Kvennablaðið - 30.05.1918, Blaðsíða 5

KVENNABLAÐIÐ
37
yHþýðufrxfcla og skilaelðhús.
Margir halda því fram að alþýðufræðsl-
an verði að byggjast á heimilunum. t*au
séu eini, rétti grundvöllurinn. Skólarnir
taki börnin alveg burtu frá þeim. Par sé
of langur námstími, börnin þreytist og eft-
irtekjan, eða hinn andlegi þroski barnanna
verði ekki þar eftir. Bezt sjáist þetta á
þekkingu fólks í sveit og kaupstöðum. —
Sveitafólkið sé venjulega betur að sér, en
hafi þó notið miklu styttra náms í barna-
skólum en kaupstaðarfólkið. Heimilin verði
því að annast barnafræðsluna, ef hún eigi
að verða góð og eðlileg. Annars missi þau
ábrifin yfir börnunum, sem sé svo nauð-
synleg við alt barnauppeldi.
Auðvitað œtta heimilin helzt af öllu að
annast alt uppeldi barnanna. Heimilin, eða
foreldrar og vandamenn barnanna, sem
ala þau upp og hafa alla ábyrgð á þeim,
hafa heldur ekki af fúsum vilja gefið frá
sér barnafræðsluna. Það hafa að eins ver-
ið hinir breyttu tímar, sem hafa gert þeim
ómögulegt að annast hana lengur, svo í
lagi færi, og hún samsvaraði þeim kröf-
um, sem þessir timar útheimta.
Auðvitað eru góð heimili bezti skólinn,
sem börn og unglingar geta fengið. — En
þau eru því miður orðin fá, sem hafa á-
stæður til að taka alla þeirra fræðslu að
sér. Alt er að verða því til fyrirstöðu.
Vinnufólksleysið tekur upp tíma húsbænd-
anna. Jafnvel börnin og unglingarnir fengju
varla nokkurn vissan námstíma daglega
á þann hátt, fyrir alls konar óró og heim-
ilisönnum. Víða eru heldur hvorki hús-
bændur né aðrir á heimilinu færir um að
veita reglubundna undirstöðufræðslu. Hafa
oftlega hvorki hæfileika né þekkingu til
þess. Slíks er heldur ekki að vænta, því
að alt fræðslufyrirkomulag þessara tíma
er alt annað en hín gamla sjálfsmentun
heimilanna. Nú nægir ekki að læra að
stauta, og komast svo fram úr þeim fáu
sögum og kvæðum sem börnin gætu náð sér
á heimilunum, eða utan þeirra, eftir því sem
þau eru til þess fallin. Fullorðinsárin þurfa
alt annan undirbúning en áður. Nú bíða
unga fólksins alt önnur störf oft og tíðum,
en ^foreldra þeirra á sama aldri, og þau
útheimta alt aðra þekkingu. Og því kjósa
menn auðvitað það næst bezta, sem er
skólafræðsla, þegar hitt virðist orðið ó-
mögulegt og ófáanlegt.
Á þessu byggjast fræðslulögin og barna-
skólarnir, hvort sem það eru skólar í
kaupstöðum, heimavistarskólar í sveitum
eða umferðakensla. Það verður þá að eins
aðkomandi kenslukraftar sem annast fræðsl-
una og bafa að meira eða minna leyti á-
byrgð á henni, en heimilin, sem eiga að
annast undirbúninginn undir fræðslustund-
irnar. Og það veitir þeim oftlega fullerfitt.
Margir halda því fram að of mikil áherzla
sé lögð á bóklegt nám barna á unga aldri. Af
því verði þau löt og sljó. Efbóklegu kenslu-
stundirnar væru færri, en verklega kensl-
an meiri, ásamt leikfimi, þá mundi heilsa
barnanna verða betri: og sjálft bóklega
námið mundi einnig engan skaða af því
bíða; með færri kenslustundum mundu
börnin geta þá lært það sama og áður, eða
jafn vel meira, og um leið hafa lært ýmsa
nauðsynlega vinnu. Og það væri æski-
legast. Eins og nú sé komið, taki skólinn
börnin frá heimilunum, einkum í kaup-
stöðum. Drengirnir venjist á götulíf og
telpurnar líka. Hvorutveggja verðí bæði
löt og ófær til heimilsstarfa, enda hafi þau
lítinn eða engan tíma til að læra þau, að
frádregnum námstima sínum, bæði í skóla
og heimahúsum, og nauðsynlegum frí-
stundum, til hressinga og leikja.
En það er þetta tvent sem skólinn á að
sameina, að fræða börnin og gera þau
hæfari til starfa á heimilunum. Öll kensla
á að stefna að því. Barnafræðslan er fyrsti
grundvöllurinn undir góða alþýðufræðslu.
Svo kemur framhaldsfræðsla og sérnám.
Þess vegna er það nú orðin almenn
krafaþeirra, sem nokkuð þekkja tilfræðslu-
mála og er ant um alþýðufræðsluna, að í
barnaskólann sé bætt handavinnu, leikfimi
og kenslu í heimilisstörfum, einkum mat-