Lögberg - 12.12.1946, Page 7

7
S K Ý R S L A
ritara fslendingadagsins,
flutt á ársfundi 5. des.
1946
Ávarp Dakota íslendinga
til
Karlakórs Reykjavíkur
Hátíðahaldið að Gimli síðast-
liðinn 5. ágúst, var eitt með því
ánægjulegasta, sem Ihaldið hefir
verið að Gimli. Hefir því með
ári hverju auikist vinsældir svo,
að ávalt, sáðan 1932, hefir með
hverju ári aukist fólkstalan, sem
hátíðina sækja. Að vísu ihefir
fjölgunin ekki skift mörgum
hundruðum árilega, en þó farið
smáJhækikandi. Og síðastliðinn
5. ágúst, komu þangað flestir, eða
um fjögur þúsund og fjögur
hundruð manns.
Veðrið á íslendingadaginn var
hið fegursta, svo ekki varð ó
betra kosið. Náttúran, með öllu
siínu fagra sumarskrúði og blíð
viðri, átti því mestan þátt í því,
að hátíðahaldið varð svo fjöl-
ment og unaðslegt, þar sem það
fer altaf fram úti í ríki nóttúr-
unnar. Nefndin hafði líka lagt
sig alla fram, sem undanfarið,
að vanda til undirbúnings með
sk^mtiskróna. Er það altaf mik-
ið verk og vandasamt, að koma
öl'lu þannig fyrir, að sem flest-
um líki sem best og verði öllum
að notum. Jafnvel þó að náttúr-
an og mennimir taki stundum
höndum saman við slik tækifæri
sem þetta, verða allir ekki á-1
nægðir. Er það eitt af því, sem
ómögulegt er að komast hjá ó
þroskaskeiði mannlífsins.
Hátáðalhald Islendingadagsins
er orðið umfangsmikið starf, og
útheimtir stór fjárframlög til
þess, at5 það komi að tilætluðiun
notum á 'þessum rafhraða og
peningaveltu tímum. Hver ein
asti félagss'kapur, sem á að lifa og
þróast, verður að sníða sig eftir
framgangi þjóðarinnar og aldar-
andans, ó hverju tímabili, sem
yfir líður. Geri hann það ekki,
er hann dauðadæmdur. Islend-
ingadagurinn hefir verið og er
vakandi og lætur ekkert til þess
sparað, að fylgjast með samtíð-
inni, þó stundum kosti það ærið
fé. En nefndin hefir fundið, að
það margborgar sig, sem og lika
Ávarp þetta var afhent Karla-
'kór Reykjavíkur í heiðurssam-
sæti því, er íslendingar í Norð-
ur Dakota ríki héldu kórnum að
Garðar hinn 15. nóvember, 1946.
Það er samið af séra E. H. Fáfnis
og ' fagurlega skrautritað af
Gissuri Eliassyni:
THE ICELANDIC SINGERS
KARLAKÓR REYKJAVÍKUR
Sigurður Þórðarson
Stefán íslandi
Guðmundur Jónsson
Fritz Weisshappél
Jón Ágústsson
Jón Bergsveinsson
Sveinn G. Björnsson
Eiríkur Eiríksson
Garðar Guðmundsson
Jón Guðmundsson
Magnús Guðmundsson
Magnús Jónsson
Marínó Kristinsson
Maríus Sölvason
Óskar Sigurgeirsson
Daníel Þórhallsson
Sigurður Benediktsson
Guðmundur Ámundason
Hermann Guðmundsson
Haraldur Sigurðsson
Kári Sigurðsson
Karl Sveinsson
Kristinn Þorsteinsson
Þorsteinn Ingvarsson
Björgvin Jóhannesson
Haraldur Kristjónsson
Ólafur Magnússon
Sverrir Pálsson
Sigurður Sigurgeirsson
Þnáinn ÞórissOn
Þorvaldur Ágústsson
Magnús Gíslason
Lárus Hansson
Loftur Hjartar
Kristján Kristjánsson
Einar Ólafsson
Hallgrímur Sigtryggsson
Jón Sigunbjörnsson
Gísli Símonarson
Guðmundur Þorkelsson.
Þórhaílur Ásgeirsson.
w
slendingar taka við
(eflavíkurflugvellinum
Islenzka ríkisstjórnin tók form-
ega við Keflavíkurflugveliinum
í gærdag kl. 3.30 e. h. Athöfnin
fór fram við aðalstöðvar Banda-
IKarlakór Reykjavíkur
Hann söng í Youngstown, Ohio,
28. nóvember við ágæta aðsókn
— á sjötta þúsund manns. Blað-
ið “Indicator” fer þessum orðum
um sönginn. “Samræmi kórsins
var hið ógætasta. Tenórinn átti
rí kjamnna ó Keflavikurflug- , &ð ^ yfirgnæfandi þrótti
vellinum. Wilham F. McKee | . . . ,:n:___
herhöfðingi afhenti völlinn, en
Ólafur Thors forsætis- og utan-
ríkisráðherra tók við honum
fyrir hönd íslensku ríkisstjórnar-
innar. Viðstaddir voru íslenskir
embættismenn, amerískur heið-
og ágætri samstillingu hinna
fínni tóna, þegar á þurfti að
halda. Bassinn, þó hann næði
ekki þrumugný Rússanna, né
heldur grunntón þeirra að fullu
var með ágætum.
Framiburður kórsins var snild-
ursvörður og aðrir. Athöfnin.
hófst með því að McKee hers- argóður. Áherzlur og hl3omstlg
höfðingi flutti ávarp, það sem I Sat ei betra veri '
hjer fer á eftir, en Ólafur Thors
forsætisráðherra svaraði.
Þegar fáni Bandarikjanna var
dreginn niður, var leikinn þjóð-
söngur Bandaríkjanna, en Þor
steinn Einarsson íþróttafulltrúi
I bréfi frá íslenzkri konu
Struthers, sem viðstödd var, Mrs.
Ray Fenton (Lovdsa Benedikts-
dóttir Frímanssonar), sem ber
vel skyn á sönglist, stendur:
“Þeir eru spursmálslaust þeir
hafi aldrei hlustað a kórsöng
manna, sem fullkomnari hefir
verið en þessara dslenzku söng-
manna.
En það sem gjórði þetta kveld
sérstaklega mmnistætt fyrir mig,
var tækifærið til að kynnast svo
mörgum af söngmönnunum, eftir
að söngskemtaninni var lokið.
Eg varð alveg hissa á að heyra,
að þessir menn voru algengir
iðnaðar- og verkamenn, eins og
menn, sem eg daglega umgengst
hér og það er sannarlega heiður
fyrir þá og þeirra þjóð, að þeir
skyldu geta náð þvi hástigi list-
arinnar, sem raun ber vitni um.
Eg endurtek, að eg hefi aldrei
kynst glæsilegri hóp manna, en
þessum 'íslenzku söngmönnum
né heldur hlustað á listrænni hóp
manna.”
(Úr bréfi til J. J. Bíldfells)
var
inn.
leið:
Sveinbjörn Egilsson
ritstjóri látinn
Sveinbjörn Egilsson, fyrver-
andi ritstjóri, andaðist í gær, að
heimili sínu hér í bænum, 83 óra
að aldri.
Með Sveinbirni er horfinn af
sjónarsviðinu einn af sérkenni-
legustu tframfaramönnum þjóð-
arinnar, er hirti lítt um, einkum
framan af æfinni, að binda bagga
sína með hnútum samferðamann-
anna. Hann var f jölgáfaður vask-
leikamaður, er hafði aflað sér
mikillar lifsreynslu, er hann
gerðist forvígismaður íslenzkrar
sjómannastéttar. Fjör 'hans, á-
hugi og hispursleysi í allri fram-
komu verður öllum minisstætt,
er fengu tækifæri til að kynnast
þessum ágætismanni.
—Mbl. 26. okt.
JuillcUOöUll i __ 1 / 1 ifn
ríkisins, dró fána Islands að hún, bazW songmenn. sem her hrfa
íslenzki þjóðsöngurinn leik- Komið, eSa sem væntanlega koma
_ _ i, . Jhér “Youngstown Indicator
Ræðumenn mæltu a þessa|nei-
getur ekki um hma yfirgnæfandi
aðdáun og fagnaðarhrifning, er
söngur þeirra vakti . . . þegar
maðurinn minn og eg vorum að
ganga út úr sönghöllinni, hljóm-
aði allsstaðar í kringum okkur:
“þeir eru undursamlegir.”
Úr bréfi fró Dr. Roy Fenton,
Struthers, Ohio: —
Eg hélt að þér mundi þykja
gaman að heyra hvaða áhritf að
söngur íslenzka kórsins hafði á
Ávarp McKee
Herra forsætisi áðherra, virðu-
legu gestir.
Fyrir hönd hermálaráðuneyt-
isins og flugliðs, landhers Banda-
ríkjanna og í nafni ríkisstjórn-
| ar Bandaríkjanna, er mér ó-
nægja að því að bjóða yður vel-
komna til þessa flugvallar, sem
eg hefi nú þann heiður að af- mig. peir voru í sannleika á-
henda formlega í hendur ríkis- gætir) og ag því er mig snertir,
| stjórnar íslands. | held eg ag eg geti sagt) ag eg
Stjórnir vorar og þjóðir hatfa
I verið bundnar traustum böndum . _ . .. . . „
' , . . . , ...,, m reynt væri að beita þvingun
1 hinm mestu styrjold, sem hað J .
, , ,. . v- Þvertamoti. Það var skyrt tek-
hefir venð í hinm iongu bar- ^ , _
,.. .. - , . , • ið fram, að an beins og otviræðs
attusogu mannkynsins fynr ' °
betra heimi, þar sem frjálsir Uamþylkte fslatds yrO. efckert ur
menn gætu lifað frjólsu Iifi, — I hamkvæmdum. Af frjalsum
veröld þar sem karlar og konur . <«'"fa sannfærmgar um
gætu lifað lífi sínu að eigin geð- M bandamenn berðust fynr
1 þeim hugsjonum, sem Islendmg-
Enskt flugfélag flutti nýlega
allstóran hóp pílagríma flugleiðis
frá Bagdad til Mekka, 'hinnar
heilögu borgar Múhameðstrúar
manna. Þetta er talið vera
fyrsta skifti, að pílagrímar ferð
ist loftleiðis.
þótta en ékki ó þann hátt er öðr-
1 um bauð við að horfa.
Meeks-'flugvöllurinn var tákn
I í þeirri baráttu. Keflavíkurtflug-
höfnin er tókn þess, að sigur
| vanst.
Arið 1941, þegar stjórn Banda-
ríkjanna tók að sér hervernd Is-
,. . . ... Þer íslendingar, meistarar I landS) gerði stjórn íslands það að
hinar auknu vinsældir dagsins söngs og hljóma, sem fyrstir Is- sfcilyrði, að “lögð skyldi sér-
nna arlega- lendinga námuð land í ríki Ame- stdk áherzla á að nægar flugvél-
Mesti kostnaðurinn við hátíða- rísfcrar hljómlistar, sem með ís- ar yrðu til varnar, hvar sem þörf
haldið að þessu sinni, var söngv- íenzkum tónum sigrið hjörtuJkrefði.” Meeks-flugvöllurinn var
annn goðkunni, Guðm. Jóns- vinnið borgir og reisið merki ís- Lvar minnar ríkisstjórnar við
son frá Los Angeles, sem nefnd- lenzkrar sálar meðal þjóðanna. þeirri ósk. Þeim tilgangi, er til
1 af,faíarn 5; af,T I Vér íslendingar í Norður Dak- grundvallar lá fyrir byggingu
as iðinn, til að skemta folk- Qta fognum !komu yðar og heils_ hans, héfir nú sem betur fer verið
mu. Guðmund hatfði engmn Ilm yður með djúpsettri virð_ náð, og Iþessa flughöfn — Kefla-
eyr er a ur. g þo mi í | ingU) sem horin er af gieði þess- vlíkurflughöfnina — Keflavíkur-
munur sé á því, að syngja úti en
inni, þá hygg eg mér sé óhætt
að fullyrða, að hann hafi “kom-
ið, séð og sigrað,” því hrifning
fólksins var óumræðileg. Guð-
mundur er söngvari fólksins.
Voru margir sem hlökkuðu til að
heyra hann alftur, þegar hann
kæmi með Karlakór Reykjavík-
ur, 18. nóvember og syngi með
honum í sönghöll Winnipegborg-
ar.
arar stundar, sem nú er virki- flugvöllinn — er nú hægt að
leiki, en sem áður var aðeins þró helga algerlega friðsömum störf-
eða draumur. . . . Það er ósk vor um til að varðveita þann frið,
og bæn, að bergmál tóna yðar og sem svo dýrum fórnum var
hljóma vaki og vari meðan keyptur í Evrópu og Kyrrahafi,
“h'ljómar hlýja hjartarætur Is- °g til að stuðla að friði með við-
lendingsins.” skiftum allra friðsamra þjóða.
„ * at i ic - mde Hér lýkur kafla i sögu Islands
Garðar, N.-Dak. 15. nov., 1946. „ ý . ° _
1 og Bandartkjanna. Ver Banda-
ríkjamenn höfum lært að meta
Fjallkona “dagsins”, Pearl
og karlakórinn söng þar “Ó Guð I sjólfsvirðingu og hreinlyndi Is-
vors lands” og “Faðir andanna.” lendinga og þeirra, sem í þúsunc
Að kvöldinu var stiginn aans ár hafa starfað að því að skapa
Johnson, er af yngri kynslóð-1 fram yfir miðnætti í samkomu- þá þjóð.
inni; fædd hér í landi; var fram- sal Gimli bæjar. Eitthvað lítið | Vér komum sem vinir og vér
k°ma hennar og ávarp hið prýði- I eitt færra var á dansinum, en
legasta, og dásamlegt hvað hún éíðastliðið ár. En aðgangur var
bar falilega fram íslenzkuna. Hún hærri, 35 cents í stað 25 cent
sannaði oss, að ekkert dauða- áður.
Þegar verið var að kvifcmynda
bandarísku myndina “Lydia”,
varð Meríe Oberon að þola það,
að vera slegin utan undir 54 sinn-
um sama daginn.
menki er á íslenzkunni enn hér
vestan hatfs.
Vara-forseti. Steindór Jakobs-
son, stjórnaði hátíðahaldi þessu
með, lipurð, öryggi og prýði, sem
almenna aðdóun vakti.
Kvæði og ræður voru góðar.
En sérstaklega vakti þó ræða
séra Halldórs E. Johnson al-
menna athygli og aðdáun. Enda
er ekki of sagt, að sú ræða hafi
verið ein sú fegursta og bezta
IslendiAgadagsræQa um margra
ára skeið
Karlakór íslendinga í Winni
peg skemti vel ó hátíðinni sem
undanfarin ór. Mundi margur
Nefndin hefir starfað vel sam-
an og leitast við að gera sitt bezta
í því, að hatfa skemtiskrána góða
og fjölbreytta, sem föng voru á,
svo allir gætu ánægju notið af
því sem þar fór fram.
íþróttir fóru fram í skemti-
garðinum. Voru þær fyrir alla,
eldri sem yngri. Fóru þær vel
fram og rösklegaó Fjöldi tók
þátt í þeim. Þar var keppt um
Oddson’s skjöldinn og Hannes
sons bifcarinn. Auk þess mörg
verðlaun gefin í medalíum og
vörum.
Svo að endingu þakkar nefndin
förum sem vinir. Við ættum að
vinna saman að varðveitslu
óeirra hugsjóna, sem íslendingar
og Ameriíkumenn hafa jafnan
Darist fyrir.
safcna vinar í stað, ef hann hætti °^um Þeim> sem stuðluðu að því
að starfa og nyti þar ekki við.
Að skemtiskránni afstaðinni
fór fram skrúðganga, að land-
nema minnisvarðanum. Fjall-
konan lagði við hann blómsveig
á einn eða annan hótt, að gera
þessa 57. órshátíð íslendinga-
dagsins svo góða og eftirminni-
(ega.
Davíð Björnsson
Ávarp forsætisráðherra
Herra hershötfðingi, herra
sendifulltrúi og virðulegu gestir.
Island Ihafði verið hernumið af
Bretum i rúmt ár, þegar stjórn
landsins, í júhímlánuði 1941, bár-
ust skyndilega og alveg óvænt
sfcilaboð um að Bandarífcin væru
reiðubúin til að tafca að sér her-
vernd Islands meðan á ófriðn-
um stæði.
Stjórn íslands gerði sér strax
ljóst að hér var ekki um tilboð
að ræða, héldur ósk -4 ósk, sem
Bretar og Bandaríkjamenn stóðu
sameiginlega að.
Stjórnin fékk lítinn umhugs-
unarfrest. Hún bað þó ekki um
frekari frest. Hún tók tatfarlaust
ákvörðun. Ekki vegna þess, að
ar voru reiðubúnir að fórna fé
og fjöri fyrir, voru Islendingar
íúsir til að ljá land sitt til þeirra
afnota í þágu styrjaldarrekstrar
bandamanna, sem bandamenn
sjálfir töldu að koma mundi að
beztum notum.
Á þessum grundvelli er her-
verndarsamningurinn frá 1941
reistur.
I dag, þegar Bandaríkin af-
henda íslandi hinn mifcla Kefla-
víkurflugvöll til tfullrar eignar
og umróða, sem álþreifanlegt tókn
þess, að hervemdarsamningur-
inn er úr gildi fallinn, og síðustu
leifar hersins eru á förum, get eg
vel viðurkent það, að í öndverðu
olli koma hersins mörgum Is-
lendingum mifcillar áhyggju. Að
sönnu treystu Islendingar því,
að tunga, saga, bókmentir og
frelsishneigð væru sterkir út
verðir. En hver gat sagt hversu
til tækist fyrir þeirri þjóð, sem
hýsa ótti hlutfallslega fjölmenn-
asta setulið heimsins — her, sem
lengst atf var fjölmennari en ís-
lenzkir fcarlmenn á sama reki?
Mér er það því mikið ánægju-
efni að geta nú með sanni sagt
að sambýlið við Bandaríkjamenn
'hefir verið með ágætum. Og al-
ment ta'lað ihefir hegðun her-
mannanna staðfest þá miklu
virðingu, sem íslendingar báru
1'yrir amerískri menningu og
hugsunarhætti.
Islendingar kveðja því 'her-
mennina, sem vini og óska þeim
fararheilla og blessunar. Jafn-
framt beina íslendingar þökkum
og góðum óskum til þeirrar vold-
ugu vinaiþjóðar, sem herverndina
hafði á hendi.
Þessi flugvöllur var bygður til
stríðsþartfa. Hann flýtti fyrir
sigri þeirra hugsjóna, sem gæfa
mannkynsins veltur á
Við óskum. að í framtaðinni
greiði hann götu þeirrar aufcnu
viðkynningar. viðskifta, sam
starfs og vináttu, sem hinn nýi
heimur friðar og farsældar, sem
alt mannfcyn þráir, verður að
grundvallast á.
I því trausti veiti eg honum
með þökkum móttöku íyrir hönd
íslenzfcu þjóðarinnar.
—Mbl. 26. okt.
Kaupið snemma innisloppa
Hér er úr afar-
miklu að velja í
innisloppum — úr
alullar dúk, velour
og flanneli; einnig
gerðir af skraut-
lega spunnu rayon
— alt smekkvís-
lega sniðið og
saumað. Smáar
stærðir og stórir
sloppar.
Men’s Furnishings Section, Thc Hargrave Shops for Men, Main Floor

T. EATON C?,
LIMITED
Look for this
mark of quality
on y o u r gut
package.
123-Tenih Si.
BRANDON
447 Poriage Ave.
Opp. "The Bay"
_See Our Extra Fine Values in Perfect Diamonds ■
A Good Place To Do Your Chrisimas Shopping
PRICE AND QUALITY THE BEST
íslendingar í Argyle og í grend við Brandon,
gleymið ekki að koma við í skrautgripabuðmni
hans Feldsteds þar í bænum, þegar þið þurfið
að kaupa trúlofunarhringi eða aðra skraut-
muni — verð ágætt — efni og verk traust —
upplag nóg.
Come io and see ourfirst show-
ing of these truly fine watches.
Each is skilled creation of
supcriative watchmaking ...
Each bears the pipud name
Girard-Perregaux - - Renowned
the world over for beauty and
accuracy!
flIDSTEÍI