Alþýðublaðið - 21.03.1963, Qupperneq 4

,Viff höfum nú svo oft og svo
Xepgi buudiff hugann við kökuupp
skriftir, prjónauppskriftir og
fegrunarsmyrsl, að þaff ætti ekki
að vera goðgá að minnast dálítið
á eilífðarmálin. Að visu eilífðar-
mál í nokkuð yfirfærðri merk-
ingu, því að yfirleitt er þetta hug-
tak aðeins bundið framhaldslífi
■eftir dauðann. — En það eru
til önnur eilífðarmál, — mál,
seni sífellt er við að glíma
hérna megin grafar og sem
ekki breytast, þótt kynslóðir
kómi og fari. Það er baráttan
við hið góða og illa, rétta og
ranga, baráttan fyrir daglegu
brauði, baráttan fyrir betra lífi og
hamingjunni.
Fyrir skömmu kom út blaff,
sem lætur lítið yfir sér og fáir
vita jafnvel að kemur út. Þar er
þó verið að glíma við þessi ci-
lifðarmál okkar hérna megin:
lífslukku, meðal margs annars.
I þessu litla blaði, sem heitir
Æskulýðsblaðið er meðal annars
grein cfíir erlendan geðlækni,
sem á erindi til margra í dag.
qreinin heitir OF UNG TIL AÐ
CJIFTAST og við leyfum okkur
aff birta hana hér.
iLengstum situr geðlæknirinn
hljóður og hlýðir á aðra. En nú
langar mig t.þ.a. skipta urn hlut-
verk. Ég ætla að tala — til ykk-
ar, æ.skumenn og konur. Þið tak-
ið að ykkur hlutverk geðlæknis-
ins. Ætiun mín er að segja ykkur
sögu eins sjúklinga minna. Nefn-
wm hana frú X.
Frú X er ung kona um 23 ára
gömul. Myndarleg er hún, en rún
írnar í andliti hennar vekja grun
um, að hún hafi orðið að bera
þyngri byrði en áhyggjur 23 ára.
'fil geðlæknis var hún komin, því
;að svo örvingluð liafði hún verið
aina síðustu tíð, að það sótti æ
fastar á hana að svipta sig lífi.
En hún átti þrjár litlar dætur,
og slík athöfn hennar yrði þeim
vissulega örlagarík. Sú elzta var
fimm ára en hin yngsta átta mán-
a^a.
iEkki taldi hún, að þetta skipti
sqann hennar miklu — hann
mundi, án nokkurs efa fljótlega
jafna sig. Henni var ljóst, að hún
hafði eyðilagt líf hans; að vísu
háfði hann aldrei sagt það berum
orðum, en hún fann, að hann
h|igsaði það innst inni. Hann var
þíeyttur og fann enga gleði í
siarfi sínu, sem iðnfræðilegur
ttjiknari stórrar verksmiðju. Frú
X-gat ekki gleymt því, að hún var
o|sök þess, að draumur lians rætt
ist ekki.
jHún sagði mér fró því, Ixve
nraður hennar hefði breytzt mikið
í seinni tíð — það var engu lík-
tú a en ekkert megnaði lengur
aí vekja áhuga hans.
„Við höfum bæði glatað hluta
lí s okkar,“ sagði hún, ef til vill
oRkar beztu árum. Það. mætti
líkja því við, að við höfum hrokk
ið upp af svefngöngu sem gamal-
menni. Umræðuefni okkar eru
varla annað en reikningar eða þá
hlutir, sem krefjast lagfæririgar
á heimilinu. — Hann situr og
starir á sjónvarpið, en ég tíni sam
an leikföng telpnanna, þvæ þvotta
elda og staga sokka.“
Hún sagði, að þó væri hlutur
telpnanna verstur — þær hefðu
átt miklu betra skilið.
Þau höfðu þekkzt, hún og mað-
ur hennar frá barnæsku og voru
farin að draga sig saman, þegar
þau voru á menntaskólaaldrinum.
Þau ætluðu að giftast, þegar hann
hefði lokið 2-3 ára háskólanámi.
En að. stúdentsprófi loknu fannst
þeim ógerningur að bíða svo lengi
„Ég þorði ekki að eiga það á
hættu, að hann hitti aðra stúlku,"
sagði hún. „Ég er viss um,.að við
unnum hvort öðru þá, en nú erum
við tvö öll önnur.“
Þegar hann hélt til annars bæj
ar t.þ.a. halda áfram námi sínu,
fór ég með.honum. Þetta var dá-
samlegt í fyrstu. Við bjugguin í
tveim herbergjum, og ég vann úti,
þar til ég varð vanfær. En þar
kom, að Jón sagðist ekki geta ver-
iö þekktur fyrir að þiggja meiri
stuðning að heiman, og réði sig
til þess starfs, sem hann rækir
enn.
Hún lagði allan metnað sinn í
að ég væri vinsæl. Ef mér var
ekki boðið í þetta eða hitt sam-
lcvæmið, tók hún sér það nær, en
þó að ég hefði hlotið lága einkunn
í skólanum. En hún reyndi að
gera það, sem hún taldi mér fyr-
ir beztu, og ég fæ mig ekki t.þ.a.
segja henni, hve vansæl ég er nú.
Hvers vegna leyfðu þau okkur
að vera svo mikið saman, meðan
við vorum enn aðeins börn? Þaö
var engu líkar en ég ætti að æfast
í að vefja körlum um fingur mér,
og það væri æðst alls.“
Hún kreppti hnefana svo að
hnúarnir hvítnuðu, er ég hafði
orð á því við hana, að hún talaði
þannig, að ætla mætti, að hjóna-
band hennar og Jóns hafi aðeins
verið komið á af lienni og móður
hennar. Átt Jón þar alls engan
hlut að máli? Ha-ja, hún vissl,
að hann hafði verið mjög ást-
f anginn af henni, þegar þau voru
í menntaskólanum og nokkrun
tíma eftir að þau giftu sig. En
drengir eru í fleiru frábrugðnir
stúlkum en þeir gera sér ljóst.
Það sem hún átti í raun og veru
við var, að drengir eru á margan
hátt vanþroskaðri en stúlkur,
þegar þau eru á menntaskóla-
aldri. Jón var í því tilliti engin
undantekning jafnaldra sinna, og
hið innra með honum var mörg
baráttan háð. Hann hafði þörf fyr-
ir að sanna, að í honum byggi
þróttur karlmennis, en blandið
var þetta þó ótta — enn var
hann að nokkru mömmudrengur.
Undarlegt var það, að hann virtist
alltaf styrkur og öruggur í hópi
jafnaldra, en væri hann með for-
eldrum sínum og öðrum fullorðn-
um var hann feiminn, ja, gat á
stundum komið fyrir þrjózkur
og frekur, aiveg eins og hann
kærði sig kollóttan um allt og
alla.
„Síðan við giftum okkur, hefur
hann nálgazt þessa afstöðu gagn-
vart mér,“ sagði hún. „Áður var
hann allur annar. Við gátum
ræðst við tímum saman, hann
sagði mér frá öllu, hugrenningum
sínum og ályktunum, um trú,
um dauðann, og um það, sem
hann dreymdi um að ná hér í lífi.
Þegar við vorum saman fyrirvarð
hagn sig heldur ekki fyrir að
leyfa drengnum í sér að gægjast
fram. Innst inni þarfnaðist hann
mín sem móður, sem hann gæti
leitað halds hjá, og þetta samófst
þörf hans á mér á annan hátt.
Það, að Guð og menn vissu, að
við vorum saman, var honum á-
þreifanleg sönnun þess, að hann
væri harðsvíri — alveg eins og
þá liann þaut um i skellinöðr-
unni. En ég var viss um þó, að
hann elskaöi mig.
Nú er ég þeirrar skoðunar, að
það hafi aðeins verið mömmu-
drengurinn í lionum, sem vildi
kvænast mér. Þó svo að Jón hafi
elskað mig, þá haggar það ekki
þeirri staðreynd, að auðveldasta
leiðin fyrir hann, eins og á stóð,
var að kvænast. Mömmudrengur-
inn skelfdist kynni við aðrar
stúlkur og keppnina við aðra
unga menn um hylli þeirra. Mér
var hjónabandið skjól, sem ég gat
flúið í, og ég kaus það fremur en
óvissu tiibreytingarinnar.
Nú ásakar Jón sig fyrir héra-
hátt, þar eð hann kvæntist svona
ungur. Hann afsalaði sér rétti
sínum t.þ.a. ákveða framtíð sína
án baráttu fyrir því, að líf hans
fylgdi þeirri braut, er hann kysi.
Hann hefði átt að vera sá maður,
að krefjast þess að við biðum.“
Hún sat hljóð urn stund en
sagði svo með rödd niðurbældrar
heiftar: „Nei, það var ég, sem
hefði átt að vera nógu sterk t.þ.a.
fá okkur bæði t.þ.a. bíða. Stúlk-
ur á þessum aldri eru miklu raun
særri en drengir. Þær þekkja
ótta sinn — að þær lfti ekki
nógu vel út, séu ekki nógu eftir-
sóttar, og að þær giftist ekki.
Piltar gera sér enga grein fyrir
öryggisleysi sínu, og þeir halda
að hinir strákamir séu ekki
haldnir þessum beyg. Ég not-
færði mér kynnin við mömmu-
drenginn í Jóni, sem enn þurfti
Framh. á 11. siðn
Foreldrar mínir höfðu alltaf
sagt, að ég ætti ekki að gifta mig
of ung, og ég hélt, að þau vildu,
að við biðum. En nú er mér ljóst,
að það sem þau hræddust í raun
og veru var, að ég yrði vanfær,
einkum mamma. Ég held, að það
hafi orðið henni mikill léttir þeg-
ar við giftum okkur.
4 21. marz 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ