Alþýðublaðið - 31.07.1963, Blaðsíða 9

Þetta er í Kabúl
Höfuðborg Afgang-
istan, Kabúla, liggur í
1760 m. hæð yfir sjó í
fögrum fjalladal. Um-
hverfis hana breiða akr
ar úr sér óg ávaxtalund
ir. Þaðan er fögur sýn
til fjallanna. Ibúatalan
er áætluð 310 þúsund,
þar er háskóli og opin-
berar byggingar, þar
eru umferðarljós og
nýir bílar, en heilbrigð
ishættir eru ekki góðir.
Þar er engin vatns-
veita og frárennsli er í
rennum, er liggja til ár
innar. Hún er sam-
nefnd borginni, og er
samtímis vatnsveita og
frárennsli.
Það eru engar járn-
brautir í Afganisían,
fram á síðustu tíma
fóru allir flutningar
fram með úlfaldalest-
um og hestum. En nú
er bíllinn smátt og
smátt að koma í stað-
inn fyrir áburðardýrin.
Helztu samgönguleiðir
liggja niður tií Pakist-
an um skörðin Khyber
og Khojak og norður til
Sovétlýðveldanna um
Balkh.
stöðum í landinu. Eitt slíkt mann
tal leiddi í ljós, að á svæðinu
voru færri íbúar en gert hafði
verið ráð fyrir. Ekki er útilokað,
að svipuðu máli gegni um land-
ið í heild. íbúatalan, sem gefin
er upp'opinberlega — 13 millj-
ónir — er hrein getgáta.
Þegar búið er að afla skjal-
/ AFGANISTAN
SKORTIR ALLT NEMA
VILJA TIL FRAMFARA
EINN af atkvæðamestu sérfræð-
ingum Norðurlanda um málefni
þróunarlandanna, Svíinn Sixten
Heppling, er nýkominn í heim-
sókn til Svíþjóðar frá Afganistan,
„landinu, sem skortir næstum
allt nema sterkan vilja til fram-
fara”, Hann fór þangað fyrir
rúmu. ári til að vera „resident
representative Sameinuðu þjóð-
anna, en komst fljótlega að raun
um, að hin víðtæka hjálparstarf-
semi Sameinuðu þjóðanna í Af-
ganistan krafðist þess beinlínis,
að hann tækist einnig á hendur
önnur verkéfni.
Sixten Heppling hafði árum
saman setið í stjórn hinnar
sænsku hjálparstarfsemi við þró-
unaríöndin, gefið út margar bæk-
ur um efnið og haldið yfir þús-
und fyrirlestra víðs vegar um
Norðurlönd, þegar honum vai-
falið starfið í Afganistan vorið
1962. í hlutfalli við íbúafjölda
þiggur þetta land meiri aðstoð
frá Sameinuðu þjóðunúm en
flest lönd önnur. Aðeins sú hjálp,
sem Sameinuðu þjóðirnar og níu
sérstofnanir þeirra veita í sam-
bandi við áætlunina um aukna
tæknihjálp tekur til 100 sér-
fræðinga hvaðanæva úr heimin-
um og 125 Afgana. Verkefni Six-
tens Hepplings er fólgið í því að
samræma og hafa eftirlit með
allri þessari margþættu hjálpar-
starfsemi Hann er líka forstjóri
þeirrar starfsemi, sem kostuð er
af Eramkvæmdasjóði Samein-
uðu þjóðanna (þar er um að ræða
rannsóknir, fræðslustofnanir o.
þ. u. L, og er ennfremur í nán-
um tengslum við Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna.
UPPLÝSINGASTJÓRI
EN EKKI NÓG með þetta Hann
er forstjóri upplýsingaskrifstofu
Sameinuðu þjóðanna í höfuðborg
inni:— og svo er hann þar á ofan
gestgjafi og verzlunareigandi.
Gistihúsið er ætlað starfsfólki
Sameinuðu þjóðanna, nýkomn-
um sérfræðingum og gestkom-
andi embættismönnum Samein-
uðu þjóðanna, og þar eru 20 rúm,
segir Heppling. Þar e.r fulibúið
eldhús og borðsalur — og þessa
dagana er verið að ieggja síð-
ustu hönd á sundlaug. Verzlun-
in er líka ætluð starfsfólki Sam-
einuðu þjóðanna. Þar eru seldar
vörur, sem erfitt er að fá í Af-
ganistan en teljast verða nauð-
synlegar, eins og t. d. þurrmiólk,
kjöt, niðursuðuvörur og þvotta-
efni.
— Hvað eru Sameinuðu þjóð-
irnar að gera núna í Afganistan9
Hvaða vandamál er helzt við að
stríða?
— Meginvandamál Afganistan
er það, að landsmenn vita alltof
lítið um land sitt. Þá skortir
mikilvægar upplýsingar um íbúa-
fjöldann og hlutföli ýmissa hópa
í landinu, um auðlindir landsins
o. s. frv. Fyrsta verkefnið er því
að bæta úr þessum þekkingar-
skorti
Sameinuðu þjóðirnar hafa gert
manntalsskráningu á nokkrum
festra upplýsinga um aðstæð-
urnar í landinu, ætlar Sixten
Heppling að setja skólamálin
efst á lista hjá sér. Menntun í
öllum greinum og á öllum svið-
um, ekki sízt iðnmenntun. Talið
er, að 90 af hundraði allra lands-
manna yfir 10 ára aldur séu ó-
læsir. Mikill skortur er á skóla-
húsum, en þó fyrst og fremst á
kennurum.
Við leggjum nú alla áherzlu a
menntun og þjálfun kennara.
Framkvæmdasjóðurinn veitti ný-
lega fé ti) kennaraskóla, sem á
að mennta kennai’a í gagnfræða-
skólum, en á þeim er tilfinnan-
legur skortur. Hin aukna tækni-
aðstoð hefur samvinnu við Barna
hjálpina um menntun barnakenn
ara og kennara, sem þjálfa barna
kennara.
Því næst mun Sixten Heppling
leggja áherzlu á samgöngumál-
in. Eins og stendur vantar að
miklu leyti vegi og fjarskipta-
samband í landinu. Þegar úr því
hefur verið bætt, verður fyrir
alvöru hægt að einbeita kröft-
unum og fjármunum að þrcun
landbúnaðar og atvinnulífs yfir-
leitt. Án samgönguleiða og fjar-
skiptamöguleika yrði næsta lítið
um athafnir á þeim vettvangi.
— í rauninni mætti endalaust
benda á ný verkefni, sem verð-
skulda fjárhagsaðstoð, segir
Heppling. Landið skortir nálega*
alla hluti, næstum allt nema
, sterkan vilja til framfara. Það
hefur verið mín jákvæðasta og
eftirminnilegasta reynsla á þessu
ári að kynnast stálvilja fólksins
til að bæta lífskjör sín. Þessi
vilji er ekki einungis fyrir hendi
hjá takmörkuðum hópi manna í
æðstu embærtum, heldur líka
hjá almúganum.
GERTÆK ByLTING
í AFGANISTAN á sér nú stað
gertæk bylting, segir Heppling
ennfremur. Hún nær inn á ÖJI
svið mannlífsins. Afganistan hef-
ur jafnan verið landbúnaðarland
— sauðfjárræktin þar er fræg
fyrir hinar ágætu karakúl-gærur
— en nú er líka að rísa þar iðn-
aður. Til sementsframleiðslu
hefur Afganistan hráefni, sem
gerir hina fullkomnu vöru sam-
keppnishæfa á heimsmarkaðn-
um, en framleiðslan fullnægir
aðeins innanlandsþörfum enn
sem komið er. Þá er þar einnig
klæðalðnaður, og ein af klæða-
verksmiðjunum í Afganistan er
líklega sú nýtízkulegasta sinnar
tegundar í gervallri Asíu. Enn-
fr-emur er farið að nýta hina
miklu og óvenjulega góðu á-
vaxta-uppskeru til iðnaðar.
Enn er ekki vitað með vissu,
hvað leynist í jarðvegi Afgan-
istan. Með rússnekri aðstoð
hefur fundizt mikið magn af nátt
úrugasi í jörðinni. Nu er verið
að leita að olíu. Margir eru sann-.
færðir um, að þessar auðlindir
séu fyrir hendi og menn vonast
líka til að finna dýra málma í
fjöllunum, segii- Sixten Hepp-
ling að lokum.
........................................................................................................................................................................................................................................................
>■>•»■••»■•■»«•• BBBBllii ■■■■■■■■■*■■•■■■■■■■■■■*■■■■*■■■■■■•■•■■■■■*■■■■■■•*■»■••■•■•■■■■■ •■■•■■■•■■■■■■■■■■■■•■•■■■•■■■■■■■■■I '■*■•■•■■■■•■■*■•■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■*■■•■■■■■■■■*■•■••■»•»••*»•■■■***■■■■»*•»*»••»•»•**■«*■■•*••••*■■■■■■■*■•■■•■■•■■■■■»•■■■«■•■•»►*■»►■••■•>• •‘•‘B** »••■•■ •
■ ■■•»■■•■■*■•**■•*■•*■■■*•■■■■■■•■■■•■»*■■■■■•*•■■•*■*•■■■■*■*■■■■■■■■■■•****■•*•*■*■••■•■*•■■■»•■■.■■■•■■•■•■■■■••■■•■•■■■■•■•■■*■■•■■■■■■■■•■■■■■■■■■■••■•■■■■■*■■■*■*■■■■■■■■*■*■•■■■•■■**•■•■■»»••***■**•■•••••■*•■•*■■■»•■■■*■■■*■■•*■■•■*•■■■•*■■■•■•••■■■»»••■••■• ta.Bi ■••■■•■■■■■■■*■■■■■•■■■■■■<•
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ALÞYÐUBLAÐIÐ — 31. júlí 1963 Cj)
*