Alþýðublaðið - 13.03.1963, Síða 13

Tungumálanémskeið á hijómplötum:
FRAMLEITT
EFTIRFARANOI grein, sem er efíir rússneskan veðurfræSing, birtist hér
lauslega þýdd eg endnrsögS. Greinin fjallar um veSurfræðilegar orsakir
fimbulvetrarins, sem Evrópubúar ýmsir hafa kynnzt svo náiS í ár, þótt við
íslendingar höfum sloppið blessunarlega vel, og munum varla aðra eins
veðurblíðu að vetrarlagi.
VETRARINS í ár mun lengi verða
minnzt í mörgum löndum heims.
í Bandaríkjunum voru fellibylj-
ir óvenju tíðir, snjókoma varð ó-
venjulega mikil, og henni fylgdu
kaldir pólvindar, sem teygðu sig
suður eftir landinu. í Texas fyiki
komst frostið niour í 28 gráður á
Celsius. Bændur urðu víða að
kynda elda dag og nótt til að
bjarga ávaxtauppskerunnl.
Ár og skipaskurðir í Evrópu
hafa verið á ís. Snjórinn 6 fjöll-
um og hásléttum náði oft að verða
liökkurra metra þykkur. Mikið
tjón varð á ólífu- og vínekrum á
ítalíu. Blöðin hafa stöðugt verið
að birta fréttlr um fólk, sem far-
izt hefur af völdum kulda í Frakk-
landi og Bretlandi, af völdum snjó
'flóða í Alpafjöllum og af völdum
flóða á Spáni, Portúgal og Grikk-
landi. í lok desember og í byrjun
janúar olli gríðarleg úrkoma mikl-
um flóðum í Marokkó, þannig að
vesturhluti landsins varð sem eitt
stórt stöðuvatn.
í blaði einu, sem út er gefið í
Márokkó, var því nýlega haldið
fram, að þessar mikiu náttúruham
Regina Þórffardóttir í hlutverki geffveikralæknisins og Þorsteinn Ö.
I Stephensen sem lögreglufulltrúinn.
Leikdómw...
Framh. af 4. síffu
hiutverk, sem ekki gefa tilefni til
uiiisagnar.
Leiktjöld Steinþórs Sigurffssonar
eru traust og vel unnin að vanda.
Halldór Stefánsson hefur þýtt leik-
inn af nákvæmni, en tæplega af
jafnmikilli lipurð og máltilfinn-
ingu. Þeir gallar eru þó ekki mikl-
ir. — Sýningin var í heild ánægju
leg og allmikill viðburður í leikhús
lífi okkar. Til hamingju L. R.
Högni Egilsson.
farir í vetur væru að kenna rúss-
neskum vísindamönnum, sem væru
að reyna að breyta loftslagi í Sí-
beríu. í blaðinu var sagt, að
með kjarnasprengjum háfi verið
sprengdur burt nokkur hluti Úral
. fjallgarðsins, þannig að kaldir
Síberíu-vindar eigi nú greiða leið
til Suður- og Vestur-Evrópu.
Talið er þó ólíklegt að þama sé
nokkuð -samband á milli.
Það er alkunna úr skýrslum og
annálum, að fyrr á öldum komu
oft slikir fimbul vetur, og varð
þá oft mjög kalt alls staðar í
Evrópu. Þess má geta, að Bospor-
us-sund lagði árið 1606, og árið
j 1709 var ís við strendur Adría-
hafs. Eystrasaltið hefur oftar en
einu sinni lagt, sem -og dönsku
sundin.
\
í desember árið 1962, þegar
1 kuldarnir voru að hefjast í Ev-
'■ rópu, birtu fréttastofur í Bret-
| landi, Frakklandi og Sviss skýrsl-
ur og nákvæmar tölur um kulda
og fannkomu í þessum löndum
undanfarin hundrað ár.
Síðastliðin 30 ár má sjá tvö
sex ára tímabil í Evrópu-hluta
Rússlands, þar sem allir veturnir
voru tiltölulega hlýir. Fyrst voru
það árin 1934—1939 og síðan 1957
—1962. í kjölfár þessara hlýinda
tímabila fylgdu í bæði skiptin
fimbulvetur.
Á tímabilinu frá þvi í desember
og þar til í febrúar náðu kaldir
Síberíu-vindar aldrei til Vestur-
Evrópu. Veðrið i Evrópu og við
Miðjarðarhaf verður fyrir miklum
áhrifum frá lágþrýstisvæðinu yfir
íslandi og háþrýstisvæðinu yfir
Azoreyjum. Vestanvindarnir færa
heitt og rakt loft til Evrópu, sem
orsakar mikla hláku, sem oft er
i mynd stórrigninga. í ár hefur
háþrýstisvæðið haldist óvenju-
lengi í grennd við ísland. Stöðug-
ir norðanvindar hafa því börið kált
heimskautaloft langt suður á bóg-
inn, til Bretlands, Frakklands og
jafnvel til Ítalíu, Spánar og Grikk
lands.
Kuldinn í þessum löndum or-
sakaðist af því, að háþrýstisvæði
hreyfðust í suður frá Skandinaviu,
þar sem frostið komst niður I
30—40 gráður á Celsíus. En á
sama tíma komu lágþrýstisvæði
yfir Spán og til Suður-Evrópu. Það
hafði í för með sér stórrigningar
og ár flæddu viða yfir bakka sina
og stórflóð lilutust af. Þar sem
heita loftið frá lágþrýstisvæðun-
um blandaðist köldu lofti, varð
mikið fannfergi.
Miðjarðarhafs lágþrýstisvæðin
náðu oft allt til Svartahafs, varð
töluvert um snjókomu í Norður-
Kákasus og á Krímskaga.
Nú þegar fjallgarðar og sléttur
í Evrópu liggja undir þykkurn
fannhjúp skapast mikil flóðahætta,
þegar hlýna tekur í veðri. Því ör-
ari, sem vorlilákurnar verða, þeim
mun meiri verður þessi hætta.
Sagaphone-útgáfan, sem á und-
anförnum árum hefur gefiff út
nokkrar kennslubækur og ferffa-
mannabækling, hefur nú hafiff
framleiðslu á tungumálanámskeiffi
meff hljómplötum,. sem mun vera
fyrsta námskeiff sinnar tegundar,
sem framleitt er hérlendis.
Námskeiðið nefnist „THREE-
IN-ONE, og eins og nafnið bendir
til, samanstendur það af þremur
tungumálum í einu setti. Henrik
heitinn Thorlacius, rithöfundur,
sem stundaði lengi tungumála-
kennslu á Keflavíkurflugvelli á veg
um háskólans í- Maryland, samdi
I kehnslubókina. Er hún aðallega
samin með ferðamenn i huga, full ,
af daglegu máli og nauðsynleguin j
: upplýsingum fyrir ferðamenn Með
síauknum ferðamannastraumi til
IÐNNEMAR
Framh. af 1. siffu
Hattasaumur, hljóðfærasmíði, leir-
kerasmiði, leturgröftur, mótasmiði
og myndskurður. Hins vegar eru
skráðir nemendur í reiða- og segla
saum, reiðtygja og aktygjasmíði
og sútun, en í þessum greinum
hafa ekki verið nemendur árum
saman fyrr en nú.
Þrátt fyrir það, að iðnnemum
hefur fjölgað svo mjög á síðustu
árum, reynist þó ekki unnt að koma
öllum þeim unglingum í iðnnám,!
sem þess óska. Er þetta þá nokkuð
breytilegt eftir iðngreinum.
Til gamans má geta þess, að nú
eru 25 nemar í bakaraiðn, 11 í j
bókbandi. 2 í eldsm’ði. 1 í glerslip-
un. 21 við rakaraiðn, 77 i hár-
greiðslu, 1 í klæðskeraiðn, 19 í
kiötiðn, 7 í ljósmyndun, 2 málm-
steypumenn, 1 í miólkuriðn, 24 í j
netagerð, 42 í prentverki, 63 í
skinasmíði, 7 í skósmíði, 5 í úr-
smíði og 4 í veggfóðrun. I
útlanda ár hvert hefur verið vax-
andi þörf fyrir ódýrt, aðgengilegt
tungumálanámskeið, sem gerir
fólki kleift að bjarga sér erlendis
Margir hafa lært og lesið sér til
í erlendum málum, en skortir rétt-
an framburð og æfingu í tali, og
koma þar plötur Sagaphone nám-
skeiðisins að góðum notum.
Fyrsta eintakið af „THREE-IN-
ONE“ kennir þýzku, spönsku og
ítölsku, og hefur ensku að lykil-
máli, enda samið fyrir enskumæl-
andi markað. í þau sett, sem seid
verða hérlendis, hefur verið settur
íslenzkur texti. Ein hæggeng tfu
þumlunga hljómplata er fyrir hvert
mál. Var samið við S.W.B. Schall-
plateenpresswerk í Munchen í
Þýzkalandi um framleiðslu á plöþ-
unum og fékk það fyrirtæki pró-
fessora í Miinchen til að lesa text
ann inn á plöturnar. Hvert eett er
í snotrum plastumbúðum, en bæk-
ur og umbúðir éru gerðar hér.
Sölu á námskeiðunum mun Hljóð-
færahús Reykjavíkur, Hafnarstræti
1, annast.
Heppnist þessi fyrsta tilraun
okkar með tungumálanámskeið á
hljómplötum vel, mun Sagaphone
bæta "við fleiri málum þar á meðal
ensku, fr^nsku og norðurlandamál
unum.
Eigandi Sagaphone er Þórarinn
Magnússon Thorlacius, en fram-
kvæmdastjóri Sigvaldi Sigurgeirs
son stud. jur.
Kvikmyndir
og kýikmynda-
eftirlit
Styrkur trá
Ausfurríki
I Austurrísk stjórnarvold bjóóa
I fram styrk handa íslendingi til
I náms viff báskóla í Austurríki,
I námsáriff 1963-1964.
| Styrkirnir miðast við tímabilið
j 1. október-30 júní og nemur hvor
| þeirra samtals 15.300 austurrískum
schillingum, sem greiðast styrk-
jþega með níu jöfnum mánaðar-
greiðslum. Er ætlast til, að styrk-
fjárhæðin nægi einum manni til
greiðslu á lífsviðurværi og náms-
kostnaði. Umsækjendur skulu vera
á aldrinum 20-35 ára og hafa stund
að nám við háskóla um a.m.k.
tveggja ára skeið. Góð þýzkukunn-
átta er áskilin.
Sérstök eyðublöð fyrir umsóknir
um styrkinn fást í Menntamálaráðu
neytnu, Stjórnarráðshúsinu við
Lækjart. Umsóknir ásamt tilskild
um fylgigögnum skulu hafa borizt
ráðuneytinu fyrir 5. apríl n.k.
(Frá Menntamálaráðuneytinu.)
ÞÆR umræður, sem að undan-
förnu hafa farið frám í blöðum og
útvarpi um kvikmyndir og kvik-
myndaeftirlit, hafa nú þegar kom-
izt á það stig, að vænta má þess,
að þær nái inn í þá stofnun þjóð-
arinnar, sem ein getur gert eitt-
hvað raunhæft til úrbóta -í málinu.
Ekki sízt með tilliti til þess, að fyr-
ir Alþingi liggur frumvarp um
breytt fyrirkomulag á rekstri kvik-
myndahúsanna og ennfremur eru
Barnaverndarlögin í endurskoðun.
Við • undirrituð viljum því lýsa
þvi yfir, að við munum ekki ræða
þau mál fremur en orðið er á op-
inberum vettvangi að sinni. Frek-
ari tölur eða skrif geta aðeins orð-
ið til að valda ósmekklegum deil-
um, serh gætu tafið afgreiðslu
málsiris.
Tillögur munu verða lagðar fyr-
ir Menntamálariefnd neðri déildar
Alþingis næstu daga, svo og fýrir
menntamálaráðherra. Fleiri tillög-
ur munu og vera á döfinni, og
munu ganga sömu leið.
Að gefnu tilefni.
Affalbjörg Sigurffardóttir.
(sign).
Guffjón Guffjónsson.
(sign).
Högni Egilsson.
(sign).
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 13. marz 1963 13