Lögberg-Heimskringla - 19.03.1970, Blaðsíða 6
6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 19. MARZ 1970
.......... ..........
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
Svo sneri hún máli sínu að Ráðu og spurði
hana hvað væri að frétta frá Barði. Hann væri
náttúrlega orðinn stór og fallegur drengurinn
hans Sigga og hennar Veigu.
„Já, hann er stór og óþekkur, greyið litla.
Lítur út fyrir að hann líkist föður sínum og afa
til lundarinnar,“ sagði Ráða súr á svip.
„Nú, þú varst þó talsvert hrifin af honum í
fyrra, minnir mig,“ sagði Ingunn.
„Já, hann var nú bara eftirlætislegur þá, litla
greyið. Það var líka heldur öðru vísi svipurinn
á heimilisfólkinu þá en seinna varð. Ég þarf víst
ekki að segja þér frá því. Það þrífst þar engin
manneskja. Jónanna er líklega búin að lýsa því
fyrir þér.“
„Hún hefur nú heldur lítið minnzt á það. En
ég heyri að henni er vel við konuna þar, enda
þekki ég hana að góðu,“ sagði Ingunn.
„Hún er náttúrlega talsvert betri en þeir feðg-
arnir. Og aumingja Fríða litla er got bam. Sorg-
Jegt að hún skuli þurfa að kúldast þarna heima
hjá því í allri svívirðingunni, sem þar tíðkast,"
sagði Ráða.
„Gerðu nú ekki meira úr því en er, nóg er
hugsað leiðinlega um þau, þó að ekki komi ný
útgáfa af heimilislífi þeirra,“ sagði Ingunn og
flýtti sér að drífa kaffið í gestinn. Hún mátti
gjarnan fara að hætta þessum fréttalestri.
„Ég ætla mér ekki að útbera það, þó að af
nógu sé að taka. Ég er ekki svoleiðis inrætt,“
sagði Ráða.
Jónanna var úti hjá fjárhúsunum, meðan Ráða
var að hafa sig í burtu. Þegar hún var farin, fór
hún heim í bæ og fór strax að hátta án þess að
yrða á nokkurn mann. En Níels gekk um gólf
og spurði hana, hvort hún væri eitthvað lasin.
Hún svaraði því neitandi, en sagðist vera orð-
in syfjuð eftir allan fréttalesturinn hjá Ráðu.
„Hún hefur ekki verið eins þrælbundin yfir
lambfénu og við hérna á þessum bæ, að vera
búin að safna þessum fréttaforða,“ sagði hann.
„Hún hefur varla sótt þær langt,“ sagði Jón-
anna í annarlegum rómi undir sænginni. „Líklega
mest hennar eigin tilbúningur og móður hennar.
Ég kannast dálítið við sögurnar hennar.“
„Eitthvað er nú hæft í þessu. Ekki býr hún
þetta allt til,“ sagði gamli maðurinn.
Svo bauð hann Jónönnu góða nótt og fór að
hátta.
Ella sagði húsmóður sinni það næsta morgun
að Jónanna hefði verið rauðeygð af gráti, þegar
hún hefði komið utan frá húsunum í gærkvöldi.
„Það hefur verið einhver missýning, Ella mín.
Hún hefur verið orðin syfjuð. Þetta eru svoddan
vökur, sem hún hefur haft núna um tíma,“ sagði
Ingunn.
„Mér datt nú bara í hug að hún væri að gráta
yfir því að eiga ekkert bam, þar sem bróðir henn-
ar er búinn að eignast tvö í einu. Henni þykir svo
vænt um lítil börn,“ sagði Ella.
„Kannski það hafi verið svo,“ sagði Ingunn.
„Það er margt, sem þér dettur í hug, Ella mín.
Og sumt þó nokkuð skrítið.“
18.
Það var um tíundu helgina að Sæja reið í
hlaðið á Svelgsá. Ingunn tók vel á móti frænku
sinni og sagði henni að systir hennar hefði verið
sótt framan úr Kambssveit daginn áður.
„Mér hefði verið nær að trúa Simma. Hann
sagði að hún hefði verið á ferðinni. Það er ekki
að efast um hestavitið í honum. En ég ætla nú
samt að heilsa Bergljótu minni fyrst ég er hing-
að komin,“ sagði Sæja.
„Þó það væri nú að þú litir inn til okkar, þó
að systir þín sé ekki heima. Ef þú hefðir komið
í gær, hefðir þú fundið hana. Hún hefði haft gam-
an af að spyrja þig frétta, hvort það sé satt að
þú sért að hugsa um að fara að kveðja föður-
húsin,“ sagði Ingunn.
„Já, ég er að hugsa um það. Maður verður svo
heimskur af að sjá ekkert annað en það sama ár
eftir ár. Sömu bæina, sömu fjöllin og sama fólkið.
Ég kem aftur í haust, ef mig langar heim.“
„Jæja, svo að þú ert þá ekki ráðin í ársvist,"
sagði Ingunn.
Bergljót gamla sat prjónandi inni á rúmi sínu
í glaða sólskininu, sem fyllti baðstofuna. Hún varð
ákaflega hýr, þegar hún sá Sæju koma, því að nú
gæti hún fengið sannar fréttir af Sæmundi.
„Er Sæmundur bróðir þinn virkilega búinn að
eignast tvíbura?“ spurði hún.
„Já, það er heilagur sannleikur. Og ég er á
förum suður til þess að vera kaupakona hjá hon-
um í sumar. Ráða er komin að Bakka og er ákaf-
lega sæl yfir því að vera háttuð aftur í gamla
rúmið sitt. Sigríður verður kyrr, svo það verður
allt með svipuðu sniði og hefur verið, þó að ég
taki mér þennan smátúr, hvemig sem hann
endar.“
„En hefurðu þá ekkert frétt af Páli?“ spurði
sú forvitna gamla kona með prjónana.
„Nei, það hefur ekkert af honum frétzt, síðan
hann hvarf eins og kólfi væri skotið, vegna þess
að faðir hans hvað vera veikur. Meira veit ég
ekki,“ sagði Sæja.
„Ráða var að segja, að hann væri dáinn, þessi
faðir hans, og hefði eftirlátið honum jörðina og
búið og að þú ætlaðir að verða ráðskona hjá hon-
um,“ sagði Ingunn glettnislega.
„Bara það hefði nú verið svo gott að fá að
ráðska hjá Páli. En ef ég vissi að það væri svo
gott, að hann vantaði ráðskonu, skyldi ég setjast
niður og skrifa honum bónorðsbréf, þó að slíkt
þyki ekki vel viðunnanlegt.“
„Það mundir þú aldrei gera, Sæja mín. En
það get ég sagt þér að hann sagði einu sinni við
mig í vetur af því að ég forvitnaðist um það, að
hann ætti víst mörg hálfsystkini, því að sjálfur
er hann framhjátökubam og fær þess vegna eng-
an arf, þó að karlinn hafi haft sig í það að deyja,“
sagði Bergljót. „Þetta er það eina, sem ég veit um
hann, því að á liðin æviár sín minntist hann
aldrei.“
„Þetta voru nú lakari fréttirnar,“ sagði Sæja.
„Annars stendur mér alveg á sama, hvort hann á
jörð eða ekki. Hann er jafn elskulegur fyrir því.“
Sæja tafði lengi. Svo kvaddi hún alla með
virktum og bað að heilsa Jónönnu, ef fundum
þeirra skyldi ekki bera saman, áður en hún færi,
en það yrði í þessari viku.
„Hvað skyldi hún nú hafa upp úr þessu flani
sínu, blessað bamið,“ sagði Bergljót, þegar Ing-
unn kom inn frá því að fylgja gestinum til dyra.
„Hver skyldi nú geta svarað því. Ef maður
væri svo glöggskygn að geta ráðið í slíkt. En lík-
lega er það bezt að sjá ekki lengra en ofan á rist-
amar á sjálfum sér. Hitt er varla til bóta.“
Þetta sama kvöld bar gest að fjárhúsunum til
Níelsar bónda, þar sem hann var að bera saman
sauðataðið með Ellu, en Ingunn kraup við hlaða-
stæðið og tók undirstöðuna að hlaðanurm Gestur-
inn var Siggi frá Barði. Hann heilsaði þeim hjón-
unum kumpánlega, en lét sem hann sæi ekki Ellu.
„Mér þykir þú byrja,seint á þessu,“ sagði hann.
„Ætlið þið að vaka við það í nótt?“
„Nei, við þurfum þess ekki. Það er þó nokkuð
eftir af deginum enn. Það var gestur hjá kon-
unni, svo að hún gat ekki komið út fyrr,“ sagði
Níels. „Það vill ganga seint með vorverkin, þeg-
ar veturinn stendur nærri mánuði lengur en
venjulegt er.“
„Er ekki Jónanna Hrólfdóttir hjá ykkur ennþá,
eða er hún kannski þotin á eftir Páli, þama suð-
ur í sæluna?“
„Hún er hér til heimilis, en hún er ekki heima
sem stendur. Hún er að sitja yfir frammi í sveit,“
svaraði Níels.
„Ég ætlaði nú einmitt að finna hana og segja
henni að ég væri í vandræðum með ráðskonu,"
sagði Siggi.
„Nú, einmitt það,“ sagði Níels. „Mér þykir ó-
líklegt að hún hafi ráðskonu á boðstólum.“
Siggi færði sig til húsmóðurinnar.
„Hvað segir þú um það, Ingunn mín. Þú ert
þó vonandi búin að gleyma því, sem mér varð á
í fyrra á milli okkar frænku þinnar?“ sagði hann.
„Ég býst ekki við að gleyma því,“ sagði Ing-
unn í sínum kaldasta rómi.
„Jæja, er hún þá fokreið við mig ennþá. Ég
er búinn að fyrirgefa henni bölvaða stífnina og
ætla að flytja að Háaleiti alfluttur í vor, ef hún
vill koma til mín,“ sagði hann borginmannlegur.
„Þú hefur víst ekki þurft að fyrirgefa henni
neitt. En ráðskonu vantar þig víst ekki, ef þú ert
alpiennilegur við þær,“ sagði Ingunn.
„Nefndu nú ekki Ráðu á nafn sem ráðskonu,"
sagði hann.
„Hún hefur alltaf þótt dugleg stúlka hvar sem
hún hefur unnið,“ sagði Ingunn.
„Hún er þó nokkuð skörp við útivinnuna,
greyið. En þegar hún á að fara að hirða skepnur
gef ég lítið fyrir verkin hennar,“ sagði hann.
„Það er líka karlmannsverk en ekki konu. Það
er lítil ástæða til að það gangi betur fyrir henni
í öðrum eins vetri og þeim síðastliðna. Og hún
hefði heldur ekki komið því af, ef Þorkell hefði.
ekki hjálpað henni,“ sagði Ingunn.
„Svo vill hún fá kaup, þó að hún hefði heila
kýrnyt til að drekka einsömul. Þetta hlýturðu að
sjá að eru neyðarkjör,“ sagði hann og var orðinn
nokkuð hávær.
„Þó að hún væri nú ekki matvinnungur hjá
þér. Þú hefðir varla fengið nokkum karlmann til
þess að vinna kauplaust þau sömu störf. Fæðið
var sjálfsagt/1 sagði Ingunn.
„Þú verður aldrei búin með þennan hlaða. Ég
sé ekki annað en ég verði að hjálpa þér,“ sagði
hann.
„Þú hefur víst nóg að gera á þínu heimili. Mér
sýnist taðið ekki vera komið saman hjá þér,“
sagði Ingunn.
„Ég hef verið að vonast eftir að stelpugreyið
hún Ráða kæmi einhvern daginn og hugsaði um
að koma því saman. En hún ætlar víst að humma
það fram af sér, bölvuð tæfan,“ sagði hann.
„Þú getur notað verkin hennar, þó að þú talir
ekki sem bezt um hana. En sem betur fer er hún
orðin svo leið á þér, að hún vinnur ekki hjá þér
meir. Hún er komin að Bakka og er víst vel ánægð
yfir því að vera komin þangað aftur,“ sagði
Ingunn.
Hann bölvaði hressilega og fór að hamast við
hleðsluna.
„Gerðu nú þetta almennilega fyrst þú vilt
endilega vera að kássast við það. Hlaðinn má ekki
líta út mér til skammar," sagði hún.
Níels bar að þeim, dálítið hlákulegur á svip.
„Þú ert bara búin að fá kaupamann, Ingunn
mín.“
„Hann er í sjálfboðavinnu og fær ekkert kaup,
ekki einu sinni kýrnyt af nýmjólk,“ sagði hún.
„Ég þarf svo mikið við hana að tala, svo að
það er þægilegra að vera í samverki með henni
en standa yfir henni. En ekki finnst mér hún
sérlega hlýleg á svipinn. Þú hefur líklega fengið
nóg af því að búa við hana öll þessi ár. Þið fáið
það víst flestir bændumir af kerlingunum ykk-
ar,“ sagði Siggi og þóttist fyndinn.
„Ef þú fengir annan eins lífsförunaut, skyldi
ég ekki vorkenna þér,“ sagði Níels. „Þá gætir þú
búið vel á Háaleiti, því að það er góð bújörð.“
„Ég er alltaf að reyna að ná henni frænku
hennar í netið mitt aftur. En hvort það tekst eða
ekki er annað mál. En líklega bætir konan þín
ekki minn málstað eða greiðir mína götu í þeim
efnum,“ sagði hann.
„Mér lízt nú ekkert á það, fyrst þú náðir henni
ekki í fyrsta kasti. Hún gat ekki felt sig við þig,
þegar á átti að herða,“ sagði Níels.
Þá sneri Siggi er að Ingunni og sagði:
„Segðu mér nú sannleikann, Ingunn mín. Eru
þau trúlofuð Jónanna og Páll Bergsson?"
„Ekki hef ég séð þess nein merki,“ var svarið.
„Því í skrattanum setja þau ekki upp hringana.
En náttúrlega er hann ekki svo vel stæður að
hann eigi fyrir þeim, sá bölvaður aumingi,“
hvæsti hann.