Frækorn - 26.08.1904, Side 15

FR ÆK O R N .
143
sónu og prívat-manni. Fyrirlestrarmaður er
fagurfræðingur mikill og ræðusnillingur, per-
sónulega kunnugur Björnson. Þótti mönnum
unun að heyra þessa fyrirlestra'og mun’óhætt
að fullyrða, að Björnson vegnaj þessara fyrir-
lestra verði betur skilinn hér á landi fram-
vegis en áður.
Ctilegumaðurinn.
listaverk eftir Einar Jónsson myndasmið
(frá Galtafelli), er nú settur upp í andyri al-
þingishússins. Myndin er gipssteypa, hefir
hr. D. Thomssen gefið landinu mynd þessa,
og er slíkt höfðinglega gert. Myndasmiður-
inn er nú að vinna að öðru stóru listaverki,
er hann nefnir »Undir lögmálinu.«
Firðrita-málið-
»Hefði Island verið sambandsland Noregs
nú, í staðinn fyrir Danmerkur, þá stæði það
nú íÆrðrita-sambandi við umheiminnc, ritaði
Björnstjerne Björnson í bréfi til merks manns
hér á landi sumarið 1870.
Nú eru 34 ár síðan, og vér erum firðrita-
lausir enn í dag.
Björnson gat þess þá í bréfinu, að Noregs-
stjórn hefði lagt firðrita (telegraf) norður á
landsenda, og að engum manni dytti í hug
að ætlast til að tekjurnar af honum borguðu
nokkru sinni kostnaðinn. »En til þess ætl-
umst vér, að fiskiveiðar vorar hafi árlega
það gagn|af firðritanum, að margfaldlega svari
kostnaðinum.«
Og það hefir ræzt.
Það er óhætt að segja, að vart muni ann-
að mál á dagskrá nú, er meiri þýðingu hefir
fyrir atvinnuvegi og efnalega framför þessa
lands, en firðríta-málið. Það hefir lengi ver-
ið á döfinni, en harla lítið verið gert af hálfu
landstjórnar vorrar, ti! að hrinda því áleiðis,
fyr en nú, að vér fengum innlenda stjórn.
í 20—30 ár, sem mál þetta hefir verið á
döfinni, má segja, að því hafi varla þokað
hænufeti nær takmarki sínu.
En eftir að hr. Hannes Hafstein hefir ver-
»ð við völd eitt missiri, er málið komið í það
horf, að tetja má nokkurnveginn vist, að vér
fáum nú firðritasamband við útlönd, og öll
líkindi á,[að byrjað verði á lagningunni þegar
ncesta ár — án frekara fjárframlags af íslands
hendi, en ráð hefir verið fyrirgert, og qn
þess að fyrirtœkið verði háð þvi, sem hingað-
fil hefir einlægt ráðgert verið, að það fái
nokkurn styrk frá neinni utanrtkisþjóð.
Takist þetta, sem nújjer ófyrirsjáanlegt að
bregðist, þá má fullyrða, að þótt hr. Hannes
Hafstein hefði ekki átt, sem hann þó vitan-
lega hefir átt, mestan og beztan þáttinn í
að afla oss þeirrar heimastjornar, sem nú er
fengin, og þótt ekkert lægi eftir thann sem
ráðherra, er hann fer frá völdum, annað en
þetta eina, þá væri það ærið nóg eitt sér, til
þess að ávinna honum æfinlega þökk þjóðar-
innar og halda nafni hans uppi í sögu vorri.
(Eftir Rvk.)
Orður 02 titlar.
L. E. Sveinbjörnsen háyfirdómari er
gjörður kommandör af dannebr. II., en ridd-
arar af dannnebr. þeir Halldór Daníelsson
bæjarfógeti og kaupm. GeirZoega (G. Z. var
áður dannebrogsmaður), Sighvatur Bjarnason
bankastjóri gerður að justizráði.
Til varúðar 2e2n berklaveikl
hefir landstjórnin nýlega gefið út reglur —
sbr. 5. gr. laga 23 okt. 1903 — um hráka-
ílát og gólfræsting í »vinnustofum, gistihús-
um, farþegaskipum, saumahúsum og opinber-
um byggingum, þar sem margt fólk kemur
saman, t. d. í kirkjum og skólum«, og segir
að þar skuli vera »svo mörg hrákailát, sem
heilbrigðisnefnd þykir þurfa, og svo löguð,
sem henni þykir hlýða.«
»Vatn skal vera í hverju hráka-íláti, eða
einhver sótthreinsunarlögur, og skal hreinsa
það varlega. Heilbrigðisnefnd getur skipað
fyrir um, hvernig hreinsuninni skuli háttað.«
»AIdrei skal hafa á gólfum ofnar, eðaflétt-
aðar ábreiður, eða loðskinn«, segir enn frem-
ur í reglum þessum, og »skulu gólf vera svo
gerð, að auðvelt sé að þvo þau.«
»Jafnan skal skvetta vatni á gólf, áður en
þau eru sópuð svo að ryk komi ekki upp.
Gólf skal þvo úr heitu vatui að liðnum hverj-
um þeim degi, er húsin eða herbergin hafa
verið brúkuð.«
Sé reglum þessum eigi fylgt, varðar það
2—50 kr. sektum.
2,700 eintök
prentast nú stöðuglega af »Frækorn-
um«. Blaðið er uppselt frá byrjun þess^
árs.