Alþýðublaðið - 11.10.1962, Blaðsíða 15

r
1
)
15
ii
Baum .
og situr þar þrjá tima í renn-
votum klæðum. Stund og stund
er hægt að gleyma sér við mynd-
irnar á hvítu tjaldinu. Svo kem-
ur lokamarzinn. Aftur út í rign-
inguna. Óþolandi sultarkennd.
Bak við súlu í kaffihúsi las hún
auglýsingar, þessar tvíræðu á-
bendingar á öftustu síðu, sem
lofa ráðum og hjálp við hverju
sem er. Hún drekkur glas af lík-
jör og telur peninga sína. Hún
er þegar búin að eyða 50 mörk-
um, og enginn árangur. Hún sit-
ur þarna þangað til lokamarzinn
er leikinn, þá sækir hún ferða-
tösku sína á járnbrautarstöðina
og skjögrar inn í lítið, ódýrt
gistihús alveð útkeyrð. Sofa, sofa
Það rigndi stöðugt meðan Helena
fór að leita fyrir sér næsta morg-
un samkvæmt bendingunum úr
blaðinu. Frú Win(,er ljósmóðjr
var ekki heima. Ungfrú Morholm
sem hún heimsótti næst, var
stillt og ákveðin stúlka af sömu
gerð og Helena sjálf. Þær áttu
langt samtal. En hún fékkst ekki
heldur við þess konar mál og
færði sömu rök fyrir máli sínu
og- frú Gropins. Heimskuleg lög
— svíyirðilegt ástand, en upp
með höfuðið og sjáumst aftur.
Sinnepsplástur gat verið góður,
annars var það vist ólöglegt nú.
Frú Friðriks, fyrrum ijósmóðir,
eins og stóð á nafnskildinum,
var mögur og bar eldhússvuntu.
Hún leiddi Helenu inn í
stofu með þykkum gluggatjöld-
um, fjölda glermynda og máluð
gluggatjöld. Hin fyrrverandi ljós
móðir, hvers vegna fyrrverandi.
birtist aftur. Hún hefur skipt á
svuntunni og uppskurðarslopp,
sem vafalaust hefur áhrif á þjón
ustustúlkurnar, er leita hjálpar
hennar. Helena er nú farin að
venjast þessu.
Jú, frú Friðriks ætlar að
hjálpa, gera það af einskærum
brjóstgæðum og skvaldrara eitt-
hvað um reynsluleysi, glapstigu
og ólgandi æskublóð. Helenu
býður við þessu, en þetta er þó
í áttina. Hún borgar 100 mörk
og fær herbergi hjá yfirsetukon
unni. Næsta morgun skal þessi
smáaðgerð framin.
Helena er ein í herberginu og
sezt á rúmstokkinn. Það er svo
andstyggileg lykt í herberginu,
pg af einhverri ástæðu er ómögu
legt að opna gluggann. Sængur-
klæðin eru nýþvegin og ekki orð
in þurr. Á veggnum ofan við
rúmið var veggteppi er sýndi
grænt ljón vera að rífa sundur
rauðan kálf. Það var allt eins og
Jjótur draumur. En þá var bara
að bíta á jaxlinn. Eftir tvo daga
yrði öllu lokið. — Hún hugsar
til Gullvarar, saknar hennar, kytr
unnar heima, tilraunastofunnar,
já jafnvel „bara Meiers", en
Firilei, hún hafði næstum því
gleymt honum.
Það versta við herbergið er
veggirnir. Gegnum þá berst allt,
bæði lykt og hljóð. Hún heyrir
lága stunu. Það er einhver, sem
kveinar lágt af þolinmæði og
þróttlítið. Bak við þessa veggi
er veriö að pína einhvern og
kvelja, eitthvað er að gerast, með
an hún situr þarna á rúmstokkn
um og borar fingrunum niður í
rúmteppið. Frú Friðriks færir
henni kaffisopa. Hún reyndi að
sýnast róleg og vekja traust, en
áhrifin urðu þó gagnstæð.
„Hvað er að þarna inni? Er
einhver að aia þar barn?“ spyr
Helena. i
Frúin svarar ekki beint. Henni
líður ekki vel vesalingnum, en
það verður allt annað með yður,
þér eruð ung og hraust. Svo
laumast hún burtu. Hurð lok-
ast, það er hvíslað, lágar stunur,
þróttlausar sem orka á Helenu
eins og hún sjái hið rauða blóð
streyma burt. Hún þolir þetta
ekki lengur og læðist út í gang-
inn. Hijóðin verða greinilegri.
„Hvað eruð þér að gera hér?
Allt í einu birtist frú Friðriks.
Liggið þér á hleri?“ spyr hún
óttaslegin og hátt.
„Ég verð að fara á brautar-
stöðina og sækja ferðatöskuna
mína. Haldið þér að þetta standi
lengi enn?“ Hún leit biðjandi á
frúna og benti á einar dyrnar.
„Drottinn minn, hvað þér er-
uð í miklu uppnámi. Það er nú
heldur meiri hávaði sem fylgir
þessu að jafnaði".
Helena hvarf hljóðlega út í
kvöldrökkrið. Það var enn sama
látlausa rigningin. Hún borgar
reikninginn og telur enn peninga
sína. Niðurstaðan er ekki upp-
örfandi. Hún hafði orðið að borga
frú Friðriks 100 mörk fyrirfram,
og önnur 100 þegar búið væri.
Framan við hús frú Friðriks
bíður bíll, og nokkrar konur
hafa hópast saman í útidyrun-
um. Það er hvíslað og pískrað í
öllum krókum og kimum. Hel-
ena verður snögglega skelfingu
gripin, og henni verður skyndi-
lega ljóst, hve glæpsamlegt þetta
er allt. Skyldi hún enn vera að
stynja þarna uppi? hugsaði liún,
meðan hún gengur síðustu skref
in. Maður, sem hún hefur ekki
séð áður opnar dyrnar.
„Við hvern ætlið þér að tala?“
spyr hann og horfir rannsakandi
á hana og ferðatöskuna.
„Nei ‘— ekki ennþá —svar
ar Helena eins og ósjálfrátt.
„Þá vil ég ráðleggja yður að
hraða yður burt eins fljótt og þér
getið. Ég er læknir — nafn mitt
er doktor Hartmann. Hér í hús-
inu hefur gerzt mjög alvarlegur
atburður. Lögreglan kemur á
næstu mínútu, og ég tel enga
nauðsyn að blanda fleirum í
þetta mál en þörf krefur. „Eigið
þér einhverja muni hér í íbúð-
inni? — Þá er allt í lagi og þakk
ið Guði fyrir að sleppa héðan
heilu og höldnu. Góða nótt“.
Dyrnar lokast. Gatslitin dyra-
þrep, lykt af káli, forvitin augu
í öllum gættum. Helenu finnst
hún ætla að hníga niður. Svo þríf
ur hún töskuna og flýr.
0-0
Sá skelfingar atburður, sem
Ambrósíus hafði lengi fundið á
sér dundi yfir. Hann gerist ein
mitt svo regndaginn sem Hél-
ena lagði af stað í sína laumuför
til Frankfurt. Það kom enginn
jarðskjálfti, það var ekki heldur
að gasleiðslan spyrngi í loft upp,
ekki einu sinni að tilraunastofan
flygi út í loftið. Atburðurinn var
bréf, skrifað á gráan pappír og
afhent heima hjá honum.
Bréfið var frá konu hans og
hljóðaði svo: Kæri vinur! Ég
hefi lofað að vera hreinskilin við
þig, og það er því kominn tími
til að hreinsa andrúmsloftið milli
okkar. Þú hlýtur fyrir löngu að
hafa séð, að hjónaband okkur
byggðist á mistökum, og ég bið
þig því að hefja skilnaðarmál. Ég
yfirgaf hús þitt snemma í morg-
un, því ég vildi ekki sjá þig í spor
um hins táldregna eiginmanns.
Ég hefi aldrei verið þín eign,
og nú tilheyri ég öðrum, þar
með er öllu lokið okkar á milli.
Ég er kona og hlýt að fylgja lög
um míns duldá eðlis. Nóg um
það. Ég flyt þér þakkir og kveðj-
ur. Sjálf fer ég burt, en Max
Kalding mun láta mig víta, hvað
þú gerir. Það hryggir mig að
hafa valdið þér sorg, en þú ert
karlmenni og hefur þitt starf.
Ég mun halda áfram að vera
vinur þinn, og ef til vill getur
þú síðar meir orðið vinur minn.
Vertu sæll þangað til. Yvonne.
Þegar Ambrósíus hafði lesið
bréfið og skilið það tók hann hið
stóra steinker með stærsta
pálma vetrargarðsins, hóf það á
loft og fleygði því í gólfið.
Að eðlisfari var Afhbrosíus á-
stríðuríkur og óstýrilátur, og
varð hamslaus við sársauka eins
og villidýr í búri. Hann beit sig
í hendurnar, tætfi sundur nótna-
blöðin á flyglinum, raúk inn í
svefnherbergi konu sinnar spark-
aði í rúmið, reif sundur föt henn-
ar og mölbraut með einu hnefa-
höggi spegilinn og nam ekki stað
ar fyrr en blóðið lagaði úr hendi
hans, og hann var orðinn bull-
andi sveittur. Þetta var bardagi,
sem hann háði á sinn hátt, losaði
sig þannig við ósýnilegan and-
stæðing. Húsið leit út eins og
orustuvöllur, þegar hann þaut af
stað til May Kolding með af-
skræmt andlit og dynjandi hjart-
slátt. Stofuþeman elti hann með
regnfrakkann. Hann fleygði hon-
um á handlegg sér og þaut á-
fram berhöfðaður.
„Hvar er kona min?” öskraði
hann til May Kolding, sem varð
dauðskelkuð. „Bróðir yðar hefur
numið hana brott. Ég kref yður
ábyrgðar. Bróðir yðar er svívirði-
legur þorpari, óþokki. — Ég drep
hann — ég skýt hann eins og
hund”. —
Þegar Ambrosíus hafði létt á
sér, sýndi May Kolding honum
skilning og hluttekningu. Hún
var hlutlaus, en reiðubúin að
koma skilaboðum, en hún neit-
aði að gefa neinar upplýsingar.
Sjálfri þótti henni litið koma til
bróður síns og fannst Ambrosíus
þessi frægi og ósýriláti risi
miklu eftirsóknarverðari. Hún
gekk svo langt að klappa honum
með litlu vel snyrtu hendinni
sinni. Ambrosíus var svo eyði-
lagður, að þessi létta hlýlega
snerting, kom honum til að há-
gráta. Svo rauk hann upp aftur,
skellti hurðinni og þaut út.
Skyndilega hugkvæmdist honum
að fara til járnbrautarstöðvar-
innar. Hraðlestin til Frankfurt
var farin, og meðan hann beið
næstu lestar, æddi harin fram
og aftur um brautarpallinn eins
og villidýr í búri.
Hægfara lestin var eilífðar-
tíma að komast til Frankfurt.
Hún var alltaf að stanza, og á
hverri stöð sást hin rauða húfa
stöðvarstjórans vagga meðfram
lestinni. Ambrosíus var að verða
hamslaus af að bíða. Hann hafði
líka gleymt úrinu sínu heima.
Meðan á stríðinu stóð, hafði
hann eitt sinn verið fluttur frá
vesturvígstöðvunum til Karpata-
fjalla. Það hafði honum fundizt
taka miklu skemmri tíma. Loks
kom þó lestin til Frankfurt, og
ef til vill hefur hin hæga ferð
eitthvað sefað ólguna í blóðinu.
Það sem hann gerði, sýndi, að
hann var þó farinn að hugsa eitt-
hvað af viti. Hann fer þegar í
síma og hringir til doktors Kol-
ling. Mjóróma stúlka svarar, að
hann sé ekki við látinn og óvíst
sé, hvenær hann komi, en hann
sé ófarinn úr borginni. Honum
kemur í hug að spyrja, hvort
nokkur kona sé stödd hjá Kol-
ding; en hann gerir það ekki, get
ur ekki stunið því upp. Það situr
fast í hálsinum.
Framan við brautarstöðina
veit hann í fyrstu ekki, hvað gera
skal. Svo setur hann höfuðið und-
ir sig og leggur af stað með dýrs-
legri baráttuhvöt og lætur kjálk-
ana og eðlisávisun ráða. Hann sér
andllt sitt speglast í rúðu, þekkir
það ekki og nemur staðar. Á
nautaati hefur hann séð naut
koma brunandi á sama hátt; '
hnakkinn breiður, höfuðið fram-
stætt og ægilegt. Hann skelfist
líkinguna. Ég hef líka horn, finnst
svo neistandi grimmd, að hann
honum talað innra með sér af
grípur ásjálfrátt um ennið.
Fám húslengdum frá nemur ,
hann aftur staðar. Hann stað-
næmist við vopnabúð, sem orðið
hefur á leið hans. Hann hefur
ekki gert neina áætlun heldur er
hann rekinn af ákafci löngun til
að berjast, útrýma, ef nauðsyn
krefur. Hann gengur inn og vel-
ur sér góða skammbyssu og læt-
ur hlaða Kana —, til allrar ham-
ingju er seðlaveski í ferðafötiun
hans — hann stinguí- skamm-
byssunni í bakvasann. Hann
kemst alla leið að húsi Koldings
og á í þjarki við herbergisþern
una veiklaða og lítilsiglda per- •
sónu, sem stamar út úr sér ósann
indunum eftir getu, en verður
alveg ráðalaus gagnvart hinni
mikilúðlegu berhöfðuðu persónu
í regnfrakkanum. Ambrósíus hef-
ur loks náð í eitthvað til að fara
eftir. Þegar hann hefur neytt
hina ráðlausu stúlku til að segja
sér heimilisfang þess listmálara,
sem líklegast er að Kolding sé
staddur hjá, yfirgefur hann þenn
an bæjarhluta fullur óþolin-
mæði.
í þetta sinn fær hann sér bíl
og keyrir bílstjórann með áköf-
um eftirrekstri til að aka þvert
í gegn um borgina alveg út í úú 4
jaða¥,'"hennar, þar sem Harry-
man Samson hefur komið sér i
upp málarastofu í bráð í litlum i
trékumbalda. Ungur Ijósklædd-
ur þjónn Iýkur upp. „Húsbónd-
inn er að vinna”, segir hann, en
Ambrosíusi verður ekki mikið
fyrir að yfirbuga þessa þjónustu
ræfla og komast inn í forstofuna.
ALÞÝÐUBLAÐtÐ - 11. október 1962 J5