Breiðablik - 01.05.1907, Page 3
BREIÐABLIK
sé fylgfi léð. Hver bregður fæti
fyrir annan og gleymir sameigin-
legum óvin. Svo fáir annars bræð-
ur í leik.
Látum oss hrópa fagran leik út
yfir allan völlinn. I öllum ágrein-
ingi, hvort heldur í stjórnmálum,
eða í trúmálum eða hverju sem
er—, ætlum aldrei hvor öðrum ilt.
Leitumst aldrei við að vekja draug
tortrygninnar gegn andstæðingi
vorum. Það er ófagur leikur. En
látum drenglyndi, sanngirni, bróð-
urhug vera auðsætt hvertsinn sem
knetti er kastað eða ör skotið að
marki.
Látum viðkvæðið verða út um
allan íslenzka þjóðlífs-völlinn:
Fagran leik !
HUGSJÓNIR MENTADRA
MANNA.
TALAÐ er oft um markmið
mentunarinnar, — og þó ef
til vill ekkinóguoft. Flest-
um kemur saman um, að gallinn á
mentunarfærum þjóðar vorrar sé
það, að ekki hafi verið komið auga
á hið sanna markmið mentunar-
innar.
Hvað er það? I hveriu er það
fólgið ?
Það er í því fólgið,segja margir,
að öðlast breiðan þekkingargrund-
völl. Saga og reynsla liðinna
tíma sé bezti grundvöllurinn fyrir
manninn að byggja ofan á. Víð-
183
tæk þekking veitir manninum
breiðan og frjálsmannlegan sjón-
deildarhring. Hún hjálpi honum
til að gjöra réttar ályktanir og
fella rétta dóma.
Þýzkaland, skólalandið mikla,
hefir fært markið ofar. Það er eigi
nóg að fá almenna þekking á svo
og svo mörgum hlutum, því hún
getur aldrei orðið nema lítil. Hún
er að eins fyrsta stig mentunarinn-
ar. Markmiðið er að verða lærð-
ur maður í einhverri sérstakri grein
þekkingarinnar. Að leggja fyrir
sig eitthvað eitt, þótt það í sjálfu
sér sé ekki nema lítið atriði, og
afla sér svo eins fullkominnar
þekkingar á því atriði og frekast
er auðið, hefir um all-langan tíma
verið markmiðið í huga mentaðra
manna, er þess hafa átt nokkurn
kost.
Nú er enn verið að færa markið
ofar. Það er á það bent, að hið
eiginlega markmið mentunarinnar
geti alls ekki verið í svo og svo
miklum lærdómi fólgið eða sér-
þekking. Þó sérþekkingin sé
nauðsynleg, fer hún oft illa með
manninn. Hún gjörir margan vel
gefinn mann að þröngsýnum sér-
vitring. Hún þurkar oft göfug-
ustu drætti mannlegs eðlis út og
breytir honum í drambsaman sér-
gæðing.
Markmið sannrar mentunar eru
menn nú farnir að álíta íþvífólgið
að verða sem beztur og viljugast-
ur þjónn. Þjónsmyndin er að verða
fullkomnunarhugmynd skólanna.