Kvennablaðið - 31.03.1902, Blaðsíða 3

KVENNABLAÐIÐ.
á hverju millibili cr sérstakt númer. Vax-
dúkurinn hreyfist til og frá með sveif, og
jafnóðum og diskar og föt eru sett á fremri
endann á borðinu, þá er sveifinni snúið, og
dúkurinn vefst ofan af kefli og færist sjalf-
krafa inn eftir borðinu með allri áhöfn. Svo
þegar alt er komið á borðið, og diskar við
hvert númer á dúknum, þá eru börnin látin
fara í sæti sín við borðið. Hvort hefir sitt
vissa númer bæði á borðinu og bekknum,
sem setið er á, svo þau þurfa aldrei að hrind-
ast á eða jagast út af rúmleysi Strikin
segja: „Hingað, og ekki lengra.“ Og vegna
þess hvað alt er með reglu og ró, þá geng-
ur allt svo vel og hljóðlega til, að varla er
hægt að iniynda sér það ef maður sér það
ekki sjálfur. Ef þið komið nokkuru sinni til
Kristjaníu, þá megið þið ekki leggjast undir
höfuð að heimsækja bæði bæjarfélagseidhúsið
og alþýðubarnaskólana, á þeim tíma sem
maturinn er framreiddur. Ollu er svo hag-
anlega komið fyrir, og gengur svo ágætlega
að það hefir fengið viðurkenningu bæði ut-
anlands og innan, hjá öllum, sem séð hafa“.
*
* *
Þannig leggja frændur vorir í Noregi
allmikinn kostnað á sig til þess að börn og
unglingar fái sem bezt uppeldi að öllu leyti.
Kenslan í skólum ríkisins er alveg ókeypis,
og nú er byrjað á að láta skólabörnin fá ó-
keypis miðdags mat. Tilgangurinn er, að
ekkert skólabarn þurfi að fara svangt úr skól-
anum. Þeir vita og viðurkenna, að líkaminn
þarf ekki siður umhyggju og hressingar við enn
andlegu hæfileikarnir. „Við höfum ekki efni
til þess að láta nokkurt barn svelta", segja þeir.
Framfarir og manndað þjóðarinnar er komin
undir unga fólkinu, og svöng börn sem kúld-
að er upp í hungri og fáfræði, verða sjaldan
landi og lýð til gagns og sóma. Betur að
fleiri þjóðir hugsuðu á þá leið. Við íslend-
ingar þyrftum að íhuga, hvort ekki mætti
gera hér meira fyrir fatækari börnin en
gert er.
19
Norskar konur kosnar í bæjarstjórnir,
kkur íslenzku konuntim finst það eng-
in sérleg nýlunda, þótt við heyrum
að frænkur vorar í Noregi hafi nað
kosningarrétti i öllum sveitamálum
og safnaðamálum. Þann rétt höfum við haft
síðan 1882 og ekki fundist mikið til. Því
teljandi munu þær konur vera, sem notað hafa
sér þenna rétt. En það hefir líklega konnð
af því, að við fengum hann hér unt bil fyrir-
hafnarlaust frá okkar hálfu. En vorar norsku
frænkur hafa matt leggja fram sína sameig-
inlegu krafta til að fá því framgengt. Þær hafa
lika fengið meira; þær hafa fengið kjótgengi
í öllum sveitastjórnarmálum og safnaðamálum.
Og þœr hafa ekki verið lengi að nota sér
i það, því þenna rétt fengu þær fyrst næst lið-
ið sumar, en nú eru þær þegar komnar í bæj-
‘ arstjórnir í fjórum stærstu borgunum í Noregi,
Kristjaníu, Stafangri, Björgvin og Þrándheimi.
í öllum þessum borgum eru 6 konur í hverri
bæjarstjórn. í Þrándheimi eru 5 þeirra giftar
konur og ein ógift kenslukoua. En í Björg-
vin eru 5 af þeim ógiftar, en ein gift. En
við þetta láta þær ekki staðar numið. Nú
vilja þær að konur séu kosnar líka inn í skóla-
stjórnirnar. Og það er líka auðvitað, þar eiga
konur réttmætt sæti.
Við íslenzku konurnar höfum ekki kj'ór-
getigi.
Það er naumast að vænta. að þær kon-
ur, sem ekki neyta kosningarréttar síns, mundi
heldur nota kjörgengið, þótt það væri feng-
ið. Og þó er það undarlegt, að t. d. búandi
ekkjur, sem oftast hafa verið eða eru mæður,
skuli ekki hnfa þann áhuga á einhverju máli,
sem við kemur sveitarstjórninni, að þær vilji
hafa þar neitt að segja. Tökum til dæmis
uppeldi barna, sem á sveit eru, einkum í stærri
kaupstöðunum. Þar er því sorglega ábóta-
vant. í sveitunum er það að því leyti betra,
að þar er þó börnunum oftast komið fyrir á
beztu ogefnuðustuheimilin. En f stærri kaup-
stöðunum, t. d. hér í Reykjavík, lenda þau
oftast hjá fatæklingunum, sem gangast fyrir
þessu lítilfjörlega meðlagi, þó þeir hafi svo
hvorki neitt handa sér eða sínum. Eða þá