Alþýðublaðið - 11.10.1960, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 11.10.1960, Blaðsíða 4
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ leggur út, a annan áratuginn með Rýniiigu á leikritinu Engill, horfðu heim, eftir Ketti Frings ,en leikritið' er byggt á sarrmefndri sögu eftir ‘banda- ríska (höfundinn Tihomas Yv'olfe, og hafa menn. löngum lfcið á .þá bók sem eins konar r.j álfsaevisögu, Leikritið var frumsýnl vestra ieikárið 1957 —'■58Í eg ,hlaut þaðúþá Pulitzer ver&launin svonefndu, en síð- aiT hefur iþað verið: sýnt víða utn fiietei við- ágætar und'ir- tektir Sjálfur samdi Wolfe- umfangsmikil leikrit, sem flidrei' hafa notið ■ samþæri- ‘i.égra vinsælda, þó að eftir- ' tekúhafi vakið_' eins og t. d. líegar Gustaf Grúndgens tók • e:ití þeirra -til sý-hingár í Ham- 'borg fyrir nokkrum árum, .Bandarísk lei-kritun hefur verið' betur og rækilegarkynnl hésr á sviðinu undan-farin ár etr léi-kritun nokkurrar amx- arrai" þjóðar, Vissulega eru ósyvnd mörg öndvegisverk Eu-gene O’Neill-s og Ténnessee ' Wiffiáms ,En stærri eru glopp urnar- í þeim kynnu-m,' sem -ísiénzkir leikhúsgestir ihafa liaft' af leikbókmenntum ann- urra þjóða. Þar við- bæ.ti3t — og skiptir nú ekki síður máli — að sumar sýningar á banda- rískum leikritum, hafa verio £ hóþi' beztu.sýninga.leikhússr ins. Eg vil aðeins minna á Æýningarnar á Sölumaður deyr ag Horftí af brúnni. Því miður hef ég ekki átt þess Icost að sjá allar sýningar á ixandarískurn leikritum í Þjóð lekihúsinu, m. a. ekki á Long - days- journey into.night, .eftir - Eugen® O’Neill, sem-af-. ýms- um ástæðum hefði .vetíð fróð- iegt- að bera saman-. við það ■ leikrít, -sem hér á ;að: gera að ; iimt'alsefni og sýningu þess. Leikrit'- 0’Nei'lls..er' harmieik- ur, en Engill, horfðu .heim er það ekki. Það er melodrama, • og bezta meðferð í hfiimi rnyndi ekki lyfta því í. hin æðri svi'ð. Þó. að .það .sé gert . eftiE skáldsögu og feeri þess : greinileg merki, er það. þó að œorgu leyti gott sviðsverk, þó að það sé ekki frábær skáld- skapur. Eins og: oft vtil verða þegar sjálfsævisöguleg a.triði era notuð sem uppistaða, verð ur naannfólkið í verkin-u sér- lega Iífandi en ekki úijbúnir b.oðberar einhverrar stefnu, sem höfundur hefur fengið í höfuðið að sé algild. sannindi. Þannig' fær áhorfandinn í Jþessu Jieiúöriti anr.hiis vegar lifandi og ekki óskeramtilega þjóðlífsmynd, hins vegar birt ist manni í samskiptum aðal- persónanna, Ganthjónanna og sona. þeirra tveggja,. raunsæi- iLeg- sálarlífskönnu-n. — Þetta fól-k er í rauninni í andanum 9 M am a m m mmmm a a m Efri myndin: Róbert og Guðbjörg Néðri myndin: Gunnar, Jón og Guð björg. 4 11, okt. 1960 — t. d. í síðasta atriðinu á móti móðurinni, en ég spái því að leikkonan ecgi framtíð fyrir sér á sviðinu. Önnur ábyrgð- armikil hlutverk eru í traust um höndum lei'kara eins og Herdísar Þorvaldsdóttur, Æv- ars Kvarans og Ingu Þórðar- dÓ'ttir Ingu tekst sérlega vel upp í hlutverki flyðrumömm- unnar — og hún á 1 skapi sínu þann frumstæða kraft, sem surna hina leikarana vant ar. En um hvað er þettia leik- rit eiginlega? Það snýst mest um konu, sem situr og reikn- ar, hvernig hún megi búa í haginn sér og fjölskyldu . sihni; þessi kona dregur ekki af sér, hún er forkur dugleg, en jafnframt svo ráðrík, svo mikill náttúrukraftur, að hún kæfir eða heldur niðri, þeim gróðri sem í kringum hana er; þeirri ástúð, sem börn hennar þiðja um, er komið í verð og geymd í fasteignum. Þessi' kona er móðirin, Elísa Ganíj, og hana leikur Guð- björg Þorbjarnardóttir. Guð- björg he-fur unnið svo vel að hlutverki sínu, að til fyrir- myndar er, í leik hennar er atriði eftir atriði, sem er gert af hugkvæmni og skilningi en jafnframt fellt eðlilega inn í heildina. Það er meiri breidd í þessari kvenlýsingu en öðr- um, sem Guðbjörg hefur gef- Sveinn Einarsson skrifar um ið okkur áður, og hún er safa- meiri, en samt er eins og innsti i'nni sé einhver æð, sem hefur þorrnað, og það skýrir margt í sálarlifi ihennar. En, þegar hagsmunir sjálfsins eru £ hættu, — hjartans eða heil- ans, berst þessi kona af hams- lausri hörku, — en þar átti leikkonan aðeins til kulda og þót'Þ. Eiginmaður hennar, Oliver Grant, er kúgaður upp- rei'snarmaður og „í hjarta sínu farandi ihörpusveinn“. Það er reisn yfir Rób.ert Arn- finnssyni í þessu hlutverki og að leiknum gerir hann skýr drög. En Oliver Gant. er sex- tugur og Róbert ekki einu sinni fertugur og hann hefði átt að feíða í ein, t,íu ár með að leika hlutverk- Ið, allt er útvartfe ennþá. —. Gunnar Eyjólfsson leikur yngri soninn, Evgen og sýnir mikil tilþrif. Leikstíll hans. er nokkuð annar en hinna— fyr- irmyndina þekkjum við hjá nokkrum stjörnuleikurum. í kvikmyndum — en persónu- leiki' Gunnars er ívið mýkri en fyrirmyndanna. Það á-lika vel við, er hann lýsir- jafn- v-ægisleysi piitsins, sem er seytján ára gamall; hið ytra eða myndrænt lýsir Gunnar honum líka að mörgu leyti ljómandi vel. Þau atViði, þar sem miki'll tilfinningahiti rík- ir, verða áhrifarík í meðför- leikarans (nema ástaatriðin, Framhald á 14. síðu. fátækt', þó að það sé með Gray á vörunum, en hins vegar býr í skápferli' þess frumstæður ofsi ■ og . sveiflur, svo að það verður mjög svo áhugavert —■ og eftirsóknarverð verkefni góðúm leikurum. Það eru ■ í þessu leikriti mörg skynsamlega útbúin atr- iði, sem kalla á tilfinningar áhorfenda, án þess að gera aðr ar- kröfur ti'i þeirra, og á frumsýningu var bersýnilegt, að þau höfðu haft! sín áhrif, SýninguHni var nefnilega tek- ið, .me& kostum og kynjum og í -búsinu ríkti stemmning, sem orðim va.r sjaldgæf þar. En.í raunánnd höfðu líka leikstjór- inn, Baldvin Halldórsson, leik tjaidamálarinn, Gunnar. Bjarnason og leikararnir vel tilu þöss- unnið. Það er langt síðiur .smáh'i utverk: n hafa veitt raanni álíka gleði, enda hefur leikhúsiði- ekk; sparað krafl- ana þar. Þarna er t. d. Lárus Pálsson-,- sem begður upp í þremu-F' setningum snilldar- Jegri' mynd af gömlum drykkjurúti, broslegur og á- takanlegur í senn og gleym- ist ekki 'fljótt. Þarna er Am- dfá Björnsdóttir óborganleg í gervi kerlingarhrósins her.n- ar frú Clatt — það er erfiíit að-vera forvitinn, þegar mað- ur er heyrnarsljór, og halda þó virðingu sinni. — Þarna em fleiri, sem bregða upp skemmtilegum svipum: Krist björg Kjeld (Flóra Mangle), Rúrik Haraldsson (Jacob Clatt), Haraldur Björnsson (Farrell), Bryndís Pétursdó.tt- ir (ungfrú Brown), — með einum eða tveimur undan- tfekningum er vel skipað í minni hlutveki'n. Tveimur ungum leikkonum eru fengin í hendúr veigaméiri hlutverk en þær hafa áður fengizt við — þetta er meira að' segja frurnraun annarrar. Katla ól- afsdóttir er viðfelldin og. ör- ugg í 'hlutverki Bollu, et er bara þetta,: að Bolla vera 43 ára, íe.iMlagin,. kennd lengst af leik'sins,. leikkönan var ekkert af þessu og-á leikstjórinn að sjálfsögðu þar einhvern hlut að máil. Jóhanna Norðfjörð er- líka furðu örugg í hlutverki'. Láru James og sóm'r sér- vel d því. Leikur hennar er að vísu nofck uð' sviplítill, og að Ieik'konatt er byrjandi' leynir sér- ekltt. Alþýðublaði.ð

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.