Lögberg - 15.05.1947, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. MAÍ, 1947
7
“Þingeyjarsýsla Bandaríkjanna’’
í grein í Morgublaðinu um
söngför Karlakórs Reykja-
víkur um Bandaríkin, kallar
Sverrir Pálsson ríkið Texas
þingeyjarsýslu, en nú skal
sagt frá því hvers vegna
þetta ríki hefir sérstöðu inn-
an ríkjaheildarinnar.
Alt er merkilgt um Texas. Ekki
síst saga þess. Það hefir lotið
Spánverjum, Frökkum og Mex-
íkó, verið sjálfstætt lýðveldi um
skeið, en nú um eina öld eitt af
Ban dar í k j unum.
Fystu Ameríkumennimir, sem
settust þar að, voru Stephan F.
Austin og Sam Houston. Þeir
settust að í San Felipe árið 1821
°g þá var Texas mexikanskt.
Tólf árum seinna voru 2000 Am-
^ríkumenn komnir til Texas og
árið 1836 hófu þeir uppreisn. Sam
Houston, sem var karl í krapinu,
gerðist foringi uppreisnarmanna,
°g vann sigur á stjórnarhernum.
k'ellu þar 600 Mexikanar, en
Houston misti aðeins 9 menn.
Lýðveldið var svo stofnað 2.
^ars 1836 og Houston varð for-
^ti þess. Minnast Texasbúar enn
þessa dags og frelsis síns með
stærilæti. Lýðveldið var viður-
kent af Bandaríkjunum (og þau
sendu þangað ræðismann), Bret-
landi, Frakklandi, Hollandi og
y’fnsum þýskum ríkjum.
, er stundir liðu varð það
óhjákvæmilegt, að Texas samein-
aðist Bandaríkjunum. En Hous-
i°n Var ákveðinn í því að ná sem
hestum samningum, og hann
ann því upp á því kænskubragði,
að stinga upp á því að Texas yrði
enfh nýlenda. Það máttu stjóm-
fcfálamennirnir í Washington
ekki heyra nefnt. Texas samein-
aoist svo Bandaríkjunum 16. feb-
fuar 1846, en trygði sér um leið
sérréttindi, sem ekkert
annað ríki hefir.
Texas má í rauninni skifta í
vent landfræðilega, austurhluta
vesturhluta. Austurhlutinn er
® éttur og láglendi og landeyjar
^sisippí; þar er mikil bómull-
araektun og iðnaður, þar eru
mestu olíunámurnar. Vesturhlut-
lnn er land kúrekanna og þar eru
^iklar hjarðir nauta, þar er land-
unarður rekinn með vélum, þar
er sauðfjárrætun, þar eru há-
s ettur, fjöll eg eyðimerkur.
Ems og vér teljum að “alt sé
est í Bandaríkjunum,” svo telja
exasbúar að alt sé mest hjá sér.
exas er langstærsta ríkið í
andaríkjunum. Það nær yfir 12
rík,ta ðllu lanósvæði Banda-
ríkjanna, og þeir segja að Texas
gæti notað Rhode Island fyrir
vasaklút. Texasbúar nota stærstu
hatta í heimi. Þar er stærsti her-
flugvöllur í heimi. (hjá Corpus
Christi). Þar eru stærstu herbúð-
ir heimsins (San Antonio). Þar er
langstærsti herskóli Bandarík-
janna (Texas A. & M..). Þar er
dýpsti brunnur í heimi, oluíbrun-
nur, 15,279 feta djúpur og þar er
stærsti hveitiakur heimsins (í
Panhandle). Mesta grænmetis
ræktunarstöð heimsins er í Edin-
burg, heimsins mesta tómatabú
er í Jacksonville, og mesta spinat-
ræktun í Crystal City. í Texas
hefir verið ræktuð stærsta vatns-
melóna, sem sögur fara af, og þar
eru stærstu kalkúnar í heimi. 1
Uvalde er framleit mest af hun-
angi, og Tyler er mesta rósaborg
heimsins. Hvergi í Bandaríkjun-
um er jafn mikið af steinolíu,
jarðgasi, helium, brennisteini,
nautgripum, sauðfé, geitum,
bómull, laukum, “polo”-ihestum
og ótal mörgu öðru. Þess vegna
var það, þá er rithöfundur nokk-
ur sagði Texasbúum frá því að
hann ætlaði að skrifa bók um
Bandaríkin, þá sögðu þeir að
hann skyldi hafa bókina í tveim-
ur bindum; annað um Texas, hitt
um hin 47 ríkin!
Mestu menn Bandaríkjanna,
segja þeir, eru frá Texas. Þaðan
er Tom Clark, Eisenhower og
Nimitz og óteljandi aðrir, svo
sem flestir af forsetum beggja
deilda þjóðþingsins. Af þeim 79
mönnum, sem tóku þátt í fyrstu
loftrárásinni á Tokio með Doo-
little, voru 19 frá Texas. í seinni
heimsstyrjöldinni voru 172 hers-
höfðingar og 11 yfirflotaforingjar
frá Texas. Áður en Bandaríkin
fóru í stríðið, streymdu Texas-
búar norður til Kanada og þar
var stofnað “the Royal Canadian
Air Force.” Langflestir flugmenn
í ameríska hemum voru f r á
Texas tiltölulega, því að í Texas
eru ekki nema 6,255,000 íbúar,
eða færri en í New York. Á
stríðsárum mátti því hvarvetna í
Texas sjá svolátandi auglýsingar:
“Kaupið hernaðarskuldabréf og
hjálpið Texas til að vinna stríð-
ið!” Einhvern tíma á árinu 1944
var Texasbúi spurður að því
hvað hann héldi að stríðið stæði
lengi. “Við verðum eitt ár að
sigrast á Japönum og þriðja árið
fer í það að reka rækallans
Yankee-ana burt úr Texas,” sagði
hann.
í orustunum á Okinava heimt-
uðu Texasmenn að fá að berjast
undir sínum eigin fána, og Coke
Stevensen ríkissjóri s a g ð i (í
gamni) í ágúst 1945 að Texas
mundi samboðið uppgjöf Japana
“án þess að gera sérfrið!”
Óteljandi gamansamar sögur
eru sagðar um Texas og Texas-
búa, og flestar lúta þær að því,
að þar sé alt mest. Það er t. d.
sagt, að í Texas verði menn að
nota rottugildrur til að veiða
mýflugur; að Texasbúar sé þeir
harðjaxlar, að þeir noti sand-
pappír í rekkjuvoðir sínar, að
þar sé grape ávextirnir svo geipi-
lega stórir, að ekki fari nema 9
í tylftina! Dóttir kúabónda nokk-
urs fór í skóla í austurríkjunum.
Hún var spurð að því hvaðan
hún væri. “Frá Nueceshéraði í
Texas,” sagði hún. Hvar er það?
var spurt. “Það er norðverstur-
skækillinn af kúahaga afa míns,”
sagði hún þá.
í almanaki Texasbúa er birtur
þessi kafli úr ræðu, sem gestur
hélt fyrir minni Texas:
“Texas nær yfir alt meginland
N.-Ameríku nema þæ smáskáknr,
sem Bandaríkin. Mexiko og Kan-
ada eiga. Að norðan liggja að því
25 eða 30 ríki, en að austan eru
öll höf heimsins nema Kyrra-
hafið . . . en að vestan er Kyrra-
hafið, vetrarbrautin og stjörnu-
hvelið.”
Texasbúar kippa sér ekki upp
við smámuni. enda ýmsu vanir.
Um það er þessi saga.
Öldruð kona var kölluð fyrir
rétt til að bera vitni.
“Segið oss nú frá óspektunum,”
sagði dómarinn.
“Eg varð ekki vör við neinar
óspektir,” svaraði hún.
“Segið oss þá frá því hvað þér
sáuð,” sagði dómarinn.
“Eg fór á dansleik heima hjá
Tanner,” sagði hún, “og þegar
dansinn stóð sem hæst og menn
voru að skipta um dömur notuðu
þeir tækifærið til að hnippa hver
í annan, og einhver varð heldur
harðleikinn, svo að sá, sem fyrir
varð, og annar var með marg-
hleypu og sá þriðji dró riffil
undan rúminu og það heyrðist
ekki mannsins mál fyrir hávaða
og skotum, og herbergið varð
fult af púðurreyk. En þá fór eg
því að mér sýndist að illindi
mundu geta orðið úr þessu.”
Um sjálfstæðiskend Texasbúa
er það talið bera vott að í póst-
húsinu í San Antonio eru þrír
póstkassar merktir þannig: Á
f y r s ta kassanum stendur
“Borgin”. á öðrum “Texas,” á
þeim þriðja “Önnur ríki og út-
land.” '
(Lesbók)
Nýtt flugfélag stofnað
Heiti félagsins er Flugfélagið
Vængir, h.f.
Nýlega hefir þriðja flugfélagið
eríð stofnað hér í bænum. Heitir
a Flugfélagið Vængir h.f. og
er Þegar byrjað á innanlands-
ríugi.
Félag þetta hefir fest kaup á
ugvél þeirri, sem Samband ísl.
rklasjúklinga efndi til happ-
r®ttis um á sínum tíma, og er
^gar byrjað að nota hana, en
1111 tekur þrjá farþega.
arT81 feigun<1 Bugvéla er eink-
^ entug til innanlandsflugs hér
u a an.di vegna þess-hve hún get-
fæ • ^ sig UPP °g setzt á stuttu
rí- Auk þess lendir hún jafnt
a s3° sem landi.
os er efna iii hringflugs
h - ,ara í Ýmsar skemmri ferðir
1 nagirenni Reykjavíkur; enn-
sk ^1111 að ieigj'a vélina til
erTmrÍ.°g lengri ferða- enda
flu Un elnlíar hentug til einka-
VeigS svo ®em í veiðiferðir til
th 1Vatna víðsvegar um landið,
leyfS!a«aga 1 óbygðir’ sumar-
Ur tV rðlT’ °- s- frv- Efnt verð-
veðnf , lngflugs alla daga sem
eyfir og vélin er ekki í
öðrum erindum. Að undanförnu
hefir vélinni verið flogið í all-
margar ferðir til Heklu með far-
þega og hefir gefist ágætlega.
Markmið félagsins er að auka
flugvélakost sinn svo fljótt sem
við verður komið og hefir í því
skyni sótt um gjaldeyris- og inn-
flutningsleyfi fyrir nýjum vél-
um. Bækistöð félagsins er í her-
skála irétt fyrir sunnan flugtum-
inn og þar verður afgreiðsla þess
fyrst um sinn. Félagið hefir
síma 1366.
Stjórn félagsins skipa Níels
Níelsson formaður og meðstjórn-
endur þeir Karl Sæmundsson og
Sigurgeir Sigurdórsson. Níels
verður jafnframt fyrsti flugmað-
ur félagsins, en hann hefir lært í
Ameríku og útskrifast þar. Hann
kom hingað til lands snemma í
vetur. Sigurgeir stundar og flug-
nám og flýgur fyrir félagið að
námi loknu.
Er þess að vænta, að félagið
eigi langa og gifturíka framtíð
fyrir höndum, því að samgöngur
í lofti aukast nú hröðum skref-
um og má segja, að þær marg-
faldist með ári hverju.
—Vísir 13. apríl.
SMÁSÖGUR UM
HJÓNASKILNAÐI
í Kanada giftist fólk þótt það
þekkist ekkert, en það skilja
ekki nema ein hjón af hverjum
161. í Bretlandi kemur einn hjón-
skilnaður á hverjar 96 giftingar,
í Svíþjóð einn á 'hverjar 33, í
Noregi einn á hverjar 30, í
Þýzkalandi einn á hverjar 24, í
Frakklandi einn á hverjar 21, í
Japan einn á hverjar 8 og í
Bandaríkjunum einn skilnaður á
hverjar 7 giftingar.
í Kalkuta á Indlandi sótti 17
ára kona um skilnað vegna þess
að maður sinn, sem var 10 ára,
gæti ekki séð fyrir sér.
♦
í Charleston í Bandaríkjunum
sótti kona nokkur um skilnað og
bar því við, að maðurinn hefði
sparkað í sig. Dómarinn vildi
ekki veita henni skilnað vegna
þess að maðurinn var einfættur.
■f-
Húón í Bradko í Jugoslaviu,
Martin Zhivich 98 ára og Yula
frá Zhivich 95 ára urðu saupsátt
og hljóp Yula frá manni sínum og
tók saman við Dyum Avramo-
vich, sem þá var 101 árs. Hann
hafði aldrei gifst vegna þess að
hann elskaði Yula.
PÁSKARNIR
Páskahátíðin er liðin. Enn einu
sinni hefir það komið áþreifan-
lega í ljós hversu sterk ítök þessi
mikla sigurhátíð lífsins á í hjört-
um þjóðarinnar. — Allar kirkjur
höfuðstaðarins voru troðfullar af
fólki við páskaguðþjónusturnar
og víða urðu menn frá að hverfa
sökum þrengsla.
Eg hygg, að aðsóknin að páska
guðsþjónustunum að minnsta
kosti í höfuðstaðnum og senni-
lega um allt landi. sé stöðugt
vaxandi þessi síðustu ár. Það er
sannarlega gleðilegt tímanna
tákn, ef svo er, en í rauninni er
það þó ofur eðlilegt og skiljan-
legt.
Hin sívaxandi tækni og öru
framfarir undangenginna á r a-
tuga var sérstaklega vel til þess
fallið að béina hugum manna
einkum að hinum efnislegu hlut-
um og hvetja menn til kapp-
hlaups um að öðlast sem mest af
þeim þessa heims gæðum, þæg-
indum og nýjungum, sem voru á
boðstólnum í ríkara mæli en
nokkru sinni fyrr. Margir trúðu
því statt og stöðugt, að með til-
styrk tækninnar mundi takast
að skapa sannkallaða paradis hér
á jörðu, og að fyrst og fremst
bæri því að notfæra sér gæði
þessa heims og binda huga sinn
og trú við hann.
Ógnir og hörmungar nýafstað-
innar heimsstyrjaldar og þær
ægilegu afleiðingar hennar, sem
enn er eigi séð fyrir endann á,
hafa nú þegar svipt skýlunni frá
augum milljóna manna í þessu
efni og eiga eftir að gera það enn
rækilegar. — Vopnin, sem tækn-
in smíðaði og taldi mönnum trú
um að verða mundu mannkvn-
inu til blessunar um aldir, þau
snerust í höndum þeirra, snerust
gegn þeim sjálfum, lögðu í rústir
byggðir og borgir ollu limlest-
ingu og dauða milljóna manna.
Þjáningar og kvöl meiri en orð
geta lýst, — af því að menn
gleymdu andanum, gættu þess
ekki, að sú hönd, sem vopninu
veldur hverju sinni þarf að
stjórnast af anda bræðralags og
kærleika og trú á helgi lífsins
og á höfund þess, kærleikans og
máttarins Guð.
Eftir þetta ömurlega skipbrot
menningar vorrar og tækniþró-
unar, má segja, að vér stöndum
ekki að öllu leyti í ósvipuðum
sporum og lærisveinar Jesú, eft-
ir að hann var tekinn höndum og
krossfestur á Golgatha. Vonir-
nar hafa brugðist, kjarkleysi og
jafnvel fullkomin örvænting
grípur um sig, ekki sízt í þeim
löndum þar sem skorturinn
einnig sverfur að.
En einmitt í slíku myrkri
verður dagrenning páskanna hið
mikla fagnaðarefni. Það er, sem
hver geisli hinnar rísandi sólar
flytji með sér nýja von, nýja
gjöf, til hins þjáða og syrgjandi
mannskyns. Það er ekki aðeins
vonin og vissan um það, að látinn
ástvinur lifi og sé ekki misstur.
Og hversu dýrmæt er sú vissa
einmitt nú, þegar svo margir
hafa orðið á bak að sjá þeim, sem
þeir heitast unnu! Páskasólin rís
yfir þessa jörð að sýna oss hina
eilífu helgi lífsins og þess ómet-
anlega gildi. Hún gefur oss von
um sigurmátt þess sanna og góða
þrátt fyrir allt Hún sýnir oss,
að það er hægt að vinna sigur í
s j á 1 f u m ósigrinum, að hin
stærsta fórn fær hin æðstu sigur-
laun ef hún er færð í starfandi
kærleika.
Og s’ðast en ekki sízt bera
páskarnir oss boðskapinn um þá
miklu ábyrgð sem á oss sjálfum
ætíð hvílir. Ef vér á annað borð
eigum ódauðlega sál, ef lífið er
ekki stopult stundar 'fyrirbæri
heldur eilíf gjöf, sem oss er trúað
fyrir að ávaxta og göfga, bæði
þessa heims og annars, þá er það
einnig sýnt, að þú getur ekki
varpað frá þér misheppnuðu lífi.
eins og hverjum öðrum hlut sem
þú hefir misnotað eða fengið
leiða á. Nei, vér verðum að lifa
lifinu, taka afleiðingum óvitur-
legrar og gálausrar breytni, bæta
fyrir mistökin, hefja nýja fram-
sókn með nýrri von og nýjum
styrk frá honpm, sem gaf oss
páskahátíðina Þetta er hvort-
tveggja-í senn, lögmál lífsins og
boðskapur hinnar miklu hátíðar,
upprisunnar og sigursins. S. V.
(Kirkjubl., 14 apríl)
SEEDTIME
ayytci
t, harvest
B,
Dr. F. J. GREANEY,
Director,
Line Elevators Farrn Service,
Winnipeg, Manitoba.
RESEARCH ON WEED
CONTROL
It has been reliably estimated
that the direct monetary loss
from weeds in Canada is not less
than $200,000,000 a year. And
this is not all. Year after year
weeds continue to rob this coun-
try of the very soil resources
which it is our responsibility and
desire to protect and conserve.
Weed Research. The results
of controlled experiments and
the records of practical experi-
ence in this country leave no
doubt that, as a souree of loss to
farmers, weeds rank in import-
ance with plant diseases and in-
sect pests. Yet, what do we find?
We have built up large and ef-
ficient organizations in Canada
,to deal with problems relating
to the ravages of plant diseases
and insect p>ests; while, with few
exceptions, we still consider
weeds the incidental responsi-
bility of a handful of botanists,
agronomists, and other agricul-
tural scientists. This is not good
enough. Our weed problems are
enormous, and many of them can
conly be solved by a well-
orgnized and properly directed
program of research. In no field
of agricultural research is there
today a greater need for an
organized national effort than in
weed control. Weed control is, in
fact, a national problem calling
for national effort.
Research Assistance. Realizing
the great need in Western Can-
ada for more research on weeds
and their control, the Line Eleva-
tor Companies sponsoring this
Department recently made avail-
able to the Division of Plant
Science, University of Manitoba,
the sum of $1,000.00 for weed re-
search. This grant will be used
in 1947 to investigate certain
special problems in the field of
selective chemical weed control.
We are convinced that the re-
sults of research on weed con-
trol will bring immense financial
benefits to the farmers of West-
ern Canada, and through them,
to the whole community.
ÞEGAR ÞÉR BYGGIÐ .
Munið þá að leiða inn
CITY HYDRO
RAFORKU
sem er ábyggilegasta
og ódýrasta raforkan.
Símið - CITY HYDR0- 848124
Innköllunarmenn LÖGBERGS
Amaranth, Man. B. G. Kjartanson
Akra, N. Dak
Backoo, N. Dakota.
Árborg, Man . K. N. S. Fridfinnson
Árnes, Man M. Einarsson
Baldur, Man O. Anderson
Bellingham, Wash Árni Símonarson
Blaine, Wash Árni Símonarson
Boston, Mass Palmi Sigurdson
384 Newbury St.
Cavalier, N. Dak
Cypress River, Man O. Anderson
Churchbridge, Sask ... S. S. Christopherson
Edinburg, N. Dak Páll B. Olafson
Elfros, Sask !.. Mrs. J. H. Goodmundson
Garðar, N. Dak Páll B. Olafson
Gerald, Sask C. Paulson
Geysir, Man K. N. S. Friðfinnson
Gimli, Man. O. N. Kárdal
Glenboro, Man O. Anderson
Hallson, N. Dak Páll B. Olafson
Hnausa, Man ... K. N. S. Fridfinnson
Husavick, Man O. N. Kárdal
Langruth, Man John Valdimarson
Leslie, Sask. Jðn Ólafsson
Lundar, Man Dan. Lindal
Mountain, N. Dak Páll B. Olafson
Point Roberts, Wash. ... S. J. Mýrdal
Riverton, Man. . K. N. S. Friðfinnson
Seattle. Wash. J. J. Middal
6522 Dibble N.W., Seattle, 7, Wash.
Selkirk, Man Mrs. V. Johnson
Tantallon, Sask. J. Kr. Johnson
Vancouver, B.C. F. O. Lyngdal
5975 Sherbrooke St., Vancouver, B.C.
Víðir, Man K. N. S. Friðfinnson
Westbourne, Man Jón Valdimarson
Winnipeg Beach, Man. O. N. Kárdal