Lögberg-Heimskringla - 29.09.1960, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 29. SEPTEMBER 1960
é
GUÐRÚN FRA LUNDI:
Römm er
sú txiug
Framhald skáldsögunnar
Þar sem brimaldan
broinar
„Mikið er gaman að fara í
bíó, mamma. Ég vildi að það1
væri bíó á hverjum degi. Fríða'
á svo gott að kunna ensku.
Hún skilur þess vegna mynd-
irnar svo vel.“
„Næsta vetur lærir þú
ensku, góða mín. Bróðir þinn
á sjálfsagt ekki bágt með að
segja þér til, þegar hann verð-
ur í sama húsi og við.“
„Hann ætti líka að bjóða
okkur á bíó, svona við og við,
og fara með okkur í bíl. Það
gerði hann auðvitað fyrsta
sunnudaginn, sem við vorum
hérna. En síðan hefir hann að-
eins farið með okkur á eina
leiðindamynd,“ sagði Dadda
gremjulega.
„Það gerir þessi lasleiki í
Stellu. Hann kann ekki við
annað en sitja hjá henni allt
kvöldið, þó að hann kysi
sjálfsagt heldur að vera hjá
mér, blessaður drengurinn," (
sagði Maríanna og stundi
þreytulega.
Hún forðaðist að láta dætur
sínar verða þess áskynja,
hversu henni fannst allt á
annan veg en hún hafði búizt
við, ekki hvað sízt sonur
hennar. Hann, sem allir fram-1
tíðardraumar hennar höfðu
snúizt um, vap orðinn eins og
f jarskyldur kunningi, sem hún
sá aldrei nema hjá Stellu ein-
staka sinnum. Þá talaði hann
vanalega um framtíðarheimili
sitt við Stellu, og hvernig þau
ætluðu að búa, en hún sjálf
móðirin var aðeins áheyrandi, |
sem lítið tillit var tekið til.
Oftar var þó, sem hann þurfti
að finna einhverja skólabræð- j
ur sína og hafði engan tíma
til að skrafa við þær. En heim
til hennar og systra sinna kom
hann aldrei.
Málfríður kom hlaupandi
upp stigann.
„En hávaðinn í þér, stelpa,“
sagði Dadda. „Þú vekur karl-
inn hann afa.
„Þarna ertu þá komin aft-
ur. En hvað þú varst fljót,“
sagði mamma hennar. „Fann
hann strax húsið?“
„Já, auðvitað fann hann
það. Helga mundi götunafnið
og númerið á húsinu,“ sagði
Málfríður. „Hún er víst góð
kona, þessi systir Helgu. Hún
tók svo vel á móti henni. Aum- .
ingja Helga, hún fór að gráta
í bílnum.“
Málfríður horfði ásakandi á
móður sína.
„Já, vesalingurúm. Hún var
svo sárlasin," sagði Maríanna.
„Það var ekki af því, heldur
vegna þess að hún gat hvorki
fengið mjólk né kaffi hér í
þessu andstyggðar húsi. Ekki ^
heldur rúm. Hvergi er eins
vont að vera eins og hér.“
„Blessuð láttu engan heyra
til þín,“ hvíslaði Maríanna.
„Ég fer norður að Látravík
aftur með næstu ferð,“ sagði
telpan ákveðin. „Sifa hefði lík-
lega lánað þér rúm handa
henni.“
„Svona, svona, góða mín.
Þetta er allt öðruvísi í sveit-
inni. Helga verður orðin glöð
og frísk næst, þegar hún kem-
ur. Farðu svo að hátta, vinan.
Það er Látravíkurskap í þér
núna,“ sagði móðir hennar og
hallaði höfði hennar að barmi
sér og klappaði henni á kinn-
ina. „Þetta lagast allt, þegar
við getum flutt í okkar eigið
hús,“ bætti hún við með kjök-
urhljóði og þung vonbtrigða-
tár runnu niður sællegar kinn-
ar hennar.
Allan næsta dag vonaðist
Maríanna eftir Helgu. Hún
fór ekki í heimsókn til Stellu,
heldur var heima og las í bók.
Þá kom systir hennar allt í
einu og fór að tala um að hún
gæti ráðið Döddu í góða vist
þar skammt frá. „Það væri
víst heldur skynsamlegra en
láta hana ganga um iðjulausa
allan daginn. Fólkið væri far-
ið að tala um það.“
En Dadda var fljót til svars:
„Mér dettur ekki í hug að
fara að þræla hjá kerlingar-
vargi, sem ég þekki engin
deili á. Það kemur engum við,
hvað ég geri. Mér sýnist fleiri
ganga iðjulausir hér um en
ég.“
„Mér finnst þú hreint ekk-
ert sérlega vönduð í tali,
stúlka mín. Þú ættir að reyna
að vanda tal þitt betur, þó að
fólkið þarna norður frá hafi
lítinn skilning á slíku,“ sagði
frúin ströng á svip.
Dadda var hálf skömmustu-
leg og fór niður. Þá sneri frú-
in máli til systur sinnar.
„Mér þykir þú ætla að lifa
flott hér í Reykjavík, ef þú
ætlar að láta dóttur þína
ganga iðjulausa í allt sumar.
Hún hefði þó áreiðanlega gott
af að vinna svolítið, stúlkan.“
„Þetta er ekki nema ný-
fermdur unglingur," sagði
Maríanna. „Hvað ætlarðu að
láta dóttur' þína gera, þegar
hún er laus við skólann?“
Það kom hik á frúna. „Hún
verður víst að rej/na að fá sér
eitthvað að gera, ef ég á að
vera ánægð með hana. Henni
gengur nú sjálfsagt heldur
betur að fá eitthvert starf,
lærðri stúlkunni. En þessir
unglingar, sem hvorki hafa
hlotið uppeldi né menntun,
verða að fara í vistir. Þar
komast allir að.“
„Ég kom með Döddu mína
hingað til þess að losa hana
við þrældóminn í sveitinni,
en ekki til þes að láta hana
í vinnukonustöðu hér,“ sagði
Maríanna ákveðin.
„Jæja, þú þykist víst hafa
nóg til að bíta og brenna, syst-
ir góð,“ sagði frúin. „En þú
skalt nú samt taka það með
í reikninginn, að það er tals-
vert dýrara að lifa hér í
Reykjavík en úti á landi. En
náttúrlega kemur mér þetta
lítið við.“
Svo var hún þotin niður
stigann.
Náttúrlega er hún fokreið,
hugsaði Maríanna.
ÓGEÐFELLDAR FRÉTTIR
AÐ NORÐAN
Næsta dag lagði Maríanna
af stað með báðar dætur sínar
niður á Torg. Þar tók hún
leigubíl og Málfríður nefndi
nafn götunnar og hússins, þar
sem Helga hélt til. Maríanna
varð að finna Helgu að máli.
Og fyrst hún kom ekki til
hennar, varð hún að fara og
heimsækja hana, þó það kost-
aði töluverð peningaútlát. Hún
borgaði bílstjóranum á á-
fangastaðnum og gaf dætrum
sínum nokkrar krónur, sem
þær máttu ráðstafa að eigin
geðþótta. En Helgu ætlaði hún
að finna ein. Dæturnar gætu
farið aftur með bílnum niður
á Torgið; þær voru orðnar svo
kunnugar, að þær rötuðu ein-
ar heim. Hún drap á dyrnar
og hringdi dyrabjöllunni hvað
eftir annað, en enginn svar-
aði. Nú var hún hálf illa stödd.
Bíllinn farinn og hér stóð hún
ein og ókunnug við læstar dyr.
En þá kom gömul kona út úr
kjallaradyrunum, rétt undir
tröppunum, sem hún stóð á.
Maríanna bauð henni góðan
daginn og spurði eftir Guð-
björgu Jónsdóttur, hvort þetta
væri ekki húsið hennar.
„Jú, en hún er ekki heima,“
anzaði gamla konan. „En ég
get sjálfsagt fengið að vita,
hvar hún er.“
„Ja, það var nú eiginlega
systir hennar, sem ég ætlaði
að finna. Ég bjóst við að hún
væri hér,“ sagði Maríanna.
Gamla konan v e i f a ð i
krakkahóp, sem þar var
skammt frá, og ljóshærð telpa
á að gizka 10 ára tók sig út
úr hópnum og kom hlaupandi
til’ þeirra.
„Þessi kona er að spyrja
eftir mömmu þinni,“ sagði
gamla konan. „Veiztu hvar
hún er?“
„Hún er að þvo þarna í
rauða húsinu hjá frúnni, sem
býr á neðri hæðinni," svaraði
telpan.
Maríanna virti telpuna fyr-
ir sér. Hún var nógu vel til
fara, þó að hún væri afabarn
Jóns gamla í Miðhúsum. Ein-
kennilegt hvað allir gátu litið
ríkmannlega út hér í höfuð-
staðnum.
„Ég ætlaði nú eiginlega að
finna systur hennar, sem ég
hélt að væri hérna,“ sagði
Maríanna blíðmálg og bros-
andi. Hún sá, að gamla konan
dáðist að henni. „Er hún kann-
ske farin út?“ bætti hún'Við.
„Ég skal vita hvort hún er
inni?“ sagði krakkinn og hvarf
bak við húsið.
Maríanna þakkaði gömlu
konunni fyrir hjálpina, þegar
dyrnar voru opnaðar að inn-
an og telpan bauð henni að
gjöra svo vel. Hún fylgdi
henni upp stiga og þar inn í
svefnherbergi. Þar lá Helga í
sjálfu hjónarúminu undir
milliverka sængurveri. Það
voru aldrei fínheit hjá Boggu
frá Miðhúsum, hugsaði Marí-
anna og heilsaði Helgu með
kossi.
„Ertu bara í rúminu, Helga
mín?“ bætti hún við kveðj-
una.
„Systir mín vill láta mig
vera í rúminu í dag. Ég er allt-
af með hitaslæðing. Henni
leizt hreint ekki vel á mig,
þegar ég kom til hennar í
fyrrakvöld," sagði Helga hálf
kuldalega.
s,„Það er alveg rétt af þér
að hafa það rólegt fyrst þú
getur,“ ságði Maríanna og
settist á stól við rúmstokkinn
og litaðist um í herberginu.
Svefnherbergishúsgögnin voru
samstæð og ljósblá að lit.
Varla gæti hún látið líta
svona vel út hjá sér, þegar
hún færi að koma sér fyrir í
íbúðinni tilvonandi.
„Segðu mér nú eitthvað að
norðan. Ég veit, að það læt-
ur ótrúlega í eyrunum á þér,
en satt að segja er ég farin að
iðrast þess, að ég fór svona
snemma og hef ég oft óskað
þess að vera komin norður
aftur í mína gömlu og góðu
Látravík. Reýkjavík hefir
komið mér öðruvísi fyrir sjón-
ir en þegar við vorum að
syngja og tralla saman í vet-
ur,“ sagði Maríanna og stundi
mæðulega. „En þetta verður
nú allt öðruvísi, þegar ég er
komin á mitt eigið heimili og
þú komin til mín. Ég hlakka
sannarlega til þess dags.“
Það hnusaði í Hélgu. „Það
er víst óþarfi fyrir þig að
hlakka til þess að ég komi til
þín,“ sagði hún með sama
kuldanum í röddinni og áður.
„Hallur sagði mér það, þegar
hann borgaði mér kaupið mitt,
að ég þyrfti ekki að búast við
að hann borgaði mér kaup, ef
ég hefði það í huga að setjast
að hjá þér í höfuðstaðnum. Þú
hefðir víst ekki annað að gera
en hugsa um heimilið með
stelpunum. Svo ég fer varla
að vinna hjá þér kauplaust.
Það er víst vandalaust að fá
vinnu hérna, eftir því sem
systir mín hefir að gera.“
„Jæja, það er þá svona
hljóðið í þér, Helga mín. Ég
var búin að hugsa mér að þú
yrðir hjá okkur Tómasi í fé-
lagi. Unnustan hans er svo
heilsulítil, og liggur mestallan
daginn í rúminu, svo að það
lítur “hreint ekki þesslega út
að hún geti hugsað um heim-
ilið,“ sagði Maríanna.
„Ég skipti mér ekkert af
því,“ sagði Helga. „Þau geta
sjálfsagt fengið sér einhverja
hjálp. Hvað svo sem gengur
að henni þessari manneskju?“
„Það tollir ekkert niðri í
henni, skinninu. Hún er ófrísk.
Auðvitað lagast það allt á sín-
um tíma,“ sagði Maríanna.
„Eru þau gift?“ spurði
Helga.
Maríanna varð að segja eins
og var, að þau væru ógift enn
þá.
Þá hló Helga.
„Það er þá komið svona fyr-
ir syni þínum. Þú hefðir átt
að fjasa minna, þegar Pálína
og Grímur áttu krakkana
saman ógift.“
Maríanna roðnaði og tók
upp annað umtalsefni.
„Mér þykir vera fínt í kring-
um systur þína. Hvað gerir
maðurinn hennar?“
• „Hann er alltaf á sjónum og
þess vegna sef ég nú í rúm-
inu hans. Og það fer dásam-
lega um mig.“
„Svona falleg húsgögn
hljóta að kosta mikið,“ sagði
Maríanna.
„Hann kaupir þetta allt ut-
anlands. Það er svo miklu ó-
dýrara þar.“
„Hvað er annars langt síð-
an þú fórst frá Látravík?“
spurði Maríanna hálfhikandi.
Helga ^ar eitthvað svo und-
arleg núna og vís til alls.
„Það er rúm vika síðan. Ég
fór viku eftir uppboðið. Þá
ætluðu þeir Vogabændur sjó-
leiðis inn í kaupstað, en morg-
uninn eftir var komin norðan
svelja, og þó var hætt við
ferðina. Svo beið ég þar í
viku eftir að lygndi. En ég
vann áreiðanlega fyrir fæð-
inu mínu og fargjaldinu inn
eftir,“ sagði Helga.
„Það hefir nú víst aldrei
verið tekið fyrir það, þó að
fólk sæti í bát utan af Nes-
inu og inn á Sandinn,“ sagði
Maríanna stuttlega.
„Það mætti víst alveg eins
selja það eins og að borga far-
gjald frá Akranesi og hingað,
sem er margfalt styttri leið,“
sagði Helga.
„Það þarf nú að borga allt
hér sunnan lands,“ sagði Marí-
anna. „Mér er sem ég heyri
til mannsins míns, þegar hann
verður að borga allt í pening-
um út í hönd.“
„Kveddu ekkí svona hátt,
vinkona, þú kveður svo vel,“
sagði Helga illkvittin. „Hann
er ekki kominn enn þá. Þú
ættir að heyra hvað fólkið
segir um ráðslagið í ykkur,
enda ekki nema eðlilegt, að
talað sé um þetta bölvað íra-
fár í ykkur.“
„Hvað getur pakkið verið
að þvæla um okkur. Ekki
vantaði það ógerðarháttinn og
illmælgina í minn garð,“ sagði
Maríanna. „Blessuð leystu nú
frá fréttaskjóðunni. Ég heyri
að hún er troðfull hjá þér. Þú
hefir kannske hitt húsmóður-
ina á Hvanná áður en þú fórst
úr nágrenninu?"
„Ónei, ekki sá ég hana. Ég
býst ekki við að hún tali verr
um þig en aðrir,“ sagði Helga.
„En það var haldinn kven-
félagsfundur. Það átti víst að
verða eins konar kveðjusam-
sæti þín vegna, en þú varst þá
öll á bak og burt.“