Lögberg - 23.05.1946, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 23. MAÍ, 1946
«
Margrét Werner
“Ralph, viltu ekki hugsa þig betur
um hvað þessi ást hefur að þýða fyrir
þig, en þú skalt ekki gleyma því að eg
virði mikils hreinskilni þína og sann-
leiks ást. Yfirsjónin, þegar alt er athug-
að, er að miklu leyti mér að kenna. Eg
mátti vita að eins ungur maður og þú,
mundir gera eina eða aðra vitleysu, þeg-
ar þú varst látinn sjálfráður. Og þú
hefur gert það. Segðu ekki meira að
þessu sinni; eg neita þér um samþykki
mitt, í eitt skifti fyrir öll, og vonast til
að þú viljir gefa mér drengskaparlof-
orð þitt um, að mæta þessari stúlku
aldrei framar. Við skulum tala um
þetta mál seinna.”
Þegar Ralph var farinn út, litu hjón-
in hvort á annað. Lafði Cuming var ná-
föl í andliti.
“Ó, Herbert, hvað hann er göfugur
og hugaður,” sagði hún. “Veslings
drengurinn minn; hváð hann var upp
með sér af þessu meiningarlausa til-
tæki sínu! Eg sé framá að það verður
erfitt að fá hann til að breyta áformi
sínu!”
“Ó, ekki held eg það,” sagði lávarð-
urinn. “Ethel Newton kemur hingað
bráðum, og þegar Ralph sér hana gleym-
ir hann þessari stúlku.”
“Eg held að það sé betra að setja sig
ekki á móti vilja hans,” svaraði iafðin;
lofaðu mér, Herbert, að taka þetta mál
að mér. í fyrramálið skal eg fara og
sjá Mr. Werner, og leiða honum fyrir
sjónir að hann verði að senda stúlkuna
í burtu. Svo förum við með Ralph utan-
lands, og innan fárra mánaða verður
hann búinn að gleyma henni.”
Nóttina eftir, leið lafði Cuming illa.
Hún var kvíðin, og er hún sofnaði
dreymdi hana erviða og óþægilega
drauma. Hún var friðlaus af ótta sem
ásókti hana. “Það hlýzt eitthvað illt
útaf þessu,” sagði hún við sig sjálfa —
“sorgir og óhamingja — eg finn það
á mér.”
Daginn eftir fór hún til herbergja
dyravarðarins, og spurði eftir Margréti.
Henni fanst nærrí því að hún gæti fyr-
irgefið glapræði sonar síns, er hún sá
þessa fríðu stúlku, með þykkar svart-
ar hárfléttur, sem láu ofan á snjóhvítan
háls hennar og herðar. Hún var í sann-
leika yndisleg og prúð í framkomu, en
þó alls ekki hæf til að verða lafði Cum-
ing. Hún var svo yndisleg, eins og vilt
Þlóm, en hún hafði engan hærri sið-
menpingarblæ á sér. Hún stóð þar,
kafrjóð í andliti, utan við sig aumkunar-
lega ráðalaus fyrir framan hina tignu
lafði.
“Þú sjálfsagt veist hversvegna að eg
er komin til að tala við þig, Margrét,”
sagði lafðin, vingjarnlega. “Sonur minn
hefur sagt mér frá kunningskap sínum
við þig. Eg er komin hér til að segja
þér, að sá kunningskapur verður að
vera upphafinn Eg vil ekki særa þig
né hryggja, en þú getur gert þér grein
fyrir því með þinni eigin góðu skyn-
semi, að þú verður aldrei viðurkend
sem tengdadóttir mín né Herberts lá-
varðar. Eg vil ekki tala u mþína lítil-
mótlegu stöðu, og ætterni; en þú ert
svo ólík syni mínum að uppeldi; þú
stendur honum jekki jafnfætis í neinu.
Hann yrði þess brátt var, og yrði svo
leiður á þér.”
Margrét sagði ekkert, en fór að gráta,
svo tárin runnu ofan eftir kinnunum á
henni. Nú var enginn sem gat kyst þau
af. Hún steinþagði, og þegar lafðin
óskaði eftir að tala við föður hennar,
hljóp hún í burtu, hún hvorki vildi né
gat hlustað á meira.
“Eg veit ekki hið minsta um þetta,
mín góða lafði,” sagði dyravörðurinn,
einarðlega, sem var enn meira hissa en
herra hans, Herbert lávarður. “Mr.
Gregory Thomson óskaði að giftast
dóttir minni, og eg hef sagt að hún
skuli giftast honum. Mér hefur aldrei
komið til hugar að hún þekkti unga
herrann á Elmwood, og hún hefur aldrei
nefnt hann á nafn, svo eg»hafi heyrt.”
Elrindi lafði Cuming hafði hepnast
betur en hún bjóst við. Werner og kona
hans voru auðvitað dálítið hreykin af
því að dóttir þeirra hafði unnið ást hins
tilkomandi lávarðar á Elmwood, en þau
litu brátt á þetta frá skynsamlegu sjón-
armiði, og sáu hversu ólík afstaða
þeirra var, og þá óhamingju og sorg sem
slíkt gæti valdið. Þau lofuðust til að
vera góð við Margréti, og vinna að því
með stillingu að þetta mætti gleymast,
áður en þau gerðu nokkra tilraun til að
neyða hana til að giftast Gregory Thom-
son.
Þegar lafði Cuming stóð upp til að
fara, lagði hún 25 punda bankaseðil í
hendi Werners og sagði: “Sendu Mar-
gréti til Little Valley; þetta borgar fyr-
ið það sem það kostar.”
“Það get eg ekki gert,” svaraði Wer-
ner og neitaöi fyrst að taka við pening-
unum. “eg get ekki selt ást Margrétar.”
Að endingu rétti lafði Cuming hon-
um sína fínu og mjúku hendi, og Mr.
Werner hneigði sig djúpt fyrir henni.
Fyrir sólarlag þetta sama kvöld,
hafði Werner farið með Margréti til
Little Valley, þar sem hún átti að vera,
þangað til Ralph væri farinn utanlands.
Nú virtist í nokkra daga, sem allt
væri komið í gott lag aftur. Þeim feðg-
unum lenti saman í harðri deilu, er
Ralph vissi að Margrét var farin í burtu.
Ralph áleit það að senda hana í burtu
væri blátt áfram trygðarof, og hann
sagðist skyldi finna út hvar hún væri,
og hann skyldi giftast henni við fyrsta
tækifæri, er hann hefði náð myndugs
aldri. Faðir hans hélt bara að þetta
væri heimsku tal, sem meinti ekki meir
en barnslega óstillingu drengs sem
hefði mist leikfang sitt, sem hann hefði
haldið mikið uppá. Honum fanst sér
ómögulegt að taka þetta sem alvöru.
Þessi saga hefði getað orðið öðru-
vísi, ef Ralph, særður af hinni köldu
fyrirlitningu föður síns, hefði ekki
mætt Gregory Thomson. En þeir mætt-
ust næsta dag við hlið sem var milli
skógarins og þjóðvegarins. Hliðið var
lokað fyrir þeim, og hvorugur vildi
opna hliðið fyrir hinum.
“Eg hef dálítið mál að gera út um
við þig, herra minn,” sagði Gregory,
ergelsislega. “Dúfur para sig aldrei
saman með örnum. Ef þú vilt gifta þig,
þá veldu þér konu af þinni stétt, og lof-
aðu mér að fá Margréti Werner.”
“Margrét Werner er mín,” svaraði
Ralph með þjósti.
“Hún skal aldrei verða þín,” svaraði
Gregory. “Sjáðu til, herra minn, eg hef
elskað Margréti síðan hún var lítið
barn. Þá bjó faðir hennar í nágrenni
við heimili mitt. Eg hef elskað hana
alla mína æfi — eg held að eg hafi ald-
rei elskað neina aðra stúlku Þrengdu
þér ekki inn milli mín og þeirrar stúlku
sem eg elska. Veröldin er stór, og þú
getur valið þér aðra — rændu mig ekki
minni kæru Margréti.”
Á andliti mannsins var sorgblandinn
tignar svipur, sem hrærði við tilfinn-
ingu Ralphs.
“Eg kenni í brjósti um þig.” sagði
Ralph, “ef þú elskar Margréti; því hún
á að verða konah mín.”
“Aldrei!” hrópaði Gregory. “Úr því
að þú vilt ekki taka til greina hrein-
skilningsleg og einlæg orð mín, þá skal
eg bjóða þér byrginn. “Eg skal fara til
Little Valley, og skilja aldrei við Mar-
gréti fyr en hún er orðin konan mín.”
Þeir deildu um þetta, með mörgum
bituryrðum, en Gregory hafði í ógáti
sagt frá því leyndarmáli sem Ralph
þráði mest að vita, hvar Margrét væri
niður komin.
Það er sorgleg saga og þó er það
ekki svo sjaldgæft. Ást og afbrýði
sviftu nú hinn unga aðals erfingja allri
sannri dómgreind; hann gleymdí alveg
að gæta skyldu sinnar og heiðurs. Und-
ir því yfirskyni að hann væri að fara
til að finna skólafélaga sinn, fór Ralph
til Little Valley. Faðir hans sá hann
fara í burtu, en hann var alls óhræddur,
því honum ko mekki í hug, að hann
vissi hvar stúlkan var.
Þetta tiltæki Ralphs var mjög van-
hugsað, og leiddi af sér sorg og mæðu.
Því verður ekki með orðum lýst, en
þegar Ralph sá nú Margréti aftur, var
sem hann tapaði allri sómatilfinningu
og gleymdi öllum skyldum. Hann bað
hana að giftast sér strax, leynilegri
giftingu. Hann hafði sagt henni, að
þegar þau væru gift, þá mundi faðir
sinn fyrirgefa sér, og allt yrði gott og
friðsamt. Hann trúði því fastlega, og
Margrét hafði engan annan vilja en
hans. Hún gleymdi öllum þeim aðvör-
unum sem lafði Cuming hafði gefið
henni; hún hugsaði aðeins um Ralph
og ást hans á sér. Svo þau voru gift í
lítilli kirkju í Morton, 20 mílur frá Little
Valley; og engum var kunnugt um þetta
leyndarmál þeirra.
Það var engin ástæða, engin afsök-
un fyrir þessu tiltæki, svo óheiðarlegu,
svo óheilbrigðu — Það var ekkert sem
var þessu til afsökunar fyrir hann,
nema það, að hann var svo ungur, og
hafði altaf verið sjálfráður um hvað
hann gerði. Nú var Margrét Werner
orðin IV^argrét Cuming. Ralph skildi
nú strax við sína ungu konu; hann kom
öllu fyrir, sem hanh hélt, á sem beztan
hátt. Nú ætlaði hann að fara heim, og
reyna á allan hugsanlegan hátt, að fá
föður sinn til að gefa samþykki sitt. Ef
hann væri ófáanlegur til þess, þá mundi
hann með tíð og tíma finna ráð til að
komast slysalaust útúr þessu. Hann
hugsaði sem svo: Látum það koma sem
koma vill, Margrét var nú hans; ekkert
gat nú framar aðskilið þau. Það var
aðallinn málsins fyrir honum. Jafnvel
þó það versta kæmi fyrir, og að faðir
hans ræki hann í burtu. þá gat það þó
ekki varað nema um stund, og þá naut
hann samt sem áður þeirrar hamingju
að geta verið hjá Margréti.
Hann kom heim til Elmwood, og þó
hann eins og færðist undan að líta á
föður sinn með einurð, sá lávarðurinn
þó að sonur sinn var nú miklu ánægð-
ari og rólegri í útliti, og hélt að nú væri
hann alveg búinn að gleyma þessu ást-
ar æfintýri við Margréti.
Þau komu sér saman um að Margrét
skyldi vera í Little Valley, þar til hún
fengi skeyti frá Ralph. Hann gat ekki
skrifað henni, og hún ekki til hans, en
hann lofaði henni, og trúði því sjálfur,
að hann gæti bráðlega tekið hana heim
til sín á Elmwood, sem sína löglega við-
urkendu konu.
VI. KAFLI
Það var indælan morgun, seint í ágúst
I mánuði. Á akrinum sveigðust hinar
gullnu kornstengur ofurlítið, fyrir hlýj-
um morgunblnum. Kjarrviðurinn var
alþakin blómum, og ávaxtatrén svign-
uðu undir þunga ávaxtanna, bæði per-
um og eplum. Náttúran var svo ólýsan-
lega fögur þennan morgun.
Inni í borðstofunni á Elmwood sat
| Herbert lávarður við ríkulegt morgun-
verðar-borð. Hann var að lesa bréfin
sem pósturinn kom með þá um morg-
uninn. Lafði Cuming leit svo yndislega
út í nýjum morgunkjól, en Ralph var
I áhyggjufullur á svipinn. Hvað eftir
annað var hann að velta fyrir sér í hug-
anum, hvernig hann ætti að segja föð-
ur sínum frá giftingu sinni. Hann þráði
að geta og meiga vera hjá sinni elsku-
[ legu Margréti, og hann fann að hann
þurfti að búa sig undir það hræðilega
illviðri sem hann yrði að mæta, áður
en hann kæmi heim með hana.
“Hér eru góðar fréttir,” sagði móðir
hans; lafði Newton og Ethel ætla að
koma, og Sir James kemur tveimur dög-
um seinna. Þær koma á morgun.”
“Það er gott að heyra,” sagði lávarð-
urinn, mjög glaður við að heyra þetta.
“Við megum biðja lafði Thottingham
að koma hér til að mæta þeim.
Ralph stundi við Foreldrar hans voru
svo altekin með hug og sál í félagslíf-
inu; það átti að verða miðdags sam-
kvæmi, og svo stór dansleikur, sem átti
að bjóða á öllu heldrafólki í nágrenn-
inu.
“Ethel líkar svo vel fjörugar skemt-
anir,” sagði lafði Cuming, “og við verð-
um að skemta henni eins crg mögulegt
er.”
Ralph sat og hugsaði með sjálfum
sér: “Þetta allt verð eg að þola og taka
þátt í, stórum samkvæmum, stórum
miðdegisveizlum, og dönsum, meðan
hjarta mitt þráir mína ástkæru ungu
konu. Og svo, ofan á allt þetta, hve-
nær fæ eg svo tækifæri að tala við föð-
ur minn? Eg skal reyna að tala við
hann í dag.”
Þegar miðdagsveizlan var úti, stakk
Ralph uppá því við föður sinn, að þeir
skyldu fá sér sígar og ganga útá sval-
irnar. Það var þar sem samtalið fór
fram milli þeirra, sem sagt er frá fyrst
í þessari sögu. Það var þar, sem lávarð-
urinn tók af öll tvímæli og sagði sína
óhagganlegu meiningu.
Ralph þótti meir fyrir undirtektum
föður síns, en hann vildi viðurkenna.
Einu sinni var það rétt komið fram á
varir hans að segja föður sínum að
hann væri giftur Margréti, og ef faðir
hans hefði verið æstur og reiður, hefði
hann gert það; en lávarðurinn var svo
rólegur og sanngjarn, að hann gat ekki
fengið sig til þess. Nú í fyrsta sinn fann
hann hversu það var allt satt sem faðir
hans hafði sagt. Ekki fyrir það að hann
elskaði Margréti minna, né iðraðist
hinnar heimskulegu og fljótfærnislegu
giftingar, heldur það sem faðir hans
benti honum á, og hann gat nú séð og
yfirvegað með sinni heilbrigðu og góðu
dómgreind, að jöfnuður var nauðsyn-
legur. Hér var svo stór forskil á stétt-
um og lífsvenjum; það var sem hann
gerði sér nú fyrst grein fyrir því.
Það gafst ekki mikill tími til yfir veg-
unar. Lafði Newton og Ethel dóttir
hennar áttu að koma daginn eftir. Aftur
tók lafði Cuming þátt í þessu máli, og
mildaði það eins og kænn stjórnmála-
maður, svo allt gekk slysalaust af, að
því sinni. Um kvöldið sagði móðir hans
við Ralph: “Ralph, eg veit að ungur
maður sem þú, kærir sig ekki um að
umgangast eldri dömur, en eg verð að
biðja þig að gera undantekningu á því
með lafði Newton. Hún sýndi mér svo
mikla alút og góðvild á Pine Hall, og þú
verður að hjálpa mér til að endurgjalda
það. Eg skoða hver alúðlegheit sem þú
sýnir henni og dóttir hennar, eins og
þú sýndir mér það.”
Ralph brosti að því sem móðir hans
sagði, og lofaði að hann skyldi gera
sitt bezta í því.
“Ef hann fæst til að vera mikið með
Ethel,” hugsaði móðir hans, “þá er eg
viss um að hann fer að elska hana, og
þá er öllu borgið.”
Ralph var ekki inni þegar gestirnir
komu; þeir komu fyr en búizt var við.
Móðir hans og lafði Newton höfðu far-
ið saman inn.í lestrarsalinn, svo Ethel
var ein í samkvæmissalnum, og þar
mætti Ralph henni. Þegar hann opn-
aði hurðina, sá hann bara hvíta kjól-
ermi. Hann hélt að móðir sín væri þar,
og gekk svo hiklaust inn; en hann varð
alveg hissa á því sem hann sá. Einu-
sinni á öld, ber kannske fyrir augu
manns, ung stúlka, eins og Ethel New-
ton, hin hreinasta og eðlilegasta mynd
grískrar fegurðar, róleg, fín, ljóshærð
stúlka, með ljósar augabrýr, og svo fag-
urt hár, sem skein eins og silki, og lá.í
digrum fléttum utanum höfuð hennar.
Hún var há vexti, og svaraði sér vel, og
hún var svo prúð og siðlát, að það ver
auðséð að hún hafði notið hins bezta
uppeldis og umgengni. Hún stóð upp
er Ralph kom inn og leit sínum mildu
augum rólega á hann. Hún roðnaöi
ofurlítið í andliti, er hún mintist hvað
lafði Cuming hafði sagt henni um son
sinn. Hún vissi að bæði móðir sín og
móðir hans vildu, að hún giftist Ralph.
“Eg bið fyrirgefningar,” sagði hann.
“Eg hélt að lafði Cuming væri hér inni.”
“Hún er í lestrarsalnum,” sagði Ethel,
með brosi sem gerði hann ráðalausan.
Hann hneigði sig og fór út úr salnum.
Þetta var þá Ethel Newton, þessi fall-
ega stúlka, sem hann hafði kviðið svo
fyrir að mæta. Hún var mjög fríð —
hann hafði aldrei séð andlit sem henn-
ar, en það vakti enga ástar tilfinningu
í huga hans, né honum kæmi í hug að
bera hana saman við sína fátæklegu,
fríðu Margréti. Hann var gæddur lista-
manns sál, og hafði talverða þekkingu
og æfingu í sjálfri listinni. Hann hugs-
aði um þetta gríska andlitslag, á sama
hátt og hann hefði hugsað um íagurt
málverk, eða fallega myndastyttu; en
hann hugsaði ekki um hið viðkvæma og
elskandi hjarta, sem sló í brjósti Ethel
Newton.
Ralph var auðvelt að opna hið stóra
píano, eftir miðdagsverðinn, og leggja
músik bækurnar fyrir framan Ethel,
sem fór að leika á það, og hlusta alveg
ósnortin á það sem hún spilaði. Hann
hafði yndi af að horfa á og virða fyrir
sér fríðleik og fegurð hennar, þar sem
hún sat í kvöldsólar skininu, í snjóhvít-
um knipplingakjól. Hann dáðist að
hennar fögru og ávölu herðum, og fínu
höndum, sem voru skreyttar perlu arm-
böndum. Á brjóstinu hafði hún fagra
rós.
Ethel Newton hafði margt við sig,
annað en fríðleik og fegurð. Málrómur
hennar var fagur, mildur og þó einarð-
ur. Hugsun hennar og innræti, brá oft
fyrir á andliti hennar, og það var fögur
sjón að sjá varir hennar hreifast af
mildu brosi, sem varpaði sólskini til
þeirra sem íxjá henni voru.
Vesalings Ralph stóð þar og veitti
hverjum drætti í andliti hennar nána
eftirtekt, sem virtist að skifta blæ við
hvert orð sem hún sagði; að hlusta á
hana tala var útaf fyrir sig hin stærsta
nautn. Mæðurnar litu hvor til annarar
og brostu; og lávarðinum fanst sem
þungri byrði væri létt af sér. Lafði Cum-
ing bað Ethel að syngja; hún var í að-
dáunarhrifningu yfir yndisleik Ethel.