Lögberg - 27.01.1955, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 27. JANÚAR 1955
FRÁ BÓKMARKAÐINUM
Úr borg og bygð
Kosningar í fulltrúanefnd
Icelandic Good Templars of
Winnipeg fara fram mánudags-
kvöldið, 7. febrúar n.k. Eru eftir-
farandi meðlimir í vali:
J. Th. Beck
G. M. Ðjarnason
S. Eydal
S. Einarson
F. Isfeld
H. Isfeld
R. Johannson
A. Magnússon
E. Sigurðsson
Th. Thomsen.
☆
Veitið athygli!
Kvenfélag Fyrsta lúterska
safnaðar heldur kaffi- og matar-
sölu miðvikudaginn, 2. febrúar,
í fundarsal kirkjunnar, Victor
Street.
Til sölu verður rúllupylsa,
blóðmör og lifrapylsa; einnig
alls konar kaffibrauð.
Þar verður tækifæri að kaupa
við lágu verði ýmsa nytsama
hluti svo sem húskjóla, svuntur,
vettlinga og sokka.
Salan hefst kl. 2 e. h. og 8 að
kvöldinu. Mrs. K. Thorláksson
sér um kaffiborðin. Mrs. Gunnl.
Jóhannson verður við kjötmat-
inn. Mrs. D. Jónasson selur
“Candy”. Mrs. S. Sigurðsson
verður við kaffibrauðið. Mrs. H.
Johnson og Mrs. Nordal sjá um
sölu á vettlingum, sokkum og
þess háttar.
Að kvöldinu verða sýndar
kvikmyndir; það program byrjar
kl. 8.15.
Kvenfélagið vonast eftir að
vinir og velvildarmenn safnaðar-
ins heimsækja þær og kaupi sér
kaffi 2. febrúar.
Allir boðnir og velkomnir
☆
G. L. Johannson ræðismaður
og frú lögðu af stað í skemtiferð
suður til Bandaríkjanna um
miðja fyrri viku og dveljast þar
fram um mánaðamót.
Næsti fundur Stúkunnar
HEKLU I. O. G. T. verður hald-
inn á venjulegum stað og tíma,
þriðjudaginn 1. febrúar.
The Annual Meeting of the
Jon Sigurdson Chapter I.O.D.E.
will be held at the home of Mrs.
E. A. Isfeld 575 Montrose St.,
River Heights, on Friday Eve.,
February 4th at 7.30 p.m.
☆
— Leiðrétting —
Meinleg villa hefir slæðst inn
i Stafholts-gjafalistann í nýút-
komnu Lögbergi. Þar stendur,
meðal annars, þetta:
„Mrs. G. J. Jóhannesson, in
memory of Harold Ahlstedt“,
$6.00; en á að vera:
Mrs. G. J. Jóhannesson, in
memory of Mfs. Ásta Ahlstedt,
$8.00; og ennfremur:
„Mr. & Mrs. G. Guðbrandson
and daughter, in memory of
Harold Ahlstedt“, $100.00; á að
vera:
Mr. & Mrs. G. Guðbrandson,
in memory oj their daughter,
Mrs. Ásta Ahlstedt, $100.00.
Á þessari mjög hvimleiðu
villu eru hlutaðeigendur beðnir
fyrirgefningar.
A. E. Kristjánsson
☆
— Leiðrétting —
I fréttagrein minni, Lögbergi
6. jan., var höfundarnafnið —
Royden Barrie — prentað þrisv-
ar — átti að vera aðeins við
ljóðið: A Brown Bird Singing.
Vinsamlegast,
Jakobína Johnson
☆
Mr. B. J. Lifman frá Árborg
var staddur í borginni í vikunni,
sem leið.
☆
Nýlátin er hér í borginni
Thora Markússon, 78 ára að
aldri. Hún taldist til safnaðar
Sjöunda dags Aðventista og var
jarðsungin frá Mordue útfarar-
stofunni.
Helgi Valtýsson: Þegar kóng
bænadagurinn lýndisl og
aðrar sögur. — Bókaútgáf-
an Norðri. — Prentverk
Odds Björnssonar h.f. Akur-
eyri, 1954
Helgi Valtýsson er fjölhæfur
rithöfundur. Hann er skáld ljóða
leikrita og sagna, mikilvirkur
fræðimaður, sem skrásett hefur
Söguþætti landpóstanna, sem er
engu minna rit en Vídalínspost-
illa, þýðandi fjölmargra skáld-
sagna, og hefur auk þess skrifað
ritgerðir um hin fjölbreyttustu
efni.
Það, sem einkennir Helga, er
fljúgandi mælska, hraði í stíln-
um. fjölskrúðugt orðaval, litrík-
ar og lífi gæddar myndir.
Hann hefði án efa notið sín
vel við blaðamennsku í gömlum
stíl, þegar andríki og hugmynda-
flug var einhvers metið og ekki
var séð eftir hverjum þumlung
pappírs, sem fór til annars en
æsifregna stjórnmálaþvargs. En
einkum hygg ég þó, að skáld-
sagnagerð hefði legið vel fyrir
honum. Eina langa skáldsagan,
sem út hefur komið eftir hann:
Á Dælamýrum (1947) bar vitni
um svo mikla hæfileika í þessa
átt, og reyndar allt það, sem
hann hefur ritað, að þessi spurn-
ing kemur í hugann: Hve hefur
þessi maður nokkurn tíma gert
annað en skrifa skáldsögur?
Hann sýnist eiga nóg af yrkis-
efnum og hvergi verður honum
fótaskortur í orðsins list. Hugur-
inn er ennþá veðurnæmur, þó að
nokkuð sé liðið á daginn, og and-
inn leikur á marga strengi. Hann
hefur, eins og hann kemst sjálf-
ur að orði, aldrei haft tíma til að
verða gamall.
Þessi bók, þegar kongsbæna-
dagurinn týndist, er skrifuð af
sama lífi og fjöri sem aðrar bæk-
ur hans. Þetta eru ekki skáld-
sögur, heldur endurminningar,
riss og hugleiðingar, segir höf-
undurinn. En hvað sem því líður
eru þá þessar endurminningar
færðar í svo skáldlegan og
skemmtilegan búning, að þar
verður mjótt á munum, enda
getur lífið sjálft verið skáldlegra
en nokkur tilbúin saga. Höfund-
urinn hefur víða farið og mörgu
kynnzt og kann því frá ýmsu að
segja, enda skortir ekki athyglis-
gáfuna.
Ævintýrið, sem bókin hefst
með: Þegar kongsbænadagurinn
týndist, er bráðskemmtilegt, og
eins mundu sögurnar: Frænka
mín, Þráinn og Dúfurnar mínar
og fleiri sóma sér vel í hvaða
smásagnasafni sem væri, enda
þótt þær kunni að styðjast við
einhver raunveruleg atvik. Marg
víslegur geðblær einkennir þess-
ar sögur allt frá gáska til hinnar
dýpstu alvöru. Það er ávallt gott
að vera í för með þessum höf-
undi. Bókina hans Helga Valtýs-
sonar munu allir lesa sér til
ánægju.
Benjamín Kristjánsson
Dauðsmannskleif og aðrir
þættir frá liðnum öldum
eftir Jón Björnsson. — Bók-
útg. Norðri 1954
Jón Björnsson velur sér gjarn-
an yrkisefni úr íslenzkri allþýðu-
sögu og er það sízt að lasta. Þótt
þættir þessir séu gerðir úr sprek-
um á rekafjöru aldanna, óljósum
munnmælum og annálabrotum,
eru þeir fyrst og fremst skáld-
skapur í nokkuð sérstæðum stíl.
Talsvert mikill efniviður er dreg
inn til bús, en úrvinnsla er með
lauslegu móti.
Hér er fjallað um líf og örlög
horfinna kynslóða, brugðið upp
mynd af stórgerðu fólki í harla
stórfelldri náttúru-umgjörð, jafn
vel svo að með ólíkindum er
sums staðar. Þættir þessir eru
upphaflega skrifaðir erlendis og
ætlaðir til birtingar þar. Er ekki
laust við að lesandi fái þá flugu
í kollinn, að höfundur hafi freist
ast til þess að gera dekur við hug
myndir dansks og þýzks almenn
ings um náttúru íslands og lífið
hér á fyrri tíð, og þangað sé því
að rekja þá tilfinningu, að sögu-
sviðið sé ýkt. En svo kemur mér
fyrir sjónir Dauðsmannskleif,
þar sem er alfaraleið, þótt hengi-
flug slúti yfir, en gínandi gjúfur
er hið neðra; af þessum toga
mun og ýmsum finnast forneskj-
an í þættinum um hefnd land-
námsmannsins, svo að eitthvað
fleira sé til nefnt. örlög fólksins
innan þessa ramma eru þá held-
ur ekki ævinlega samfærandi í
augum venjulegs Islendings nú
í dag. Lífið sjálft tekur að vísu
öllum skáldskap fram á stundum
um ótrúlega hluti, en ærið reyna
þó sumir atburðir þessara þátta
á þolrif lesanda og trúgirni, svo
sem björgunin í, Dauðsmanns-
kleif og næsta skyndilegt hug-
hvarf Þóris í Vatnsnesi.
Allt um það er hér ýmis fróð-
leikur um líf fólks á fyrri tíð, og
frásögnin er sums staðar spenn-
andi sem kallað er. En stíl höf-
undar er þó helzt til þunglama-
legur og safarýr til þess að lyfta
frásögninni upp úr ramma
þrengstu atburðarásar eða til
þess að gefa ímyndunarafli les-
anda byr undir vængi. Útgáfan
frá Norðra hendi er vönduð. —
H. Sn.
„Fórur"— gömul og ný skrif
eftir Sleingrím Sigurðsson.
í gær kom á bókamarkaðinn
bók eftir Steingrím Sigurðsson,
og heitir „Fórur,“ og geymir
gömul og ný skrif að því er segir
á titilblaði. Er ekki ofmælt, að
sumt í bókinni sé nýtt af nálinni.
Lesandi rekur þegar augun í að
þarna er ávarp það, er höfundur
flutti Davíð skáldi Stefánssyni í
fullveldishófi stúrenta hér á Ak-
ureyri 30. nóvember sl. Annars
eru í bókinni 23 greinar um fjöl-
breytileg efni. Hefst bókin á
nýrri grein um Akureyri og lýk-
ur með „essay“ um Messalínu, er
Davíð kvað um á þriðja tug ald-
arinnar. Steingrímur Sigurðsson
er þegar landskunnur af skrifum
sínum, greinum í blöðum, tíma-
ritinu Líf og list og bæklingi sín-
um um Keflavíkurflugvöll. 1
vændum er „satíra“ um Reykja-
vík og skáldsaga, að því boðað er
á kápusíðu þessarar bókar. Fór-
ur er 109 bls., bókin er prentuð í
Prentsmiðju Björns Jónssonar.
— DAGUR, 15. des.
M ESSUBOÐ
Sr. V. J. Eylands. Dr. TheoL
Heimili 686 Banning Street.
Sími 30 744.
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnud. 30. jan.
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagaskóli kl. 12.
Ensk messa kl. 7 síðd.
Fólk boðið velkomið.
S. ólafsson
☆
Messur í Norður-Nýja-íslandi
Sunnud.,30. janúar:
Hnausum-, kl. 2
Riverton kl. 8
báðar á ensku.
Robert Jack
Heyrt og séð
Framhald af bls. 1
haglabyssu, skaut yfir höfuðið
á henni og það varð til þess að
hún snarðist burtu með fjöl-
skyldu sína.
En hvað varð af byggðinni?
— ísafold lagðist í eyði árið
1903—1904, því þá flæddi vatnið
yfir allt og eyðilagði jarðirnar
okkar. Þingmaðurinn, MacCrea
að nafni, kom því til leiðar að
við fengum land annars staðar
og helmingurinn af fólkinu fór í
Árdalsbyggðina, en hinn helm-
ingurinn fór vestur til Lundar.
Seinna kom maður, sem Howard
hét, og setti upp sögunarmyllu
ekki langt frá vatninu, en það
fór eins fyrir honum og okkur.
Vatnið eyðilagði öll hans hús og
hann flutti síðar til Riverton,
þar sem hann stofnað og rak
verzlun og sögunarmyllu á ný.
Ég var í þann veginn að
kveðja Snæbjörn, og ég minntist
á milda veðrið. — Var ekki
stundum kalt hjá ykkur í Isa-
foldarbyggðinni? spurði ég hann
að lokum.
— Jú, en við áttum engan
mæli í þá daga, þó man ég einu
sinni að olían á lömpunum okk-
ar byrjaði að frjósa. Hún breytti
um lit og varð þykkri en venju-
lega. Þá sagði maður nokkur
mér, að frostið hlyti að vera
milli 50—60 fyrir neðan zero.
Þegar ég kvaddi Snæbjörn,
var hann að undirbúa sig undir
vinnu í fjósinu. Það er seigla í
þessum gömlu íslendingum.
Robert Jack
Þegar ég var að ljúka við
þessa grein heimsóttu tveir góðir
landar mig. Þeir heita Páll og
Stefán Þórarinssynir Stefánsson.
Páll er Skaftfellingur og kom
til þessa lands 9 ára að aldri og
settist að ásamt foreldrum sín-
um í ísafoldarbyggð. Bróðir
hans Stefán er fæddur í þeirri
byggð árið 1901. Ég spurði þá
dálítið um lífið þar nyrðra.
Stefán mundi lítið eftir því, en
Páll sagði mér að það væri enn
|í fersku minni manna, hversu
blautt allt væri í ísaold. „Ég
bara man ekki“, sagði hann,
„hvenær ég gekk í þurrum
sokkum. Jörðin var alltaf renn-
andi. Og þegar við fluttum í
Árdalsbyggðina fannst mér það
skrítið, þegar ég sá fyrst þurran
veg og ryk eftir hestvagna".
Arni G. Eggertson, Q.C., hefir
dvalið suður í Washington, D.C.,
nokkuð á aðra viku.
☆
Mr. P. N. Johnson, Furby
Court hér í borg, brá sér ný-
lega vestur í Saskatchewan í
heimsókn til barna sinna.
ANGEL CHIMES
from Sweden
Ideal Gift for Valentine
$2.50
MUIR'S DRUG STORE
789 Ellice Ave.
Phone 74-4422
ÞRÍTUGASTA OG SJÖTTA ÁRSÞING
Þjóðræknisfélags íslendinga í
Vesturheimi
verður haldið í Good Templarahúsinu við Sargent Ave.
í Winnipeg, 21., 22. og 23. febrúar 1955
ÁÆTLUÐ DAGSKRÁ:
1. Þingsetning
2. Ávarp forseta
3. Kosning kjörbréfanefndar
4. Kosning dagskrárnefndar
5. Skýrslur embættismanna
6. Skýrslur deilda
7. Skýrslur milliþinganefnda
8. Útbreiðslumál
9. Fjármál
10. Fræðslumál
11. Samvinnumál
12. Útgáfumál
13. Kosning embættismanna
* 14. Ný mál
15. Ólokin störf og þingslit.
Þingið verður sett kl. 9.30 á mánudagsmorguninn
21. febr., og verða fundir til kvölds. Að kvöldinu efnir
Frón til síns árlega miðsvetrarmóts.
Á þriðjudaginn verða þingfundir bæði fyrir og
eftir hádegi. Að kvöldinu verður samkoma undir stjórn
The Icelandic Canadian Club.
Á miðvikudaginn halda þingfundir áfram og eftir
hádegið þann dag fara fram kosningar embættismanna.
Að kvöldinu verður almenn samkoma undir umsjón
aðalfélagsins.
*• Winnipeg, Man., 21. janúar 1955
I umboði stjórnarnefndar Þjóðræknisfélagsins,
VALDIMAR J. EYLANDS, forseti
INGIBJÖRG JÓNSSON, ritari
Þrír sunnudagar á íslandi
Framhald af bls. 4
því að við vorum gestir, sem fluttum kveðjur og fórum með
umboð frá lúterskum kirkjusamtökum í fjarlægð.
Aðsókn að guðsþjónustu þessari var stórkostleg, og
vitanlega langt fram yfir það, sem rúmast í sætum í dóm-
kirkjunni. Voru það því afar margir, sem urðu að standa út
alla guðsþjónustuna. Og fanst mér það lofsvert hve þó var
kyrlátt í kirkjunni, og fáir, sem hurfu áður en guðs-
þjónustu lauk.
Vígsluathöfnin sjálf var mjög hátíðleg og fögur. Vígsl-
una framkvæmdi dr. Bjarni Jónsson, vígslubiskup sunnan-
lands, og honum til aðstoðar var séra Friðrik Rafnar, vígslu-
biskup norðanlands. Voru þeir, ásamt með biskupi sjálfum,
skrýddir frábærlega merkilegum skrúða frá fyrri tímum,
og mjög viðeigandi fyrir hið hátíðlega tækifæri.
Þjár prédikanir voru fluttar við guðsþjónustuna. Dr.
Magnús Jónsson, fyrrum kennari við guðfræðideild há-
skólans, flutti prédikun, er hann lýsti vjgslu og las „víta“
dr. Ásmundar, sem biskup hafði samið sjálfur. Dr. Bjarni
Jónsson flutti aðra prédikun í kór á undan vígslu, og dr.
Ásmundur Guðmundsson, biskup, flutti þriðju prédikunina,
að vígslu sinni afstaðinni. Voru allar þessar prédikanir
prýðilegar, mjög athyglisverðar, og að því er mér virtist
evangelískar í anda, með sterka áherzlu á eining innan
kirkjunnar.
Hr. Páll Isólfsson var, svo sem sjálfsagt var, organistinn
og söngstjórinn, því að hann er organisti og söngstjóri í
dómkirkjunni. Eins og líka mátti vænta leysti hann þann
starfa af hendi mjög prýðilega. Var allur organleikur og
söngur, sem var mikill, mjög fagur og hrífandi.
Síðasti þáttur guðsþjónustunnar var altarisganga. Gekk
þá biskup, frú hans og öll fjölskylda þeirra til altaris, og
auk þess allir þeir, sem í kór sátu. Næsta dag, við vígslu
sex guðfræði-kandidata, var almenn altarisganga fyrir
prestana og alla leikmenn og lærða ,er vildu taka þátt í
þeirri athöfn.
Virtist sumum að vígslan í heild sinni hafa verið fremur
löng. En við því var erfitt að gjöra. Fögur var hún, áhrifa-
mikil og andrík. Mun minningin um þá miklu hátíðisathöfn
lengi lifa í hugum okkar hjónanna, svo sem ýmistlegt fleira
frá ferðinni.
Að kveldi hins sama sunnudags fór svo fram hin veg-
lega veizla, er hr. Steingrímur Steinþórsson krikjumálaráð-
herra hélt til heiðurs við hr. biskupinn og frú hans. Var líka
mjög ánægjulegt að vera þar með.
Veizla þessi fór fram á Hótel Borg. Munu all-flestir
prestar landsins og frúr þeirra hafa verið þar viðstaddir,
svo og stjórnarráðsmeðlimir og frúr, nokkrir aðkomnir gestir
og ýmsir fleiri.
Til máltíðarinnar var mjög mikið vandað, og var tæpast
unt betur að gjöra. Er skemmtiskrá hófst, flutti veizlustjóri,
hr. Steingrímur Steinþórsson, merkilega og athyglisverða
ræðu. Kallaði hann svo fram ýmsa heimamenn og nokkra
gesti til að flytja stuttar ræður. Gafst mér þá tækifæri til
að flytja kveðjur frá Sameinuðu lútersku kirkjunni í Ame-
ríku og íslenzka lúterska kirkjufélaginu, og forsetum þeirra
samtaka, sem mér hafði verið falið að gjöra; einnig gafst
þeim Dr. Carl Lund-Quist frá Geneva, forstjóra við Alheims-
samband hinnar lútersku kirkju, og Dr. Richard Beck, deild-
arstjóra við tungumáladeildina í háskóla Norður-Dakota-
ríkis í Grand Forks, N.D., tækifæri að flytja þær kveðjur,
er þeim hafði verið falið að flytja frá kirkjulegum og þjóð-
ernislegum samtökum. Var það gjört í stuttu máli af okkur
öllum, eins og á stóð. En kveðjur þær fluttum við allir í
nokkru lengra máli á Prestastefnunni 22. júní, samkvæmt
óskum hr. biskupsins.
Mikil ánægja var það fyrir okkur, meðal annars, bæði
við vígsluathöfnina, veizluna og prestastefnuna að sjá svo
marga álitlega og myndarlega íslenzka presta saman komna.
Slíkt hafði aldrei áður verið hlutskipti okkar, að sjá svo
marga íslenzka presta saman. Og enn skemmtilegra var þó
að kynnast nokkuð mörgum þeirra, þó ekki gæti sú við-
kynnin orðin náin, af því tími var svo takmarkaður.
Þeir, sem kunna nú að lesa um þessa þrjá sunnudaga,
er okkur hjónunum auðnaðist að njóta á Islandi síðastliðið
sumar, munu sannfærast um það með okkur, að seint muni
yfir þá fyrnast í endurminning okkar. Hið sama mætti og
segja um ýmsa fleiri daga, er við fengum þá að njóta á
ættjörðinni. Rúmsins vegna er ekki hægt að minnast þeirra
allra hér. En vissulega var það mikil og ógleymanleg ánægja
fyrir okkur að vitja ættjarðarinnar nú í fyrsta sinn.