Alþýðublaðið - 22.06.1961, Blaðsíða 13

SENNILEGA mun það eins
dæmi, að áttrasður bóndi hafi
forgöngu um kvikmyndagerð
og veiti til hennar fé, og jafn
framt ep það áður óþekkt fyr-
irbæri, að einn maður ákveði
að láta g^ra kvikmynd af
öllum sveitungum sínum og
bústöðum þe'irra. En Guðjón
Jónsson, bóndi í Ási í Holtum
hefur ekki ætíð farið troðnar
slóðir ög verið órangur að
fitja upp á nýjungum. Er
hann varð áttrssður ákvað
hann að láta gera kvikmynd
af samsveitungum sínum, —-
kvikmynd, sem geyma á um
aldur og ævi, svipmót fólks-
ins eins og það var. Guðjón
í Ási hefur alltaf verið maður
nýjunga og framfara og þessi
forganga hans virðist sanna
það svo ekki verður um villzt.
Mikið er nú gert af því að
festa á mynd atvinnuhætti,
byggðalög og margt það, er nú
er að hverfa, en þetta er lík-
lega fyrsta kvikmyndin, sem
gerð er, þar sem fólkið skipar
fremsta sessinn. Guðjón vill
geyma andlit sveitunganna,
sem hann þekkir svo vel og
hefur haft svo mikið saman
við að sælda. Þessi kvik-
myndataka er merkilegt starf
og skemmtilega hugsað.
Blaðamaður frá Alþýðu-
blaðinu átti þess nýlega kost
að koma að Ási og ræða
slutta stund við Guðjón, —
fyrst og fremst um þessa sér-
sæðu kvikmyndagerð, en jafn
framt lítillega um lífið og'
tilveruna.
-----Er ég varð áítræður,
sagði Guðjón, færðu sveitung
ar mínir mér peningagjöf og
ákvað ég strax að hún skyldi
ganga til sveitarinnar, en
verja henni ekki í eigin þágu,
og ég velti okkuð fyrir mér,
hvað hægt væri að gera, sem
hefði gildi fyrir framtíðina.
Það varð úr, að ég ákvað að
láta gera kvikmynd af öllum
íbúum Ásahrepps 0g býlum
þar, en þau, eru 34. Ég varð
áttræður 1958 og er miðað
við, að ná á myndina öllum,
er búsettir voru í sveitinni
1959.
Það telja sumir þetta sér-
vizku, en við erum allir sér-
vitrir, hver á sínu sviði. Það,
sem myndin á að sýna, er fyrst
og fremst fólkið og allar bygg
ingar í hreppnum. Einn kafli
myndarinnar var tekinn við
messu í Kálfholti og annar á
héraðsmóti í Þjórsártúni. Ég
vil að þarna geymist
sveitin eins og hún var 1959.
Yfirleitt hefur þessu verið
ágætlega tekið af fólkinu. Ég
byrjaði á því að skrifa öllum
húsráðendum hreppsins bréf,
þar sem ég skýrði frá ákvörð-
un minni, og kvað tilkynnt
verða með nokkrum fyrirvara
áður en hafizt yrði handa um
kvikmyndatökuna og hvenær
komið yrði á hvern bæ. Þetta
vakti talsverða athygli, og
hefur kvikmyndamönnum
verið vel tekið. Það varð úr,
að Svavar Jóhannsson annað
ist löku myndarinnar, en Her
mann sonur minn hefur að-
stoðað hann, en margir fleiri
hafa eitt ýmiskonar aðstoð og
ber þeim öllum þakkir fyrir.
Sjálfur þekki ég ekkert inn á
kvikmyndatöku, en ég treysti
Svavari og virðist honum
hafa vel tekizt.
Myndatökunni var að mestu
lokið árið sem leið, 1960, og í
fyrrahaust var sýnt hér í Ási

SU FREGN hefur
verið staðfest af einka-
aðilum í París, að frú
Olga Ivinskaya, vinur og
samstarfsmaður Boris Pa-
sternaks, og dóttir henn
ar, Irina Ivinskaya, liggi
alvarlega veikar í rúss-
nesku fangelsissjúkrahúsi
eftir að hafa verið sendar
frá fangabúðum í Síber-
íu til annarra fangabúða
nær Moskvu. Talið er, að
það sé merki um hve al-
varlegur sjúkdómur
þeirra sé, að þær skuli
hafa verið fluttar.
Moskvuútvarpið skýrði
frá því í janúar sl. að þær
mæðgur hefðu verið
dæmdar í fangelsi fyrir
svik, aðallega fyrir að
hafa tekið við peningum
fyrir bók Pasternaks, Sji-
vagó lækni, án vitundar
hans. Þó að Rússar hafi
aldrei tilkynnt um dóm
ana í smáatriðum, er vit-
að, að frú Ivinskaya fékk
átta ár og dóttir hennar
styttri fangabúðarvis.

.

si
ii
Mmm

hið fyrsla, sem ég man eftir úr
þjóðmálunum var deilan um
hvort brúa ætti Ölfusá. Þeir
voru margir, sem töldu það
fjarstæðu, að brúa ána — og
hvar átti að taka peningana?
Brúin kosaði 80.000 krónur,
10 prósent af landsjóðstekj-
um (fjárlögin hljóðuðu þá
upp á 800.000 krónur. En brú-
in kom 1896 og breytti mörgu
á Suðurlandi. Þá man ég að
rifizt var um símann, svo kom
fyrra stríðið og allt hækkaði
x verði, og seinna stríðið með
allri þeirri röskun, er það olli
á flestum sviðum hér á landi.
Alltaf hefur verið talað um,
að allt væri að fara yfir um,
en hingað til hefur allt flotið
— og mun fljóta.
Ég hefi oft sagt og segi enn,
að sú kynslóð, sem nú er að
skila af sér, má vera stolt af
starfi sínu. Bændurnir hafa
unnið merkilegt starf, stofnað
kaupfélögin, mjólkurbúin, —
Sláturfélag Suðurlands — og
reist Bændahöllina! — Þrátt
fyrir framlag sitt til hagsbóta
fyrir heildina hefur bændum
tekizt að láta sér líða sæmi-
lega.
Framhald a 14 síðu.
BILLJÓNIR orða flæða
vikulega frá aðsetursstöð-
um blaðanna í Fleet Street
i London, en Við þá götu og
þar x nagrenninu er mesta
frettamiðstöð heims.
Má
með sanni segja, að blöð,
sem gefin eru ut við Fleet
Street seu a morgunverðar
borðum fólks jafnt í Aber
deen, Stokkhólmi og San
Francisco
Þarna eru skrif
stofur
storblaða
mu
stöðvar
f rettastofnanna
hinna
ymsu Evropubíaða.
Utgafa frettablaða i Lon
don a ser f jögur hundruð
ara sogu og margir helztu
rithöfundar Breta hafa ver
ið blaðamenn, eins og Dani
ei Defoe, hofundur Robin-
sons Kr.úsoe. Fjöldaútgáfa
blaða sem fra upphafi hef-
ur venð bundin viö Fleet
Street, hofst ekki fyrr en
1896, en það ar var Daily
Ma'il stofnsett.
Myndin er
fra
Fleet
Street, þar sem nófn blaða
frettastofnana,
sem
spann um allan heim, eru
skrað a husveggina.
það, sem tilbúið var. Margir
voru við sýninguna, komu
flestir frá öllum bæjum sveit
arinnar nema tveimur, og var
elzti áhorfandinn 97 ára en
'hinn yngsti msseris gamall.
Þessi mynd er ekki gerð fyr
ir mína kynslóð, heldur fram
tíðina. Enn er ekki fullráðið
hvar hun verður geymd. í
fyrstu gerði ég ráð fyrir að
hún yrði varðveitt í Byggða
safninu í Skógum, en ekki er
víst að það sé hægt.
Guðjón í Ási hefur um
hálfrar aldar skeið verið at-
kvæðasamur þátttakendi í
flestu félagsstarfi á Suður-
landi, en jafnframt hefur
hann skrifað margt um sveit
sína og hérað. Aðspurður ger
ir Guðjón lítið úr þessu: — Ég
á smápósta hingað og þangað,
í Lögréttu, Óðni, Suðurlandi,
Heima er bezt og Tímanum,
ýmsan samtíning. Og í fjórða
bindinu af Göngum og rétt-
um eru nokkrir kaflar eftir
mig.
Með aldrinum hefur hugur
minn hneigzt að hinu sagn-
fræðilega. Ég hef lifað mikla
byltingu í þjóðfélaginu og
velti henni oft fyrir mér, Eitt
Alþýðublaðið — 22. júní 1961 13