Alþýðublaðið - 21.11.1963, Blaðsíða 8

•Xx-'.y
Myndin er tekin í .Karachi í
Pakistan. Mahnfjöldi fagnar þjóð
höfðingja, sem ekur um göturnar.
Lahore, 23. 10 1963.
ÞÓTT aðeins séu liðin 16 ár
síðan Pakistan og Indland urðu
tvö aðskilin ríki, þarf ekki glöggt
auga til að greina ýmislegt, sem
frábrugðið er nú orðið í þess-
um systurríkjum. Það eru ekki
aðeins járnbrautarva|gnarnir,
sem breyta um lit úr brúnum í
grænan á leiðinni frá Delhi til
Lahore, heldur einnig fjölmargt
annað. Bakgrunnurinn er þó sá
sami, svipað götulíf, nema hvað
múslemar koma í stað hindúa,
sama fátækt meðal almennings,
svipaður sóðaskapur og keimlíkt
sinnuleysi. Gamli heimurinn er
sem sé hinn sami, ef trúarbrögð
in eru undanskilin. Það er hinn
nýi heimur, sem er með nokkuð
ólíkum blæ.
í verzlunum Pakistanmegin
landamæranna er vart skortur á
neinu. Þar má kaupa dósamjólk
frá Danmörku, niðursoðna ávexti
frá Bandaríkjúnum, filmur frá
Þýzkalandi og matvörur frá Ástra
líu. Á Indlandi væri þetta nær ó-
hugsandi. Þar er allur innflutrting
ur takmarkaður eins og mögulegt
er, ekkert það flutt inn, sem eitt-
livað er framleitt af í landinu
sjálfu og kapp lagt á að framleiða
alla hluti innanlands. Þar sem
þessi nýi iðnaður er tíðum á byrj
unarstigi er ekki ósjaldan vöru-
skortur og það ekki aðeins á þeim
vörum, sem Indverjar framleiða
nú orðið sjálfir, heldur einnig á
innfluttum vörum, sem fækkar
stöðugt.
Þessi ólíka þró' n ríkjanna blas-
ir strax við á göíunum. Á Ind-
landi sjást ekki nema örfáar teg-
undir bíla, auk gamalla bifreiða
aðeins þær þrjár gerðir af bílum,
sem framleiddar eru á Indlandi
með samvinnu við erlendar bíla-
verksmiðjur. Og ekki er auðhlaup
ið að því að festa kaup á þessum
bílum. Afgreiðslufrestur er um
þrjú ár. í Pakistan má hins veg-
ar sjá bíla hvaðanæva úr heimi
á götunum, innflutningur þeirra
er frjáls nema hvað tollurinn er
svipaður og hjá okkur. Þá eru
settir saman bílar í Pakistan fyrir
mun lægra verð og með tiltölu-
lega stuttum afgreiðslufresti.
Ekki er minni munur á skött-
um og ýmsum ríkisreksri. í Pak-
istan greiðir enginn tekjuskatt fyr
ir lægri mánaðarlaun en 500 rúpí-
ur eða um 5000 kr., sem þýðir í
reynd, að yfirgnæfand; meirihluti
þegnanna borgar engan tekjuskatt.
Erlendur Haraldsson blaðamaður skrií
ar þessa grein fyr;,r Alþýðublaðið um
systurríkin, Indland og Pakistan.
Skattar tekjuhærri manna eru
litlir. Samkvæmt lögum í Pakist-
an mega greidd laun á mánuði
hæst nema 1500 rúpíum eða um
15.000 kr., og af þeim þarf aðeins
að greiða 1000 kr.
Indlandsmegin er öldin önn-
ur. Þar er almenningur jafnt
eem burgeisarnir þungt skattað-
ur eða allt niður undir lægst
launaflokka sem hafa á annað þi
und krónur í mánaðarlaun. Að au
var svo komið á miklum skyldi
spamaði síðastliðinn vetur til ;
veita stjórninni meira fé til ví
búnaðar gegn Kínverjum. Kvar
háir sem lágir sáran undir öllu
þessum sköttum og segja, að an:
að eins þekkist hvergi í víðri v
öld utan Indlands. Mörgum finn
þetta ástand beinlínis óbærilegt
Lýðræðisstjórn er á Indlandi c
ekki verður hið sama sagt um P;
istan. Engu að síður virðist stjót
in þar heldur minna gagnrýnd mi
al almennings en á Indlanc
minna er rætt um spillingu í i
vinnulífinu og ríkisrekstrinum i
mútuþægni embættismanna, se
— ef trúa skal Indverjum sjá:
um — er orðin slík í landi þein
að einungis er hægt að líkja v
lok keisaratímabilsins á Rússlanc
Kringumstæðurnar eru líka h
ar ákjósanlegustu í Indlandi .
að ala á veikleika embættismanj
fyrir mútum. . Opinberir starJ
menn eru svo illa launaðir,
vart nægir til fæðis og klæðis,
vinnuleysi alltaf töluvert mikið i
margs konar hömlur í atvim
og verzlunarlífinu með þar af le
andi leýíafargani. Að lokum. e
ýmsar stofnanir svo þungt" hlað
ar störfum, að Indverjinn, sem er
yfirleitt betur gefinn og vaxinn
fyrir annað en þróttmikið athafna
líf, kemst vegna mikillar eftir-
spurnar tíðum inn á þann freist-
inganna veg að þiggja aukaskild-
ing fyrir þau verk, sem hann fram
kvæmir fyrir samborgarana og það
þótt hann vinni starfið í þágu rík
isins.
Það eru þó ekki hinir láglaun-
uðu einir, sem stunda í vaxandi
mæli þessa iðju, heldur hafa ráð-
herrar í fylkisstjórnunum og jafn
vel í ríkisstjórninni sjálfri lent í
: ckki ófáum hneykslismálum af
þessum sökum. Jafnvel dómarar
í héruðum og borgum hafa verið
ásakaðir fyrir, að þeir láti mút-
urnar ráða meiru í dómum sín-
um en réttlætið.
Sem dæmi um mútuþægnina
nokkrar alkunnar staðreyndir:
Vilji ómenntaður índverji nota
sér opinbera vinnumiðlunarskrif-
stofu, kostar ávísun á vinnuveit-
anda, jafnvel þótt hann sé hið
opinbera, minnst 20 rúpíur eða
vikukaup. Forstjóri skrifstofunnar
og sá, sem afgreiðir hinn þurfandi
mann, skipta fénu á milli sín.
Allgóð reglugerð er í gildi um
þrifnað á veitingastofum reyndar
gerir hún mun hærri kröfur en
bæði vinnuskilyrði á stofunum og
smekkur indversks almennings
leyfir — en nær enginn fer eftir
henni. Glös eru t. d. ekki þvegin,
heldur venjulega aðeins dýft i
sama sápulausa vatnið unz það
er orðið að skolpi. Sérstakir eftir
litsmenn eiga að sjá um fram-
kvæmd hinnar fögru reglugerð-
ar. Sækja þeir af skyldurækni
hvert veitingahús og hverja sjoppu
kompu á tilskyldum tíma. Hver
stofa borgar 5 til 10 rúpíur til að
fá eftirlitsmanninn til að viður-
kenna að ekkert sé athugavert um
reksturinn. Þrifnaður •— réttara
væri að segja óþrifnaður — er
því nú nákvæmlega sá sami í veit
ingahúsum og þegar hin fina
reglugerð var samþykkt, sem koma
átti vestrænum þrifnaðarháttum
inn í veitingastarfsemi Indverja.
Þetta eru aðeins minniháttar
dæmi. Hin veigameiri, sem eru
ekki síður almenn, eru slíks eðlis,
að ókunnugum þætti það jaðra við
róg að fara með þau. Skipaðar
liafa verið nefndir í indverska
þinginu til að vinna gegn þessu
fyrirbæri, sem hefur stóraukizt
8 21. nóv. 1963 -- ALÞÝÐUBLAÐIÐ