Fylkir - 01.02.1918, Blaðsíða 26

26
FYLKIR.
En hvenær ætli íslendingar hafi sjálfir þrek og þekking til
þess? Efnin vantar þá ekki til að hita kaupstaði sfna; en þekking, til-
trú og þjóðrækni eru enn ekki nógu almennar dygðir til þess að helztu
raffræðingar landsins sjái sér og þjóðinni vissan veg til þess. Von-
andi það breytist áður en mörg ár líða, nl. þegar uppvaxandi lær-
dómsmenn koma fram á starfssviðið og þjóðin er búin að átta sig
ögn betur á því hvaða gera skuli fyrst, svo hún ekki veslist upp eða
sökkvi í botnlausar skuldir, eða í þriðja lagi gefist upp og feli út-
lendum auðfélögum alla starfrækslu landsins á hendur; með öðrum
orðum, gerist þý og þerna erlendra gullkonga, eða þeirra postula, í
stað þess að nota landið sjálf og njóta þess. ,
Af ofanrituða má sjá að margar lífs nauðsynjar, fæði, klæði og hús-
næði, eru orðnar ferfalt dýrari en fyrir stríðið, eldiviður og Ijósmat-
ur eins. Noti maður kol eingöngu til upphitunar og ætli SU smálest-
ar á mann yfir árið, svo verður kostnaðurinn 225 til 270 krónur, en
með ljósmat 255 til 300 krónur, þ. e. tifalt meiri en áður.
Hér af er auðsætt að kaupstaðafólk íslands, eitthvað 30 þúsund
talsins, sem til jafnaðar mun eyða í þ. m. 100 kr. á mann, ver
til eldsneytis og ljósmatar um þremur miljónum kröna á þessu ári;
og um leið verður manni ósjálfrátt að spyrja:
Hversvegna höfðu íslendingar ekki búið sig undir það fyrir löngu
að verða einangraðir enn á ný og hljóta að bjargast við landsins eig-
in afurðir. Hversvegna höfðu þeir ekki fyrir löngu keypt rafeld-
unar og hitunarvélar og látið nokkra unga og efnilega menn læra að
stjórna þeim og alt það, sem að aflstöðva byggingu og húsaupphitun
lýtur. Pað hefði verið ólíkt þarfara, meira mentandi og gagnlegra, en
margt annað sem fjöldi ungra manna eyðir nú æsku sinni og efnum
til að læra.
Og eins verður manni að spyrja: Hvernig á að verjast dýrtíðinni,
ef heimsófriðurinn heldur áfram lengur en til þessa árs loka, máske um
2 til 3 ár til, eins og einn enskur herforingi, Láv. Kitchener, virtist
álíta mögulegt, þegar ófriðurinn byrjaði.
Hvað á fólk þá að gera? Hvað ætti stjórn landsins að gera?