Verkamaðurinn - 12.01.1968, Side 2

Kjör og afkoma íslenzkra s jómanna
FISKVERÐ VERÐUR
AÐ STÓRHÆKKA
Meginatriðið i öilu þvi, sem gert
verður er að tiskverðið verði stór-
hækkað. Við verðum oð vera vel ó
verði sjómenn, að ekki verði komið
aftan að okkur einu sinni enn og
útgerðinni veitt aðstoð AN þess að
hún komi from i fiskverðinu.
Við vitum oð útgerðin er engu
betur stæð en sjómenn til að taka
á sig auknar byrðar, en það er
engin lækning sjóanleg, meðan út-
gerðarmenn (sbr. aðalfund L. I. U.)
halda að þeir geti sótt það, sem ó
vantar fullnægjandi afkomu, í vasa
sjómanna og þessum tveimur aðilum
er haldið sem óvinum, í stað þess
að snúa bökum saman til sóknar og
varnar sameiginlegum hagsmunum.
Það verður að skopa rekstrar-
grundvöll, sem geri hvort tveggja,
að tryggja góða afkomu sjómanna
og eðlilegan arð og fjórmunamynd-
un af atvinnutækjunum. Þetta er
aðeins hægt með stórhækkuðu fisk-
verði.
VERÐLAGNINGIN
BYGGÐ Á RÖNGUM
FORSENDUM
Fiskverðið er allof lógt og er búið
að vera það I mörg ór. Það hefur
bygg'zt ó þeim RÖNGU forsendum
að taka ALLAN iðnaðinn, frystihús
og verksmiðjur, sem starfa aðeins
hluta úr óri, til viðmiðunar um
rekstrargrundvöllinn. Við ókvörðun
álagningar kaupmanna ber skv.
lögum að miða eingöngu við vsl
rekin fyrirtæki. En ákvörðun fisk-
verðsins verkar sem samkeppnis-
hömlur, kemur í veg fyrir að illa
rekin fyrirtæki heltist úr lestinni, og
hin vel reknu blómgist. Og hið lága
fiskverð eykur vandann ár frá ári.
Það á að gera kleift að halda allri
súpunni uppi, en við það spretta enn
upp nýjar vinnslustöðvar, hin stjórn-
Níðari liliiti
viðtals við
Pál Gnðmndss.
lausa fjárfesting vex ár frá ári og
kallar enn á lækkun fiskverðsins og
svo koll af kolli.
Þetta er vítahringur, sem verður
að rjúfa og það verður að höggva
á hnútinn. Hækkun fiskverðsins er
lífsspursmál fyrir sjómenn og útgerð-
armenn og þjóðina alla.
MEIRI VERÐMISMUN
EFTIR GÆÐUM
Og ein höfuðástæðan fyrir lélegri
nýtingu sjávarafurða okkar er ónóg-
ur verðmismunur eftir gæðum. Af-
koman hefur orðið að byggjast á
því að moka sem mestu upp, þ. e.
a. s. að leggja höfuðáherzlu á lé-
legan fisk. Þetta leiðir svo til óeðli-
legs álags á fiskistofnana, er t. d.
höfuðorsökin fyrir vaxandi misnotk-
un þorskanetanna.
STÖÐVUM HINA
STJÓRNLAUSU
FJÁRFESTINGU!
Oll samtök sjómanna hafa maig-
ítrekað yfirlýsingar sínar og viðvar-
anir til stjórnarvaldanna vegna hins
stjórnlausa fjárausturs í nýjar síld-
arverksmiðjur og vinnslustöðvar,
er unnvörpum hafa kippt rekstrar-
grundvellinum hver undan annarri
og stórlækkað fiskverð til útgerðar-
og sjómanna. Nýjustu síldarverk-
smiðjurnar á Austfjörðum eru þar
gott dæmi. Þar fara hundruð millj.
í súginn, en fyrrnefndir aðilar borga
brúsann. Frægt er dæmið um Hafn-
arfjörð, þar sem vinnslustöðvarnar
urðu fleiri en þátarnir! Og nýjasta
dæmið af þessari hringavitleysu er
frá Seyðisfirði. Þar er Valtýr Þor-
steinsson að opna nýtt frystihús,
byggt fyrir stórfelld lán úr bönkum
og opinberum sjóðum. Fyrir var í
þorpinu frystihús, byggt árið 1952
af því opinbera og stórlega endur-
bætt nú fyrir 3 árum. En það hefur
raunar aldrei tekið almennilega til
starfa. Það hefði verið miklu betra
hreinlega að gefa Valtý eldra frysti-
húsið. Hér hefur ekki annað gerzt
en að enn eitt verkefnalaust frysti-
hús bætist í hópinn, til að lækka
fiskverðið.
Það er áreiðanlegt að hagræðing-
affénu hefði oft verið betur varið til
Byððingaáffitlun fyrir Ahnreyri!
í framhaldi af samþykkt bæjar-
stjórnar Akureyrar þann 29. júni sl.
hefur félagsmálaráðherra skipað
Framkvæmdanefnd byggingaáætl-
unar fyrir Akureyri.
Nefndin kom saman til síns fyrsta
fundar I fundastofu bæjarráðs mánu
daginn 8/janúar sl.
Samkvæmt skipunarbréfi er hlut-
verk nefndarinnar sem hér segir:
1. Að rannsaka ítarlega hver
raunveruleg þörf er fyrir slíkar íbúð
ir (þ. e. ódýrar íbúðir fyrir efnalitla
meðlimi verkalýðsfélaga) í kaup-
staðnum.
2. Að gera skýra og nákvæma
áætlun um væntanlegar bygginga-
framkvæmdir, stærð íbúða, bygg-
ingahraða, byggingakostnað og
fjármagnsþörf.
3. Að kanna að hve miklu leytí
Akureyrarkaupstaður hyggst sjálfur
leggja fram fjármagn til fram-
kvæmdanna.
4. Að hafa samráð við Seðla-
banka Islands um fjáröflun til bygg-
inganna.
Hér er um að ræða samskonar
byggingaframkvæmdir og nú standa
yfir I Breiðholtshverfi í Reykjavík.
I reglugerð um þær framkvæmdir,
nr. 78 frá 28. apríl 1967, segir ’.i.
a. (17. grein) :
,,Greiðsluskilmálar á andvirði
þeirra íbúða, sem seldar verða sam-
kvæmt 15.—16. gr. reglugerðar
þessarar skulu vera sem hér segir:
a) Kaupandi greiðir 20% af
andvirði íbúðarinnar á fjórum ár-
um þannig, að 5% greiðist 12
mánuðum áður en ibúðin er fu11-
gerð og afhent kaupanda. Síðan
greiðir kaupandi 5% af andvirðinu
á ári, næstu þrjú árin, á sama
gjalddaga og fyrstu afborgunina.
Setja skal tryggingu fyrir þessum
26-5 1968
þremur árgjöldum, sem Veðdeild
Landsbankans metur gilda.
b) Afgangur andvirðis íbúðar-
innar 80% af söluverðinu, greiðist
með láni frá Húsnæðismálastofnun
rfkisins, sem vera skal til 33 ára,
afborgunarlaust fyrstu þrjú árin, en
endurgreiðist siðan á 30 árum. Að
öðru leyti skulu kjör á þessum lán-
um vera hin sömu og á lánum Hús-
næðismálastofnunar ríkisins á hverj
um tíma.
Nefndina skipa eftirtaldir menn:
Tilnefndur af bæjarstjórn Akureyr-
ar: Bjarni Einarsson. Tilnefndir af
Fulltrúaráði verkalýðsfélaganna:
Björn Jónsson og Jón Ingimarsson,
til vara Baldur Svanlaugsson. Til-
nefndir af Húsnæðismálastjórn: Jón
G. Sólnes og Sigursveinn Jóhannes-
son, formaður nefndarinnar.
(Fréttatilkynning frá
bæjarskrifstofunni) .
Auk þeirrar framkvæmdanefndar
byggingaáætlunar fyrir Akureyri,
sem um ræðir hér að framan, hata
samskonar nefndir ýmist verið stofn
aðar eða verða skipaðar alveg á
næstunni á Sauðárkróki, Siglufirði,
Húsavík og Selfossi.
að kaupa upp vinnslustöðvar iil
niðurrifs, heldur en til afkastagetu-
aukningar í hráefnalausum stöðv-
um. Hvað yrði sagt um þann út-
gerðarmann, sem keypti splunku-
nýjan fiskibát, gerði hann út einn
til tvo mánuði á ári og heimtaði að
fá það verð fyrir aflann, sem nægði
fyrir öllum árlegum kostnaði? Það
yrði ekki hlustað á hann. En hver er
munurinn ef maðurinn verkar fisk?
VANTAR:
SKIPULAG
Nei, allur sjávarútvegur og fisk-
vinnsla hefur gersamlega farið ur
skorðum hjá okkur siðustu ár og
áratugi. Sjömenn gera sér fullljóst
nauðsyn skipulagningar veiðisvæða
eftir heppilegustu bátastærðum og
veiðarfærum. — Skipuleggja þarf
sóknina í heild með hliðsjón af því,
sem mestan arð gefur með mmnst-
um tilkostnaði. En enn brýnni er
áreiðanlega nauðsynin á skipu-
lagningu vinnslunnar. Oll sú hag-
ræðing, sem farið hefur fram hin
siðustu ár er ekki nema sem dropi
i hafið hjá því, ef unnt yrði að
tryggja vinnslustöðvunum samfelld-
an rekstur, sambærilegan við það,
sem gerist hjá iðnaðarþjóðum. Til
þess verður að finna leiðir til miðl-
unar og geymslu á hráefninu. —
Þetta yrði stærsta hagræðirggin og
ylli aldahvörfum. Til þess þarf að-
eins þrennt, áræði, fyrirhyggju og
hugkvæmni.
En fyrsta sporið á hvaða braut,
sem stigið verður, er að STÓR-
HÆKKA FISKVERÐFÐ. Eftir því fer
framhaldið.
Ó. H.
I MIHNINGI) FAUIHHA
BARATTUMAHNA
— Nú síðast er að minnast tveggja, er sjaldn-
ast stóð gustur um, en aldrei sviku sína hug-
sjón eða málstað stéttarinnar. Þeir eru Páil
Markússon og Ólafur Þórðarson.
Hníga lít ég
hvern af öðrum
vaskan verkamann,
þann, sem byggði
bæ úr rústum,
sótti föng í sjó.
Þann, er blóðgum
barðist hnúum
fátækt við og fékk
lýðsins ánauð
leyst, og borið
sigurfána fram.
t
i
Vel sé slíkum.
Virðing hæsta
brautryðjendum ber.
Sterk og auðug
stendur þjóðin
fyrir þeirra fremd.
j
(f
Þeirra sögu
þekkja skyldi
framtíð. Föðurarfs
vökul gæta,
vaxta pundið,
muna drýgða dáð.
K. f. D.
2) Verkamaðurinn
Föstudagur 12. janúar 1968