Óðinn - 01.09.1912, Síða 7

ÓÐINN
47
af sjer. Má vera að
einhverjum þætti pað
erfið og löng skipa-
ganga nú á dögum.
Snemma aflaði
Runólfur sjer orðstírs
fyrir dugnað sinn og
hyggindi. Hefur ekk-
ert pað starf verið í
lireppi hans, að ekki
hafi hann gegnt pví
lengri eða skemmri
tíma, auk pess scm
hlaðið heíur verið á
hann mörgum öðrum
störfum, er snerta
aðra hreppa. Pegar
hann var 27 ára gam-
all, varð hann hrepps-
nefndarmaður, og
sama ár skipaður annar hreppstjóri í Holtamannahreppi.
Hjelt hann peim störtum pangað til hreppi peim var
skift í tvo hreppa: Hollahrepp og Asahrepp, árið 1892.
Sama ár var liann kosinn hreppsnefndaroddvili, sj’slu-
nefndarmaður og hreppsljóri í Holtahreppi. Þeim störf-
um gegndi hann pangað til vorið 1907, að hann haðsl
undan pvi, að vera oddviti, en sýsluncfndarmaður og
hreppstjóri hefur hann verið til pcssa. Auk pess hcfur
hann bæði verið sóknarnefndannaður og safnaðarfull-
trúi og skipaður sáltasemjari; kjörinn deildarsljóri i
Stokkseyrarfjelaginu um 20 ár, og ýmist framkvæmdar-
sljóri rjómabúsins á Rauðalæk eða í stjórn pess öll
pau ár, sem pað hefur staðið. 1904 var hann skipaður
eftirlitsmaður með túngirðingum á öllu svæðinu milli
Ytri-Rangár og Þjórsár, en pað eru 3 hreppar, og í árs-
byrjun 1910 var hann skipaður cftirlitsniaður með heil-
hrigði sauðfjár í öllum hinum forna Holtamannahreppi.
í öllum pessum störfum hefur hann bæði sýnt dugnað
og ráðdeild að allra dómi. Fjárlialdsmaður ómyndugra
hefur hann og verið skipaður oft og mörgum sinnum —
og pað ekki einungis í sínum hreppi, heldur og i fjarri
sveitum. Sýnir pað traust pað, er hann hefur haft hjá
sýslumönnum í Rangárpingi. í dómnefndum á h jeraðs-
sýningum hefur hann oft átt sæti, einkum pó að dæma
um hesta, enda er Runólfur kunnur að pví, að haTa
gott vit á hestum. Er hann hestamaður góður, og
leggur mikið kapp á að eiga góða hesta og fallega.
Hefur hann og á seinni árum sínum bætt hestakyn sitt
allmikið.
En hvað sem hinum opinberu störfum Runólfs
viðkcmur, pá er honum talin sæmdin stærst í pvi, að
búskapinn hefur liann jafnan stundað með mcsta
áhuga, ráðdeild og reglusemi, enda hcfurhonum búnast
í besta lagi. Ábýlisjörð sína hefur liann smámsaman
keypt, hýst hana prýðisvel og bætt hana á allar lundir.
Verður nánar vikið að pví síðar.
Auk pessa, sem nú hefur verið talið, hefur Runólf-
ur verið áhugasamur um mentun unglinga i sveit sinni,
°g stutt hana í orði og verki. Hefur hann um langt
skeið lánað hús til kenslu handa Árbæjarsókn cða V”
hreppsbúa, án nokkurs endurgjalds. Fjelagslyndur hef-
ur hann verið og ekki dregið sig í hlje, er um pað hef-
ur verið að ræða að koma á fót samvinnu og fjelags-
skap, er liann hugði gagnlegan vera. Þannig var hann
einn af peim mönnum, er stofnuðu kaupfjelagið Ingólf,
og liefur á seinni árum átt sæti í stjórn pess fjelags
sem varamaður. — — Vel hefur Runólfur fylgst
með tímanum og öllum peim breytingum landbúnaðar-
ins, sem orðið hafa um hans daga. Hefur liann orðið
fyrstur manna til pess að taka upp ýmsar nýjar aðferðir,
er kendar hafa verið og sagðar bctri, svo og ýmisleg
verkfæri, er scinni árin liafa mælt með. Hefur pannig
orðið fyrstur lil að byggja hlöðu með járnpaki, eins og
nú gcrist. Plóg og ávinsluherfi varð liann fyrstur til
að kaupa, af einstökum mönnum. Voru pau áður kunn í
búnaðarfjelögum. Pegar flutningabrautin var lögð aust-
ur Holtin, varð og hann fyrstur til pess að fá sjer vagn.
Runólfur er fjörmaður og skemtinn i viðræðum.
Hann hefur verið heilsugóður mestan hluta æfi sinnar
og ekki legið á liði sínu. Árrisull hefur hann verið alla
daga og notað tímann vel. — Oft óskar hann eftir pví
að vera orðin yngri, til pess að taka pátt í peirri fram-
sókn og peirri menning, sem nú virðist blasa við Suður-
landsundirlcndinu.
Bændurnir, sem bæta og prýða jarðir sínar, vinna
parl't og fagurt dagsverk. Svitadropar peirra eru bless-
unarsæði bæði fyrir alda og óborna.
Hjer skulu taldar húsabætur og jarðabætur pær, cr
Runólfur hefur gera lálið.
I. Húsabætur:
íbúðarhús tvílyft, 10x12 al, alt járni varið, með
stóru geymslulnisi við annan endann 4X12 al.
Fjós fyrir 14 kýr, járni pakið, mjög vandað.
Hellir höggvinn í berg, 25 al. langur,tekur 80 lömb.
Inst í hellinum er grafinn brunnurog höggvin vatnspró
í bergið, en affallsvatni öllu veitt burtu um lokaða
rennu.
Geymsluhiís 18X6'A al. járni varið alt að utan og
piljað sundur í prent.
Öll Ijenaðarhús hefur liann og bygt og vandað á
peim allan frágang. Rúma pau alt að 400 fjár, og hest-
húsin um 40 hross. Heyhlöður hefur hann og bygt —
járni paktar — er taka als 1000 hesta.
Allar pessar byggingar eru gerðar síðan 1898 —
eftir jarðskjálftana miklu — utan hlaða ein, sem bygð
var 1891, en pó endurbætt á síðari árum.
II. Jarðabætur.
Áður en Búnaðarfjelag Holtamanna var stofnað
(árið 1889) hafði liann sljettað 1200 □ faðma, en síðan
hefur hann sljettað 7133 □ faðma, sem gerir til samans
8333 □ faðma eða sem næst 91/3 dagslátlu. Auk pess
hefur hann stækkað túnið (grætt pað út) um 10 (iagsl.
Hlaðið varnargarð, 3 feta háan og með gaddavír
ofan á, 212 faðma langan.
Grafið valnsveitnskiirði 1509 faðma langa (772 faðma
3 feta breiða og 737 faðma 4 feta breiða).
Bygt flóðgarð 540 feta langan og náð með pví vatni
á engjastykki, sem er um 20 vallardagsláttur að stærð.
Kálgarðar alls 228 □ faðmar.
Áburðarhús við fjósið (320 teningsfet).