Lögberg - 23.05.1946, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 23. MAÍ, 1946
----------ILogfaerg--------------♦
GefiB út hvem fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS, LIMITED
695 í 'argent Ave., Winnipeg, Manitoba j
Utanáskrift ritstjórans: j
EDITOR LOGBERG j
>95 Sargent Ave., Winnipeg, Man. ,
Ritstjóri: ELNAR P. JÓNSSON
• Verð $3.00 um árið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, 695 Sargent
Averue, Winnipeg, Manitoba, Canada
PHONE 21 804
»---------------------------------♦
Sjómannablaðið
Víkingur
Sú stéttin í íslenzku atvinnulífi, sem
þyngstum Grettistökunum hefir lyft,
hefir tíðum verið sjómannastéttin, þó
ekki hvað sízt síðan nokkru eftir alda-
mótin, er togaraútgerðin kom til sög-
unnar; sjávarútvegur íslenzku þjóðar-
innar, með öllum þeim nýtízku tækjum,
sem nú eru við hendi, er orðinn risavax-
in atvinnugrein, sem eykst með ári
hverju; sjórinn umhverfis ísland, sem
oft og einatt hefir verið líkt við gull-
kistu, hefir verið örlátur við þá, “sem
þorðu að koma og reyna,” og þeir hafa
jafnan verið margir, er eigi skorti hug-
rekki til fangbragða við Ægi. —
Til stuðnings við íslenzka sjómenn,
og þeim til menningarauka, er gefið út
í Reykjavík afar-vandað mánaðarrit,
sem nefnist Sjómannablaðið Víkingur;
mun það naumast of mælt, að tímarit
þetta sé meðal ágætustu tímarita, sem
út eru gefin um þessar mundir; og þótt
það sé einkum helgað málefnum sjó-
manna, hefir það margháttaðan annan
fróðleik til brunns að bera, sem allan
almenning varðar; það flytur fjölda rit-
gerða eftir ýmissa af snjöllustu fræði-
mönnum og skáldum íslenzku þjóðar-
innar, auk spaugilegra sagna og fróð-
leiksmola, sem lúta að lífi sjómanna.
Fyrir skömmu hefir íslenzkri sjó-
mannastétt verið sýndur með því mik-
ill sómi, að ríkið hefir látið reisa sjó-
mannaskóla, eða byggingu yfir þá
fræðslustofnun, sem mælt er að gangi
næst háskólabyggingu íslands að stíl-
fegurð og fullkomnun; hin vaska sjó-
mannastétt er löngu makleg slíkrar
sæmdar, og hvers konar annars vegs-
auka, er henni má falla í skaut.
Á íslandi er nú árlega haldin vegleg
hátíð, sem nefndur er Sjómannadagur;
er þar mikið um dýrðir, þar sem beztu
menn þjóðarinnar flytja ræður og mörg
ágæt kvæði eru ort.
Kvæði það, sem hér fer á eftir, og
Gísli Ólafsson frá Eiríksstöðum er höf-
undur að, er helgað Sjómannadeginum
og birt í Víkingi í febrúar-mánuði síð-
astliðnum:
HETJUR HAFSINS
(Tileinkað Sjómannadeginum)
Friðar morgun skín á láði og legi
lýsir röðull yfir nýjum degi,
vakir í loftinu vor.
Óðum laégist sérhver alda á sjónum,
sumarið vekur blóm í högum grónum.
Gleymast hin gengnu spor.
I dag er hátíð hafsins vökumönnum,
hvíldarstund er tekin dags frá önnum
og sungið sigurlag.
Fleyin bundin bíða upp við sandinn,
burt er vetur, glaður sérhver landinn,
þennan dýrðardag.
Þið voruð stríðsmenn gegnum allar aldir
ykkar sigrar verða aldrei taldir,
né vegnir á rétta vog.
Af öllum hetjufórnum sem þið færðuð
frelsishugsjón göfga endurnærðuð,
við aflknúin áratog.
Er hungurvofan hart að dyrum barði,
þið hungrið södduð löngu fyrr en varði,
dróguð úr djúpinu björg.
Svo oft úr hjörtunum hjálp ykkar máist,
en höfðingja tildur í annálum skráist,
þess dæmi munum við mörg.
Við umheiminn tengduð þið eylandið
hvíta
með afltaug, sem framtíðin má ekki
slíta,
þó allt sé á flugi og ferð.
Er drápsvélar störfuðu á láði og legi
þið leiðina þrædduð um hranna vegi
þó brysti brynja og sverð.
Þið djarfhuga sveinar með drottinn í
stafni
á djúpið þið lögðuð í frelsisins nafni,
þótt holskeflur hryndu um fley.
Þið voruð einingar bundnir bandi
að bjarga ykkar kæra fósturlandi,
þær fórnir fyrnast ei.
í sólríkri minning sagan geymir,
hvern son, er liðinn í hafinu dreymir
um ástvini eina á strönd.
Drottinn strjúki burt trega tárin
tíminn lækni blæðandi sárin,
og rétti þeim hjálparhönd.
Margt er það til, sem djúpið dylur
dauðann og lífið eitt fjalborð skilur,
djarflega er sífellt sótt.—
Með samtökum, trausti á eigið aflið
oftast vinnið þið hættutaflið
í blindhríð og brimi um nótt.
Frelsisins unga, birtandi bjarmi,
bægi frá ykkur slysum og harmi,
hvar sem þið siglið um sjá.
Árvöku lífverðir lands og þjóðar
lýsi ykkur öllum vættirnar góðar
þó lyfti sér hafaldan há.
Lifið vormenn, vermi ykkur blærinn,
vaxandi auðlindir gefi ykkur særinn,
blessist sú bjargráða leit.
Nú hvíslar á hafinu báran við blæinn
blessaða vorlanga sjómannadaginn.
T(1 hamingju hugdjarfa sveit!
Núverandi ritstjóri áminsts Sjó-
mannablaðs, er Gils Guðmundsson
magister, ágætur fræðimaður og snjall
rithöfundur; þetta tímarit verðskuldar
fyllilega nokkura útbreiðslu vestanhafs.
Æskulýðssamtök
á Bretlandi
Þjóðlega Æskulýðshreyfingin í Bret-
landi (National Youth Movement) hóf
göngu sína í byrjun stríðsins, en þó var
enginn hernaðarkeimur af þessari
hreyfingu, hvorki starfsaðferðum eða
markmiði. Þetta má teljast sannað
af þeirri staðreynd, að það eru fræðslu-
nefndirnar og kennararnir, sem bera
alla ábyrgðina af starfinu.
Sarf hreyfingarinnar er fyrst og
fremst það að samræma og aðstoða hin
mörgu æskulýðsfélög, sem áður voru
starfandi í landinu, en sem ekki gátu
notið sín til fulls, bæði vegna þess að
þau vantaði peninga og af því að þau
höfðu ekki færa menn til að leiðbeina
sér um starfið. En nú starfar “Þjóðlega
æskan” á sama grundvelli og aðrar
mentastofnanir, og ríkisstjórnin veitir
fræðslunefndunum og félögunum styrk,
sem nemur helmingi af kostnaði til á-
halda, umsjónar, kennara og því um
líks. Þessar fræðslunefndir eiga hver á
sínum stað að skipa starfsnefndir úr
ungmennafélögum, og stuðla að því að
koma upp miðstöðvum fyrir allt félags-
starfið, en það nær til unglinga frá 14 til
20 ára, og aðalverkefnin eru félagsmál
og aukin heilsuvernd. Þessar nefndir
sjá ekki aðeins um sínar eigin mið-
stöðvar, heldur hafa þær líka samvinnu
við og hjálpa hinum mörgu eldri ung-
mennafélögum í umdæminu, sem hafa
kynnst því hvers unglingarnir einkum
þarfnast.
Ástæðan til þess að breska stjórnin
hefir horfið að því, að dreifa starfsem-
inni á sem flesta ábyrga aðila er sú, að
hún er mótfallin allri miðskipun (cen-
tralization) slíkra mála og telur hana
skaða framtak og sjálfstæði einstak-
lingsins. Fyrirskipun, sém gefin sé út af
einni miðstjórn í London geti ekki átt
við allsstaðar í landinu og mundu í
í mörgum tilfellum drepa allt félagslíf
í stað þess að efla það. Hitt beri að
leggja áherzlu á, að unglingarnir læri
að hugsa og starfa sjálfstætt, en ekki
að skipa sér undir merki múgsálarinnar.
En hinsvegar óski unglingarnir oft
hjálpar og leiðbeininga, og þá eigi sú
hjálp að vera til taks og leiðbeina ungl-
ingunum um, hvernig þeir geti sem bezt
þroskað þá hæfileika, sem þeir eru bún-
ir, hver um sig, svo að þeir geti síðar
tekið fullan þátt í félagslífi , fræðslu og
menningarstarfi, hver í sínum verka-
hring.
ötjórnin metur einstaklingseðlið mik-
ils. Hana langar ekki til að gera úr
æskulýðnum vélar, sem steyptar séu
í ákveðnu móti. Þessvegna styrkir hún
og hvetur allskonar félög unglinga til
þess að starfa að sínum eigin hugðar-
Minningar Guðsþjónusta
í Selkirk-söfnuði.
Þann 5. maí, við einkar há-
tíðlega guðsþjónustu í kirkju
Selkirk safnaðar, var vígður
“Memorial Window,” helgaður
minningu þeirra hermaima úr
söfnuðinum, sem létu líf sitt í
hinu fyrra og síðara alheims-
stríði. Af hundrað og þrjátíu,
sem á “Honor Roll” eru, voru
þeir átta að tölu, sem ekki áttu
afturkvæmt úr þessu stríði; en
ellefu féllu í hinu fyrra stríði.
Stór hópur afturkominna her-
manna var viðstaddur guðsþjón-
ustuna, ásamt ástvinum sínum,
voru þeir heiðurs gestir dagsins.
Söfnuðurinn fjölmennti mjög,
kirkjan þéttskipuð. Hinir ungu
“Vetérans” gengu í fylkingu inn
í kirkjuna; var*það fagurt lið.
Þessi minningargjöf er kirkj-
unni gefin fyrir forgöngu og at-
beina “Soldiers’ Welfare” klúbbs
safnaðarins. En sá félagsskapur
hafði af beztu getu fylgt eftir
með gjöfum og umönnun hin-
um mörgu er í stríðinu þjónuðu
úr söfnuðinum, víðsvegar * um
heim. Við þetta tækifæri flutti
Hon. J. O. MacLenaghen, At-
torney General í Manitoba-fylki
aðalræðuna. Umtalsefni hans
var: “The True Meaning of De-
mocracy.” Bæði í ræðu hans og
einnig í “dedication” ávarpi
sóknarprestsins, var heimkom-
inna hermanna minnst, og fórn-
fúsri þjónustu þeirra í þarfir
lands og þjóðar.
Þessi “Memorial Window” er
hægra megin altaris í kirkjunni.
Að guðsþjónustu endaðri, var
öllum kirkjugestum boðið af
“Soldiers’ Welfare” klúbb til
veitinga í samkomuhúsi safnað-
arins.—
Við téða guðsþjónustu var
sagt frá $50.00 gjöf Próf. O. T.
Anderson í Winnipeg, til sjóðs-
myndunar fyrir “Memorial Win-
dow” í þakklátri minningu um
stofn-meðlimi og frumherja
safnaðarins. — Myndi sá gluggi
verða hinu megin altarisins.
S. Ólafsson.
Gjafir í námssjóð Miss Agnes
Sigurdson—
Mr. and Mrs. Skúli Benjamin-
son, $10.00; Mr. and Mrs. S. Gud-
munds, Berkeley, Cal., $5.00; ís-
lendingadagsnefndin, Hnausa,
$25.00; Miss Inga Johnson, $5.00;
Mr. A. M. Freeman, $5.00; Miss
Jennie Johnson, $10.00. Áður
kvittað fyrir $1,764.75.
F. h. nefndarinnar.
G. L. Johannson, féhirðir
4-
Gefið í byggingarsjóð
Bandalags Lúterskra kvenna —
Mrs. Guðlaug Hornfjörð, Les-
lie, Sask, $5.00; Lutheran Ladies’
Aid, Baldur, Man., $10.00; Mrs.
Anna Duncan, Sinclair, Man.,
$10.00. Frá Winnipeg: Dr. P.
H. T. Thorlakson, $50.00; Miss
Thea Herman, $5.00; Miss Ruth
Benson, $1.00; Mr. and Mrs. G.
M. Bjarnason and family, $5.00.
Kærar þakkir.
Hólmfríður Daníelson,
869 Garfield St., Winnipeg.
efnum. Það gerir ekekrt til þó
að þessi félög hafi t. d. trúmál
eða stjórnmál, atvinnumál eða
menningarmál, sem aðal-við-
fangsefni eða einka verkefni á
stefnuskrá sinni. Stjórnin heimt-
ar aðeins að tilgangur félagsins
miði að “fullkominni líkams- og
andlegri þróun unglinsins, sem
geri hann hæfari borgara en ella
mundi.” — Að þessu marki vill
stjórnin hafa samvinnu við æsku-
manninn og styrkja hann.
1 Stóra Bretlandi er engi kvöð
á unglingunum að ganga í þessi
ungmennafélög. Þeir eru hvattir
til að gera það, og sýnt fram á
að þeir muni hafa gagn af því,
en ráða svo alveg sjálfir hvort
þeir gera það eða ekki.
LJÚKA PRÓFI VIÐ
HÁSKÓLANN í
SASKATCHEWAN
Fjórir nemendur af íslenzkum
ættum útskrifuðust af Fylkis há-
skólanum í Saskatoon, 10. maí.
Bachelor of Arts—
Lily Guðrún Kristjánson, Wyn-
yard. Sask.
Willis Merwyn Johnson, B.S.A.
Beadle, Sask.
Bachelor of Science ih Mechan-
ical Engineering—
Harold Arnason Westberg,
Wallwort, Sask.
Bachelor of Science in Agricul-
ture (í Vélafrœði) —
Einar Sigurjón Jónasson,
Gimli, Man.
Barbara Rose Ólafson frá
Unity, Sask., hlaut scholarship
í öðru ári í Household Science.
Fróðleikskorn frá ungum
skáta:
Til þess að bjarga manni úr
vök, skal taka 2 eða 3 vasaklúta
og binda þá saman og taka svo
dreng og ýta honum út að vök-
inni. Kastið drengnum og vasa
klútnum í vökina og dragið svo
báða upp.
VornY Foð(f£r
TH/S
JUNE 15 ÍS THE LAST DAY
TO MAKE YOUR ENTRY 1
NATIONAL BARLEY CONTEST
$25,000.00
in Cash Prizes
Get your Entry Form NOW! All bonafide farmers in
Canada’s Malting Barley areas may compete in this
Contest.
WESTERN DIVISION PKIZES
Manitoba, Saskatchewan and Alberta (including
Peace River Block in British Columbia).
4 Interprovincial Grand Prize Awards
First Prize $1,000.00
15 P
rovincia
I P
rizes
120 Regional Prizes
Ask your Elevator Agent or Agricultural Representative for full
details on areas eligible and all other information, or write to:
NATIONAL BARLEY CONTEST COMMITTEE
MANITOBA:
Provincial Chairman,
c/o Extension Service,
Dept. of Agriculture,
Winnipeg.
SASKATCHEWAN:
Provincial Chairman,
c/o Field Crop
Com missioner,
Regina.
ALBERTA:
Provincial Chairman,
c/o Field Crop
Commissioner,
Edmonton.
The National Barley Contest is being sponsored for Seed and Malting
Quality Improvement by the Brewing and Malting Industries of
Canada.
MEIRI ARÐUR
af MJ0LKUR KÚM
með
MASSEY-HARRIS
EQUIPMENT
Massey-Harris No. 9
Rjóma skilvinda
Auðfylt, auðsnúin, auð-
hreinsuð, fimm renslu-
túður skilja mjðlkina
n&kvæmar, og veitir
meiri arð.
Rjómi er peningar. Massey-
Harris No. 9 skilvinda miðuð
við .02 af 1% er ekta peninga-
safnari. Auðveld í snúningi
og auðhreinsuð. Frábært efni,
fyrirmyndar gerð og sann-
gjarnt verð, gerir þessa skil-
vindu að beztu kaupum, sem
hugsanleg eru.
Massey-Harris Rite-
Way mjólkurvél
Helztu mjðlkur fram-
leiðendur hafa kosið
þeása skilvindu í 25 ár
vegna ylirburða hennar
og hins lága reksturs-
kostnaðar.
MASSEY-HARRIS C0MPANY
LIMITEÐ
STOFNAÐ 1847
Toronto - Moncton - Brandon - Saskatoon - Yorkton Edmonton
Montreal - Winnipeg - Regina - Swi/t Current » Calgary ► Vancouver