Lögberg - 09.05.1946, Blaðsíða 1

PHuiSH 21 374

,«<1 **r

A Complete
Cleaning
Institution
59. ARGANGUR
PHONE 21374
lioi
8*
i
I.»«1'<ler< A Complete
Cleaning
Institution
WINNIPEG, FIMTUDAGINN 9. MAÍ, 1946
NÚMER 19
Frétta skeyti frá utanríkisráðuneyti
íslands til sendiráðsins í Washington
29. apríl, 1946.
Forsætisráðherra gaf í útvarps-
umræðum á föstudaggkvöld eft-
irtfarandi upplýlsinigar í bæiki-
stöðvamálinu: Síðastliðinn okt-
óber barst ríkisstjórn íslands er-
indi frá ríkisstjórn Bandaríkj-
anna, þar sem fyrirspurn var
gerð, hvort ríkisstjórnin muni
vera fús að hefja umræður við
fulltrúa ríkisstjórnar Bandaríkj-
anna varðandi leigu á langstíma
bækistöðvum á þeim tilgreindu
stöðum hér. Ríkisstjórn Banda-
ríkjanna ítrekaði jafnframt til-
boð til ríkisstjórnar íslands að
hún mundi eindregið styðja um-
sókn íslands um að verða ein
hinna sameinuðu þjóða. Tilboð
þetta var fyrst gert meðan San
Francisco ráðstefnan stóð yfir í
september 1945. í þessum til-
lögum Bandaríkjanna var ráð
gert að ef og þegar ísland verður
meðlimur í bandalagi sameinuðu
þjóðanna gætu bækistöðvar, sem
Bandaríkin kynnu að öðlast á Is-
landi orðið heimilaðar öryggis-
ráðinu til efnda skuldbinding-
um, sem ísiland mundi taka sam-
kvæmt sáttmála sameinuku þjóð-
anna. Ríkisstjórn Bandaríkj-
anna tfuilvissaði ísland ennfrem-
ur um að Bandaríkin mundu bera
allan kostnað á byggingum og
rekstri bækistöðvanna, og þeirra
réttinda( sem Bandaríkin kynnu
að öðlast mundi verða neytt með
fullri virðingu fyrir sjálfstæði
og fullveldi Islands án afskipta
af innanríkismálum. Eftir að
netfnd umboðsmanna allra þing-
tflokka hatfði rætt málið ítanlega
ákvað ríkisstjórnin 6/11 að af-
henda sendiherra Bandaríkjanna
erindi þar sem segir: “25. febr-
úar s.l. lýstu allir /flokkar Al-
þingis yfir að þeir óskuðu að Is-
lendingar yrðu þá þegar viður-
kenndir sem ein hinna samein-
uðu þjóða enda þótt ísland hafi
enn eigi öðlast þessa viðurkenn-
ingu þykir mega treysta að mjög
bráðlega komi að því að svo verði
og er ríkisstjórn íslands þakk-
lát ríkisstjórn Bandaríkjanna
fyrir það fyrirheit, er hún hefir
gefið um að stuðla að því. ís-
lendingum er ljóst, að ein af-
leiðing þess að þeir verði viður-
kenndir ein sameinuðu þjóð-
anna sé sú, að þeir takist á hend-
ur þær kvaðir þátttöku ráðstöf-
unum til tryggingar heimsfriðn-
um„ sem sáttmáli sameinuðu
þjóðanna ráðgerir. Með tilvísun
til þessa er ríkisstjórn Islands
reiðubúin að ræða skipun þess-
ara mála við ríkisstjórn Banda-
ríkjanna.” Þessu fylgdi munn-
leg yfirlýsing um að slíkar við-
ræður gætu ekki hafizt á þeim
grundvelli, er Bandaríkin hefðu
óskað í erindi sínu dags. 1/10,
enda vildi Island ekki fyrirfram
gefa nein vilyrði um lausn máls-
ins. Hinn 12/11 skýrði ríkis-
stjórn Islands að gefnu tilefni
ríkisstjórn Bandaríkjanna frá
því hún hefði ekki heimild til
að ræða málið á öðrum grund-
velli en um ræðir i ofannefndu
erindi ríkisstjórnar Islands dags.
6/11 og þeim munnlegu um-
mælum er því fylgdu, sentf að
framan greinir. Um miðjan nóv-
ember fól ríkisstjórn Íslands
sendiherra íslands í Washington
að eiga viðræður við ríkisstjórn
Bandaríkjanna um málaleitun
þeirra; leiddu þær viðræður til
þess að sendiherra símaði ríkis-
stjórn íslands 8/12 að ríkisstjórn
Bandaríkjanna hefði áfallist
stöðva málið að minnst-a kosti í
bili; síðan hefir ekkert gerzt í
málinu.
Utanríkisráðuneytið.
FRÁ ÍSLANDI
Skáldkonurnar þjóðkunnu,
Hulda (Unnur Benediktsdóttir)
og Guðfinna Jónsdóttir frá
Hömrurn, eru nýlega látnar, að
því er ný blöð frá íslandi herma;
ennfremur Ingi Lárusson tón-
skáld.
DÁNARFREGN
Þann 13. apríl s.l., lézt að heim-
ili Arnórs sonar síns í Wadena,
Sask.( Mrs. Sigurbjörg Friðriks-
dóttir Jóhannson, því nær 84 ára
að aldri, velgefin sæmdarkona
og bókhneigð mjög; hún var ætt-
uð úr Skagafirði. Foreldrar
hennar voru Friðrik Stefánsson
alþingismaður og kona hans Guð-
ríður Gísladóttir, er lézt í Winni-
peg 1918. Maður Sigurbjargar,
Sigmundur Jóhannson, dó það
sama ár og var jarðsunginn í
grend við Mozant, Sask.
Þau Sigmundur og Sigurbjörg
áttu fimm börn, en af þeim eru
nú tveir synir á lífi, Arnór í
Wadena og Friðrik búsettur í
Bucþanan, Sask. Auk áminstra
sona lætur Sigurbjörg eftir sig
sjö barnabörn og eitt barna-
barnabarn; bróðir hennar, Frið-
rik prentsmiðjueigandi, er lát-
inn fyrir nokkrum árum( í Win-
nipeg, en annar bróðir, Björn,
gegnir tollvarðarembætti í
Reyikjavík.
Útför þessarar merku land-
námskonu fór fram frá United
Church í Eltfros. Rev. Marland
flutti kveðjumálin.
Tengdasystir hinnar látnu, frú
Anna Stephenson frá Winnipeg,
var meðal þeirra mörgu, er komu
til útfararinnar.
0r borg og bygð
Samskot í útvarpssjóð -
Fyrstu Lútersku kirkju—
Jón Guðmundsson, Gimli $1;
Mrs. María Danielson, Gimli, $1;
Mr. og Mrs. Helgi Danielson;
Gimli, $2; Mr. og Mrs. T-h. Ól-
afson, Antler, Sask., $1; frá Lög-
bergssöfnuði í Saskatchewan:
J, Einarson Jr. $3; Mrs. E. Egils-
son $2; H. Egilsson $2; I. Einars-
son $1; G. Einarsson $1; J. Ein-
arsson Sr., $1; A. P. Anderson
$1; Th. Anderson $3.
Kærar þakkir. V. J. E.
x
VEITIÐ ATHYGLI —
15. maí, sem ber upp á mið-
vikudaginn í næstu viku, heldur
kvenfélag Fyrsta láterska safn-
aðar, sinn árlega vor-“Bazaar”
í samkomusal kirkjunnar. Eins
og að undanförnu hefir félagið
þar rtiil sölu með vægu verði
ýmsa vandaða muni, heimatil-
búna, og kventfélags kaffið þekkja
allir, sem hver getur drukkið af
sem hann lystir, og borgað fyrir
sem hann vill og getur. Einnig
verður þar á boðstólum heima-
tilbúinn matur af beztu tegund,
svo sem rúllupylsa, lifrarpylsa og
kaf fibra-uð!
Eins og allir vita er þetta bezti
staðr;r fyrir kunningja að hittast
°g skemta sér við samræður og
sýna sig og sjá aðra. Komið því
^kr sem unnið málefninu og
góðum félagskap.
Á mánudagsmorguninn lögðu
af stað vestur til Vancouver, þau
hjónin Thorsteinn J. Pálsson og
Ingibjörg Bogadóttir Pálsson;
eru þau bæði fædd og uppalin í
Mikley og hafa notið þar sem
annarsstaðar, mikilla vinsælda,
•
Rétt áður en þessi mætu hjón
lögðu upp frá Mikley, héldu eyj-
arbúar þeim fjölment og ánægju-
iegt ikveðjusamsæti, og stýrði því
Helgi K. Tomasson; auk hans
tóku til máls frú Emma Sigur-
geirsson og Jóhann K. Johnson;
þau Thorsteinn og frú voru
leidd út með fögrum minjagjöf-
um tfrá söfnuði og eyjarbúum, er
þau þakka og geyma sem helga
dóma; þau báðu Lögberg að skila
hjartans kveðjum eigi aðeins til
Mikleýinga, heldur og til allra
þeirra mörgu vina á öðrum stöð
um, er auðsýndu þeim frábæra
gestrisni og góðvild í tilefni af
ferðalaginu -vestur.
4-
Þann 27. apríl síðastliðinn,
voru gefin saman í hjónaband í
Fyrstu lútersku ikirkju, þau Miss
Margaret Grace, einkadóttir
þeirra Mr. og Mrs. K. G. Finns-
son og Vernon Raymond Jones
Séra Valdimar J. Eylands fram-
kvæmdi hjónavígslu athöfnina
Miss Barbara Goodman var við
hljóðfærið, en Mrs. John Hewlett
söng einsöng. Að lokinni vígslu-
athöfn, var setin vegleg veizla í
Moores gildaskálanum.
Heimili ungu hjónanna verð
ur að Crystal Beach, Ont.
VIÐ SAMA
HEYGARÐSHORNIÐ
Skattamálafundurinn í Ott-
awa, milli sambandsstjórnar ann-
arsvegar og stjórna hinna ein-
stöku fylkja hinsvegar, hefir
enn á ný farið út um þúfur, eða
réttara sagt, strandað á sama
skerinu, vegna óbilgirni tveggja
manna, að því er bezt verður
séð, þeirra Duplessis forsætis-
ráðherra Quebecfylkis, og Col.
Drew, stjórnarformanns í Ont-
ario; þetta verður því ömurlegra,
sem vitað er, að þrátt tfyrir all-
víðtækan og beizkan ágreining(
höfðu hin fylkin sjö komist að
þeirri niðurstöðu, að eining
þjóðarinnar og fjárhagsleg vel-
faran fylkjanna krefðist þess, að
komist yrði niður á fastan grund-
völl varðandi skattmálin og
valdsvið hvors aðilja um sig.
Úr því, áem komið er, má þess
fyillilega vænta, að sambands
stjórn fari sinna eigin ferða, að
því er Skattheimtu áhrærir, og
getur slikt til þess leitt, að fylk-
in verði itil þess neydd, að leggja
á sinn eigin tekjuskatt, og er þá
ver farið en heima setið.
FUNDARBOÐ:
Safnaðarfundur Fyrsta Lút
erska safnaðar verður haldinn
sunnudagskveldið 12 maí eftir
messu. Fundur þessi er kallaður
saman til þess:
1. Að kjósa 4 erindreka og tvo
varamenn til að mæta fyrir safn-
aðarins hönd á 62. ársþingi lút-
erska kirkjufélagsins, sem halda
á í júní mánuði n. k. að Minne-
ota, Minn.
2. Að ræða um boð frá íslandi
varðandi prestaskifti til árs við
Fyrsta Lúterska söfnuð.
3. Að ræða og afgreiða þau
önnur mál sem löglega geta kom-
ið upp á fundinum.
Grettir Leo Jóhannsonr
Skrifari safnaðarins.
Grundvöllur friðar
er kærleikurinn
Er nú fullkominn friður feng-
inn? Getum við í alvöru talað
um frið í Evrópu? Hefir kær-
leikurinn fest rætur í Evrópu?
Fyr getfim við ekki fagnað full-
komnum friði enn mennirnir
elska hver annan. En friður sá,
sem okkur hefir verið boðaður;
er ennþá vopnaður friður. Sum-
staðar er hann samningsbundinn.
Enn er hnefarétturinn víða tal-
inn réttlátari en elskan til ná-
ungans, herstyrkurinn öflugri
cærleikanum. Samt hljótum við
að fagna því, sem áunnizt hefir,
en við getum ekki fagnað full-
komnum friði — slíkt væri
hræsni. En sá friður, sem feng-
inn er, getur íært okkur skrefi
nær hinum sanna friði. — Fögn-
uður sá( sem varð svo sameigin-
legur fjölda þjóða, hefir bent
okkur á það, að í raun og veru
erum við systkin, börn hins sama
föður. Við eigum öll sömu,
djúpu þrána — þrá eftir friði
og frelsi. Við erum öll á sömu
ferðinni, börn, sem eiga að leiða
’hvert annað.
Um miðja síðustu öld var
skozkur kristniboði á ferð upp
með Gangesfljóti. Þar kom hann
í borg eina, þar sem var eitt hið
veglegasta musteri Múhameðs-
trúarmanna. Inni í því var fag-
urt hlið, þar sem rituð voru á
arabisk ummæli, sem eignuð
voru Jesú. Letrið var þetta,
þýtt á tungu okkar:
Jesús — og friður sé með hon-
um — sagði: “Veröldin er ekki
nema brú; þér eigið að fara um
brúna, en eigi reisa bústað yðar
á henni.” — Heimurinn er brú.
Líf okkar er tferð yfir þá brú. Og
það er einmitt mikilvægt fyrir
þá sök. Hvert augnablik á að
nota vel, meðan verið er á ferð
inni. Hver stund er dýrmæt,
því að það, sem ávinnst á ferð-
inni, á að flytja inn í eilífðina,
sem er lokamarkið við brúar-
endann. En sá ávinningur er
ekki fólginn í því, sem jarðneskt
er, heldur í þeim þroska, sem
sálin tekur á- ferðalaginu. Við
þörfnumst leiðsagnar á ferð okk-
ar. Þar er bezta leiðsögnin kenn-
ing Krists, kærleikur, samúð og
hjálpfýsi. Jesús Kristur var boð-
beri kærleikans — og kærleikur-
inn er sterkasta aflið á jörð. Það
eru ekki glæstu hallirnar, tígu-
legu skipin, fínu fötin, glitrandi
perlur vínsins, hergögnin og ann-
að því um líkt, sem varir, heldur
“trú, von og kærleikur, þetta
þrennt, en þeirra er kærleikur-
inn mestur.”
Þegar við minnumst fengins
friðar, hljótum við að minnast
þess, að hann kostaði þúsundir
mannslífa. Þessi friður krafðist
stórra fórna. Jafnvel fámenna
þjóðin ok'kar varð fyrir djúpum
sárum. Hinir föllnu eru farnir
yfir brúna. Lík þeirra ættu að
vera þjóðunum leiðarmerki á
vegferð þeirra — leiðarmerki,
sem vara við skelfingum styr-
jalda. Þeirra hlýtur að verða
minnzt með þökk. Þeir hafa bent
okkar á það, að óflekkaður friður
fæst ekki með vopnum. Sannur
friður næst því aðeins, að hann
sé grundvallaður á kærleika. En
gagnvart stofnun slíks tfriðar er
um við enn næsta ráðvilltir. Við
horfum þá mest til þeirra tækja,
sem mannsandinn hefir framleitt.
Við lítum aðallega á það, sem
næst okkur er. Við verðum að
horfa til þess, sem Kristur bendir
okkur á.
Þegar við minnumst friðarins í
Evrópu( skulum við íhuga að-
stöðu okkar. Við erum nú stödd
á brúnni. Við vitum ekkert okk-
ar, hve langt hver okkar hefir
farið af þeirri leið. Ef til vill
sru aðeins fá skref eftir fyrir
eitthvert okkar — ef til vill eitt
skref fyrir mig eða þig. — Mað-
ur nokkur segir tfrá því, að hann
hafi verið á gangi á fjölfarinni
götu á gamlárskvöld. Hann seg-
ir svo frá: “Eg leiddi litlu telp-
una mína mér við hönd, en hún
freistaðist til þess að sleppa hendi
minni við og við, því að margt
var að sjá í búðargluggunum.
Áður en mig varði, heyrði eg
rekið upp hljóð. Það hafði ein-
hver ekið á barn skammt frá
mér. “Guð hjálpi mérl’Lhrópaði
eg, “þetta er barnið mitt.” Eg
snaraðist til ihennar og tók hana
Upp. Hún var lítið meidd, og
náði sér fljótt eftir hræðslukast-
ið. Eg leiddi hana nú eins og
áður. En nú sleppti hún ekki
hendi minni. Oft etftir þetta fór-
um við út, og hún bað þá:
“Leiddu mig, pabbi. Þú mátt
ekki sleppa mér.” Eitt það síð-
asta, sem eg heyrði hana segja
var þetta: “Pabbi, leiddu mig.
Slepptu mér ekki.” Já, hún er
dáin, en þessum orðum hennar
gdeymi eg aldrei. Líf mitt hefir
otft tfært mér hættur og órósemi,
en af ástvininum mínum ditla
hefi eg lært, að ómögulegt er að
komast einn síns liðs þetta líf
á enda, eg þurfti æðri og mátt-
ugri hönd til að leiða mig, föður-
hönd Guðs. I erfiðleikum lífs
míns hefi eg beðið með barns-
legu trausti: Faðir, haltu í hönd
mér! Faðir, slepptu mér ekki.”
Það er einmitt þetta( sem við
mennirnir þörfnumst til þess að
finna friðinn, bæði hið innra og
ytra. Við þurfum að geta leitað
til hans:
sem bylgjur getur bundið
og bugað stormaiher.
Því að:
Hann fótstig getur tfundið,
sem tfær sé handa þér.
Við innsiglum ©kki friðinn með
fallbyssum og vígvélum — held-
ur með kæiieika Guðs og manna.
— Það er sannur friður.
Við þökkum föðurnum fyrir
þann frið, sem fenginn er, og
biðjum hann að blessa hann, svo
að hann verði sannur friður,
grundvallaður á kærleika.
Jón Kr. ísfeld.
—-Kirkjuritið.
lllllllllll!llltílllllllllHIIIIWIlltmilllllHII!IHIIIIII|lllllllllllll!lllllllllllllllllllllll!l!llllll|l|||l||líl!í!ll!llllllllllllll|llllll|l|||l|ll||I!lll|!!li!ilI'lllllllll!lll!lll|l|||l!llllllllllll!lllllllllll!lllll|
imiiDWiiinniffliiiiniiiiiiiiiiniinitiiuiiiiiiiiniiniimiiiiiiiiiiiiniiimitmiiinniniimiiiiniiHimnmmiiiMHmnnminiiimmiiiiiiiuiiimmiimiHnimiiiHiiiiiimitiiHinimiiiHtii
SUMARMÁL
(Lítið til fugla loftsins)
*
Nú sumar í íslands sveitum—
Um sviðholt og móa og tún
er vanburða-gróður á gægjum
til gjafa. Á dagsins brún
er loforð um heiðríkju-himinn
—með hækkandi sólargang,
og góðviðri. Gróðrarskúrir
gæla, við kalinn vang.
Enn: yfir þeim ástgjöfum lífsins
ómar; í “Hörpuslag
fögnuður Fjallkonunnar,”
hinn fyrsta sumardag,
sem vængjaðir vorboðar stilla—
um vegleysur komnir “heim.”
Vort annmarlka ráð oss rænir
þeif rétti, að fagna með þeim.
Við gleymum — Ein vögguvísa
varð okkur hugstæð þó:
Vorljóðið: “Dirrin dí dirrin—
við dyngjuna kvakað d mó.
Við skidjum, þeir vilja véra—
Því við erum farfuglar —
Islendingar. Allir
eru þeirs fæddir þar.
Þótt “9yngi hver sínu nefi ”
samræmir undir slag;
frelsinu, ilífinu lofgerð,
hinn langa sunnudag,
þá vist fæðir vitaðsgjafi—
Hin víðlenda Þelamörk:
sem ósáin, ár hvert sprettur
og angar af reyni og björk.
Sjá: Milljónum þeirra á mildi,
af möðkum og frækornum nóg!
En, maðurinn einn býr við ósköp,
óvissu kvíðann. Þó
hann sái, uppskeri og safni
í sjóði: Hans lokast brár,
með allflestar óuppfylltar
óskir og vonir og þrár.
Vér biðjum þig, Meistarinn mezti,
minnsta bróðurinn
leið þú út i ljósið,
lítfið, fögnuð þinn!
Vorri þjóð( — svo hún viti
vitjunartíma sinn.—
Gef þú með sumargróðri,
góðvildarskilninginn.
Á. B.
ummmmmmmmmmmmmmmmm iiiiiíiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii
IIIHIIIIlHHIIIIIIIIIIIIWlllllllllllllllllllHIHIIHIIIIIIHIIIilHillllllllil!'lll!IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIÍK!,i;!!li!!liiil!iillll'liiHIII!i!l'iiillllllllllflllllllilillll!irilllliillllllliHIIHIillllll!IHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIII—BIIIIIWI