Kvennablaðið - 18.12.1906, Side 3
KVENNABLAÐIÐ.
„Já, því gleyma menn þúsundum saman".
»Það er svo, jæja«, sagði hún hálfstamandi.
En eg hélt þú berðist fyrir, að ranglætið gagn-
vart óskilgetnum börnum væri afnumið og áð þú
álitir, að það ætti ekki að vera til nein afhraks-
stétt af óskilgetnum börnum. Atti það ekki að fylgj-
ast að: að skerpa ábyrgðartilfinningu foreldra við
óskilgetin börn, um leið og hjónabandið breyttist
og það yrði frjálst."
»Það var og er framvegis skoðun mín",
sagði, Pétur „þótt eg, eins og margir fleiri, hafi
vikið af þeim vegi, sem eg vildi ganga, og hafi
svikið þau heit, sem eg ætlaði mér að efna, Kom-
andi kynslóðirnar verða sterkari og færari til að
ná þessu takmarki, sem við lögðum, og vísuðum
þeim veginn til,þóttvið megnuðum ekki að ganga
hann óaðfinnanlega«.
„Máske"; Agða reyndi að jafna sig, „Þú get-
ur náttúrlega áætlað tímann, bæði fyrir þínar eft-
irfarandi kenningar og aðrar fyrirætlanir þínar,
sem þér þóknast. Eg verð aldrei móðir neinna
barna at þinni kynslóð, sem verður eftirlátið
að vinna sér það þrek í raun og veru, sem feður
þeirra eignuðust aldrei, nemaísínum fögruræðum."
»Þótt þú getir ekki fyrirgefið neitt af því illa,
sem eg hefi gert þér, þá ættir þú þó að reyna
með dálitlu hófi að líta á einlægan og veikan
vilja«, sagði Pétur frá sér numinn af sorg og
gremju. „Eg skal þrátt fyrir alt, sanna þér, hvað
mín elska til þín er einlæg."
„En mín þá“, svaraði Agða. „Mér finst hún
hafi orðið að ösku og reyk — og án ástar beggja
hlutaðeigenda má hjónahandið ekki eiga sér stað.
Það var líka ein af þínum fyrri kenningum."
Pétur varð alveg ráðalaus af örvæntingu.
„Mér flnst eins og alt hafi hrunið í kringum
mig“, hélt Agða áfram. „Eg held mér hefði veitt
hægra að halda mér á floti, ef og hefði verið frá-
skilin kona. En eins og það er nú, þá finst mér
vera svo jafnt ákomið með mér og — Lottu.—
An nokkurra réttinda, hvorki til eins eða annars,
til þín eða þessa heimilis".
„Agða", sagði Pétur biðjandi-
Allir, sem elska, treysta jafn efalaust drengskap
og trygð þess, sem þeir elska, sagði Agða. Og
ef þessir eiginleikar ertt svona fágætir, þá — þá
verða þeir, sem hafa reynt það og dæmt — með
öðrum orðum — þá verður þjóðfélagið að reyna
að vernda þann hlutaðeigandann, sem mest á í
hættunni, og vegna þessarar þungu byrði, sein
náttúran hefir lagt á hana, verður fyrir svo voða-
legu skakkafalli, eins og konan verður í samband-
inu við manninn.
„Ef lögleg gifting gæti sætt þig betur við
stöðu þfna, þá er eg fús til að ganga að því«,
sagði Pétur-
»Nei. Eg tala að eins frá almennu sjónar-
9i
miði. Eg vildi ekki giftast, nema eg giftist til að
skilja undir eins aftur."
„Getur þú ekkert mýkt þig? Þótt eg hafi
brotið móti þér, þá elska eg þig þó heitt og ó-
umbreytanlega. Var þfn ást svo veik og lítil, að
þú getir ekki einusinni hugsað þér að fyrirgefa
eina hrösun.
»Ein hrösun ábyrgðarlauss manns, sem leitar
að hálfvegis afsökun, af því konan sé ekki heima
og hann hafi verið drukkinn. Hvað ætli eg hefði til
að styðja mig við hjá þér? Næsta sinni gætir þú
borið þessu sama ábyrgðarleysi þínu við móti
mér. — Hvernig þorir þú að tala um kœrleika við
mig,“
„Hvernig gat svo veik og hverfandi tilfinning
eins og þessi tilfinning þín hefir verið, kallast kœt-
leikur", sagði hann.
»Hvort sem eg elska þig eða ekki, þá get eg
ekki breytt öðruvísi en eg geri: Eg þekki til
fulls, erfiðleikana við að búa 1 frjálsu hjónabandi.
Þó skyldi eg hafa gert það, ef eg hefði getað
gert það með djarflegum svip, og án þess að
þurfa að skammast mín.
»En fyrst að þ'ín trygð hefir brugðist, þá hefi
eg ekki lengur neitt traustakkeri. Þvf frjáls sam-
búð stendur og fellur með trúskapnum. Við verð-
um að eins varnaðardæmi f þessu máli, sem við
ætluðum að verða lýsandi fyrirmynd«, sagði hún
beisklega.
»En gættu vel að þvf, að staða þín verður
hálfu erfiðari ef þú skilur við mig", sagði hann.
„Það kemur ekkert málinu við", svaraði hún.
„En hvernig ætlar þú þá að fara að framveg-
is“, svaraði Pétur.
„Til aö byrja með, fæ eg víst hæli heima hjá
mömmu", sagði hún kuldalega. „Eg fer héðan
á morgun og svo verður alt að ganga eins og það
vill“.
»Hafðu þó ofurlitla meðaumkun með mér,
Agða“, sagði Pétur í örvæntingu.
Hann bað hana og dýrkaði, en hún stóð þög-
ul og tilfinningarlaus. Hún var eins og hún vær
alveg dofin, einungis ein tilfinning vakti fyrir
henni: að hún yrði að komast burtu svo fljótt
sem unt væri. Orðin trusu á vörum Péturs við þessa
steingjörfingsró hennar. Það var eins og hvorki
orð eða nokkur meining kæmist yfir það hyldýpi,
sem hafði opnast milli hans og konunnar, sem
hann elskaði með allri þeirri ást sem honum var
ásköpuð, Loksins þagnaði hann líka.
A þessu augnabliki vareitthvað það f augnaráði
P., sem líktist neyðarópi sálar, sem óttast að missa
lífsskilyrði sinna beztu eiginleika. EnAgðaheyrði
einungis óm hinnar huglaustt og ódrengilegu af-
sökunar og útskýringa Péturs, í fyrsta ráðaleys-
inu- Hún fann að eins að alt hafði hrunið í mola,
í kringum hana sjálfa. En hún sá ekki, hvílík áhrif
hún hafði með þessu á aðra sál. — Daginn eftir
flutti hún heim.