Sunnanfari - 01.11.1902, Blaðsíða 2

82
jafnan fram á þetta ár. Hreppsnefndarmaður
var hann þar og 10—20 ár. Búnaðarfélagi Sel-
tjarnarneshrepps kom hann á fót, stjórnaði því
17 ár og skilaði því með 800 kr. sjóði. Vara-
amtsráðsmaður hefir haun verið öðru hvoru og
setið á nokkrum amtsráðsfundum. Auk þess
hefir hann verið þrásinnis kvaddur til ýmiss kon-
ar starfa í almennings þarfir, efalaust oftar en
dæmi eru til um nokkurn bónda í hans héraði.
Hann var fyrsti frumkvöðull að því, að stofnað-
ur yrði sparisjóður á Eyrarbakka, og eins var
hann einn af stofnendum Söfnunarsjóðsins.
Fyrsta þingið (1875) lét hann fremur lítið á sér
bera, en tók að siga á úr því. Honum var þá þeg-
ar létt um mál og orðavalið einkennilega snjalt og
þjóðlegt. Alvörumikill var hann og áhugasamur
við þingstörf, og er það til marks um, hvers
hann var metinn af öðrum þmgmönnum, að
hann komst brátt í ýmsar hinar meiri háttar
nefndir og vandasamari í neðri deild — þar sat
hann alla tið —: skattamálanefnd, landbúnaðnr-
laganefnd, brauðaskipunarnefnd, og oft í fjárlaga-
nefnd. Frá honum og Guðmundi heitnum á
Fitjum Olafssyni var landamerkjafrumvarpið. Með-
al annarra merkra nýmæla, er hann bar einn upp
og orðið hafa að lögum, má nefna um kosning-
arrétt kvenna og um þurrabúðarmenn. Ennfremur
um alþýðustyrktarsjóði; en með þeim lögum er
lagður fyrsti vísir til ellistyrks handa alþýðu hér
á landi, og er það mál nú að eins nýlega kom-
ið á dagskrá með ýmsum meiri háttar þjóðum,
en óvíða lengra. Hann vakti og meðal hinna fyrstu
máls á leysing vistarbands, í blaðagreinum, og
bar síðan upp nýmæli um það á þingi ásamt Páli
Briem amtmanni. Sparnaðarmaður var hann í
fjárveitingum, löngum andvigur launahækkunum
og bitlingum. Mikið ritaði hann, og ræddi á
þingi, um betri meðferð á skepnum, einkum út-
flutningsfénaði. Fáir munu bera betur skyn á
sveitarstjórn og fátækramála en Þ. G., og mun
mörgum hafa þótt sem hann hefði átt að vera
sjálfkjörinn af bændastétt í miliiþinga-fátækra-
nefnd þá, er nú er að starfa. Margt hefir hann
ritað í blöð um landsmál af góðri greind og
með sérkennilegri mælsku. Hann hefir verið
alla tíð mikill iðjumaður bæði fyrir sjálfan sig
og almenning, búið mikið laglega, en haft lítið
um sig heldur. Hann hefir enn óbilaðan þrótt
á sál og líkama, þó farinn sé að eldast, er enn
sem fyr óáleitinn við aðra rnenn, en fastur fyr-
ir og lætur ekki hlut sinn fyr en i síðustu lög.
Má vera að hann eigi enn eftir nokkuð óstarfað
til almenningsheilla. Hann hefir verið »þarfur
maður í sveit« og rnjög nýtur borgari þjóðfélags
vors, svo sem nú hefir nokkuð lýst verið.
Bændalýð vorunr væri vel borgið með mörgum
hans jafningjum.
Stefán Stefánsson
á Heiði.
&
Milli Húnavatnssýslu og Skagafjarðar liggur
sveit sú, er Gönguskörð heitir. Um þau er þetta
kveðið:
Dal í þröngum drífa stíf
dynur í svöngum hjörðum.
Verður öngum of-gott líf
upp í Gönguskörðum,
því að vetrarríki er þar mikið, en fagurt á sumr-
um og landgott. I Skörðunum er bær, sem á
Heiði heitir, og bjó þar lengi bóndi sá, sem hér
er mynd af, Stefán Stefánsson.
Stefán er fæddur í Keflavík í Hegranesi 13.
ágúst 1828, og kominn af góðum bændaættum
(Hrólfsætt). Móðir sína misti hann ungur, og
ólst upp hjá föður sínum til þess er hann var
14 ára. Þá fór hann að eiga með sig sjálfur,
og tókst honum það svo vel, að þá er hann var
25 ára, var hann orðinn vel efnaður, en foreldr-
ar hans höfðu verið fátækir. Hann átti þá 60
kindur, 8 hross, eina kú og sexróinn bát, og
hafði þó aldrei haft hærra árskaup en 12 spesí-
ur. íslendingar þurfa ekki til Yesturheims til
þess að græða! Um þessar mundir gekk hann
að eiga Guðrúnu Sigurðardóttur, dóttur Sigurðar
Guðmundssonar bónda að Heiði, þess, er orti
Varabálk, alkunns gáfumanns og merkismanns,
og reistu þau hjón bú á hálflendunni Ríp í Hegra-
nesi. Þar bjuggu þau tvö ár, en fóru síðan vist-