Frækorn - 24.12.1907, Blaðsíða 10

398
FRÆKORN
BæKur ðð rit.
Anders Hovden: Bóndinn. Kvœðabálkur.
Matthías Jochumsson íslenzkaði.
120 bls. R.vík. Prentsmiðja D.
Östlunds. 1907.
Bók þessi er nýútkomin. Frágang-
urinn rnjög vandaður. Um efni bók-
arinnar og höfund hennar ritar séra
Matthías þetta í formálanum :
„Þegar ég ífyrra kyntis 't kveðskap höfundar
þeirra tjóða, er hér koma á prenti t íslenzk-
um búningi, vaknaði óðara sú ósk hjá mér
að islenzka þau. Gekk mér það einkum til,
að þar er svo átakanlega vel lýst eðli og œfi-
kjörum þeirra frœnda vorra i Norvegi, er
eg hygg að oss íslendingum (sérstaklega i
torsóttum sjávarbygðum) séu líkastir og lik-
ast á sig komnir hvað örlög og atvinnu
snertir. Andrés Höfði (Anders Hovden)
tysir þar í tjóðum eigin sveitungum sínum og
œttingjum— lýsir þeim eins. og skáld og vitur
maður bezt má gjöra, án atlra öfga og
údúrdúra, blátt áfram og þó með íþrótt og
andagift, eins og kjörin eðlilegast falla hjá
slikum lýð frá vöggu tilgrafar. Það annað,
sem mér gekk til að þýða kvœðabálkinn, var
hin mikla líking á eðlisháttum vorra bœnda
og vors lands og hinna norsku Sunnmœr-
inga og þeirra strandbygða. Vonar mig,
að hvað sem finna má til foráttu þýðingu
minni, muni bcendalýður vor, sem kvœðin
les, í þeim víða kannast við sjálfa sig, og
að fátt mœti þar fjarskylt þeirra reynslu og
hugsunarhcetti. Sagan er í sjálfu sér fá-
breytt og stutt: ötull og óbreyttur fátaskl-
ingur (Óli) ryður sér braut til magurs bú-
skapar á beru rjóðri, en stundar jafnfram
veiðiskap á báti sínum. Konu kvongas
hann vœnni og duglegri. \
En er bezt gengur, byrjdr ólánið. Bónd;
lendir í skipreika og berst i land einn á
kili; hann verður við það farlama, en búið
fer í skuldir hans. Þó kemst hann úr verstu
kreppunni ajtur, enda fara elztu synir hans
til Ameríku, grœða þar fé og hverfa síðan
heim aftur til liðs og lausnar karli og
kerling. Annar þeirra brceðra (Þórir) ger-
ist þroskamaður mikill, enda á hann konu
samboðna sér. En er hans vegur er með
mestum blóma, týnast synir hans á sjó og
svo sjálfur hann, en Odd berá landí öskr-
andi nœturhríð, einn á kili (eins og afi
hans fyr). Hann er þá unglingur og elzt
upp með móður sinni. Heitir hann henni
því að fara aldrei framar úl á hið fláráða
djúp. En er pilturinn sýkist af sæþrá, leyfir
hún um siðir, að hann fari. Hann hverfur
út í lönd og — kemur aldrei aftur.
Síðustu kvœðtn eru um móðurinnar síð-
asta strið, og tekur skáldið þar djúpsund
og skilur furðu vel við svo sorglegt efni.
Skáld þetta er maður hálffimtugur og er
prestur og nafnkunnur rœðumaður, friður
maður sýnum, frjáúslyndur og þó djúpvitur,
allra manna skemtilegastur. Svo þótti hann
oss, er hann heimsótti land vort í flokki
• skólakennaranna frá frændþjóðum vorum i
fyrra. Séra Andrés hefir þegar ort mikinn
kvœðafjölda — alt á nýnorsku - og er tal-
inn með hinum tápmestu yngri Ijóðaskáldum
Norðmanna."
Bókinni fylgir mynd af höfundinum
og af norskum bónda við plóginn.
Verð bókarirmar er 1 kr. 50 au.
Til umhugsunar.
Langar heimsóknir, langar bænir og
langar ræður gjöra sjaldan nokkuct
gagn, en þreyta marga. Vertu þess
vegna íáorður. Tíminn er takmark-
aður, lífið er stutt. Byrjaðu strax á
málefninu. Lærðu að stytta og sleppa
úr því, sem má missast. Forðastu
allar krókaleiðir. Hafðu ekki langan
inngang, og gættu þín fyrir útúrdúr-
um —; hættu, þegar þú hefir ekki
meira að segja. Notaðu ekki tvær
setningar, þar sem þú kemst af með
eina, eða tíu orð, þar sem tvö er nóg.
Pegar þú nájgast guð, þá bið hann
blátt áfram um það, sem þú óskar
eítir. Preyttu ekki aðra með orð-
mælgi í bæn þinni og legðu ekki á-
herslu á að biðja fallega. Bið til guðs,
eins og þegar barn biður föður sinn.
— d.