Lögberg - 13.02.1947, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. FEBRÚAR, 1947
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFiNGINN?
Gv E. . EYFORD, þýddi
Hundurinn neri trýninu við hendi
hennar og dinglaði rófunni. Hún settist í
sitt sæti við borðið. Það var eftirtektar-
vert, að hún skógarmanns dóttirin, hve
snildarlega henni fórst úr hendi, hvað
sem hún gerði, eins og hún hefði notið
mikillar æfingar og tilsagnar.
“Þú komst ekki eftir sömu götunni
heim, sem þú ert vanur, pabbi,” sagði
hún og leit á hann.
“Nei, Dora,” svaraði hann; þó hann
nefndi hana altaf skírnarnafni sínu, var
þó eitthvað í málróm hans og í þeim
hætti, er hann talaði til hennar, sem bar
vott um meiri virðingu og tillit, en maður
gæti búist við að skógarmaður talaði
til dóttur sinnar. “Nei.” sagði hann, “eg
kom aðra leið.”
“Og þú komst líka svo seint,” sagði
hún. “Kom nokkuð fyrir þig?” bætti
hún við og horfði á hann.
“Nokkuö fyrir? Nei,” svaraði hann
og færði sig nær borðinu. “Hvað heföi
það átt að geta verið? Eg kom bara aðra
leið heim en eíg er vanur, og þú skalt ekki
fara út til að mæta mér, þegar er fariö
að dimma,” bætti hann við í orðum, sem
hann ætlaöist til að vekti enga eftirtekt,
og þó meinti hann svo mikið með þeim.
“Ekki?” spurði hún og horfði spyrj-
andi á hann. “Því ekki? Heldurðu að
eg villist, eða hefirðu séð úlf hér í skóg-
inum, pabbi? Eg þekki hvern götuslóða
hér í kring, og úlfar eru ekki framar til
á Englandi.”
“Það eru nokkrir eftir ennþá,” sagði
Nathan, sem virtist vera niðursokkinn
í alvarlegar hugsanir.
“Nokkrir eftir ennþá!” og hún hló.
“Hver var það af gömlu Englands kon-
ungunum, sem borgaði vissa upphæö
fyrir hvern úlfshvolp; viö lásum um það
fyrir nokkni síðan.”
“Lásum og lásum,” sagði Nathan,
“þú lest alt af svo mikið.” Svo settist
hún að borðinu. “Það lítur út fyrir að
þú hugsir ekki um annað en bækur frá
morgni til kvöld, auðvitað hvatti eg til
þess að lesa og læra. Of mikill lestur
gerir þig gamla fyrir tímann, barn, og
það færir enga peninga í vasa pabba
þíns.’\
Dora hló.
“Vesalings pabbi!” sagði hún lágt, og
hallaði sér að honum og lagði handlegg-
inn um háls honum; “eg vildi óska að
eg fyndi eitthvað í þessum bókum, sem
gerði mig ríka.”
Nathan hafði lyft hendi sinni til að
strjúka hið fagra hár hennar, en kipti að
sér hendinni og horfði hálf-dreymandi
augum á hana.
“Rík! Hver óskar eftir að verða rík-
ur? Þú segir þetta orð nú oft upp á
síðkastið, Dora. Óskarðu þér að verða
rík?” spurði hann.
Hún hugsaði sig um sem snöggvast
og draumkendum glampa brá fyrir í
augum hennar. “Já, stundum,” svaraði
hún; “eins mikið þinna eins og minna
vegna, faðir minn. Eg vildi óska að vera
nógu rík til þess, að þú þyrftir ekki að
vinna svona mikið, og að viö gætum
eignast fallegra hús og betri fatnað.”
“Eg er ekki útslitinn enþá,” sagði
hann *og horfði rannsakandi augum á
hana. Þessi kofi er nógu góður fyrir mig,
og eg kæri rnig ekki um purpura og fínt
léreft. Það sem eg hefi og þess sem eg
nýt, er mér nóg, Dora; en hvað er það
sem þú óskar eftir fyrir þig sjálfa?”
Hún hallaði sér aftur á bak í stólinn
og fitlaði eins og dreymandi við eyrun
á hundinum, sem sat við stólinn hennar,
og lagði trýnið í kjöltu hennar. Svo leit
hún upp og hló, á sinn glaða og barns-
lega hátt. Hlátur hennar hljómaði sem
fögur músík.
“Fyrir sjálfa mig?” spurði hún.
Stundum þegar eg hefi lesið sumar bæk-
urnar, sem eru í bókaskápnum, finst
mér að inér mundi þykja vænt um að
vera rík og geta séð alt í heiminum, sem
eg þekki ekki, en langar til að sjá.”
Faðir hennar hélt hendi fyrir augu
sér til að geta betur veitt henni athygli,
meðan hún talaði.
“Það hlýtur að vera eitthvað dásam-
legt við heiminn,” hélt hún áfram að
segja, “og eg hefi aldrei séð neitt af
heiminum; það er næstum kynlegt, að
eg, öll þessi ár, hefi ekki komið út fyrir
Sylvester-skóginn.”
“Er það svo undarlegt?” spurði
hann, og það var auðséð, að honum lík-
aði ekki það, sem Dora sagði.
“Já,” sagði Dora; hún sat hugsi og
studdi hönd undir kinn, og starði sínum
fögru augum langt út í hið f jarlæga. “Já,
eru aðrar stúlkur eins útilokaðar frá
heiminum, sem eg hefi lesið svo mikið
um, og sem mig langar til aö sjá?”
“Nei, langt frá því,” sagði hann eftir
litla umhugsun, hann beit saman vör-
unum og hrukkur komu á enni hans, —
“nei, iangt frá. En það hefði í mörgum
tilfellum verið þaö bezta fyrir þær, ef
svo hefði verið, og það hefir verið gott
og farsælt fyrir þig, Dora. Eg vona að
þér hafi ekki liðið illa?”
“Mér liðið illa’ Nei!” svaraði hún
með fjöri og hló. “Hvernig hefði mér átt
að líða illa hér úti í hinum fagra Syl-
vester-skógi? Hann er heimur út af
fyrir sig, svo auðugur af vinum og feg-
urð. Hve lengi höfum við verið hér, fað-
ir minn?”
“í átján ár,” svaraði Nathan, ofur-
lítið óþolinmóðlega, eins og hann hálf
kviði fyrir næstu spurningu, sem mundi
koma, sem var heldur ekki lengi að bíða.
“Og mamma sagði mér í gær að eg
væri tuttugu og eins árs gömul. Hvar
vorum við áður en við fluttum út í Syl-
vester-skóg?”
Nathan Nichols leit upp og ýtti stóln-
um frá borðinu, eins og spurningin hefði
verið honum alt annað en þægileg.
“Þreyttu ekki föður þinn, Dora,”
sagði Mrs. Nichols, sem hafði heyrt sam-
tal þeirra og horfði kvíðafull á þau;
“hann er of þreyttur til að tala við þig
núna,” sagði hún.
Dora stóð upp og faðmaði föður sinn
að sér.
“Fyrirgefðu mér, elsku pabbi; það
var svo hugunarlaust af mér. Eg hefði
átt að vita að þú varst þreyttur eftir
erfitt dagsverk í dag, meðan eg hefi ekki
gert neitt annað en ganga um í skógin-
um og lesa í bók. Það var bjánalega gert
af mér aö þreyta þig með spurningum.
Eg skal ekki þreyta þig meira í kvöld
með því.”
Hann kysti hana, eins og faðir vana-
lega kyssir dóttur, en koss hans var
heitari.
“Segðu ekki meira núna, Dora,”
sagði hann. “Mér þykir svo sárt, að
hugsa til þess, að þú sért kanske óánægð
hérna, að þér líði ekki vel hérna hjá
okkur. Ef þú þektir eins mikið til þess
illa, sem finst úti í hinum stóra heimi,
þá mundir þú vera glöð að vera laus við
það, og yfir því, að þú þektir það aðeins
úr bókum þínum, sem því miður segja
oft alt annað en sannleikann. Sjáðu,
hér er nokkuð, sem eg fann í Mörkdal.”
Og hann tók bók upp úr vasa sínum.
Dora þaut upp og beygði sig yfir
herðar föður síns.
“Ó, pabbi, það er ljóðabók, sem þú
lofaðir mér, og hún hefir legið í vasa
þínum, meðan eg var að þreyta þig með
spurningum,” og hún lagði kinn sína
að andliti háns.
“Nú, láttu þetta duga,” sagði hann
og leit ástúðlega til hennar, og fékk
henni bókina; það verður ekki langt
þangað til þú verður búin að lesa hana.”
Dora tók við bókinni, en áður en hún
settist niður til að lesa, gekk hún að
lítilli hyllu, sem var á veggnum, tók þar
reykjarpípu, lét tóbak í hana og rétti
föður sínum, og gaf honum svo eldspýtu
til að kveikja með í pípunni. Svo settist
hún niður og fór að lesa bókina.
Mrs. Nichols tók af borðinu og kom
öllu fyrir, svo settist hún niður við
prjónana sína. Það var þögn og róleg-
heit þar inni, en úti hvein vindurinn í
skóginum.
Stundum stóð Nichols upp, er storm-
byljirnir ætluðu alt um koll að keyra,
og svo komu þrumur og eldingar og
helli-rigning. ,
“Er þetta ekki óttalegt veður,
pabbi,” sagði Dora, og leit upp frá bók-
inni.
“Jú,” svaraði hann, “og það er hætt
við að eitthvert af gömlu elmtrjánum
falli í nótt. Það stenzt ekkert fyrir þessu
ofviðri og eldingum.
E3in þruman fylgdi annari, svo aldrei
varð hlé á, en þetta skógarfólk var vemt
við það, svo það tkó þessu með ró.
En alt í einu heyrðist annað hljóð, og
Dora leit undrandi upp.
“Hvað er þetta, pabbi?” spurði hún.
Mr. Nichols litaðist um með litlum
ánægjusvip, og áður hann gæti svarað,
var aftur barið á hurðina. Og utan frá
heyrðist sagt: “Þið þarna inni veröið
að lofa mér að koma inn!”
Mr. Nichols stóð á fætur með svip
sem gaf til kynna að honum brá við.
“Farðu upp í herbergi þitt, Dora,
sagði hann í lágum róm, og benti henni
að fara strax. Hún stóð upp og gekk
upp í stigann, en áður en hún var komin
alla leið upp, hafði faðir liennar opnað
hurðina. Hún heyrði mann tala úti og
stanzaði eins og ósjálfrátt.
“Loksins,” heyrði hún að var sagt;
“eg er búinn að berja svo lengi á hurð-
ina, að eg hélt að eg mundi vekja upp
hina dauðu. En opnaðu nú hurðina og
lofaðu mér að koma inn; eg er alveg
lioldvotur.”
Svo heyrði hún föður sinn segja í
köldum og alvarlegum róm:
“Þetta er ekkert gistihús, herra
minn.”
“Nei, það er skiljanlegt, það mundi
ekki geta verið til með slíkum gestgjafa.
Fjórir veggir og þak yfir höfuðið er æfin-
lega þakkarvert í slíku veðri. Þú neitar
mér þó ekki um að koma inn?”
“Eg held hér ekkert opið hús fyrir
ferðamenn,” svaraði hann.
“Þú verður að lofa mér að koma inn,”
heyrðist sagt úti, “það er þér sjálfum
að kenna, að eg kom hingað aftur. Þú
vísaðir mér ekki á rétta leið. Eg fylgdi
nákvæmlega þeim vegi. sem þú sagðir
mér. Eg held eg hafi gengið í hring;
en eg fann engan veg til Mörkdal; svo
eg er hér og þú getur ekki neitaö mér
um aö standa inni í öðru eins illviðri
sem þessu!”
Mr. Nichol svaraði ekki strax
“Það er að stytta upp.” svaraði hann
loksins. Það er ekki tveggja tíma ganga
til Mörkdal, og eg skal fylgja þér þang-
að.”
“Eg trúi því ekki að þú viljir gera
þao í þessu veörþ að nóttu til mundi
enginn vilja gera það,” sagði sá sem úti
var. “Eg er búinn að fá mig fullreyndan
í þessum skógi í kvöld. Því ertu svo
hræddur við að lofa mér inn í hús þitt?
Það er ekki prúðmannlegt af mér að
gera það, en inn skal eg” — og á svip-
stundu setti hann sínar sterku herðar
gegn hurðinn og opnaði hana og steig
yfir þröskuldinn.
Mr. Nichols varð eitt augnablik ráða-
laus, en svo greip hann um kverkar
unga mannsins og henti honum út úr
dyrunum, en þá kom Dora hlaupandi
ofan stigann og lagði hendur sínar um
herðar föður síns.
Mr. Nichols slepti takinu, ungi mað-
urinn stóð upp og varð alveg forviða að
sjá þessa yndislegu stúlku fyrir framan
sig. Það var honum sem sýn frá æðri
heimi. Hann horfði alveg hugfanginn á
hana. Hún horfði á hann með andliti,
sem á sama tíma bar vott um undrun,
samhygð, aðdáun og forvitni.
Nú, í fyrsta sinn á æfinni sá hún
alveg öðruvísi útlítandi mann en skóg-
arhöggs og kolabrenslumenn, og hún
vissi ekki hvað gekk að sér. Hún horfði
á hann og hjartaö í brjósti hennar hætti
nærri því að hreyfast, og hún fölnaði í
andliti.
Var þetta þá virkilega ein þessi hetja,
sem hún hafði lesið um, sem nú stóð
fyrir framan hana, eða var það bara
draumsýn, sem hún sá? Hún stóð hreyf-
ingarlaus og beið þess að ungi maður-
inn talaði, sem hann og gerði, er hann
hafði áttað sig.
Hann tók ofan hattinn og sneri sér
til húsráðanda, sem stóð þar alveg undr-
andi.
“Því sagðir þú mér ekki að það væri
ung stúlka hér í húsinu?” spurði ungi
maðurinn dálítið ergilegur, en einnig
í afsökunarróm, og sneri sér til Doru.
“Eg vona að þú fyrirgefir mér; eg
vissi ekki að það væru aðrir í húsinu en
maðurinn, sem eg mætti áöur í kvöld.
Mér þykir svo mikiö fyrir að hafa gert
ónæði; eg hefði heldur viljað vera úti í
skóginum. Eg er hræddur um, að þú
hvorki viljir né getir fyrirgefið mér.
Góða nótt!” Og hann gekk að dyrunum
og ætlaði að ganga út í myrkrið og ill-
viðrið.
En Dora, sem hafði svo grandgæfi-
lega hlustað á það sem hann sagði, og
veitt honum svo nána eftirtekt, lagði
alt í einu sína litlu hendi á handlegg
föður síns. Það lágu bænarorð í þessu,
eins og hún hefði sagt: “Þú mátt ekki
reka hann út í slíkt illviður!”
Mr. Nichols áttaði sig; hann sneri
sér burt frá henni og sagði við ókunna
manninn í hásum reiðiróm: “Úr því þú
hefir brotist inn í hús mitt, þá er bezt
að þú verðir hér í nótt.”
“Þökk fyrir,” sagöi ungi maðurinn.
“Það var ekki meining mín að eg
skyldi á þennan hátt þvinga þig til að
lofa mér aö vera hér í nótt,” og hann
sagði: “Góða nótt'” og setti hattinn á
höfuð sér og ætlaði að fara. En þá hljóp
Dora til og lagði hendi sína á handlegg
hans.
“Nei,” sagði hún stillilega. “Þú mátt
ekki fara. Hann meinar ekkert ilt með
því, sem hann segir. Þú hefir gert hann
reiðan; en þú mátt ekki fara!”
Ungi maðurinn stóð ráðalaus og
húsbóndinn lokaði og læsti hurðinni. Svo
benti hann á dyr á næsta herbergi.
“Þú ert votur; það er hlýrra þar
inni,” sagði hann. Ungi maðurinn lit-
aðist um í herberginu og sagði: “Eg vil
langtum heldur vera úti í skóginum í
nótt en vera hér, og finna til þess, að
eg er heimilisfólkinu til skapraunar. Það
er bezt að eg fari.”
En Mr. Nichols fór með hann inn í
hliðarherbergið, og það leit, út sem bæði
húsmóðirin og Dora létu sér það vel
líka.
Dora stóð á miðju stofugólfinu og
horfði eins og í draumi á dyrnar, sem ó-
kunnugi maðurinn fór inn um. Svo sneri
hún sér til Mrs. Nichols.
“Á eg að fara aö hátta, mamma?”
“Já — nei, bíddu þangað til faöir
þinn kemur hingað aftur.”
Eftir svo sem tíu mínútur komu báð-
ir mennirnir inn ít stofuna þar sem
mæðgurnar sátu. Húsbóndinn hafði léð
ferðamanninum eitthvað af fötum af
sér til að fara í, svo hann gæti farið úr
votu fötunum, og þó þau væru ekki mik-
ið slitin og alt annað en fín, þá tók ungi
maðurinn sig vel út í þeim.
Mr. Nichols leit á Doru, eins og hann
vildi segja eitthvað; en það var sem
hann væri ráðalaus; manni gat vel dott-
ið í hug herforingi, sem liefir verið
neyddur til að gefa upp vígi sitt eftir
langt umsátur. Hann hafði með mikilli
ást og umhyggju gætt þessarar ungu,
fríðu stúlku, og nú skyldi það reynast
árangurslaust.
Hann leit á Doru og settist, án þess
að biðja hana að fara til herbergis síns
að sofa.
í millitíðinni hafði Mrs. Nichols sett
mat á borðið og bað ferðamanninn að
koma og borða.
“Það er bara óbreyttur matur,
herra,” sagði hún, “mér skyldi þykja
vænt um, ef þú gætir gert þér það að
góðu.”
“Kæra þökk fyrir,” svaraði hann, og
lét í ljósi að hann væri ekki óánægður
með móttökurnar, hann færði sig að
borðinu og borðaði með góðri lyst, það
sem þessi góða kona bar á borð fyrir
hann. “Þetta er sannarlega herramanns
máltíð,” sagði hann og brosti, sem virt-
ist vera honum svo eðlilegt. “Eg hefi,
eins og flakkarar segja, ekki snert mat
síðan í morgun.”
“Það er of langur tími,” sagði Mrs.
Nichols, og leit hluttekningarlega á hið
fríða og göfugmannlega andlit unga
mannsins.
Það voru líka önnur augu, sem
horfðu á hann, og það með mikilli hugð-
arhvöt. Dora gat, þaðan sem hún sat
með bók í hendinni, séð andlit unga
mannsins, og hún virti það vandlega
fyrir sér. Hann var, eftir hennar mein-
ingu, svo laglegur, að hún fór að bera
hann saman við eina af söguhetjum sín-
um, sem hún hafði lesið um.
Laglegur var hann, það var ekkert
vafamál; hann gat varla verið meira en
tuttugu og eins eða tveggja ára; hann
hafði fallegt og gáfulegt andlit; munn-
ur hans, nasir og augu, báru þess ljós
merki, að hann væri maður sem um
munaði. Það leyndi sér ekki að hann
var af náttúrunni vel gefinn.
Dora gat ekki munað eftir neinum,
sem hún hafði lesið um, eða dreymt um,
sern liti eins út; þessi ungi maður, eftir
hennar meiningu, bar af þeim hetjum,
sem hún hafði hugsað sér, eða lesið um
í bókum sínum. Þó hann væri nú klædd-
ur í slitin föt af föður hennar, var þó
strax auðséð, að hann tilheyrði fínni
stétt í mannfélaginu. Hann var stór og
vel vaxinn og síerklegur, og allar hreyf-
ingar hans voru mjúkar og léttar.
Dora sat og athugaði hann, hún var
hrifin af honum.
“Eg held að eg hafi aldrei verið eins
svangur og nú,” sagði hann; “eg borð-
aði snemma og lítið í morgun á gistihús-
inu í Riverdale, þar sem eg var í nótt; svo
það er engin furða.”
“í Riverdale?” spurði konan; hvaðan
komstu þangað?”