Alþýðublaðið - 12.02.1963, Blaðsíða 9

hiti hér á jörðunni cr nú að lækka.
Lækkunin er að vísu mjög lítil, en
þó merkjanleg. Loftslagsbreyting-
ar fyrr á tímum voru mikið meiri
en nú á síðustu öld, og er því úti-
lokað, að þær stafi að nokkru frá
athöfnum mannsins. Á þessari ráð-
stefnu áttu fjölmargar vísinda-
greinar sína fulltrúa. Þar voru veð
urfræðingar, haffræðingar, jarð-
fræðingar, grasafræðingar og forrv
leifafræðingar svo eitthvað sé
nefnt.
Til þess að geta skyggnzt inn í
framtíðina, þá verðum við að vita
sitthvað um fortíðina. Skýrslur um.
veðurfar ná mjög skammt aftur í
tímann, eða um það bil 150 ár, sem
er aðeins sekúndubrot samanborið
við þann tíma, sem loftslagsbreyt-
ingar jarðarinnar hafa átt sér
stað á.
Vísindamenn gera sér nú . æ
meira far um að athuga veðurfar
á liðnym öldum. Einn fulltrúanna
á ráðstefnunni skýrði frá því, að
hann væri nú að fara yfir mikinn
fjölda af skipssdagbókum frá lok-
um 17. aldar til að kynna sér veð-
urfarið á þeim tímum.
Fornminjafræðingar leggja hér
einnig fram sinn skerf. Aldurs-
ákvarðanir þeirra með aðstoð
geislavirks kolefnis hafa reynst
mikilvægar í þessu sambandi.
Steingerð jurtafræ gefa einnig
mikilsverðar upplýsingar um
veðrið. Samkvæmt rannsóknum
byggðum á slíkum fræjum hélt
franskur grasafræðingur því fram
á ráðstefnunni að Sahara eyði-
mörkin hefði teygt sig 1500 míl-
ur í norður átt á 4000 árum. 1
Sahara eyðimörkinni, þreifst eitt
sinn gróður svipaður og nú vex við
strendur Miðjarðarhafsins.
ísaldirnar hafa haft feikileg á-
hrif á veðurfarið. Og segja má,
að við lifum enn á ísöld, því ekki
er cðlilegt að fastaís sé sífellt á
yfirborði jarðarinnar.
Vísindamenn eru manna fyrst-
ir til að viðurkenna, hversu langt
er enn í land að lausn þessarar
ráðgátu verði fundin. Forstöðu-
maður veðurstofunnar í Bret-
landi segir: „Enn er engin grund-
vallarkenning til, sem getur gefið
skýringar á loftslagsbreytingum.
Við erum enn í sömu sporum og
stiörnufræðingarnir fyrir daga
Newtons: Við höfum enn ekki
fundið lögmálin sem stjórna því
sem við erum að athuga.“
Gervihnettir, sem nú svífa um
geiminn, munu geta gefið okkur
upplýsingar um hvort geislamagn
sólarinnar er breytilegt, eða hvort
þær breytingar á geislamagninu
sem við finnum hér á jörðinni eru
af öðrum ástæðum tilkomnar.
Yfirmaður náttúrudeildar Fao,
dr. Robert O. White, segir, að
bændur, sem búa í þurra beltinu í
Afríku, eða á svæðinu frá Dakar
til Khartum, megi gera ráð fyrir
uppskerubresti á tíu ára fresti.
Ef hægt væri að breyta þessu á
þann veg, að uppskerubrestur yrði
ekki nema tvisvar til þrisvar
sinnum á öld, mundi þetta lands-
svæði gjörbreyta um svip.
Á síðasta fundinum á fyri'nefndri
ráðstefnu komst varaforstöðumað-
ur sænsku veðurstofunnár, svo að
orði um þau vandamál sem vísinda
menn á þessum sviðum eiga við
að etja:
„Það er satt, að lykilinn að þess
um breytingum á loftslaginu hér
á jörðinni er ef til vill að finna í
sjálfu hitajafnvæginu, en það verð
ur að viðurkenna, að enn fróð-
legra mundi vera að kynnast og
því, hvernig vissar breytingar á
hitajafnvæginu mundu hafa á lofts
lagið yfirleitt. Vafalaust eiga raf-
eindaheilar eftir að eiga mikinn
þátt í að finna lausn hér á.” —
Ennfremur: „Til þess að geta
kannað til hlítar öll þau öfl, sem
að þessum breytingum vinna, —
verður að rannsaka loftslagið ná-
kvæmlega og sambandið milli
gróðurs, landbúnaðar og lofts-
lags.”
Það er auðvelt að sjá hversu
mikið það hefur að segja fyrir
rpannkynið, að hægt sé að segja
fyrir um veðurfar með vissu, og
vera má að vísindamenn nútim-
ans eigi eftir að finna lausn þess-
arar gátu, sem menn hafa verið
að velta fyrir sér frá upphafi
vega.
ALÞÝÐltBLAÐIÐ - 12. febrúar 1963 «)