Frækorn - 13.10.1904, Qupperneq 15

FRÆKORN
175
sig að stíga spor til þess.« »Að vísu
er valdið ekki þess virði, að lagt sé
neitt í sölurnar fyrir það«, sagði heim-
spekingurinn. »En leitaðu þá eftir
því, sem er enn meira virði, að stjórna
sjálfum sér og gera aðra farsæla«.
Alexander lét sér samt ekki þetta
góða ráð að kenningu verða. Hann
vann miklar sigurvinningar, og ávann
sér mikla frægð. En dramb hans og
metorðagirnd var takmarkalaus. Hann
drap vin sinn í ölæði, eyðilagði
heilsu sína og dó á unga aldri.
»Sá, sem stjórnar sjálfum sér er
betri og meiri en sá, sem vinnur
borgir.«
Bækur og rit.
Zacharías Topelius: Sögur herlœknisins.
1. bindi. Gústaf Adólf og þrjátíuárastríöið.
Matthías Jochumsson þýddi. Kostnaðarm.
Sigurður Jónsson bókbindari o.fl. Isafjörður
1904.
Ritverk það, sem hér er farið að gefa út, er
nokkuð stórt, þegar um íslenzkar bókmentir
er að ræða og þá sérílagi, þegar þess er gætt,
að það er þýðing úr öðru máli, Búist er við
að ritverk þetta verði alls 5-6 bindi álíka
stór og þetta, en það er 347 + XII. bls. stórt.
Kostnaðarmenn munu vera 3. auk hr. Sigurðar
Jónssonar.
Topelius er ágætis rithöfundur, og hinar
sagnfræðislegu frásögur hans hafa náð mikilli
hylli út um heiminn, auðvitað helzt á Finn-
landi og í Svíaríki, þar sem frutnmál sagnanna
(sænskan) er viðhaft, en þýddar hafa þær verið
á ýms mál.
Topelius er lesendum „Frækorna" eitthvað
kunnur af þeim greinum eftir liann, sem hafa
verið þýddar í blaðinu. (Sjá I. árg. „Fræk.").
Hann var fæddur árið 1818. Varð ungur há-
skólakennari i Helsingfors og var það í mörg
ár. Hann dó árið 1900. Topelius var mann-
vinur og barnavinur mikill. Barnabækur hans
hafa þótt fyrirtak, og eins er um Ijóð hans.
Ýmislegt af því göfugasta og fegursta, sem til
er á sænskri tungu í Ijóðum, er eftir hann.
Trúmaður var hann og siðaspekingur háleitur.
Sögur þær, sem nú koina út, eru góður
Jestur fyrir alia þá, sem elska sögu og viija
læra að þekkja liðna tímann og mannlífið fyr á
dögum. Saga Svía og Finna um tvær aldir
frá dögum Gústafs Adólfs til Gustafs þriðja
er í þeim sögð á skemtilegan hátt af mikilli
list og kunnátlu.

fl&íFréttabálkurj^l

Prófessor Níels R. Finsen.
Dáinn er í Kaupmannahöfn 24. f. m. sá
hinn langfrægasti maður af íslenzkum kynstofni
annar en Albert Thorvaldsen (og Snorri Sturlu-
son í fornöld).
Niels Ryberg Finsen er fæddur í Færeyjum
15. des. 1860, gekk í Reykjavíkur lærða skóla
árin 1876-1882, útskrifaðist það ár, og tók
embættispróf í læknisfræði við Khafnarháskóla
1890.
Fám árum síðar fann hann læknisráð það,
er hann varð heimsfrægur fyrir, við átumeini
því í andliti (og víðar), er lupus nefnist og
er einhver hin mesta voðaveiki, sem dænii eru
til, önnur en holdsveikin. Mein þetta hafði
reynst alveg ólæknandi. Ráðið var, að láta
svo nefnda kemiska ljósgeisla leggja á blettinn,
sem átan lagðist í. Meira en helmingur þeirra
(54°/0), er þetta var reynt við, urðu albata, og
flestöllum hinna (40°/0) batnaði til muna. Sá
var árangurinn eftir fáein ár, og er mælt að
slíkra viðbrigða sé varla dæmi í sögu læknis-
fræðinnar uin nokkra meinabót.
Finsen lá um mörg ár mjög veikur, og gerði
sumar hinar mestu læknisfræðisuppgötvanir
sínar í rúminu.
I vetur fékk hann Nobels-verðlaunin.
Frá stríðinu
ekkert sériega fréttnæmt. Port Arthur óunn-
in enn.
hlutabankinn
hér er nú búinn að lána út á aðra miljón
króna.
Ráðherrann
kom heim með Lauru 7. þ. m. Árangur
ferðar hans mun helzt vera sá, að samningar
eru gerðir um lagningu sæsímans til Islands.
Ennfremnr mun hann hafa unnið að þvíaðút-
vega Islandi meiri og betri strandgæzlu, en áður
höfum vér haft.