess, að draumar
geti falið í sér slíkar vitneskj-
ur. Vit eða vitneskja, sem mað-
ur aflar sér ekki sjálfur, hlýtur
æfinlega að stafa frá einhverj-
um öðrum, einhverjum persónu-
legum vitanda, rétt eins og birta
stafar ekki nema frá birtugjafa,
og skal hér víkja að því lítið
eitt, hvernig eg hugsa mér, að
ákveðnir hlutir eða staðir, sem
manni í draumi þykir vera, geti
stundum verið fyrirboðar.
Þegar mann dreymir, þá þýðir
hann, af skiljanlegri ástæðu,
jafnan draumsýnfr sínar fyrir
eitthvað kunnugt sér úr vöku,
og munu tilsvaranir eða líking-
ar ráða miklu um það, hvað
hann ætlar hvað eina vera. En
þó getur þar fleira komið til
greina eins og t. d. það, að auk
áhrifa frá aðaldraumgjafa, sem
venjulega mun ekki vita af sam-
bandinu, berist manni hugboð
frá aeðri vitund, sem ekki kom-
ist í gegn á annan hátt en þann
að hafa áhrif á þetta. Þannig
get eg t. d. hugsað mér, að vegna
slíks hugboðs um yfirvofandi
veður úr einhverri átt, veður,
sem dreymanda skipti ef til vill
nokkru að vita fyrir, þýði hann
draumsýnirnar fyrir menn eða
staði í einmitt þessari átt, og
ráði drauminn svo fyrir því, sem
varð eða verður. En um drauma
sem mönnum virðast koma fram
eins og xeir voru dreymdir, hygg
eg að sé reyndar oft þannig, að
eins og þeir voru dreymdir, hygg
hverja vökusýn og litast þar af
í vitund dreymandans, minni
vökuatburðurinn á einhvern
draumatburð, svo að manni finst
draumurinn rætast eða koma
fram.
Svefn og hvíld.
Það er talið, að við erfiði og
starf myndist eiturefni í líkam-
anum; sem hann svo losni við,
þegar sofið er. En með því að
líta á svefninn sem mögnunar-
ástanda, eins og dr. Helgi Pét-
urss gerir, verður fyrst ljóst,
hvernig svefnhvíldin fer að því
að eyða þreytuefnum og bæta
upp slit. Eftir þeim skilningi er
svefnhvíldin aðeins aðstreymi
krafta, sem skipar niður efnum
frumanna og bætir sambönd
þeirra, en þreytan eða þreytu-
efni líkamans ekki annað en af-
leiðing þess að raskazt hefir úr
þeirri skipan, meðan vakað var.
Og það er í þessu sambandi,
mjög athyglisvert, að börn skuli
þurfa meiri svefn en fullorðnir,
þótt þau erfiði ekki, og er þess
einmitt að vænta, vegna þessara
nýbygginga, sem þar fer fram.
Hefi eg líka lesið í framlífslýs-
i'ngu þar, sem út frá þessu mátti
einnig búast við, að meðan hinir
nýju líkamir hinna framliðnu
voru að styrkjast, hafi þeir sofið
mjög mikið fyrst í stað. Gef-
ur slík frásögn mér nokkra á-
stæðu til að ætla, að ekki muni
allt vera svik og* vitleysa, sem
haft er eftir miðlum um líf eftir
dauðann, því að auðséð var, að
ritari bókar þeirrar, sem þetta
var í, eða höfundur, hafði enga
hugmynd gert sér um mögnun-
arástand svefnsins. Réð eg það
af því, hve ómerkilegan skiln-
ing og auðhrekjanlegan hann lét
í ljós á öðrum stað í bókinni um
orsakir drauma.
Langsögulegir draumar.
Það hafa sumir viljað halda
því fram, að í draumi geti mað-
ur á stuttri stundu lifað atvik
og atbutrðí, sem taka mundu
yfir langa tíma í vöku. En ein-
hverntíma dreymdi mig draum,
sem gerði mér, er eg vaknaði,
ljóst, hvernig slíkir draumar eru
eða geta verið tilkomnir. Draum-
inn man eg nú ekki allan, því
að eg sofnaði aftur eftir að eg
var að athuga hann; man ekki
Ijóst nema það, sem eg þá þekkti
eða athugaði. En það var, að eg
rifjaði upp andurminningu um
mann, sem eg þóttist hafa þekkt
fyrir löngu, en eg á þó enga
vökuminningu um. Gerði eg mér
þ|að Ijóst, er eg vaknaðj, og
líka, að þessar endurminningar,
sem voru nokkurnveginn ljósar,
voru ekki draumurinn, ekki það
sem var að ske. En eg get búizt
við, að í draumi eða eftir að
dreymt var blandi menn því oft
saman, sem þá dreymir, og hinu
sem þeir minnast í draumi, og
ætli svo drauminn ná yfir lang-
sögulega atburði, sem í vöku
kæmust ekki fyrir nema á löng-
um tíma. Væri slíkt mjög eðli-
legt, þar sem þær endurminn-
ingar eru ekki til í vökuvitund
þeirra, og þeir hafa einmitt ekki
áttað sig á því, að svefnvitund
þeirra og vökuvitund eru sitt
hvað.
Draumur um hröp.
Fróður maður hélt því fram
við mig, að draumar um hröp
í klettum eða á annan hátt væru,
einkum þó hjá börnum og ung-
lingum, miklu tíðari, en slíkt
ætti eða gæti átt sér stað í veru-
leika, og að þessir draumar gætu
því a. m. k. ekki allir átt rót
sína að rekja til sambands við
einhverja hrapendur. Talaði
hann um, eg held samkvæmt
skoðun, sem hann hafði heyrt
eða séð haldið fram, að ef til
vill bæri að líta á þessa drauma
sem endurminningar fró forfeðr-
um, sem héldu sig uppi í trjám
og hröpuðu stundum til jarðar
eða áttu það á hættu. Varð mér
•við þessu svarafátt í svip, því
að.um staðrjeyndina gat eg ef til
vill verið sammála, þó að mér
hinsvegar kæmi ekki til hugar
að taka skýringuna gilda. En
seinna sá eg betur, hversu óþörf
þessi leit til forfeðranna er, því
að hafi þessir hrapdraumar ver-
ið veruleiki hjá þeim, þá væri
ekkert því til fyrirstöðu, að þeir
ættu nú sinn veruleik á öðrum,
lítið eitt skemmra lífþróuðum
jarðstjörnum. En þó þykir mér
Hklegt, að nokkuð beri að líta
á þessi draumahröp, ef þau eru
-þá svo tiltakanlega algeng, sem
rangþýðingar á skyldum atburð-
um, og var það ef til vill bend-
ing til hins rétta, að það var
útfrá lýsingu viðtalanda míns á
eigin ferðalagi í flugvél, að þau
bar á góma. Man ef eftir, að
draumur um flug eða svif þótti
mér stundum í byrjun vera hrap,
og má vel vera, að slíkra rang-
þýðinga gæti meira hjá hörn-
um og unglingum. En um flug-
draumana er það að segja í þessu
sambandi, að þá er varla hægt
að skoða sem endurminningar
frá forfeðrum, þó að slíkt eigi
sér ekki stað hér á jörðu, sem
rpanni virðist þeir vera.
Flugdraumar.
Sagt hefir mér verið um kunn-
an menntamann, sem hallast
mjög að andatrú og guðspeki, að
hann viti sig stundum í svefni
yfirgefa líkamann og fara til
fundar við sálir kunningja sinna,
er eins standi á fyrir. Var mér
sagt að hann þættist stundum,
er hann lagði upp í þessar svefn-
farir, sjá líkama sinn liggja eftir
í rúminu, og skal eg auðvitað
ekki fortaka, hvað manni kann
að geta þótt í draumi. En vegna
ástæðu, sem öllum athugendum
drauma mætti vera ljóst, og þar
sem eg veit heldur ekki til, að
þeir, sem maður þessi þykist
hafa hitt í draumi, hafi samtím-
is þótzt hitta hann, þá leyfi eg
mér að efast um, að það hafi
nokkru sinni verið hans eigin
líkami, sem hann sá liggja eftir,
og mennirnir, sem hann þóttist
hitta, þeir sem hann ætlaði þá
vera. Og til stuðnings þeim efa,
sem er nú ekki einungis efi, er
það sem segir á einhverjum stað
í framlífsriti því, sem eg vitnaði
til í annarri smágrein minni hér
að framan, að fyrst eftir and-
látið séu menn ókunnandi eða
ómegnugir þess, sem síðar lærist,
að svífa eða fljúga. Mættu und-
arlegt heita, að menn skuli þó,
og það undireins í bernsku,
megna slíkt í draumi, og sam-
ræmist það ekki framlífsfrétt-
inni, nema svo sé litið á, að um
annan mann sé þá að ræða og
á annarri jörð, þar sem dreym-
andinn ætlar vera sjálfan sig.
Er þess einmitt getið þarna í
framlífsritinu, að þetta flug eða
svif hinna framliðnu manna, sé
alveg eins og það, sem maður
þykist stundum lifa í draumi.
Minnir mig, að því sé þar lýst
á þann hátt, sem eg kannast svo
vel við úr draumum mínum, að
huganum sé í byrjun beint að
etnhverjuim stað, sem svo sé
svifið til, og þannig frá einum
stað til annars. Og einhverntíma
þóttist eg í draumi vera að æfa
það að breyta um stefnu á flug-
inu — þótti það fara fram í löng-
um krókóttum gangi — og man
eg vel eftir ánægjunni, sem
fylgdi getunni til þess.
Draumur
fíjörns Björnssonar.
Vorið 1940 átti eg eitt sinn
tal við Pétur Benteinsson skáld
frá Grafardal, og sagði hann
mér þá meðal annars, að hann
hefði — eg held þá nýlega —
verið á miðilsfundi. En eitt af
því, sem* framliðinn sagði þar
fyrir munn miðils, var það, að
hann hefði vaknað þar til fram-
lífsins í bláu herbergi með gyllt-
um stjörnum. En áður um dag-
inn hafði eg átt tal við annan
mann. Björn Björnsson að nafni,
og sagði hann mér þá frá draumi,
sem hann hafðj dreymt einhverr^
tímann. Var draumurinn á þa
leið, að Björn þóttist vakna eins
og af svefni í rúmi á ókunnum
stað. Fannst honum það helzt
vera í einhvers konar sjúkrahúsi,
og sá hann þar fólk, og þótt-
ist þekkja sumt af því. En það
var eins og fólkið vildi leyna
hann einhverju eða vera í vanda
með, hvað segja skyldi. Þótti
Birni sér þá koma í hug, að hann
væri dáinn og í öðru lífi, og
spurði hann fólkið, hvort svo
væri ekki. Sagði það þá, að svo
væri. — Eftir þetta þóttist Björn
fara á fætur og vera alheill
heilsu og með styrkan líkama,
og allt þótti honum vera líkam-
Jegt og jarðlegt, sem fyrir augu
bar. En stofan, sem hann þóttist
vakna í, var blá með gylltum
stjörnum eins og sú, er Pétur
fékk lýsinguna af gegnum mið-
ilinn.
Draumur
Péturs Benteinssonar.
Ekki hafði eg veitt því eftir-
tekt fyrr en annar maður vakti
athygli mína á því, að fjarlægð-
armun staða eða hluta skynjar
maður síður eða ekki, nema neytt
sé beggja augna. En þó skynjar
maður ekki með sínum tveimur
augum fjarlægðarmun hinna
fjærstu hluta, sem sjá má,
stjarnanna. — Verður því að
ætla, að það hafi verið fyrir sam-
skynjan við einhvern betur
skyggnan en nokkur íbúi þess-
arar jarðar er, að Pétur Ben-
teinsson þóttist einu sinni í
draumi glögglega geta greint
einnig þann fjarlægðarmun.
Sleppi eg að gizka á, hvers vegna
sú skyggni hafi verið svo full-
komin, en læt hér koma draum-
inn eins og Pétur sagði mér hann
í bréfi til mín haustið 1941.
“Aðfaranótt 13. júlí síðastl.
dreymdi mig, að eg virti fyrir
mér shðurloftið hér um bil í
nónsstað. Heiðríkt var og blik-
andi stjörnur í heiðinni. En
stjörnur þessar sá eg ekki með
venjulegum hætti sem blikandi
ljósdepla á sléttum fleti, heldur
í mismunandi fjarlægð eins og
við greinum jarðneska hluti. Blik
þeirra var óvenju skært og ljós-
magnið margfalt við það, sem
eg hefi séð í vöku. — Á meðan
eg virti þetta fyrir mér, heyrði
eg einhvern segja fremur en að
eg segði það sjálfur: Það er ekki
fyrirhafnarlaust að kanna þess-
ar leiðir. (Hvort þetta var orð-
rétt svona, man eg ekki með
vissu) ”.
Sannleikseinkenni
draumsagna.
í bernsku heyrði eg einhvern-
tíma sagt, líklega samkvæmt
einhverri gamalli trú, að ein
mesta lygasynd væri að segja
viljandi rangt frá draumum sín-
um eða ljúga þeim upp. En margt
'er, sem veldur því, að sú lyga-
synd er stundum framin óvilj-
andi, eins og t. d. oftrú á spá-
gildi draumanna, sem mörgum
hættir við. Þykir mér sem oft
megi finna, ef draumsaga hefir
aflagast á þennan hátt, vansagzt
eða aukizt, og sé eg ekkert, sem
bendir til slíks í draumsögum
þeim, sem sagðar voru næst hér
að framan. Þykir mér t. d. sann-
söguleikinn sanna sig vel í því,
hve draumsýn Péturs Benteins-
sonar verður honum miklu ljós-
ari en það, sem hann heyrir vera
sagt eða þykist segja. Er skilj-
anlegt, að miklu auðveldlegar
framleiðist í vitund dreymanda
sýnir draumgjafans heldur en
hugmyndin, einkum þó, ef mikill
er munur vitunda þeirra. Má
vera, að Pétur hafi greint svo
óljóst, hvort það var hann, sem
sagði setninguna eða einhver ann
ar, vegna þess, að þar sem draum
gjafinn átti heima, hafi hugsana
skipti farið fram með nokkuð
öðrum hætti en hér gerist. —
Annars eru það mér beztu raun-
veruleikaeinkenni draumsagna,
að vel komi fram í þeim það
sem er, að draumsýnirnar séu
jafnan ókunnar dreymandánum
úr vöku, og að svefnvitund hans
sé önnur en hans eigin, þótt
honum finnist ekki svo, og er
hin eðlilega ástæða til þess sú,
að draumgjafanum finnst auð-
'Vitað, eins og er, að hann sé
enginn annar en hann sjálfur.
Hefir vegna vanþekkingar á
þessu aðalatriði jafnvel ekki
beztu skáldum tekizt að búa til
drauma eða draumsögur, svo að
ekki væri á þeim nokkur óveru-
leikablær eða skortur veruleika-
einkenna, sem þó komu oftast
fram, þegar sagt var frá raun-
verulegum draumum. En eins og
sýnt er fram á í ritum dr. Helga
Péturss, þá hefir hinn rétti skiln-
ingur á raunveruleik draumanna
aðra og meiri þýðingu en það
eitt að læra aðgreining réttra
og rangra draumsagna. Verður
ljóst af að sjá þá þýðingu, að
lognar draumsögur, sem spilltu
þarna eða töfðu fyrir framgangi
hins rétta, væri ekki eins sak-
lausar og í fljótu bragði kann
að virðast. Vænti eg þess, að ein-
hvern tímann muni menn sjá, að
meira máli hafi skipt framgangur
sannleikans í þessu efni en allur
árangur þess leiks, sem menn
færa nú stærri fórnir en nokkru
sinni hafa verið færðar á þessari
jörð.
Þorsteinn Jónsson,
á Úlfsstöðum.
Vísir 3. júl.
QF MIKIÐ AÐ GERT
Einn af lærisveinum Sókrates-
ar hafði löngun til þess að taka
lærimeistara sínum fram um það
að fyrirlíta jarðnesk gæði og
gekk því í rifinni og götóttri
kápu.
— Heyrðu, kæri lærisveinn,
sagði Sókrates við hann. — Hé-
gómagirnin gægist út um götin
á kápunni þinni.
Business and Professional Cards
DR. A. BLONDAL Dr. S. J. Johann**«on
Physician St Burgeon 216 RUBY STREBT
608 MEDICAL ARTS BLDQ (Beint suður a.f B&nnlng) Talaími 30 877
Slmi 9 3 996 HelmiU: 108 Chatawa y •
Stmi 61 028 VtOtalstiml 8—6 *. h.
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
•
SOMERSET BI.DQ.
Thelephone 97 932
Home Telephone 202 398
Fiá vini
DR. ROBERT BLACK
SérfræCingur ! Augna, Eyrna, nef
og hálssjúkdómum
416 Medical Arts Building,
Graham and Kennedy St.
Skrifstofuslmi 93 851
Heimaslmi 42 154
Dr. E. JOHNSON
804 Eveline St. Selkirk
Office hrs. 2.30—6 P.M.
Phone offiee 26/ Re*. 880
Office Phone Res. Phon«
94 762 72 40»
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDO.
Office Houre: 4 p.m.—6 p.m.
and by appotntment
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
TannUutcnar
•
466 TORONTO OEN. TRO«Tí
BTJILDXNO
Portage Ave. og KniiLh Bi
PHONE 9ti 952 WINNIPBO
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D
tslenzkur IpfsaH
P6lk getur pantaC meCul ok
annaC meO pðstl.
Fljöt afgreiOsla.
PHONE
96 647
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur Ukklatnr og annast um ðt-
farir. Aflur ÚtbflnaOur sá bestt
Hnnfremur sstur hann allskonar
mlnnlsvarOa og legsteina.
Skrlfstofu talslmi 27 324
HelmlUs talstml 26 444
Ltgsteinar
sem skara framúr
Orvals blágrÝtl
og Manltoba marmarl
BhrifiB eftir verOskrá
GILLIS QUARRIES. LTD.
1400 Spruce St. Slmi 88 8»8
Winnipeg, Man.
HALDOR HALDORSON
bj/opingameistari
23 Music and Art Bullding
Broadway and Hargrave
Winnipeg, Canada
Phone 93 055
J. J. SWANSON & CO.
LIMTTED
801 AVENÚE BLDO., WPO
•
Fasteignasalar. Leigja hös. Ot-
vega peningalán og eldsftbyrft*.
bifreiOaábyrgO, o. s. frv.
Phone 97 538
LIST your property for sale with ANDREWS. ANDREW8 THORVALDSON AND
HOME SECURITIES LTD. EGGERTSON
468 MAIN ST. LOpfrcetllnoar
Leo E. Johnson A. I. I. A. Mgr. 80» Bank of Nova Scotl*. M&B-
Portage og Qarry 8t. *
Phones Bus. 23 377 Res 39 433 Simi »8 291

TELEPHONE 96 0X0 Blóm stundvíslega afgreldd
H. J. PALMASON & CO. THE ROSERY ltð.
Chartered Accountant*
StofnaO 1905
1101 McARTHUR BUILDINO WINNIPEQ, CANADA 4 27 Portag’e Ave. Slml 17 4€i
Winnipeg.
Phone 49 46» Radlo Servlce Speclallsts ELEGTRONIC LABS. H. THORKELSON, Prop The most up-to-date Sound Equipment System. 130 OSBORNE ST., WINNIPEQ GIINDRY PYHORE LTD. British Quality — Fiah Netttag 66 VICTORIA STREHJT Phone 98 211 Vlnnipeg Manaocr, T. R THORTALDMOM Your patronage wUl be ippreciated

Q. F. Jonaason, Prea. ðt Man. Dlr. Keystone Fisheries Limited 404 Scott Block Slmi 95 227 Wholesale Distributors »f FRESB AND rROZEtf FIBB CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J H, Page, Manapino Dtrmotor Wbolesale Dlstrlbutors ef Fresh and Froaen YXsh. 811 Chambers St. Office Phone 26 328 Ree Phone 78 91T.

MANITOBA FISHERIES WINNIPEQ, MAN. T. Bercovitch, framkv.st). Verzla ! heildsölu meO nýjan o* frosinn flak. 202 OWENA 8T. Skrlfatofusfmi 86 866 Heimaslmt 56 462 — LOANS — At Rates Authorized by Small Loane Act, 1939. PEOPLES FINANCE OORP. I/TD. Llcensed Lend-rs Established 1929 402 Tinie Bldg. Phone 21 482
Argue Brothers Ltd.
Real Estate — Financial —
and Insurance
Lombard Building, Winnlpeg
J. DAVIDSON, Rep.
Phone 97 291
Hhagborg u
fuel co. n
Dial 21 331 21 331