Lögberg - 15.04.1948, Blaðsíða 5

>
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. APRÍL, 1948
5
ÁHUeAAÚL
UVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Glögt er gestsaugað
Síðastliðinn mánuð hefir rit-
höfundur og stjórnmálamaður
frá Bretlandi, Beverley Baxter
að nafni, verið á fyrirlestrarferð
í Bandaríkjunum. Hann skrifar
greinar að staðaldri í Canadíska
timaritið McLean’s Magazine. í
síðustu greinum sínum lýsir
hann ýmsu, sem fyrir hann hef-
ir borið á ferðalaginu, því, sem
honum finst hrósvert og öðru, er
honum finst miður fara. Eitt af
því, sem verður honum umhugs
unarefni, er hin andlega fæðá er
útvarpið, blöðin og kvikmynd-
irnar bera á borð fyrir fólkið.
Vegna þess að kvennasíðan
hefir áður vikið að þessum mál-
um: Áhrifum glæpamanna-
mynda og fegrunar auglýsingun-
um, skal nú hér birt til árétting-
ar, sumt af því, sem þessi glögg-
skygni ferðamaður segir, í laus-
legri þýðingu:
“— Það er samt sem áður
margt í sambandi við lífið í
Ameríku, sem er torskilið og ve*k
ur hjá.manni óhug. — Á yfir-
standandi tíma virðist útvarpið
hafa ástríðu til þess að vekja at-
hygli á mórðum. — f svo að
segja hverju einasta hotel-her-
bergi er lítið viðtæki og ekki
þarf annað en að snúa takkan-
um til þess að heyra byssuskot
og hranalega rödd: “Flýttu þér!
Við skulum komast í burtu héð-
an”. Og svo heyrist í kappakstui'
bíla og fleiri skot. Það er að vísu
satt, að í lok sögunnar fylgir
málamyndar siðferðis-áminning,
en hinn ungi hlustandi hefir þeg
ar orðið fyrir skaðlegum áhrif-
um og morð eru ennþá mikilvæg
asta fréttasögnin á framsíðum
blaðanna. — Eftir nána mánaðar
kynningu við glæpaósköpin í
ameríska útvarpinu, blöðunum
og kvikmyndunum, myndi mér
finnast ég vera hæfur til þess að
leggja fyrir mig glæpaferil og
jafnvel þótt ég yrði uppvís um
glæp og yrði tekinn af lífi, hefði
ég það á meðvitundinni að nafn
mitt yrði geymt í sögunni.
Annað sérkenn'i í auglýsing-
um amerískra tímarita og út-
varps, er hinn stöðugi áróður í
þá átt, að aðdráttarafl kýnjanna
sé einungis líkamlegs eðlis. — Ef
stúlkan notar hið rétta ilmvatn,
ef brjóst hennar hafa hinn nýja
svip, ef hún klæðist þessari eða
hinni tegund sokka, ef hún vel-
ur fegurðarlyf er mýkja hörund-
ið, þá er hún alfleig fyrir hjú-
skaparmarkaðinn. — Ef við ætl-
um að sniðganga hin óteljandi
sérkenni kvenneðlisins, ljúflyndi
konunnar og yndisleik, fegurð
sálarinnar, lífsviðhorfið og mál-
farið, og meta fegurð hennar á
borð við skepnu, þá er mér, fyrir
mitt leyti, nóg boðið.
Og þetta alt er því furðulegra
vegna þess að íbúar Ameríku eru
yfirleitt góðhjartaðir og samúð-
arríkir og þar er ekki vöntun á
heilbrigðum hugsanahætti né
trúarbrögðum”.
MÁLHELTI
Dr. James Sonnet Greene,
hefir nýlega gefið út rit sem
fjallar um málhelti barna. — En
læknirinn hefir um 30 ára skeið
staðið fyrir ríkisspítala í Banda-
ríkjunum, sem sinnir aðallega
vandkvæðum á máli barna og
málhelti. Læknirinn heldur því
fram að það, að barnið stamar,
þurfi ekki að vera málhelti, held
ur geti það átt rót sína að rekja
til heimilisins, og ýmislegs sem
barnið á við að búa þar. En því
uiiður heldur sumt fullorðið
fólk því fram, að það sé bara
þrjózka sem veldur því að barn-
ið venur sig ekki af því að
stama.
Dr. Greene segir að heimilis-
venjur sé þess oft valdandi að
börn stami. Heimilin eru mjög
misjöfn eins og allir vita. “Þegar
barnið stamar er það oft heimil-
ið, sem þarf frekar en barnið á
lækningu að halda”.
*
Kyrrð og ró eru
nauðsynleg
“Asi og ys á heimilinu þarf að
hverfa”, segir læknirinn. “Hæg-
læti og rósemi setur annan blæ
á heimilið. Kemst þó seint fari.
Kennið barninu að gera allt
hægt og rólega. Vekið sjálftraust
þess, með því að lofa það sem
gott er í fari þess og það sem það
gerir rétt, en verið ekki alltaf að
stagast á því hvernig það tali eða
fjargviðrast yfir því sem það
hefir ekki lag á að gera”.
Taugakerfi sumra barna er
svo viðkvæmt að það getur kom
izt óregla á það, ef eitthvað
bjatar á. Og þetta lýsir sér
stundum í því að þau stama. Og
er þá nauðsynlegt að komast
fyrst að því, hvað hefir valdið
þessari truflun.
Ekki alliaf sama orsökin
Læknirinn viðurkennir að eigi
sé altaf um að kenna fyrirgangi
og bægslagangi á heimilinu. Börn
geti byrjað að stama upp úr veik
indum, ef þau hafa orðið fyrir
slysi, er þau skipta um umhverfi
og nýtt ungbarn bætist við fjöl-
skylduna. Og algengt er að börn
byrji að stama þegar þau fara
að ganga í skóla.
Hann ræður foreldrum til þess
að líta eftir heilsufari barnsins
og sjá um að'það hafi holla fæðu,
— en ekki að þusast yfir venjum
þess við matborðið. — Barnið
þarf líka að hafa næga hvíld og
nægan svefn. Gott er að barnið
hætti öllum störfum eða leik
hálfri klst. fyrir háttatíma og er
þá gott að lesa eitthvað fyrir það
hæglátlega, eða segja því fallega
sögu. —
Þegar fjölskyldan leikur sér,
er gott ráð að allir tali seint og
hægt. Einfaldir leikir, sem sung-
ið er með eða leikið undir, venja
barnið á að fylgjast með öðrum
og vera samtaka í tali og hreyf-
ingum.
Skapstyggð á að
forðasl
Deilur ber að forðast. Og ef
einhver í fjölskyldunni er mjög
uppstökkur er bezt að láta barn-
ið ekki hafa mikið saman við
hann að sælda.
Jafnframt því, að reyna að
vekja sjálfstraust barnsins, er
ýmislegt sem ber að forðast. —
Verið ekki stöðugt að nudda við
barnið og jaga það. — Ef barnið
er skýrt og námfúst, verið þá
ekki alltaf að hvetja það og reka
það áfram. — Komið því ekki í
bobba með því að láta það end-
urtaka orð sem það á bágt með
að segja rétt. Segið heldur: “Við
skulum tala dálítið hægara.
Mamma heyrir ekki rétt vel í
dag, ljósið mitt”. V
Að síðustu leggur læknirinn
ríka áherzlu á það, að þetta barn
þurfi, eins og öll önnur börn, að
finna að það sé foreldrum sínum
dýrmætt, sé þeim kært. Sýnið
barninu ástúð og nærgætni í
ríkum mæli!
Taugaóslyrkur barna
Kona ein, sem kom með barn
sitt til læknisins vlldi ekki fall-
ast á það að barnið gæti verið
óstyrkt á , taugum. “Hann er
lang rólegastur af börnum okk-
ar”, sagði hún. — En læknirinn
Samvinnunefnd
Norðurlanda um
menningarmál
Samial við Ólaf Lárusson próf.
fcrmann íslenzku nefndarinnar.
Ólafur Lárusson próf. er fyrir
nokkru kominn heim frá Stokk-
hólmi, þar sem hann sat fund
samvinnunefndar Norðurlanda í
menningarmálum ásamt Sigurði
Nordal prófessor. Er þetta í
fyrsta skipti, sem íslendingar
taka þátt í störfum þessara sam-
taka.
Þegar blaðamaður Morgun-
blaðinu leitaði tíðinda hjá for-
manni íslenzku nefndarinnar,
Ólafi Lárussyni prófessor, af því,
sem gerðist á fundinum, fórust
honum m. a. orð á þessa leið:
Fulltrúar frá öllum
Samvinnunefnd Norðurlanda
í menningarmálum, Nordisk Kul
tur Kommission, mun rekja upp
tök sín til fundar, er kenslu-
m^laráðherrar Norðurlanda
héldu í Stokkhólmi í nóvember
1946. Islendingar og Finnar
tóku að vísu ekki þátt í þeim
fundi en þar var ákveðið að setja
á stofn s&meignilega nefnd hinna
fimm Norðurlandaþjóða, er hefði
það verkefni að vinna að auk-
inni samvinnu þjóðapna í menn-
ingarmálum. Skyldi hún skipuð
tveim aðalfulltrúum frá hverju
landi og tveimur til vara.
Hin sameiginlega nefnd hélt
svo fund í Oslo í júní mánuði í
sumar og annan í Kaupmanna-
höfn í október,. Sóttu hvorki Is-
lendingar né Finnar þessa fyrstu
fundi.
Þennan síðasta fund í Stokk-
hólmi sóttu hinsvegar fulltrúar
frá öllum þjóðunum og voru Is-
lendingar og Finnar þar með í
fyrsta skipti.
Vorum við prófessor Nordal
tveir frá Islandi, 3 fulltrúar frá
Finnlandi, 3 frá Noregi og 4 frá
Svíþjóð og Danmörku. Ennfrem
PROPOSED ICELANDIC OLD FOLKS HOME AT BLAINE, WASH.
Icelandic Old Folks Home Hold Meeting
The first annual meeting of the
Icelandic Old Folks Home, in-
corporated, was held at the
Lutheran parish hall March 30
at 2:15 p.m.
Meeting was called to order
by Einar Eimonarson, president,
minutes of the previous meeting
were approved as read. The pres-
ident delivered his report, show-
ing that $30,000.00 was in the
fund, and that plans and speci-
fications had been received from
Stoneson Bros. of San Francisco,
and that it is hoped construction
will be’commenced in the very
neair future. Ellis and Henry
Stoneson have contributed $5,000
apiece towards this home.
On motion the report was
made a part of the minutes and
approved. The following com-
mittee was appointed to canvass
the election ballots that had
been mailed here: Mrs. Ella
Wells, Mrs. Jacob Vopnfjord,
Hannes Teitson, M. G. Johnson
and Andrew Danielson.
The election board report
elected the following trustees:
Einar Simonarson, H. S. Chris-
tianson, Fred J. Frederickson,
Harold Ogmundson, J. J. Straum
ford, J. E. Westford, H. S. Hel-
gason, A. E. Kristjansson and
Andrew Danielson.
The trustees named the follow-
ing officers: president, Einar Si-
monarson; vice president, S. H.
Christianson; secretary, Andrew
Danielson and treasurer, J. J.
Blaine Journal, apríl 1948
ur tóku þátt í fundinum fulltrú-
ar frá Norrænu félögunum í Dan
mörku, Noregi og Svíþjóð.
Tilgangur samiakanna.
Hvert er aðalverkefni þessara
samtaka?
Á fundinum hefir verið rætt
m. a. um stúdentaskipti milli
landanna, skipti á kennurum, um
að taka upp gagnkvæmar fyrir-
lestraferðir, vinna að því að ráða
fram úr gjaldeyrisvandræðum
námsmanna, fá undanþágur frá
skólagjöldum, t. d. þannig að ís-
lenzkir stúdentar þurfi ekki að
greiða skólagjöld í Svíþjóð og
sænskir stúdentar ekki hér,
vinna að því að bókasöfn fái ó-
keypis bækur, sem gefnar eru út
á Norðurlöndum, samræma há-
skólanám, greiða fyrir listsýning
um og leiksýningum, athuga
kennslubækur í sögu og landa-
fræði með það fyrir augum að
þær gefi meiri og haldbetri þekk
MINNINGARORÐ
Þann 25. marz síðastliðinn lézt
að heimili sínu 573 Simcole Str.
hér í borginni, Mrs. Oddný
Sveinsdóttir Helgason frá Þor-
berustöðum í Langadal í Húna-
þingi, 82 ára að aldri, gáfuð kona
með styrkan persónuleik. — Mrs.
Helgason kom snemma á land-
námstíð vestur um haf og giftist
1891 Sigurbirni Ólafi G. Helga-
syni frá Bæjarstæði í Norður-
Múlasýslu, og stofnuðu þau heim
ili í Winnipeg.. Sigurbjörn rak
kjötverzlun í þessari borg og
naut í þeim verkahring sem
annarsstaðar almennra vin-
sælda; hann innritaðist í herinn
8. desember 1915 og fór til Eng-
lands með 101 herdeildinni í
júlímánuði árið eftir, en féll á
Frakklandi þann 30. marz 1918.
Börn þeirra Sigurbjarnar og
Oddnýjar eru sex á lífi í þessari
aldursröð: Robert, Kristján,
Oscar, Percy, Olga og Anna; —
voru þau öll næsta samrýmd
móður sinni og létu sér hugar-
haldið um velferð hennar.
leit á hendurnar á barninu og
sá að neglur þess voru nagaðar
ofan í kviku.
Það er algengur misskilning-
ur hjá foreldrum að álíta að
börn geti ekki verið óstyrk á
taugum nema þau sé á einlægu
iði. Börn, sem eru stillt og eftir-
gefanleg, geta vel verið búin að
koma auga á það, að lífið verður
þeim auðveldara, þegar þau
láta undan.
Læknirinn vill að börnin fái
útrás fyrir starfsþrek sitt í heil-
næmum og gagnlegum leikjum.
Foreldrum væri líka gott að líta
ekki á það með of mikilli ánægju
ef barnið er eins og mús undir
fjalaketti. Þau ættu heldur að
hugsa um það, hvernig á því
muni standa að það sé fjörlaust
og athafnalítið.
Vísir, 1. marz
Mrs. Oddný Helgason
Mrs. Helgason unni íslandi
hugástum ög var einkar vel að
sér í íslenzkum bókmentum,
fornum og nýjum; vænst af öllu
þótti henni þó um ljóðin; af
þeim kunni hún utan bókar
kynstrin öll og braut þau til
mergjar; hún var skáldmælt
vel, og birtist all-margt kvæða
hennar í vestur-íslenzku viku-
blöðunum undir nafninu Indo.
Vitnuðu þau um söngvinn og
ljóðrænan streng.
Mrs. Helgason misti sjónina,
og sat í líkamlegum skilningi í
myrkri síðustu ár ævinnar; en
ekki hygg ég að útsýni hennar
yfir lífið og dultöfra tilverunn-
ar biði við það hnekki, nema síð
ur væri; hún kom nokkrum sinn
um inn á skrifstofu mína, sýndi
mér ljóð sín, og talaði um ljóð
annara höfunda; minnist ég þess
jafnan hve svipur hennar hýrn-
aði við umræður um slík hugð-
armál. Og nú er hún horfin
þangað, sem allar veraldar veg-
ur víkur, sigurglöð og í sátt við
alla.
Útför Mrs. Helgason fór fram um
frá Bardals á laugardaginn þann
27. marz, að viðstöddum fjöl
mennum ástvina og vinahópi.
— Séra Philip M. Pétursson
flutti hin hinztu kveðjumál.
E. P. J.
Síldarbræðsluskipið:
Mögulegt að fá 7000 smál. skip í San Francisco
íslenzku
sendimennirnir
um málið
semja
mjög hentugt skip til þessara
nota.
Eins og kunnugt er fóru þeir
Ólafur Siguxðsson og Jón Gunn
arsson vestur um haf fyrir
skömmu til þess að athuga þessi
mál. Fóru þeir fyrst til New York
og athuguðu skip á austurströnd
inni, en að því er þeir hafa sím-
íngu um hin norrænu lönd óg að hingað, leizt þeim ekki á neitt
þjóðir þeirra, kynna bókmennt-1 S^ÍP> sem var til sölu á þeim
slóðum.
Menn þeir, sem fóru vestur
um haf nýlega, á vegum h.f.
Hærings til að afla skips, sem
breyta mætti í fljótandi síldar-
verksmiðju, hafa símað hingað
að þeir hafi að líkindum fundið
ir þjóðanna. Sum önnur mál, er
rædd voru, skipta oss Islendinga
að vísu litlu svo sem það að skip-
uð verði sérstök nefnd til þess
að vinna að því að færa stafsetn
ingu í Noregi, Danmörku og Sví
þjóð til aukins samræmis. Enn-
fxemur hefir verið rætt um
stofnun samnorrænna lýðhá-
skóla. Hefir einn 'slíkur skóli
starfað um nokkurt skeið suð-
ur í Genf og öðrum hefir verið
komið á fót í Kungrösa í Sví-
þjóð. Er gert ráð fyrir að þessir
skólar verði sóttir af fólki frá öll
um Norðurlöndum.
Hvert af þessum málum telj-
ið þér að við íslendingar höf-
um helzt hagsmuna að gæta í
sambandi við?
Undanþágur frá skólagjöldum.
Eg tel að okkur væri það t. d.
mjög hagkvæmt að fá komið á
bókaskiptum milli norrænna
bókasafna. Hér þarf að vera til
gott og fullkomið safn norrænna
bókmennta, og eins er það mikils
vert fyrir oss, að erlendir fræði-
menn eigi aðgang að góðu safni
íslenzkra bóka í landi sínu. En
það mál var ekki rætt á þessum
fundi, en hafði verið rætt á Kaup
mannahafnarfundinum og verð-
ur tekið til umræðu fljótlega aft-
ur.
Á þessum fundi var m. a. rætt
um gagnkvæmar undanþágur frá
skólagjöldum. Var samþykkt að
beina þeim tilmælum til ríkis-
stjórna ’landanna að sá háttur
yrði upp tekinn. Ennfremur var
þess óskað að þær beittu sér fyr-
ir því að nokkur fjárstyrkur
yrði veittur til gagnkvæmra
fyrirlestraferðalaga.
Næsti fundur í Finnlandi
Hvenær verður næsti fundur
samvinnunefndarinnar
Það er ráðgert að hann verði
haldinn í Finnlandi í september
í haust.
Eg álít, segir prófessor Ólafur
að lokum, að þessi samvinna
Norðurlandaþjóðanna um menn-
ingarmál geti orðið okkur og öll-
Norðurlandaþjóðunum til
gagns.
Varamepn af íslands hálfu í
nefndinni eru þeir Pálmi Hann-
esson rektor og Vilhjálmur Þ.
Gíslason, skólastjóri.
Mbl., 9. marz.
Fóru þeir þá vestur á Kyrra-
hafsströndina, til San Francisco.
Þar segja þeir, að falt sé mjög
heppilegt skip, sem breyta mætti
í fljótandi síldarverksmiðju. —
Skip þetta er 7000 smálestir að
stærð.
Að því er Jóhann Hafstein, al-
þingismaður, en hann er eins og
kunnugt er, stjórnarformaður
h.f. Hærings, hefir tjáð blaðinu,
verður lögð áherzla á að flýta
málinu hér heima fyrir svo að
skipið geti komist hingað til
lands svo fljótt og auðið er.
Vísir, 4. marz.
-LADIES!
Now — for that
amazing n e w
youthful look,
have a natural
long lasting Per-
manent Wave at
the
■ G01DEN
BEAUIV SA10N
J Permanents
Cream Oil Wave, from $3.50
Cold W’aves, from $4.95
Grey Hair Dyed, bleached.
Facials and Shampoos.
No Appointments Necessary.
Located at
GOLDEN DRUGS
ST. MARY’S AT HARGRAVE
Phone 95 902
(One Block South of Bus Depot)
MIGHTY
HEARING
POWER
In a Tiny Package !
That’s the new SOLO-PAK
hearing aid—the first applica-
tion to civilian use of the
revolutionary PRINTED CIR-
CUIT developed during the
war for the famous ‘Proximity’
fuse. Perfected by Allen-Howe
Electronics Corporation of Pea-
body, Mass., and featured in
the A p r i 1 Reader’s, Digest
(“Coming —.The Radio That
Was Shot From a Gun”—
Page 79).
The prinled circuit gives
you extra power, sturdier
construction, trouble - free
operation, and incredibly
low battery cosl.
Come and see the SOLO-PAK
printed circuit that does away
with 173 parts! Try it yourself!
You’ll be amazed. Absolutely
no oblogation.
Try the SOLO-PAK at any of
the following Hearing Centres:
<*Walkey’s Druu Store, Kenora. Ont.
•fFranccy’s Drug Store, Port Arthur
WPorter's Drtis Stor*-, Daunhin.
# rra>vford’s Drue Storc. Brandon.
m Tucker’s Drug- Store, Yorkton.
m Dunlop’s Dri»sr Store. Winnipee.
DUNL0P HEARINi AID CLINIC
(Opp. Medical Arts Bldg.)
247 Kennedy St. Ph. 92 481
I