Alþýðublaðið - 25.01.1962, Blaðsíða 4

ð v/ð Hagalín um dýraverndunarmál:
ÞEGAR snjór ,þekur jörð og
lcólnar í veðri, harðnar í ári
fyrir vinum okkar dýrunum og
“rfuglarnir leita til toyggða í von
«um að finna þar eitthvað æti-
'legt. Á veturna má stundum
rflieyra auglýsingar frá Sam-
itoandi Dýraverndunaréflaga ís-
lands, þar sem fólk er hvatt til
«að gefa fuglunum.
Okkur langaði að vita eitt-
Ihvað meira en þetta um starf-
•sarni dýraverndunarfélaganna
-og ihéldum fyrir nokkru í norð
annæðingi og kulda á fund Guð
■anundar G. Hagalíns rithöfund
ar, sem er ritstjóri Dýravernd-
-.arans og báðum hann segja
-okkur frá starfi félaganna.
— Hvað gerið þið fyrir dýrin
í kuldunum?
— Við hvetjum fólk með aug
lýsingum til að gefa fuglunum.
-Svo er titl svonefndur Sólskríkj
susjóður, sem Guðrún Erlings
stofnaði til minningar um
mann sinn Þorstein Erlingsson
Þessi Sólskríkjusjóður hefur
íiafið allvíðtæka fjársöfnun.
Hann hefur gefið út jólakort
af fuglamálverkum sem mál
ararnir Höskuldur BjörnSson,
'Guðraundur Einarsson frá Mið
-dal og Jóhannes Kjarval hafa
gefið félaginu leyfi íil að
prenta eftir. Einnig hefur
Höskuldur Björnsson gefið
leyfi til að prenta eftirmynd
af he:lu málverki eftir sig, og
þet’a hefur svo verð selt til
ágóða fyrir Sólskríkjusjóðinn
Börn í öilum barnaskólum
toæjarins stóúu að þessari sölu
fyrir jólin og sýndu mikinn
dugnað.
Sjóðurinn hefur svo keypt
mikið af fuglafóðri, og því er
í hörkum dreift frá vissum
stöðvum í toænum, m.a. frá
toarnaskólunum. Það er gaman
að koma að skólunum, þegar
toörnin eru að þessu, og sjá hve
t>au hafa mikið yndi af þessu
«g að horfa á hópana. Þeim
]þyk:r vænt um þetta starf og
t>að eykur áreiðanlega á hjálp
semi þeirra við dýrin.
— Þið gefið svo út Dýra-
verndarann?
— Já, hann hefur verið gef-
-inn út síðan 1916, og kemur
nú út 6 sinnum á ári. Á þennan
toátt viljum við líka vekja á-
huga fólksins fyrir góðri með
ferð á dýrunum.
— Hvað eru dýraverndunar
féíögin mörg?
— Þau eru átta í landinu og
-mynduðu landssamband 1959.
— Hverni.g starfar t.d. Dýra
verndunarfélag Reykjavíkur?
— Þeir vinna t.d. mikið með
lögreglunni, sjá um að hlynnt
sé að sjúkum dýrum eða þau
afiífuð, húsdýrum, sem villzt
hafa eða týnzt, sé komið til
réttra eigenda o.s.frv. Einnig
vinna þeir með forðagæzlu-
mönnum og félagi reykvískra
fjáreigenda til að fá bætta með
ferð á skepnum hér í bænum.
Félagið hefur alltaf lagt meiri
áherzlu á að koma fram um-
bótum heldur en að fá þá menn
dæmda til sektar eða refsingar
sem eitthvað hafa brotið af sér
— Eru dýraverndunarlögin
gömul?
— Saga þeirra er orðin löng.
Fyrst er dýravernd hreyft á
fundi, sem haldinn var á Þing-
höfða í Suður-Múlasýslu árið
1859. Bændur, sem koma þar
sapnan, samþykkja og senda
konungi bænaskrá um það að
leggja fyrir næst.a Alþingi laga
frumvarp um ákvæði hegning
ar eða sektar fyrir vísvitandi
illa meðferð á dýrum. Svo er
það 1862, að konungur leiddi
hér í lög ákvæði danskra laga
um þessi efni og 1869 voru
þau sett inn í hegningarlögin
almennu.
— En hvenær kemur svo
fyrsta löggjöfin um raunveru-
lega dýravernd?
— Dýraverndunarfélag Is-
lands er stofnað 1913 að til-
stuðlan Tryggva Gunnarssonar
Það fer svo að gefa út tímaritið
Dýraverndarann sem kemur
út enn. Þetta dýraverndunar-
félag samþykkir síðan og fær
lagt fyrjr Alþingi 1915 fyrstu
lögin um dýravernd á íslandi.
Eitt. höfuðatriði þeirra kemur
svo í framkvæmd 1917, þar
sem ákveðið er, að allir, sem
skepnur elga, skuli hafa nægi
leg hús fyr:r þær allar.
— Var misbrestur á þessu
áður?
— Já, það voru t.d. til hundr
uð hesta, sem hvorki voru til
hús né fóður fyrir. Höfuðsigur
inn vinnst svo með lögum frá
A'lþingi ,1957. Þá voru sam
þykkt heildarlög um dýra-
vernd.
— Ifverjir sömdu það frum-
varp?
— Það var stjórn Dýravernd
unarfélags íslands sem hrey-fði
þessu máli við þáverandi
menntamálaráðherra, Bjarna
Benediktssyni, en hann fól Ár-
manni Snævar að semja frum
varp, sem Gylfi Þ. Gíslason nú
verandi menntamálaráðherra
leggur svo fyrir Alþingi 1956.
Þar verður ein höfuð breyt
ing á .Áður hafði öll löggjöf
um dýravernd verið miðuð við
að það væri hagsmunamál eig
enda dýranna, en þarna er lögð
áherzla á dýravernd sem sið-
ferðilegt mál. Þar er beinlínis
og fyrst og fremst lagt bann
við illri meðferð á skepnum
og menn fá beinlínis ákveðnar
skyldur við þær. T.d. er það
sqnkvæmt þessum lögum,
skylda þeirra sem sjá eða vita
um illa meðferð á dýrum að
kæra verknaðinn. Þetta er al
veg nýtt sjónarmið.
— Hvert er aðalstarf land-
sambandsins?
— Það er fyrst og fremst að
beita sér fyrir því á Alþingi,
að samþykkt séu fullkomnari
lög um dýravernd en þau, sem
gilt hafa áður og að gæta þess
eða koma í veg fyrir, að lög og
reglur um þetta séu brotin.
Með útgáfu Dýraverndarans
vill landssambandið líka koma
því inn hjá þjóðinni og einkan
lega unga fólkinu, sem á að
taka við að ill meðferð sé eins
og stendur í gamla lærdóms
kverinu „grimmt og guðlaust
athæfi"
— Hvern telur þú framar
öðrum brautryðjanda í dýra-
verndunarmálum?
— Það var tvímælalaust
Tryggivi Gunr/arsson. Árið
1885 gefur hann út með styrk
frá dýraverndunarfélagi
danskra kvenna, fyrsta heftið
af Dýravininum. Síðan korn
það rit út annað hvort ár til
1916. Tryggvi fékk svo ýmsa
af ritfærustu mönnum þjóðar
innar í lið með sér t.d. var
Grímur Thom'sen fyrsti maður-
inn, sem skrifaði í annan ár-
gang Dýravinarins, sem fjallaði
um íslenzkt efni. Þar skrifar
Grímur grein um hesta og
hunda
Svo koma skáldin hver af
öðrum, Þorsteinn Erlingsson,
Guðmundur Friðjónsson, Þor-
gils Gjallandi, dr. Jón Þorkels
son og Jóna3 frá Hrafnagili,
s,em sagt hann náði flestum i
lið með sér af þeim sem skör-
uðu fram úr í andlegum málurn
— Hvað gerðu þessir menn?
— Þeir skrifuðu greinar, sög
ur og ortu kvæði um dýrin. Ég
hygg einnig, að Tryggvi Gunn
arsson hafi átt ákaflega mikinp
þátt í því að Guðmundur Frið
jónsson gaf út heila bók um
dýr og dýrasögur og sömuleið
i3 Þorgils Gjallandi.
— Fyrir hverju voru þeir að
■berjast með skrifum sínum?
— Því, sem Tryggyi orðar
hérna, ,,að vekja hjá mönnum
andstyggð á illri meðferð á
dýrum og ennfremur vekja vel
v:ld til þeirra og tilfinningu
fyrir því, að menn hafi siðferði
lega skyldu gagnvart dýrurí
um“. Hann hafði von um það,
að fá sérstaklega í lið með sér
íslenzkar konur og að þær
stofnuðu félagsskap, len það
varð nú ekki úr því. Hann
sagði, að mæðurnar ættu auð
velt með að gera börnunum
sk ljanlegt, að þau hafi skyldur
við aýrln, og eigi að vera góð
við þær skennur, sem veita
þeim föt og fæði.
Þá leggur hann einnig á-
herzlu á að und'rstaða undir
framförum og eignaaukningu
í landfoúnaðinum, sé velvild til
dýranna og trú á hyggilega og
Framhald á 12. síðu.
4 25. jan. 1962 — Alþýðublaðið