Lögberg - 27.10.1955, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 27. OKTÓBER 1955
Lögberg
Gefl8 út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNXPEG, MANITOBA
J. T. BECK, Manager
Utanáakrift ritstjúrans:
EIiITOR LÖGBERG, 695. Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “L,ögberg” ls printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
PHONE 743 411
W. J. LINDAL:
The Saskatchewan lcelanders
A STRAND OF THE CANADIAN FABRIC.
363 blaðsíður . The Columbia Press Ltd.. 1955 . Verð $4.00
Kápuleikning, táknræn um efni bókarinnar,
eftir Gissur Elíasson.
Þessi gagnmerka og stórfróðlega bók er samin og gefin
út í tilefni af hálfrar aldrar afmæli Saskatchewanfylkis, sem
hátíðlegt var haldið nú í ár; hún er mikið meira en algeng
byggðasaga, því hún er á breiðum grundvelli íslenzk menn-
ingarssaga, þar sem lýst er skilmerkilega uppruna þeirra
manna og kvenna, er ísland námu og hverra ætta menning
þeirra var; hvort okkur sjálfum er þetta að fullu og öllu ljóst,
skal ósagt látið, en hitt er víst, að samborgurum vorum af
öðrum þjóðflokkum, er holt að fá nokkra vitneskju um,
hvat manna nágrannar þeirra séu og hvert verði menningar-
legt tillag þeirra í þann þjóðernislega, canadiska glitsaum,
sem hér er í gerð.
Prófessor Geo. W. Simpson, yfirkennari í sögu við háskóla
Saskatchewanfylkis, ritar glæsileg inngangsorð að bókinni,
þar sem hann mælir á þessa leið:
“The Saskatchewan Golden Jubilee Celebration is held in
honour of its pioneers. It is most fitting that tribute should
be paid to them. To tell their story in the form of a dignified
and permanent record as Judge Lindal has done in this book,
is not only particularly fitting at this time but is in keeping
with the saga Tradition of Iceland which is one of the ancient
glories of the Icelandic people.” —
Inngangsorð höfundar, bls. 17, lýsa svo eigi verður um
vilst, megin tilgangi bókarinnar, sem einkum og sér í lagi er
fólginn í því, að stuðla að glæddum skilningi canadískra
samferðamanna vorra yfir höfuð á íslendingum og gera þeim
hægra um vik með að leggja sannmat á framlag þeirra til
canadískra þjóðmenningar.
Fyrsti kafli bókarinnar mun að öllu athuguðu verða
sennilega talinn þyngstur á metum frá fræðimannlegu
sjónarmiði séð; auk þess sem hann fjallar um, svo sem þegar
hefir verið vikið að, uppruna íslendinga, er þar gerð grein
fyrir sameiginlegum, norrænum forfeðrum, ást á tungunni og
bókmentunum og arfgengri þrá til sjálfsfræðslu, svo sem
kvöldvökumenningin bar svo glögg merki um.
í þessum kafla birtist fagurlega fölskvalaus ást höfundar
á íslenzkri tungu og bókmentum íslenzku þjóðarinnar, en
þar haldast í hendrur sagnfræðigáfa höfundar og hárnæmur
skilningur hans á kjarna íslenzkrar tungu í ljóði; hann býr
yfir ríkri skáldæð, hvort sem hann yrkir mikið eða lítið, en
slíkt er auðfundið af þeim yfirlætislausu ljóðaþýðingum, er
hann sjálfur hefir formálalaust gert, og víst er um, að fyrir
þann listræna verknað þarf enginn að bera kinnroða. —
Bygðarsagan er stórfróðleg og skemtileg aflestrar; mynd-
irnar og kortin auka mjög á aðdráttarafl hennar og koma
henni í nánara samband við lesandann, en ella myndi Verið
hafa.
Saga íslenzka landnámsins í Saskatchewan er ekki löng
að árum til, en engu að síður er hún lærdómsrík og frá rótum
svo vaxin, að ólíklegt er að þannig fenni fyrst um sinn í
sporin, að eigi verði þau rekjanleg, og þau verða auðraktari
eftir lestur þessarar ágætu bókar.
Síðasti þáttur bókarinnar nefnist “The Icelandic Strand,”
og honum lýkur með svofeldum orðum:
“The Icelandic people have always been proud—proud of
qualities they feel their forebears have handed down to them.
But the realities of their existence have always kept them
humble. Paradoxical though it may seem, theirs has been a
humble pride and they should be able to strengthen that
quality in the Canadian nation.
And, as the Saskatchewan Icelandic Canadians ponder
what has been achieved, look back to a fading horizon and
forward to new horizons before a nation destined to play a
noble role in the struggle for peace in this world, they pause
for the moment and then press on in the hope that it will be
Þjóðlejkhússtjóri íslands heimsækir ríkishóskólann
í Norður-Dakota
Frá vinstri til hægri: Dr. Richard Beck prófessor, Guðlaugur Rósinkranz,
þjóðleikhússtjóri Islands, og Dr. George W. Starcher, forseti ríkisháskólans
í Norður-Dakota. — Courtesy GRAND FORKS HERALD
GUÐLAUGUR Rósinkranz,
þjóðleikhússtjóri Islands,
hefir undanfarið verið á ferða
lagi um Bandaríkin sem
gestur Utanríkisráðuneytis
þeirra, og er kominn vestur á
Kyrrahafsströnd, þegar þetta
er ritað. Kynnir hann sér
sérstaklega leikmennt og leik-
húsmál, og heimsækir jafn-
framt ýmsar æðri mennta-
stofnanir, þar sem þau fræði
eru kennd og leiksýningar um
hönd hafðar.
Fimmtudaginn þ. 6. október
heimsótti Guðlaugur þjóð-
leikhússtjóri ríkisháskólann í
Norður-Dakota (University of
North Dakota) í Grand Forks,
og dvaldi þar daglangt. Sat
hann þar ekki auðum hönd-
um, eins og nánar mun lýst
verða, en notaði tækifærið
bæði til þess að kynna sér
háskólakennsluna í leiklist og
leiksýningum á vegum skól-
ans, og einnig til þess að
fræða um leiklist og leikstarf-
semi á Islandi.
Að beiðni dr. Henry G.
Lee, prófessorsins í leiklistar-
fræðum, ávarpaði þjóðleik-
hússtjóri, fyrir hádegið, hóp
háskólastúdenta í þeim fræð-
um, og svaraði fjölda spurn-
inga um leiklist á íslandi, og
um sögu og menningu ís-
lenzku þjóðarinnar almennt.
Var honum ágætlega fagnað,
og hafa bæði kennarar og
stúdentar látið í ljós við
greinarhöfund þakklæti fyrir
komu þjóðleikhússtjóra .í um-
rædda kennslustund.
Um hádegið var hann gest-
ur ríkisháskólans í virðuleg-
um miðdegisverði, sem forseti
háskólans, dr. George W.
Starcher, stjórnaði, og voru
þar viðstaddir ýmsir aðrir
helztu forráðamenn háskólans
og deildarforsetar.
Að loknum hádegisverðin-
um ,varð Guðlaugur þjóðleik-
hússtjóri við tilmælum fram-
kvæmdarstjóra útvarpsstöðv-
ar ríkisháskólans um að tala
á segulband viðtal við út-
varpsstjórann um íslenzka
leiklist og leikhúsmál. Rakti
þjóðleikhússtjóri í megin-
dráttum sögu stofnunar Þjóð-
leikhússins og lýsti starfsemi
þess, og sagði einnig frá ferð-
um sínum um Bandaríkin.
Richard Beck, ræðismaður
Islands í Norður-Dakota,
kynnti þjóðleikhússtjóra út-
varpshlustendum, en viðtal-
inu var útvarpað nokkuru
eftir heimsókn hans. Náði
hann með þessum hætti til
þúsunda áheyrenda.
Síðar um daginn sýndi Guð-
laugur þjóðleikhússtjóri mjög
fagra og fróðlega kvikmynd
af íslandi í litum fyrir fjöl-
mennum hópi háskólakenn-
ara og stúdenta, eða nokkuð
á annað hundrað manns.
Ýmsir íslendingar úr borg-
inni voru einnig í flokki sam-
komugesta, meðal þeirra Paul
Johnson, lengi bæjarráðs-
maður í East Grand Forks,
náfrændi Páls skálds Ólafs-
sonar. Fylgdi þjóðleikhús-
stjóri myndasýningunni úr
hlaði með gagnorðum inn-
gangi um land og þjóð, og
skýrði síðan myndirnar eftir
því, sem þörf krafði. Var
ágætur rómur gerður að máli
hans og hann hylltur í sýn-
ingarlok. Ræðismaður íslands
hafði samkomustjórn með
höndum, og hafa margir vott-
að honum þökk fyrir þessa
ágætu myndasýningu.
Um kvöldið sat þjóðleik-
hússtjóri boð íslenzku ræðis-
mannshjónanna 1 Grand
Forks á heimili þeirra, en
snemma næsta morgun fór
hann flugleiðis til Minne-
apolis og þaðan samdægurs
vestur á Kyrrahafsströnd.
Hafði Guðlaugur Rósin-
kranz þjóðleikhússtjóri, eins
og þegar er gefið í skyn, innt
af hendi gott kynningarstarf í
þágu Islands daginn, sem
hann dvaldi á ríkisháskólan-
um í N. Dakota í Grand
Forks, og jafnframt eignast
virðingu og góðhug allra
þeirra, er kynntust honum; en
að sjálfsögðu var komu hans
getið allítarlega bæði í hinu
víðlesna dagblaði borgarinn-
ar, „Grand Forks Herald“, og
í útvarpsfréttum.
Hafi hann kæra þökk fyrir
komuna, viðkynninguna, og
landkynningarstarfið.
Richard Beck
Bolir handa
íþróttamönnum
OviBJafnanleg Watson’s ger8! AlUj
íþrðttamenn kunna aB fullu
meta hina ágætu íþróttavasa,
teygjanleg mittisði, er stySur rna£,_
holiS á þrjá vegu. SaumaS af 8
fræöingum, auBþvegiS og þarfu®
ekki strokningar. Endist v°n
viti. ViSeigandi Jerey’s. , ,,
-VV-11-0
given to them to continue to add hue and color to the Icelandic
strand in the Canadian fabric of nationhood.”
Lindal dómari er maður með ágætum ritfær; eftir hann
hafa áður komið út tvær bækur "Two Ways of Life: Freedom
or Tyranny? The Ryerson Press, Toronto, 1940, and Canadian
Cilizenship and our wider Loyalties, published by Canada
Press Club and printed by Canadian Publishers Ltd.,
Winnipeg, 1946.
En með þessari nýju bók sinni, "The Saskatchewan Ice-
landers/' hefir Lindal dómara svo vaxið ásmegin, að hann nú
stendur í fremstu röð úrvals rithöfunda hinnar canadisku
þjóðar.