Alþýðublaðið - 27.03.1962, Blaðsíða 4

lu 0<
moimmssm
og lains huglæga, hins meðvitaðá
og hins ómeðvitaða mun sýna
heiminum sérkennileg afsprengi
sín.
Mörg misklíðin í heiminum
stafar af því djúpi, sem hin ólíku
tungumál skapa milli mannanna
Það er gegn þessari misklíð og
þessari hindrun, sem hinni mik-
ilfenglegu og margbrotnu vél
leikhússins er nú stefnt.
EFTIR JEAN
COCTEAU
EITURLYF
Framhald af 1. síðu.
ög geta orðið algjört nautnalyf
Mjög erfitt hefur reynst að fá
nákvæmar upplýsingar af máli
þessu. Blaðið hefur þó frétt að
við yfirheyrslu á þeim hand
tekna hafa komið í ljós, að
fleiri eru sckir um sölu á þess
um lyf jum m.a. mun einn kunn
ingi þessa manns nú vera á leið
til landsins með skipi með tölu
vert magn af eituri.v fjtam að
ætlað er og verður hann vænt
anlega gripinn glóðvolgur þeg
ar skipið kemur.
Blaðið hefur fregnað að notk
un allskonar deyfilyfja hafi far
ið mjög í vöxt á Akranesi og
er það opinbert leyndarmál þar
á staðnum að lyf þessi berist
með sjómönnum, sem koma að
utan. í þessu sambandi vekur
blaðið athygli á frétt þeirri sem
það birti fyrir þrem vikum og
við erum nú með mynd af á for
síðu.
Fyrir skömmu var m.a. verið
að raunsaka mál á Akrancsi, og
Ein þeirra tegunda, sem notuð er sem nautnalyf —
fannst þá hjá ungum manni Ivf
seðill fyrir nokkrum hundruð
mu af rítalín-töflum, Lyfseðill
þessi var skrifaður af lækni í
Þyzkalandi.
Rannsókn í máli þessu er nú i
fullum gangi.
Prelúdín-töflur voru upp
haflega ætlaðar sem megrunar
lyf, en þeir sem notuðu þær,
Rítalín
komust að því að þær verkuðu
„stímúlerandi“. Blaðið hefur ofv
frétt eftir öruggum heimildum
að miklu magni af þessum töfl
þin er smyglað til landsins,
enda eru þær t.d. seldar I Engl
andi án lyfseðla. Á fíorðurlönd
um og þá einnig hér, eru þær
ekki afhentar nema gegn lyf -
seðlum.
Úr leikriti Kiellands: „Hennar hátign, konan mín”.
ÞAÐ er eðli leikhússins að ala
þessa þversögn: Mannkyns-
, sagan, sem tíminn máir, og goð-
• fræðin, sem tíminn mótar, öðl-
ast sinn eina sanna veruleika á
leiksviðinu.
Vafalaust væri það ágætt ef
‘ dávaldur gæti sefjað áhorfendur
í þéttsetnu leikhúsi og talið þeim
trú um að þeir hafi notið hálist-
rænnar sýningar. En því miður
eru slíkir galdramenn ekki til og
það verður að vera hlutverk leik-
skáldsins að skapa, með þeim
ófullkomnu aðferðum, sem það
hefur yfir að ráða, almenna sefj-
un og eiga þannig draum sinn
með áhorfendum, því í svefni og
draumum er einhver undursam-
legur töframáttur, sem er óháður
efnahag manna.
Leikhúsið,. sem líkir eftir
[ þessu undri, krefst af áhorfend-
um næstum barnslegrar trúgirni.
! Beztir allra áhorfenda eru gestir
I brúðuleikhússins og þannig yrðu
' einnig okkar áhorfendur, ef
i þeir aðeins gætu látið af ósveigj-
anlegum mótþróa sínum og hrif-
. ist svo með leiknum, að þeir
i hrópuðu upp, t. d. til Ödipusar:
„Ekki giftast Lóköstru! Hún er
móðir þín!“
Þó gerlst það stundum, án
þess að svo langt sé gengið, að
hópur áhorfenda þiðnar við ylinn
af hugsýn, sem var honum hulin,
en tekur að lýsa í huga hans, líkt
og. að þar hafi hún kviknað; sam-
hugnr ríkir. Þessi hópur er sem
ein vera, næstum barnsleg sál,
sem skilur eftir trú sína og skoð-
anir á fatageymslunni, reiðubú-
inn að sækja hvoru tveggja þang-
að aftur að sýningu lokinni.
Sönn aðdáun er ekki vakin
með algengum hugmyndum eða
skoðunum, heldur hlutdeild í
hugsýn, sem við höfum e k k i
fóstrað sjálf, en tileinkum okkur
að slíku marki, að okkur finnst
jafnvel að við gætum hafa skap-
að hana. y
Þetta er því eins konar ást,
vegna þess að í ást geta andstæð-
ur sameinast. Er ekki starf leik-
hússins hið lýsandi dæmi um
OMOSIS — þessa náttúruathöfn
að teyga lífið? Því þegar allt
kemur til alls er sá túlkandi
mikilhæfastur, sem lætur líta svo
út sem hann skapi hlutverk sltt
jafnóðum og hann flytur það, til
hæfis hverjum og einum, sem á
hann hlýðir.
Jafnvel í Frakklandi, þar
sem menn eira illa tilhugsuninni
um að láta svæfa sig, — þar sem
einstaklingshyggjan er svo sterk,
að menn sporna af alefli gegn
þeirri sefjun, sem leikhúsið beit-
ir, — jafnvel Frakkar hafa ný-
lega sýnt, í Leikhúsi þjóðanna,
hversu þá hungrar og þyrstir eft-
ir að láta skemmta sér, þó ekki
með auðvirðilegum brögðum.
Ágætustu leikflokkar hafa kom-
ið með snilldarverk þjóðtungna
sinna og með eldmóðinum einum
í túlkun leikaranna hefur þeim
tekizt að töfra áhorfendur, sem
margir hefðu álitið færa um að
gleyma sínu eigin tungutaki og
sínum eigin vandamálum, til þess
að gefa því gaum hvernig þessu
er báttað hjá öðru fólki.
Leikhúsdagur heimsins mark-
ar þau tímamót, er hinn furðu-
legi hjúskapur hins einfalda og
hins margbrotna, hins hlutlæga
4. 27. marz 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ

íslandsmóti, Sigurður Jónsson og
Jón Kristinsson; skákmeistari
Reykjavíkur, Benóný Benedikts-
son; skákmeistari Norðurlands,
Jónas Halldórsson; Gylfi Magnús-
son, úr Haustmóti Taflfélags Rvk,
og Hafnfirðingur eða Suðurnesja-
maður. Þar að auki mun stjórn
/Skáksambandsins hafa ákveðið að
bjóða Inga R. Jóhannssyni og
Freysteini Þorbergssyni þátttöku
en Arinbirni Guðmundssyni til
vara. Er þetta óefað öflugasta lið,
sem átt liefur þátttökurétt í lands
liði um árabil,
Eitt merkasta skáktímarit,
sem gefið er út á germönsku máli
er sænska ritið „Schackbulletin-
en“. AS visu er það fátæklegt að
ytra útliti, en þeim mun inni-
lialdsríkara. Þetta tímarit hélt
nýlega keppni í skákdæmagerð,
um eftirfarandi tUbrigði: Tveggja
leikja dæmi með forleik, afvega-
leiðmgu skyldi aðeins hægt að
andæfa með einum svörtum leik.
Hér lcemur dæmið sem hlaut
önnur verðlaun í keppninni, en
höfundur þess er G. Voronov,
Sovétríkjunum. Hann hlaut éinn-
ig fyrstu verðlaun.
Forleikur: 1. — B eitthvað. 2.
Db3 mát, 1. — d5. 2. Dg6, mát,
1. — e4. 2. Dxe4 mát, 1. Re7.
2. Hf6 mát.
Afvegaleiðing: 1. Dd2? d5. 2.
Dh6 mát, 1 — B.eitthvað. 2. Da2,
mát en 1. — e4L Eða 1. Df3? d5.
2. Df6 mát, 1. — B eitthvað. 2.
Db3 mát en 1. — Be3!, 1. Kf8?
2. Re7!
Lausn: 1. Db5! d5. 2. Dd7 mát.
1. — B eitthvað. 2 Dc4 mát, 1.
— e4. 2. Df5 mát.
Þetta er óvenju fallegt og
margslungið dæmi.
Ingvar Ásmundsson.
STJÓRN Taflfélags Reykjavíkur
hefur gengist fyrir því nýmæli
að láta hraðskákmót standa
marga daga í senn eins og tíðkað-
ist um stórveizlur til forna. Er
þett gert til þess að hver kepp-
enda tefli við hvern hinna. Tafl-
félagið hefur þegar haldið nokk-
ur mót með þessum hætti. Hafa
þátttakendur yfirleitt verið nokk-
uð margir og líklega gert sér von-
ir um að fá að tefla við sterk-
ustu skákmenn borgarinnar, en
þess er síður kostur þegar teflt
er eftir svissneska kerfinu oj» mót
hespað af á einum degi eða skipt
í riðla og teflt til urslita. En senni
lega hafa keppendur á þessum
maraþonmótum í hraðskák orðið
fyrir nokkrum vonbrigðum, því
að yfirleitt láta flestir sterkustu
skákmennirnir sig vanta í vcizl-
una.
Ég tel að ástæðurnar séu þær
að þessi mót eru ekki líkt því
ejns spennandi og mót eftir sviss-
neska kerfinu enda þreytandi að
tefla hraðskák dögum saman en
mjög bagalegt að þurfa að taka
ákvörðun um þátttöku án þess
hð vita hvenær móti lýkur.
Skákir milli sterkari skák-
manna og byrjenda hafa og lítið
gildi bæði fyrir áhorfendur og
teflendur. Eru þær fremur mis-
heppnuð gýning heldur en keppni
og ber áhorfendafjöldinn þess
glögg merlci.
í ár verður sú breyting á
keppninni í landsliðsflokki á ís-
landsmótinu að svissneska kerfið
verður lagt á hilluna en hver
keppandi teflir við hvern hinna.
Er þetta góðs viti, því varla er
hægt að hugsa sér keppni sem
Svissneska kerfið hæfir jafn illa.
Aftur á móti væri gleðilegt að
hraðskákmót yrðu tefld eftir
svissneska kerfinu og héldu þann
ig áfram að vera hraðskákmót.
Að lokum langar mig til að minn
ast aðeins á væntanlega þátttöku
í landsliðsflokki á íslandsmótinu,
sem haldið verður um páskana.
Rétt til þátttöku hafa fjórir efstu
menn í landsliði, þeir Friðrik
Ólafsson, Gunnar Gunnarsson,
Ingvar Ásmuridsson og Björn
Þorsteinsson. Og auk þeirra sig-
Framhald á 12. síðu. urvegararnir í meistaraflokki á