Óðinn - 01.05.1912, Page 2

10
ÓÐINN
jafns við og fram fyrir innlenda; bæði sem náms-
menn á skólum, sem framtaksmenn í búnaði1) og
byggingum (ýmSar meðal stærstu bygginganna hjer
í borg eru bygðar af efnum íslendinga), efnamenn
(margir íslendinga hjer í borg t. d. eiga nú sem
svarar 100—200 þús. króna, nokkrir hálfa til
heila miijón, fáeinir þar yfir), þingmenn, embættis-
menn, — jafnvel vísindamenn, uppfundningamenn
o. s. frv. Á jeg hjer nú yfirleitt við landa alls
yfir, bæði norðan og sunnan línu; og eru landar
vorir syðra engir eftirbátar íslendinga hjer norð-
ur frá.
Þrátt fyrir þessa framsókn landa vorra hjer,
í víðlendi enskrar menningar, er þó mjög langt
frá, að þeir hafi glatað eða gleymt ætterni sínu
nje þjóðaruppruna, — nema því síður væri sem
þeir hafa sótt frekar fram; sjálfstæðis-þróllurinn
og þjóðernis-þroskinn vaxið að sama skapi hjá
1) í íslendingabygðunum er allur fjöldi af stór-
auðugum ágætismönnum.
hverjum myndarmanni sem efnin uxu og
álitið út á við. Hefur þetta bæði sýnt sig
í þjóðlegri safnaðastarfsemi í öllum betri
bygðunum, og trygð á annan hátt við
fósturlands minningar, — svo sem í ötul-
um samtökum eða skörulegum samskot-
um þegar svo bar undir, sem ei er langt
á að minnast, o. s. frv. — En hitt veit
jeg og, að mjög mörgum manni hjer hefur
stórum gramist það vantraust og skiln-
ingsleysi, sem til þessa befur skinið af
öllu þjóðarálitinu heima við tilveru landa
vorra hjer.
Mjer finst timi til kominn, að þessir
tveir bróðurpartar íslensku þjóðarinnar, þ.
e. austan og vestan Atlantshafs, fari að
kynnast hvor öðrum til fulls; svo að þeir
geti unnað hvor öðrum sannmælis, og tek-
ist í höndur til samúðar og samvinnu. —
Lítinn skerf lil þeirrar miklu og nauðsyn-
legu kynningar vill »Óðinn« nú leggja með
því, að sýna íslendingum heima framan í
nokkra lielstu framsóknar- og forustumenn
landa sinna hjer, norðan og sunnan línu«.
»Óðinn« lætur fylgja þessum inngangi
myndir þeirra höfuðprestanna íslensku
vestan hafs, síra Jóns Bjarnasonar og síra
Friðriks Bergmanns. Báðir hafa þeir lengi
verið forkólfar í viðhaldi fjelagsskapar íslendinga
vestan liafs og i viðhaldi íslenskrar tungu þar.
Síra Jón Bjarnason hefur meira en hálfan þriðja
tug ára verið ritstjóii mánaðarblaðsins »Samein-
ingin«, sem gelið befur verið út »til stuðnings
kirkju og kristindómi íslendinga«, og mun að eng-
um manni liafa meir kveðið en honum í starfsemi
meðal íslendinga á frumbýlisárunum þar vestra.
Kona bans, sem með honum er á myndinni, frú Lára,
elsta dótlir Pjeturs heitins Guðjóhnsens organista,
er og mesta merkiskona og hefur sambliða manni
sínum tekið mikinn þátt í starfsemi hans meðal
íslendinga. Síra Friðrik Bergmann er nú ritstjóri
tímaritsins »Breiðablik«, sem komið hefur út í
Winnipeg síðastl. 3 ár. Mánaðarrit þessi eru nú
málgögn hvort sinnar trúmálastefnu meðal Yestur-
íslendinga, því síra Friðrik Bergmann fylgir stefnu
»nýju guðfræðinnar«, en síra Jón er henni mjög
móthverfur, og hefur síðustu árin slaðið um þetta
skörp deila þeirra í milli, er eigi skal hjer
frekara farið úl í, enda er hún, og yfirleitt öll