Breiðablik - 01.01.1912, Blaðsíða 6

118
BREIÐABLÍK
hann var svertingá. Þess vegna var hann
eigi settur til borðs með neinum öðrum.
En dúkur var breiddur á dálítið borð fyr-
ir bann einan. Þar sat hann einn og út
af fyrir sig að bverri máltíð og hafði eng-
an til viðræðu. Sjálfsagt befir verið ótt-
ast, að öllu hinu ferðafólkinu með hvítan
hörundslit þætti vansæmd að sitja til borðs
við hlið svertingja. Til þess að komast
hjá því hneyksli, vár þetta haft svona.
Mér virtist þetta fyrirkomulag vera
hvítum mönnum vansæmd miklu meiri en
svertingjanum. Um manngildi er ávalt
mikill vandi að dæma svo að rétt sé. En
mér kom það svo fyrir sjónir, að sumir í
þessum hcpi hvítra manna væri ef til vill
ekki svertingjanum að neinum hlut fremri,
öðrum en hörundslitnum. Skipiðvarenskt.
Eg spurði sjálfan mig: Hefði þetta get-
að átt sér stað, ef skipið hefði Att heim-
ilisfang í landi Abrahams Lincoln? Eg
mintist þess, að haldin hafði verið 100 ára
minning fæðingardags hans í Banda-
ríkjunum. Eg spurði sjálfan mig: Hvern-
ig skyldi honum hafa litist á jafnréttið?
Skyldi honum þá hafa fundist það ómaks-
ins vert að steypa 30 miljónum manna,
sem þá voru í Bandaríkjunum, út í eitt
blóðugasta borgarastríð, er sagan þekkir,
þegar þjóðin, sem nú er orðin 80 miljónir
eða meir, er enn jafn-skamt á leið komin
og hún er, í því að kannast við, að svert-
inginn sé maður, engu síður en hvítir
menn, hafi ódauðlega sál engu síður en
þeir,og þess vegna líka fulla beimting á að
vera teknir til jafns við hörundsbjartari
bræður sína? Hve óumræðilega bágt
maðurinn á með sjálfan sig! Hve feikna
mikið af dýrseðlinu er enn eftir, sem otar
stiklinum að þeim, er stendur við sömu
jötu, ef hann er ekki eins á litinn eða
minni máttar. Þarna er bletturinn, stóri
og mikli, á menningu einnar göfugustu
framfaraþjóðar heimsins — Bandamanna.
Aldrei sést betur, hve skánin er þunn,
sem menning nútímans leggur utan á
manninn, en þegar lesið er um eitthvert
hryllilegt svertingjamorð, sem framið er
af hvítum skrílmennum einhvers staðar í
Bandaríkjum. En vonandi lagast það
með tíð og tíma.
FRIÐÞÆGINGARLÆRDÓMURINN.
Erindi flutt á synodus 1911.
Eftir prófessor Jón Helgason.
Starf Jesú Kristsað endurlausn mann-
anna er nú á tímum venjulega skoðað frá
tveim hliðum. Að því leyti sent það hefir
áhrif á mennina, er talað um það sem
o p i n b e r u n a r s t a r f, en að því leyti
sem það jafnframt og aðallega á að hafa
áhrif á guð, er talað um það sem f r i ð-
þægingarstarf. í sjálfu sér er þetta
ekki annað en það, sem kallað var spá-
manns- og æðstaprestsembætti Krists í
hinni evangelisku trúfræði fyrrum, meðan
sú venja ríkti að skoða endurlausnar-
starfið frá sjónarmiði hins þrefalda em-
bættis Krists.
Þar sem Jesús sjálfur talar um endur-
lausnarsrarf sitt virðist hann leggja meg-
in áherzluna áopinberunar starfsem-
ina. Með opinberunar-boðskap sínum
ætlast hann til að ná takmarki sínu, end-
urlausn mannanna. Því segir hann, að
hver sem heyri hans orð hafi eilíftlíf (sbr.
Jóh. 5,24) og talar um þekkinguna á guði
sem meðal til að öðlast eilíft líf (sbr. Jóh.
17,3). Og frammi fyrir Pílatusi gjörir
Jesús á hátíðlegri stundu þá játningu, að
hann sé fæddur og í heiminn kominn til
þess að bera sannleikanum vitni (Jóh.
18-37)-
Innan kirkjunnar virðist aftur á móti
megináherzlan lengst af lögð á f r i ð-
þ æ g i n g a r starfið. Þó er þetta ekki
svo að skilja sem kirkjan hafi ekki ávalt
viðurkent opinberunarstarf Jesú. En
það hefir hins vegar aldrei verið það meg-
inatriði, sem það virðist vera hjá Jesú
sjálfum. Þetta orsakast með fratn af