Alþýðublaðið - 23.03.1962, Blaðsíða 13

WWWWWWWWHWWVWWVWWWWWWWWWV
datt
að naumast verffum viff’3
tíu ára, fyrr en okkur fer 1
aff iffra einhvers. Þegar
annar áratugurinn bætist
viff, hafa iffrunarsyndirnar
margrfaldast, — og kannski
bætist viff meff hverjum'
tug?
Margir láta algjörlega bug-
ast undir þunga iffrunarinn-
ar og sökkva sér niffur í
hyldýpi örvæntingar. Ef ég
nú affeins hefffi ekki verið
svona skammsýnn . . .
Þannig sækja draugar iðr-
unarinnar aff hinni vesölu
mannkind, sem vakir yfir
iffrun sinni.
♦ í bókinni LÍFSGLEÐI
NJÓTTU, sem á aff vera
liandbók um mannlega ham-
ingju, segir, aff hiff eina
rétta sé aff draga á hverjum
morgni tjald fyrir fortíð og
framtíff og njóta nútíðarinn-
ar út í yztu æsar. Þar með
er ekki sagt, aff ekki eigi
aff búa í haginn fyrir kom-
andi tíff, — heldur einmitt,
að viff búum bezt í haginn
fyrir framtíðina meff því að
notfæra okkur nútíffina.
Þetta er ugglaust lauk-
rétt, — en þaff er mannlegt
að skjátlast, — og flestir
eru meff því markinu brennd
ir, aff byrja daginn hálfir í
fortíðinni og hálfir £ fram-
tíffinni, — og svo höldum
viff áfram aff gera skyssurn-
ar, sem viff kannski erum aff
naga okkur í handarbökin
fyrir. . . . Viff látum ekki
einungis hjá líffa aff kippa
í tjaldiff, hcldur horfum ráð
villt fram og aftur í óvissu
Iíffandi stundar.
Reynslan er bezti kennar-
inn, segir máltækið, og
margir telja, aff meff því
einu aff reka sig á, geti lærzt
aff lifa rétt. Ýmsir vilja
segja, aff börn hafi gott af
misjöfnu í uppeldinu, þaff
herffi þau og geri þau fær-
ari um aff taka mótlæti lífs-
ins.
En árekstrarnir geta þó
skiliff eftir sig ör, sem ekki
hverfa — effa jafnvel sár,
sem ekki gróa? Og hinn nag
andi ormur iffrunarinnar gref
ur um sig.
Sumt gerffist of snemma,
sumt gerffist of seint. Skyn-
semin, tryggasti förunaut-
urinn var svæfffur þá, — og
gæti, þrátt fyrir allt, verið
svæfffur á morgun? Því ekki
þaff?
Ilinir eldri, sem hafa far-
ið leiðina á undan okkur,
vilja leiðbeina.
Þeir segja frá reynslunni,
sem merkti þá, — en viff,
hin ungu, hlustum kannski
ekki fyrr en þaff er orffiff um
seinan. Viff trúum því ekki
fyrr. Um seinan. . . Er þaff
ekki hræffilegt . . .?
Þaff er eins og sog öld-
unnar viff steina fjörunnar.
Þaff dregur og þaff suffar í
eyrunum.
Þaff er fyrir þrákelkni
þessa hvískurs, sem sumir
gefast upp. Þeir láta skeika
aff sköpuffu og reka á reiff
anurn, — því aff hvort eff er,
er allt komið í strand.
— Og þó ! Önnur persóna
læffist fram á sviff sálarinn-
ar. Þetta er kannski rýr vesa
lingur, — og rödd hennar
lág, — en samt heyrist til
hennar. Þetta er vonin, sem
segir, — „ekki er öll nótt
úti enn.“ Kannski birtir upp
einhvern daginn — og
Ljósiff loftin fyllir
og loftin verffa blá.
Voriff tánum tyllir
tindana á.
Þetta er falleg vísa.
— Kannski verðum við
líka einhvern tíma úti í
óræffri framtíðinni fær um
um segja: eins og segir í
.vísunni, sem franska söng-
konan Edith Piaf stóff upp
af banabeffi sínu til aff
syngja :
Nei, - nei, ég iffrast einskis,
nei, - nei, ég iffrast einskis,
þaff er greitt, vegiff, gleymt.
Ég gef f jandann í fortíðina !
Þegar viff höfum staðizt
svona hátt próf í skóla
reynslunnar, — er engu að
kvíffa í nánustu framtíð, —
en hitt er ekki víst, — nema
Viff föllum í cinhverjum
hinna lægri bekkja. H.

Stjörnubíó: Leikið itveim skjöld
um — góff heimildarkvikmynd
um njósnir stórveldanna. Aðal
hlutverk Ernest Borgnine.
NJÓSNARINN Boris Morras
er frægur orðinn fyrir hlutverk
það er hann lék í hildarleik
kalda stríðsins. Hann var njósnari
Rússa en jafnframt gagnnjósnari
Bandaríkjamanna. Myndin í
Stjörnubíó segir frá atburðum í
sambandi við það mál. Myndin er
sjálfsagt prýðisgóð heimildarkvik
mynd um hinn alþjóðlega óhugn
að, sem nefnist njósnir og menn
segja að sé nauðsyn hin mesta.
Mikill fróðleikur um þessi mái
kemur fram í myndinni, enda
virðist myndin vera unnin þannig
að hún sé ætluð meir til fróðleiks
en skemmtunart ef hægt er að
taia um skemmtun, þegar njósnir
eru annars vegar).
Myndin hefur það sér til ágæt
is, að hún er tekin á mörgum
stöðum, m.a. í New York, Moskvu
og Berlin beggja megin járntjalds
sem sagt á vettvangi kalda
stríðsins og í höfuðstöðvum þess
Ernest Borgnine fer með lilut
verk Boris Morras (Mitrovs) og
er sæmilega eðlilegur njósnari,
en varla meira. H.E.
ÞESSA einkennilegu sjón gat að líta í Park Lane í London um síðustu helgi. Christopher Buckingham, 21 árs
gamall nemandi í Loughborough College, og félagi hans Vilma Hughes, 19 ára, óku þarna. í gamaldags
„fjögurra-pósta rúmi“, útbúnu meS vél, Ijósum, tjöldum og númeri. Þau voru aS leggja upp til Lough-
borough, sem er nálega 200 km. leiS, og skyldi þetta verSa byrjun svokallaSrar „Rag Week“ í skólanum, en
þá safna nemendur fé til góSgerSarstarfsemi.

Vísindi og tækni

Kjarnörka í þágu iðnaffar
Hjá fyrirtækinulndustrial Nucl
eonics Corporation í Bandaríkjun
um hefur verið búið til tæki, sem
þegar hefur orðiff pappírsfram-
leiðendum þar í landi til sparnað
ar og þæginda. Það er nokkurs
konar mælitæki með geislavirk
um strontíumísótóp, sem sendir
frá sér betageisla. Tækið hreyfist
fram og aftur, bæði yfir og undir
pappírsdeiginu, um leið og það
kemur út úr pappírsgerðarvél
inni í breiðum örkum. Betageisl
arnir skína gegnum pappirinn og
gefa tii kynna allar ójöfnur, en
tækið jafnar þær sjálfkrafa með
því að stilla opin, sem pappírs
deigið rennur út um. Ennfremur
mælir tækið meðalþyngd papp
írsins og sér um, að deigið berist
jafnt inn í vélina.
—o—
Efni, sem kemur í veg fyrir
veiru sjúkdóma í plöntum.
Vísindamenn við landbúnaðar
tilraunastöðina í Beltsville í
Bandaríkjunum hafa fundið nýja
eiginleika efnisins DQSS (dioc
tyl sodium sulfosuccinate), sem
oft er blandáð í úðunarvökva, til
þess að hann loði betur við plönt
urnar. Komið hefur í ljós, að
plöntur, sem úðaðar hafa verið
með slíkri blöndu sýkjast ekki
af vissum veirusjúkdómum. Til
dæmis hefur tekizt að vernda
baunaplöntur gegn fimm mismun
andi tegundum af veirusjúkdóm
um með því að blanda DOSS í
úðunarvökvann. Standa nú yfir
frekari tilraunir varðandi áhrif
DOSS á aðra sjúkdóma, sem
berast til jurtanna með skordýr
um. Enn er ekki vitað, á hvern
hátt DOSS útilokar veirusjúk
dóma, en talið er, að það standi
í beinu sambandi við það, að
efnið dregur úr yfirborðsþrýst
ingi í vatni, sem sest á jurtirnar
DOSS hefur reynzt sérstaklega
áhrifamikið gegn hinum svoköll
uðu mósaikveirum, sem ráðast
á tóbaks- og baunaplöntur og
alfa-alfa og valda blettum eða
rákum á jurtunum.
—o—
Ný lækningaaffferff viff hjart
veiki.
Við læknadeild Harvardhá
skóla í Bandaríkjunum hafa vís
indamenn undir stjórn dr. Johns
Arthur Jacobey undanfarið reynt
nýja lækningaraðferð við æða
stíflu og lofar árangurinn góðu.
Aðferð þessi miðast við það, að
hjartavefirnir deyi af blóðskorti
vegna stíflu í æð, og felst hún í
því, að opnaðar eru hliðarslag
æðar hjartans, sem venjulega
starfa lítið. Síðan er blóðinu dælt
inn í þessar æðar, meðan hjartað
er í livíld, og þær þvingaðar til
þess að starfa meira.
—o—
Ný affferff viff aff búa til
demanta.
Tveir bandarískir vísindamenn
hafa fUndið nýja og tiltölulega
einfalda aðferð við aff búa til
gervidemanta. Þeir eru dr. Ed
ward Anders, aðstoffarprófessor
í efnafræði við Chicagoháskóla,
og dr. John C. Jamieson, prófess
or í jarðeðlisfræði við sama skóla
Affferð þeirra byggist á því, að
grafít er látið verða fyrir snögg
um óg háum þrýstingi. Að vísu
hafa gervidemantar verið fram
leiddir í stórum stíl hin síðari ár
einkum lijá fyrirtækinu General
Electric. En allar þær aðferðir
sem hingað til hafa verið notaðar,
byggjast á því að láta viss efni
verða fyrir þrýstingi, sem fram
leiddur hefur verið með sérstök
um loftpressum.
Til grundvállar þessum aðferð
um hí Sú kenning, að allir nátt
úrulegir demantar hafi myndazt
við háan og jafnan þrýsting inni
í miðju himiríhnátta á stærð við
tunglið eða stærri.
1 samræmi við hana var sú á
lyktun dregin, að litlir loftstein
ar, sem oft innihalda demanta,
hlytu að hafa komið úr kjarna
einhvers himinhnattar.
1 Dr. Anders hafði hinsvégar
annað álit á málinu. Athuganir
hans úr brotum á loftsteini, sem
myndaði mikinn gíg í Arizona
eyðimörk, komu honum á þá
skoðun, að demantar í þeim hafi
getað myndazt við högg eða
snöggan og geysimikinn þrýsting
Árið 1959 ræddi hann þessa skoð
un við dr. Jamieson, sem þá
vann að rannsóknum á áhrifum
sprengjuþrýstings á ýmsa málma
Viðræður þeirra leiddu til þess
að nokkrar tilraunir voru gerðar
með að kveikja í mismunandi
stórum skömmtum af sprenjgi
efni, sem lagt var ofan á grafít
plötur, en þeim síðan komið fyrir
yfir opnu keri með vatni í. Við
sprenginguna þeyttist grafítið af
miklum krafti ofan í vatnið og
við það mynduðust örlitlir dem
antar.
Tilraunir þessar fóru fram í
Poulter- rannsóknarstofunum við
Stanfordrannsóknastofnunina í
Menlo Park í Kaliforníu. Stofn
unin hefur fengið einkaleyfi á
aðferðinni, og telur, að liún muni
reynast lientug í iðnaði.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 23. marz 1962 |,3