Alþýðublaðið - 22.12.1963, Blaðsíða 3

Vi3 lögðum af stað í jólatúr-
inn um miðjan desember og loks
kom að þeim degi, að það var soð
in ýsa í hádeginu, aðfangadagur
jóla- Ég var á dagvakt í vélinni
og þegar ég kom upp var verið að
liífa. Veðrið var svo vont, að þeir
hífðu á hálfri ferð og stundum
reis skipið upp á báru og datt nið
ur aftur með miklum skelli, svo
maður varð að kasta sér á könn
urnar og diskana. Soðin ýsa með
mörfloti er auðvitað herrámanns
matur, ef maður sest að honum
þreyttur og svangur, en þegar mað
ur er að koma úr koju með stír
urnar í augunum og óbragð í
munninum eftir alltof miklar
reykingar, stendur matarlystin á
núlli og ég fór niður í vél án
þess að meltingarfærin fengju
neitt við að glíma.
Bensi brandur, 2. meistari, var
kallaður svo vegna þess að liann
var fun bráður og „brandsjúr” á
öllu sem hann hélt fram, m a. því
að sonur hans væri 190 metrar á
hæð. Hann þekkti nefnilega ekki
muninn á metrum og sentimetr
ég hefði gaman af. Ég get ekki
sagt að ég hafi nokkurn tíma ver
ið í verulegri hættu hjá Bensa,
þó að auðvitað slettist einstöku
sinnum upp á vinskapinn-
Einn af hásetunum var kallað
ur Óli fjósi. Ég vissi aldrei hans
rétta nafn. Hann var góður með-
almaður á hæð, en luralegur.
Hann fékk viðurnefnið af því að
honum var tíðræddast um sauð
fénað og fjósamennsku. Slíkt tal
var mönnum ekki til álitsauka
um borð í Bláfellinu- Svo var það
alkunna, að Öli var maður ekki
einhamur og til er af því mikil
saga þegar á hann rann berserks
gangur um borð í öðru skipi og
hann elti skipstjórann með> haus
ingasveðju í hönd og ætlaði að
drepa hann. Þá varð hann’svo óð
ur að það varð að sauma liann'
inn í net og stíma með hann inn á
ísafjörð þar sem lögreglan tók
hann í sína vörzlu.
Óli fjósi var enginn aukvisi og
hann þótti sæmilegur juðari, þótt
I hann væri stirður og seinn að
I átta sig á stundum. Hann var mik
EFTIR GRÉTAR ODDSSON
um og setti allt undir sama halt.
Hann var viðurkenndur leiðinleg
asti maðurinn um borð og í raun-
inni skildi enginn neitt i því að
ég skyldi endast til að vera með
honum meira en túrinn. Venju
lega var skipt um kyndara eftir
hvern túr. Ástæðan var sú, að
þeir voru útsettir með að and
mæla firrunum í Bensa, eða ef
ast um sannleiksgildi furðusagn
anna, sem hann sagði af sjálfum
sér og sjómennsku sinni- Með
þessu settu mennirnir sig í
beina lífshættu. Einu sinni var
komið að Bensa þar sem hann stóð
með reiddan skiptilykil yfir ein
um kyndaranum. Þar mátti ekki
miklu muna. Mér tókst hins vegar
að sigla hjá þessum boðum og
hlusta á manninn með spekings
svip, enda var ekki laust við að
ill brennivínsmaður og freisting
arnar í landi urðu honum einatl að
falli. Þá sló hann meira um sig
en góðu hófi gegndi og fyrir til
stilli langþreyttra yfirvalda, var
honum komið til sjós á togara-
Bensi brandur og Óli fjósi voru
litlir vinir. Kom þar einkum til,
að báðir voru þrályndir og héldu
fast við sitt og af engri stillingu
á stundum, en skoðanir þeirra á
hlutunum stönguðust alljafna á.
Hvor um sig var fáviti og af
glapi í augum hins. Oft var þeim
'att saman í borðsalnum, en þá
var kúnstin að sjattla málum
áður en kom til handalögmáls'og
líkamsmeiðinga.
II.
Það er aðfangadagur jóla og ég
er nýkominn á vakt í vélinni, rétt
búinn að kíkja á fírana og hitann
á olíunni. Þrýstingurinn er á fullu
því vélin gengur hálfa ferð meðan
híft er og vél og spil þurfa í
sameiningu mikinn damp. Það er
hringt á stopp meðan hlerarnir
eru lásaðir íj svo aftur á fulla
ferð og skverað og þegar skip
ið er búið að fara heilan hring er
tekið á fulla ferð afturábak og
stoppað. Ég slökkvi á tveim firum
en læt lifa á einum meðan damp
urinn er að komast á blástur, en
þá verður líka að slökkva á hon
um einni sekúndu áður en blæs,
því annars fær maðuri gúmoren
hjá Bensa. Bénsi er nefnilegia
hræddur við 1- meistara og 1.
meistari fyrirlítur Bensa. Þarna
gildir lögmálið um karlinn sem
jagar kerlinguna, sem aftur skamm
ar krakkana, sem ná sér svo niðri
á hundinum og til að futlkoma
samlíkinguna er 1. meistari
hræddur við skipstjórann. Skip
stjórinn er þá karlinn í þessu til
felli sem og annars, en ég hund
urinn.
Nú eru róparnlr lásaðir úr og
spilaðir inn á koppnum- Veðrið
er að versna og þeir bakka skip
inu upp í á hægri ferð. Það
rambar eins og fullur maður, lyft
ir sér hátt að aftan á bárunni og
hrapar svo niður. Það stríkkar
á rópunum þegar skipið lvftir sér
á bárunni og spilið hægir á sér.
Hlerarnir slást í síðurnar. Stimpl
arnir á vélinni róla sér hálfhring
fram og til baka, þegar ólögin
hreyfa skrúfuna- Bensi stússar
kringum vélina, aðgætir smurn
ingstækin, klifrar upp á grind
urnar og smyr í koppana ofan á
legunum. Hann sýgur tóbakslög
in íbygginn á svip og þreifar á
þessari legu, smyr hina. Margra
ára tóbaksnotkun í neðri vör hef
ur gefið andlitinu álappanlegan
svip. Yfirandlitið hefur einhvern
veginn leitað niður á við undan
þunga tóbaksins. Niðurandlitið
hefur hins vegar sogizt inn- Hann
fer sér í engu óðslega, enda er 1.
meistari víðs fjarri. Liggur trú
lega á meltunni eins og liann er
vanur.
Bobbingarnir skella á þilfarinu
\
og þeir byrja að snörla. Ég gæti
að dampinum, en sé að öllu er ó
hætt og þeir í hólnum eru vanir
að gefa manni nógan tima til að
kynda upp áður en kastað er-
Allt í einu kastast skipið til og
sjógusa kemur niður um skælett
in á keisnum. Við heyrum mik
inn gauragang ofan af dekki, brot
hljóð og hvæs í gufu. Vísirinn á
telegrafinu fer á fleygiferð og
bjallan hringir án afláts. Ég
flýti mér frameftir og kveiki á
öllum til að vera við öllu búinn,
en hef olíuþrýstinginn lágan-Þeg
ar ég kem aftur í vélarrúmið er
vísirinn að stöðvast á hægri ferð
áfram. Bensi stendur við stopp
ventilinn og svarar á vélina, sem
er enn stillt á ferð aftur á. Vélin
er þegar komin á ferð og ég bendi
Bensa á skiptihjólið. í því er
flautað og þegar ég legg eyrað að
trektinni heyri ég formælingar
einar ásamt fyrirspurn um, hvort
við séum orðnir vitlausir og hvort
sé meiningin að fara með allt
heila gillið til helvítis? 1. meistari
kemur niður stiganu á miklu
skriði og ég set á fullt fram á fír-
pláss, því nú blæs af.
Gerast nú margir atburðir sam-
tímis. Bensi kemur á stökki og til
kynnir mér að Óli fjósi hafi slas
ast. Hann skipar mér að raka tog
spíssana úr og setja í aðra stærri
því nú verði að stíma í land á út
opnuðu- Hann hlýtur að liafa feng
ið þrumandi reiðilestur hjá 1.
meistara, því hann er í ægilegum
ham og öskrar skipanimar með
Framh. á bls. 37
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 22. des. 1963 35