Óðinn - 01.03.1911, Síða 8

96
ÓÐINN
Það hefur fjöldi fóta raist
A fagurgljáum ís,
En vera má við lengra lif
Eú lytir punga blýs.
Með hjartað fult af vori’ og von
I vatnsins bláu sæng
Pú kvaddir heim með hreinnn skjöld
Og heilan flugs þíns væng.
Friða.
Afturelding.
Sögubrot.
Niðu rl.
Kvöldvindur í grasi og kjarri. Hlýr og hægur. Hvísl-
aöi og suðaði púsund röddum, er allar runnu saman í
einn liljóm. Lækjarsuða í hlíðum og fossniður í fjarska.
Alt varð að tónum, er fjellust í faðma, runnu saman,
fyltu allan geiminn sumarsælum fögnuði. Bylgjurnar
umkringdu hann heitar og laðandi, vöfðust að honum
þjettar og fastar, streymdu gegnum hann — eins og raf-
straumar aflvakans, — og hann varð sjálfur páttur í
pessum alheimshljómleik, er íylti allan himingeiminn
og söng púsund röddum í hafdjúpu, liiminvíðu samræmi.
— Söng petta eina og sama orð. Síungt og eilíft. Petta
eina orð, sem er svo mörgum ógn og skelfing. Hyfdýpi
angistar og örvæntingar. En aftur öðrum dýriegir töfra-
heimar. Uppfylling alls pess, sem mannshjartað práir. —
Petta eina orð, er lykur ait i faðmi sínum.
Lífið.---------
Austanvert i háheiðinni tór Sverrir af baki. Utsýn
var farin að opnast niður tii sveitarinnar. Sveitarinn-
ar hans.
Hann spretti af liestinum og tók beislið út úr þcim
báðum, til þess að þeir skyldu njóta hvíldarinnar og
lífsins betur. Svo lagðist hann út af í graslaut með
hendur undir liöfði sjer og horfði beint upp í himininn.
Pað hafði verið hreinasta og besta nautn hans, þegar
hann var smali síðustu árin fyrir fermingu. Að sökkva
sjón sinni í hyldýpi himinblámans, og finna jörðina
lykja um sig grasmjúkum móðurörmum, og fjallavind-
inn kveða vöggaljóð, pangað til bernskuhugurinn sveif
vængljettur út í geiminn. Ut yfir fandamæri svefns og
vöku. Og smalinn lá sofandi. Eins og barn í móður-
örmum.
Nú fann liann til sömu kendar. En pó á alt annan
hátt. Langur tími lá á milli. Hann var nú fulltíða
maður. Með langa og margbrotna lífsreynslu að baki
sjer. Löngu gleymdar hugsanir gægðust upp í huga
hans. Og brostu. Duld öfl leystust úr læðingí. Móð-
urjörðin dró hann að sjer. Og hann fann hjartaslðg
hennar gegnum sjáffan sig, og ylurinn af andardrætti
hennar læsti sig um hann allan. Hann gat kyst hverja
þúfu og hvern stein. Eins og systkin sín. —
Blágresi ilmaði. Lyng og smákjarr logaði í sólar-
roðanum. Fiðrildi svifu, og flugur suðuðu. Hvelt hó
heyrðist í fjarska. Svo varð alt kyrt og hljótt.
Sumarnótt.----------
Sá, sem aldrei hefur verið einn, veit eigi hvað lífið
er. Kyrð einverunnar leikur á undirstrengi sálarinnar.
Pá, sem aldrei ná að hljóma í fjölmenninu. Því þar er
maður aðeins hljómgrunnur hugsana peirra og tilfinn-
inga, er bærast milli dags og nætur i heimi ölfum. Pá
cr maður aðeins liður i peirri vjel, er mannfjelag nefn-
ist, og verður að snúast þar eftir þeim hjólum og ás-
um, er hreyfingu ráða.
En í cinverunni er manni alt í einu kipt út úr
»vjclinni« og hringrás hennar. Maður verður þá sjálf-
slæð heild. Heimur út af fyrir sig. Og mann snar-
svimar af ógn og undran við að líta niður í liyldýpi
hugsana og tilfinninga, er opnar sig í inslu duld sálar-
lifsins.
Huglanginn hlýðir maður á hljómleik náttúrunnar.
í háfjallakyrðinni. — Par er hátt undir þak og vítt milli
vcggja. — Hcili manns hvilir. Pessi úttaugaða hversdags-
vjel, sem er orðið svo tamt að reikna með tölum, telja
peninga og lesa auglýsingar, að hann jafnvel dreymir
uin það á nóttunum. — Nú livílir hann sig. Engin
svcifia. Engin hreyfing í taugavcf hans.
Mannssálin tekur sjálf við öllum áhrifum. Beina
leið gegnum tilfinninguna. Heili vor er orðinn svo sljór
af matstriti og ofmenningu, að hann hefur gersamlega
týnt mörgum frumgáfum sínum, sem villuþjóðirnar og
dýrin eiga enn þá þann dag í dag. Pó eimir stundum
et'tir af því enn, og kemur það oft fram í einverunni. —
Samræmisgáfa vor við náttúruna er svo vanrækt
orðin, að hún kemur mjög sjaldan til greina, svo að vjer
verðum hcnnar varir. Og þó er maðurinn svo fíngert
og ómnæmt hljóðfæri í nánu samstilli við guð föður
dásamlegu sköpunarfegurð, að hann getur runnið saman
við hana og orðið eitt með henni. Orðið skjálfandi
hljómfagur strengur í alheimsliörpu þeirri, er fylla á
heiminn með hljómi sínum. Veila honum líf og lit.
Aðeins örsjaldan verðum vjer þessarar gáfu varir
Stundum þó.
Hefurðu hlustað á hljómleika, þar sem raddir og
sjerhljómar fleiri tuga liljóðfæra fallast í arma, hver með
sinum sjerblæ, sínu lyndi, en stefna þó allar að einu og
sama takmarki. Samstarfandi eftir föstum lögum, er
listsnilli tónskáldsins hefur fjötrað þær með, og þó allar
frjálsar sem fjallablær.
Pað eru orð, scm allir skilja. — Alheimsmál, sem
talar til allra, hvort sem þeireru sjerfræðingar eða ekki_
Ef heyrn þeirra aðeins er næm, og tilfinníngar eigiorðnar
steingervar. Pað mál talar til þeirra gegn um tilfinning-
una eina. Fer oft og einalt fyrir ofan garð og neðan
hjá skynsemi og skilningi, gagnrýni og öllu því, crsetur
upp gleraugu og horfir gegn um sjónauka. —
Milli veggianna undir hárri hvelfingunni skelfur hvcr
ögn af lofti í lögbundnum sveiflum hvers einstaks hljóð-
færis. Allar sveiflurnar blandast saman, fljettast og
tvinnast, og eru þó sjerstakar raddheildir, er eyra vort
gctur lesið sundur og aðgreint.
Og hver hljóðnæm taug í oss skelfur í samræmi við
tónlistarsmíðið. Vjerfinnum áhrifin titra gegnum oss.
Vjer sitjum gagntekniraf sæluþrunginni, lotningarbland-
inni fjálgleikshygð og gleymum alveg þeim heimi, sem