Lögberg - 13.12.1951, Page 1
PHONE 21 374
v.\*nl'e
cVe^cTS
S^° A Complele
Cleaning
Instiiulion
PHONE 21 374
i u^r
^ Cle^*
5 A Complete
Cleaning
Inslitution
64. ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. DESEMBER, 1951
13. DESEMBER, 1951
Virðuleg móttaka fyrir Finn-
boga Guðmundsson prófessor
Síðastliðið mánudagskvöld fór
fram við góða aðsókn og mikla
hrifningu í Fyrstu lútersku
kirkju, virðuleg móttökuathöfn
fyrir Finnboga Guðmundsson
hinn fyrsta prófessor við hina
nýju kensludeild í íslenzkum
fræðum við Manitobaháskólann;
samkoman hófst með því að
söngflokkar b e g g j a íslenzku
kirknanna s u n g u þjóðsöngva
Canada og íslands, en forsæti
skipaði Dr. P. H. T. Thorlakson,
er flutti fagurt og íturhugsað
inngangserindi; að því búnu
kvaddi hann hljóðs Dr. Gillson
háskólaforseta, er kynnti hinn
unga prófessor með þeim inni-
leik, sem hann er svo auðugur af
og árnaði honum heilla í hinn
nýja og virðulega verkahring; er'
Dr. Gillson hafði lokið máli sínu
flutti Finnbogi prófessor á ís-
lenzku og ensku snildarlega
ræðu, sem hafði djúp áhrif á
hlustendur; er þar skemst frá
að hinn ungi prófessor kom, sá
Ferjurnar
fyrirhuguðu
I ritstjórnargrein í Interlake
Municipal Observer, 1. des., er
vikið að tveim fyrirhuguðum
ferjum,, annari við Grassy
Narrow milli Mikleyjar og
meginlandsins og hinni við Nar-
rows við Manitobavatn. Stjórn-
arformenn í Manitoba létu svo
ummælt í sumar sem leið, er
þeir heimsóttu Narrows við
Manitobavatn, að sambands-
stjórn hefði umboð yfir ferjum
og hún ætti að minsta kosti að
taka þátt í kostnaðinum, sem
þeim er samfara. Nú hefir Mr.
R. J. Wood sambandsþingamður
fengið þær upplýsingar frá Dr.
Donald Smith, ráðherra opin-
berra verka og vegamála í Nova
Scotia, að allar ferjur þar séu
algerlega undir umsjón fylkis-
ins og kostaðar af því, o£ er þá
ekki ólíklegt, að svo sé einnig í
Manitobafylki.
Þá upplýsir Mr. Wood að
Sambandsstjórnin hafi þegar
varið 35 þúsund dollurum í að
byggja ferju-bryggjur beggja
vegna við Grassy Narrows, þar
að auki hafi áhugamenn safnað
5 þúsund dollurum þessu máli
til stuðnings, en alt strandar nú
á fylkisstjórninni, segir blaðið,
því hún á að leggja til ferjurnar.
ATHS. Margir eru þeirrar
skoðunar, að brúa verði mjó-
sundið milli Mikleyjar og megin
landsins, og að það verði kostn-
aðarminna þegar til lengdar
lætur. Ferja kemur ekki að not-
um þegar vatnið er að leggja og
leysa.
Vitaverði bjargað
Laust fyrir síðustu helgi lán-
aðist mönnum frá Riverton, að
koma til mannabygða vitaverð-
inum á Georgeseyju í Winnipeg-
vatni, er þar hafði orðið innlyksa
fiíðan 2. nóv., en íshroð hafði þá
gert honum ókleift að komast
til meginlandsins; maður þessi,
maður þessi, Willard Ólson, er
sænskur í föðurætt, en móðir
hans íslenzk; ekki sakaði hann
að neinu útivist hans á eynni;
flugvélar dreifðu niður til hans
fatnaði og matvælum, en hann
hafði líka með sér byssu og skaut
rjúpur til matar ef svo bauð við
að horfa.
og sigraði; stutt ávörp fluttu
þeir séra Valdimar J. Eylands
og séra Philip M. Pétursson;
samkomunni sleit með því að
samkomugestir sungu brezka
þjóðsönginn; ríkulegar veitingar
voru framreiddar í samkomusal
kirkjunnar, og eftir að fólk haíði
gætt sér á réttunum, gafst al-
menningi þess kostur að fagna
hinum kærkomna gesti uppi í
kirkjunni.
Ræður þeirra Dr. Thorlaksons
og prófessor Finnboga verða
birtar í næstu viku.
Frétfrir frá St. James
1 tilefni af 40 ára giítingar-
afmæli Mr. og Mrs. Jóns Árna-
sonar, St. James, þann 25. nóv-
ember síðastliðinn, komu gestir
þeim alveg að óvörum. Börn
þeirra, skyldmenni og nánustu
kunningjar komu úr öllum átt-
um. Borð voru nú rudd fram og
hlaðin með vistum og ágætis
kaffi, sem allir neyttu með á-
nægju. Að endingu var þeim af-
hent inndælt (Crome Set) borð
og stólar. Meðal þessara óvæntu
gesta má nefna, syni þeirra Ste-
fán og Óskar og konur þeirra
frá Lundar; Mrs. Björn Björns-
son; Mr. og Mrs. Sveinbjörn
Ólafsson og Árni (Ólafsson; Mr.
og Mrs. John Sigurðsson, öll frá
Lundar; Mr. og Mrs. Sveinn
Sveinsson frá Marquette, Man.,
Mrs. Sveinsson er systir Jóns.
Jón Árnason er sonur Árna heit-
ins læknis úr Vopnafirði. Ólöf
kona hans er dóttir Stefáns heit-
ins Ólafssonar og Petrínu frá
Lundi í Mary Hill byggð við
Lundar. (Gestur)
Lán handa
bændum
Viðskiptamálaráðherra sam-
bandsstjórnar, Mr. Howe, hefir
lýst yfir því, að stjórnin hafi á-
kveðið að hlutast til um 5 miljón
dollara lán gegn lágum vöxt-
um til aðstoðar við bændur, er
eigi gátu vegna óhagstæðs veð-
urfars hirt nema lítinn hluta af
uppskeru sinni í haust.
Lýkur prófi í
hjúkrunarfræði
Olive Thora Axdal
Þann 25. apríl síðastliðinn
lauk prófi í hjúkrunarfræði við
St. Paul’s sjúkrahúsið í Van-
couver, Olive Thora Axdal, dótt-
ir Thordar heitins Axdal, sem
lengi bjó í Wynyard, Sask., og
eftirlifandi ekkju hans, frú Jónu
Laxdal, sem nú á heima í Van-
couver; þessi unga og efnilega
stúlka skipar nú góða stöðu við
sjúkrahús að Tillamock í Oregon
ríki; tvær systur hennar hafa
einnig útskrifast í hjukrunar-
fræði, Lenora af Almenna sjúkra
húsinu í Winnipeg og starfar
hún í Berkeley, California, en
Elmina, Mrs. North, er útskrifuð
af City Hospital í Saskatoon.
ÍSLENZKUR TORFBÆR
Eins og vitað er, dvelur hér í borginni um þessar mundir
Guðmundur Þorsteinsson listmálari úr Reykjavík, er hafði
með sér allmargt málverka, er sýnd voru á afarfjölsóttri
samkomu í Fyrstu lútersku kirkju, er kvennasamtök safn-
aðarins höfðu efnt til; er hér um vatnslitamyndir að ræða,
rammíslenzkar á svip ,og munu margir sýningargesta, er
glögt mundu ísland, hafa horfst þar í augu við gamla kunn-
ingja; línur voru skýrar og litbrigði alveg eins og þau áttu
að sér að vera; að minsta kosti sjö málverk seldust á áminstri
sýningu. — Síðastliðinn þriðjudag sýndi Guðmundur einnig
málverk sín í salarkynnum T. EATON verzlunarinnar á
útsölu, sem Kvenfélag Sambandssafnaðar hafði stofnað til.
Rabbað við Guðrúnu Torfadóttur, sem
á 100 ára afmæli í
1 dag er afmælisdagur einnar
af elztu konum þessa lands.
Fyrir nákvæmlega heilli öld
fæddist að Hvallátrum á Breiða-
firði Guðrún Torfadóttir, nú til
heimilis að Skipasundi 18, hér
í bæ.
í tilefni af afmælisdeginum
heimsótti ég Guðrúnu að heimili
dóttur hennar í gær til þess að
spjalla við Jiana um hagi henn-
ar og hið firnalanga æviskeið,
sem virðist hvergi nærri á enda
runnið.
Guðrún sat upprétt í rúmi
sínu og lét sér hvergi bregða
þótt inn að rúmstokknum kæmu
tveir bláókunnugir menn til að
forvitnast um hagi hennar og
lét hún allvel yfir, 6r henni var
tjáð, að hér væru á ferðinni
fréttamenn Morgunblaðsins, en
það þurfti raunar ekki að segja
henni því að hún kom sjálf auga
á myndavélina, og spurði að
fyrra bragði hvort við ætluðum
nú að fara að taka af sér mynd.
Aðspurð sagðist Guðrún vera
fædd að Hvallátrum á Breiða-
firði og þar hafi hún eytt æsku
sinni við sjóróðra og sveitastörf.
Foreldrar hennaf voru hjónin
Torfi Brandsson og Guðrún
Einarsdóttir, en þau voru í hús-
mennsku að Hvallátrum.
„18 ára fór ég frá Látrum til
Svefneyja og dvaldist þar nokk-
ur ár, en rúmlega tvítug fluttist
ég norður til Steingrímsfjarðar,
þar sem ég var búsett um 8 ára
skeið“.
„Við vorum 7 systkinin og
átti ég einn bróður yngri, Mar-
tein að nafni“. Allt náði fólk
hennar mjög háum aldri og
sagði tengdasonur h e n n a r,
Hjörtur Clausen, okkur, að
móðir Guðrúnar hefði orðið nær
því 100 ára gömul.
Ekki varð annað séð en að
minni Guðrúnar væri í bezta
lagi og einu sinni skaut hún því
að hvort kunningi hennar einn
hefði ekki verið á ferð nýlega
þarna heima og reyndist það
laukrétt vera.
„Já, svo drengirnir eru komn-
ir til að frétta af mér“, sagði
Guðrún og hló við. „Það er nú
heldur lítið sem ég hef frá að
segja, aldrei fékk ég slæmt á
sjónum, aldrei hraknin§*og ekki
þótti mér lakara að róa heldur
en að stunda vorverkin heima
á Látrum, þau voru oft erfið“.
Guðrún hefir alla tíð verið
mikil vinnumanneskja og ósér-
hlífin meira en í meðallagi. Enn
þann dag í dag hefir Guðrún
prjónana sína við hendina og
þar til í september síðastliðnum
hafði hún fótavist og prjónaði
þá og spann jöfnum höndum.
En þá varð hún fyrir því óhappi
að hnjóta inni á gólfi með þeim
afleiðingum að hún brákaðist
lítillega á fæti.
Guðrún hefir lengst af dvalist
á Breiðafjarðareyjum og var
hún orðin 85 ára, er hún kom
fyrst til Reykjavíkur, öðru sinni
kom hún hingað þremur árum
seinna og nú er hún loks alkom-
in fyrir skömmu og hyggst ekki
ferðast meira úr þessu.
Því, hvort hún hafi ekki undr-
ast hraðann og vélamenning-
una, þegar hún kom fyrst til
Reykjavíkur, svaraði hún ein-
dregið neitandi og kvað sér fátt
eitt hafa komið á óvart. „Reynd-
ar hef ég ekki ferðast mikið um
hér syðra og geri víst ekki úr
þessu“, bætti hún við og var hin
hressasta í bragði.
Guðrún spurði okkur hvort
við þekktum nokkra jafnöldru
sína, en því urðum við að svara
neitandi, enda þótt við vissum
að afdur hennar er ekkert eins
dæmi hér á landi nú.
„Mér finnst þetta eiginlega
ekkert vera, þegar ég lít til
baka“, sagði þessi aldar gamla
kona og brosti við. „En þetta er
víst hár aldur og skaparinn ætl-
ast líklega til að ég betrist eitt-
hvað“.
Guðrún átti aðeins eina dótt-
ur barna Guðrúnu Pálmadóttur,
sem nú býr ásamt manni sínum
Hirti Clausen að Skipasundi 18
í Reykjavík. Fjórar eru dóttur-
dætur hennar og dótturdóttur-
börnin eru 16 að tölu.
Síðustu ár sín á Breiðafjarð-
areyjum dvaldist Guðrún á
Svefneyjum hjá Sveinbirni
Daníelssyni bónda þar og konu
hans Sigríði Þórðardóttur.
Eins og sjá má af þessum fáu
orðum er Guðrún ennþá prýði-
lega hress andlega og sjón henn-
ar er í bezta lagi. Tengdasonur
hennar sagði mér, að hún væri
jafnan létt í skapi, en það sem
háir henni einna mest er það,
að heyrnin er tekin nokkuð að
daprast. Heilsa hennar er góð
utan hvað meiðslin í fætinum
halda henni við rúmið um skeið.
Við kvöddum nú Guðrúnu
með virktum og óskuðum henni
til hamingju með aldarafmælið,
en hún þakkaði komuna og lét
þess getið, að hún hlakkaði til
að sjá myndina' í blaðinu á
morgun. Sí. H.
—Mbl. 25. okt.
Úr borg og bygð
Nytsöm jólagjöf
Nytsamari o g kærkomnari
jólagjöf er naumast unt að hugsa
sér, en hina vönduðu og full-
komnu Matreiðslubók, sem
Dorcasfélag F y r s t a lútreska
safnaðar lét undir búa og gaf út;
þegar þess er gætt, hve bókin er
frábærlega vönduð að efni og
ytri frágangi, er það undrunar-
efni hve ódýr hún er; kostað að-
eins $1.50 að viðbættu 15 centa
burðargjaldi.
P a n t a n i r, ásamt andvirði,
sendist:
Mrs. A MacDonald
11 Regal Ave. St. Vital
Sími 205 242
Mrs. H. Woodcock
9 Louis Road, St. Vital
Sími 209 078
eða til Columbia Press Limited,
695 Sargent Ave.
Sími 21 804
☆
MANNALAT:
í fyrri viku lézt í Selkirk
Magnús Stefánsson 44 ára að
aldri, en í lok fyrri vikunnar
ekkjufrú Margrét Thorvardar-
son 86 ára, tengdasystir J. J.
Tharvardarson hér í borginni.
Hún lézt á Almenna sjúkrahús-
inu í Winnipeg; líkið var flutt
norður í Nýja-ísland til greftr-
unar.
☆
Þann 7. þ. m., átti Mr. Guðjón
Kristjánsson taflkappi frá Mikl-
ey áttræðisafmæli, og dvaldi
hann um þær mundir nokkra
daga hér í borginni.
☆ *
Síðastliðinn laugardag átti Mr.
J. J. Thorvardarson fyrrum
kaupmaður 85 ára afmæli; hann
er ættaður frá Leikskálum í
Dölum vestur.
☆
Mr. Árni Brandson trésmíða-
meistari frá Hnausum, var
staddur í borginni á mánudag-
inn.
☆
LeiSrétiing.
Nafn á einu barni Arinbjörns
heit. Bardals hefir fallið úr
grein minni í síðustu blöð-
um. Það er nafn Margrétar
Stefaníu. Hún á heima í Des
Moines, Iowa, og -gegnir þar
vandsömu siðgæzlu- og um-
bótastarfi. Hún er ógift. Enn-
fremur eru tvö nöfn röng. Kona
Karls Lúters heitir ekki Phyllis,
heldur Evelene, og nafn ekkju
Gunnlaugs heit. Hinrikssonar
er ekki Ásta, heldur Ásdís.
J. J. B.
☆
Mr. Theodore M. Sigurgeir-
son kom vestan frá Prince
Rupert, B.C. á mánudaginn, en
þar hefir hann stundað fiski-
veiðar í síðastliðin þrjú ár. —
Prince Rupert telur um 11 þús-
und íbúa; þar er ein bezta höfn-
in á ströndinni og bærinn er nú
óðum að vaxa vegna þess að þar
hefir nýlega verið stofnsett
Pulp mylna og aluminium nám-
urnar eru ekki langt þaðan, auk
þess sem fiskimenn sækja sjó
þaðan og þar er North Pacific
Cannery. Nokkrar íslenzkar fjöl-
skyldur fiuttu til Prince Rupert
um 1912 og þeim hefir vegnað
vel. Skipa íslendingar þar ýms-
ar ábyrgðarstöður, svo sem þrír
synir Jóns Philipssonar, er fyrr-
um bjó í Selkirk; Kristmundson-
bræðurnir þrír; Sörli Oddson og
fleiri. Ólafur Philipusson er for-
stjóri við North Pacific Can-
neries. Á síðari árum hafa all-
margir íslenzkir fiskimenn farið
vestur til Prince Rupret, og hafa
reynst þar vaskir menn sem
annars staðar. Vertíðin síðasta
var allgóð.
Olíuskip rekst
á togara
Á fimtudagsnóttina, 29. ágúst,
rakst olíuflutningaskip á togara
um 6 mílur frá Boston. Togarinn
Lynn valt um og sökk þegar,
með 13 manns innan borðs, en
4 köstuðust fyrir borð. Annar
togari, M.C. Ballard var í hálfrar
mílu fjarlægð. Hann fór þegar
á vettvang og bjargaði þessum
fjórum mönnum en tveir þeirra
voru þá dánir, svo aðeins tveir
björguðust af 17 manna áhöfn,
kafteinninn og stýrimaðurinn
Skipstjórinn á togaranum
Ballard, sem vann svo frækilega
að björguninni, er Islendingur,
Capt. Joseph Ásgeirsson, 18
George Str., Stoneham. Við rétt-
ar höldin, sem nú standa yfir,
skýrði hann frá því, að Lynn
hefði haft ljós og auðveldlega
sést.
Mr. og Mrs. Thorsteinn John-
son frá Oak View, Man., voru
meðal þeirra mörgu, er sóttu
móttökufagnaðinn fyrir Finn-
boga prófessor Guðmundsson
síðastliðið mánudagskvöld.
* •
Mr. A. S. Thorgilsson, sem
rekið hefir varzlun í Austin,
Manitoba í mörg ár, en átti
fyrrum heimæ að Oak Point,
hefir nú keypt Paulson-Thor-
kelsson verzlunina í Ashern og
rekur hana undir nafninu
Thorgil’s Cash Store. Mrs. Thor-
gilsson er dóttir Mr. og Mrs.
John Bergthorson, Lundar, Man.
—Interlake Munc. Obs.
☆
Orl á áltræðisafmæli.
Þegar dagsins þverra köll
og þreyttur tek að lúra,
telur mín titraföll
tímans mælisnúra.
Guðjón Kristjánsson
frá Grasgeira
í Presthólasókn
í Þingeyjarsýslu.
Höfundur segist nú orðið altaf
fara að hátta kl. 9 á kvöldin, en
við það sé átt í vísunni.
☆
Meðal þeirra mörgu gesta, er
Lögberg varð vart við á mót-
tökuhátíðinni á mánudagskvöld-
ið í Fyrstu lútersku kirkju,
má telja Th. J. G í s 1 a s o n,
Morden, frú Kristínu Thorstein-
son, Gimli, Mr. og Mrs. John
Henriksson, Selkirk, Gunnar
Sæmundsson, Árborg, og Jó-
hannes Pálsson hljómlistarkenn-
ara frá Geysi, og séra Harald S.
Sigmar frá Gimli.
☆
Mr. og Mrs. Ed. Stephenson
frá Morden, komu til borgarinn-
ar í byrjun vikunnar á leið til
Toronto og New York.
☆
Síðastliðinn sunnudag lézt á
elliheimilinu Borg í North
Dakota, frú össuría Jóhannsson,
kona Jósefs Jóhannssonar frá
Gardar, N. Dak. 87 ára að aldri,
ættuð úr Önundarfirði. Útförin
fór fram frá Gardar á þriðju-
daginn. Sójra E. H. Fáfnis jarð-
söng; þessarar mætu konu verð-
ur frekar minst síðar.
Keflvíkingur
sefrur sölumet
Togarinn Keflvíkingur seldi
afla sinn í Hull í fyrrdag, 4179
kits fyrir 14597 sterlingspund, og
er það sölumet frá því í vor. í
fyrradag seldi Hallveig Fróða-
dóttir einnig í Hull 3851 kits
fyrir 11801 pund og Valþór frá
Seyðisfirði seldi 672 vættir fyrir
2182 pund.
—Alþbl., 9. nóv.