Alþýðublaðið - 19.07.1963, Side 5

Myndin að ofan sýnir gasliylki eftir sprengingu, eins og það hafði kast-*
azt rnn 50 metra frá hinni brennandi verksmiðju. Mikill ótti greip nm\
sig í nágrenninu, sem von var, og var fólk áhyggjufullt, sem kom. till
að leita að vinum og ættingjum í næstu húsum, eins og maðurinn át
myndinni. Neðst á síðunni sést greinilega afstaða ísaga-bygginganna..
mun hafa fengið lost, að því talið
er.
Verksmiðjan ísaga var stofnuð
árið 1919, og hefur því verið starí
rækt í 44 ár. Þótt þarna megi segja
að fari fram hættuleg starfsemi,
hafa aldrei orðið þar slys á mönn
um eða starfsfólki verksmiðjunn-
ar sem er um það bil 14 manns og
hefur flest starfað þar um árabil,
sumt í allt að 30 ár.
Talið er mjög ólíklegt að verk-
smiðjan verði endurbyggð á þess-
um stað, enda er þetta nánast inni
í miðju íbúðarhverfi nú, þótt
ekkert hús hafi verið þarna í
grenndinni þegar verksmiðjan var
reist.
Verksmiðjan var reist þegar hér
fóru að tíðkast vitar með gas-
ljósum, en þannig voru flestir
vitar hér á landi lýstir lengst af.
Það var Svíinn Gustaf Dalén, sem
fann upp þessa aðferð við fram-
leiðslu gass og olli hún byltingu
í allri lýsingatækni á ru'num tima.
Tjónið af bruna þessum skiptir
sjálfsagt mörgum milljónum; en
ógerningur var í nótt að gera sér
fulla grein fyrir hversu mikið það
er nákvæmlega. ísaga er eina verk-
smiðjan á íslandi, sem framleiðir
logsuðugas, og mun vafalaust
verða nokkur bið á því að fram-
leiðsla geti hafizt á ný.
Iðnfyrirtæki. sem nota logsuðu-
gas liggja sjaldnast með nokkrar
birgðir af því og má því búast við
að innan nokkurra daga verði al-
í verksmiðjunni ísaga h.f. fer
fram tvenns konar framleiðsla. í
húsi, sem stendur ofaríega á verk-
smiðjulóðinni, uppundir Þverholti
er framleitt svokallað súrgas, eða
hreint súrefni. í húsinu við Rauð-
arárstíg, þar sem eidurinn kom
upp, er framleitt suðugas, eða
acetylen gas, og fer áfyli'ing á gas-
flöskur þar einnig fram. Logsuðu-
gasið er framleitt úr karbít, unnið
úr honum með þjöppum og síðan
blandað lofti. Súrefnið og gasið
er notað blandað við logsuðu, en
sjúkrahúsin hér á landi fá al'lar
sú’re^isbirgðir í'ftaar frá ísaga.
Framleiðslu súrefnis mun verða
unnt að halda áfram þrátt fyrir
brunann.
í verksmiðju ísaga h.f. við Rauð-
arárstíg var vörður dag og nótt.
Stundum hefur verið unnið þar á
tviskiptum vöktum vegna anna, en
svo mun þó ekki hafa verið nú.
Mjög strangar varúðarreglur gilda
þarna, og er öll umferð með óbyrgð
ljós stranglega bönnuð.
í húsinu við Rauðarárstíg er
engin rafmagnsframleiðsla. Húsið
er lýst upp með Ijósum, sem kom-
ið er fyrir utan á gluggunum. Al-
drei héfur kviknað í þarna fyrr,
eða slys orðið á mönnum vegna
gasframleiðslunnar.
í eldsvoðanum í gærkveldi
kváðu við tvær gríðarlegar spreng-
ingar sem brutu rúður í húsum
í allt að tvö hundruð metra fjar-
lægð. Kunnugir jelja, að örugg-
lega ein þessara sprengja hafi orð-
ið er stór áfyllistankur fylltur
gasi sprakk.
Svo hagar til í verksmiðjunni
við Rauðarárstíg, að gasflöskur
standa þar í röðum tengdar við
áfyllitanka, en frá krönunum
liggja aftur leiðslur að stóra
tanknum, sem fyrr er getið. Geta
menn sér þess til, að stóru spreng
ingarnar tvær hafi orðið í flösku-
samstæðum, sem verið var að fyila
á.
Piltur sem var á vakt í verksmiðj
unni við Rauðarárstíg, kom um
kl. ellefu hlaupandi upp í efri
verksmiðjuna, þar sem súrefnið
er framleitt, og sagði tveim mönn-
um þar, að eldur væri laus í verk-
smiðjunni. Síðan mun hann hafa
farið og kallað á slökkviliðið. Var
síðan ekki vitað hvað um hann
varð. Varð gerð nokkur leit að
: honum og fannst hann inna nstund
1 ar ekki langt þarna frá. Var hann,
sem nærri má geta miður sín, ag
varlegur skortur á suðugasi á verk
stæðum og verksmiðjum í járn-
iðnaðinum. Það tjón sem af því
hlýzt mun erfitt að meta.
Notkun logsuðugass hefur fari&'
hlutfallslega minnkandi á verk-
stæðum undanfarin ár, vegna auk -
innar notkunar rafsuðu. Samt heí:
ur framleiðslan aukizt hjá ísaga
cinfaldlega vegna þess að aldreít
hafa verið meiri annir í járniðnað-
inum á íslandi en nú -síðustu árin.
í 14. umferð teflir Ingi viö
Danmörku og hefur svart.
Bngi i
5. sæti
í ÞRETTÁNDU umferð svæðá >
mótsins í Halle urðu úrslit þessi :
Portish vanu Larsen, Kavalek
vann Kanko, Ofstad vann Uhl •
mann, Ivkov vann Vesterine oy.
Donner vann Kinmark. Jafnteflá
varð hjá Inga og Malik, Doda 0{i
Trifunovic, Johannessen og Ro>
batsch, og Mines og Johansson.
Staðan er nú þcssi:
1. Portisch 9Va
2. —4. Ivkov 8V-i
2.—4. Larsen &Vz
2.—4. Robatsch 8Vs
5. Ingi 8
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 19. júlí 1963 $