Alþýðublaðið - 09.04.1961, Blaðsíða 7

Sjómenn fá ekki alla sömu frídaga og llandfólkið. Samt valda hinir' morgu
helgidagar útveginum og þjóðinni allri miklu tjónl
ÉGr SÉ að £ leiðara Alþýðu
folaðsins í dag ( á sk'rdag 30.
3.) er minnst á nímlega fjóra
daga helgihald um hverja
páska páskahelgi og bent á það
tjón er þetta veldur þjóðinni.
Er hér sarmariega orð í tíma
talað og .greinin eftirtektarverð
að öllu leyti, og rætt hér um
vandamál, sem krefst þass að
eitthvað sé gert frá hálfu þess
opinbera.
Ef við athu-gum þetta nánar,
þá eru nokkrir dagai á ári, sem
eru þjóðinni arðlitir vegna úr
eltra skoðana á helgihaldi í
landinu, auk þess sem við erum
að búa til æ fleiri og fleiri
daga, sem erú orðnir á síðustu
tímum helgidagar eða hátíðis
dagar.
Má skipta þessu helgihaldi í
tvennt í fyrsta lagi þá daga,
sem bundnir eru við trúarsiði
kirkjunnar, og nefni ég þá hér
í röð:
1 Skírdagur 2. Annar páska
dagur 3. Uppstigningadagur. 4.
Annar hvítasunnudagur. 5.
Annar jóladagur.
í öðru lagi nefni ég hátíðis
daga, sem orðið hafa til á síð
ustu áratugum:
1. 1. maí, hátiðisdagur verka
lýðsins 2. Sjómamiadagurinn.
3. 17. júni. 4. Frídagur verzlun
armanna 5. 1. desember.
Hér er um 10 daga að ræða,
sem sumir ættu að vera almenn
ír vinnudagar. Undantekningu
vildi ég þó gera með eftirtalda
daga:
Annar jóladagur hlýtur á
valt hjá kristnum þjóðum að
verða hátíðisdagur og helgidag
ur.
1. maí er einnig hátíðisdagur
allra vinnandi manna á íslandi,
á landi og sjó, í sveit og við
sjó og sannarlega mætti yfir
færa hátíðahöld sjómannadags
ins yfir á þann dag.
Og nú er talað um sérstakan
bændadag I>ví ekki fram
kvæma það og láta ihann heyra
undir 1. maí, því bóndinn hefir
sama hlutverki að gegna í sveít
inni og sjómaðurinn á skipinu
eða verkamaðuram á eyrinni.
1 maí er og verður áfram
hátíðsdagur. en hann á að vera
almennur hátíðisdagur a 11 r a
þeirra, er laun taka í einnj eða
annarri mynd 17. júní er þjóð
hátíðardagur íslendinga og síð
ast skyldi hann verða þurrkað
ur út. Hann á og hlýtur að
verða um ókomin ár einn aðal
hátíðisdagur allrar þjóðarinn
ar.
Verzlunarmannafrídagurinn
hefir þá sérstöðu, að hann á að
ná eingöngu til þess fólks, er
verzlunarstörf stunda, en allt
áf eru fleiri og fleiri, sepi reyna
að falla undir þennan frídag
og með sama áframhaldi gæti
ég trúað að eftir tvo til þrjá
áratugi yrði hann algerr frí
dagur flestra á íslandi. Meðan
verzlunarstéttinnj tekst að ein
skorða hann við sín samtök,
þá verður að láta Það óátalið.
En verzlúnarmannahelgin er
nú orðin hjá sumum þannig,
að þeir byrja fríið á föstudag
inn fyrir verzlunarmannahelg
ina og mæta á miðjum þriðju
degi eða jafnvel .c-kki fyrr en
á miðvikudagsmorgni. Fara
þannig 4 dagar forgörðum, þar
af þó einn sunnudagur. Auk
þess tíðkast það nú orðið að
heilar stofnanir hafa sinn frí
dag auk jiessa einvhem tíma yf
. ir sumarmánuðina og loka! Hér
eru því öfgarnar í algleymíngi.
Þá er það 1. des., sem að
sumu leyti er orðinr. frídagur,
t d. hjá verzlunar og skrif
stofufólki og einnig öllu skóla
fólki.
Við getum látið okkur nægja
17. júní, sem okkar eina þjóð
hátíðardag, en ekki fara að búa
til annan slíkan eing og. nú er
gert. Með sama áframhaldi má
búast við að 1. des.. færi út
kvíarnar í hátíðahöldum og
verði innan skamms alger frí
dagur allra.
Núverandi helgidagar: Skír
dagur, annar páskadagur, upp
stigningadagur og annar hvíta
sunnu.dagur, eiga að hverfa
sem helgi og hvíldardagar.
Ég skal taka fram, að þetta
er ekkj sagt af neinni andstöðu
við kirkju eða kristni í landinu,
nema síður sé. Við eigum þá
mklu frekar að sýna stórhátíð
um meiri rækt og sýna þá i orði
og verki að við meinum eitt
hvað með helgihaldi okkar. Og
ég vil segja að alla daga ársins
eigum við að minnast og halda
fast. við hinar dásamlega fögru
kenningar kristinnar kirkju.
Og það getum við gert hvort
sem við störfum hver á okkar
sviði á öllum virkum dögum
eða á hvíldar og helgidögum
þjóðarinnar.
Nú er á það að líta, að fjöidi
landsmanna, til dæmis á sigl
ingaflotanum, og á þeim fiski
skipum, sem ekki koma að
landi daglega, fara algerlega á
mis við helgi og hátíðahöld
þau, sem við er í landi foúum,
reynum að njóta.
Mætti með góðu móti fækka
frí og helgidögum um minnst
5 daga á ári. 5 dagar i fríi eru
1,37% áf 365 dögum ársins,
eða ca. 1,6% af virkum dögum
ársins.
Ég ætla ekki hér að reikna
út hve fjárhagslegt tjón þetta
veldur þjóðinni, en það skiptir
mörgum milljónum, ef ekkí
tugiun milljóna króna, þegar
allt er talið, t. d. minnj fram
leiðsla, sem er aðallega fólgið
í minni sjávarafla, minni ið,n
aðarframleiðslu, og einng öll
sóun á verðmætum, sem of
lagnt yrði hér upp að telja,
sem þessir óþarfa frídagar
hafa í för með sér.
Ég spyr nú: Hefir þjóðin efni
á þessu öllu lengur? Ég fyrir-
mitt leyti tel að hún hafi ekki
efni á því Við losuðum okkur
á sínum tíma við kóngsbæna
daginn og er nú sannarlega
tími til kominn að losa okkur
við óþarfa helgidaga, sem i
raun og veru eru hjá þjóðinni
orðnir frekar frídagar en helgi
dagar.
Siðmenning og fagrar. dyggð
ir verða að engu rr-inni meS
þjóðinni, -þótt frídóguni yrði
fækkað, slíkt eiga allir að
temja sér alla daga ársins,
hvort sem eru virkir Öa.gar eða.
helgir.
Ég endurtek þakklæti- mitt
tj.1 leíðarahöfundar Alþýðu
blaðsins hinn 30. marz sl. Það
var þarft verk og gott að vekja
menn til umliugsunar am stórt
vandamál, sem verður fljótlega
að koma nýrri skipan á eftir
því sem breyttir tímar gera
kröfu til. Útnesjakarl.
OTNESJAKARL SPÝR:
'• ; v
Eigym við að fækka helgldögum um fimm?
Viljum við auka framleiðslutímann um 1
9. apríl I96il' 'J
Aþýðublaðið