Vínland - 01.03.1902, Blaðsíða 2

SkoraiM hann á yfirvöld annara ríkja,
er mál petta snerti, að veita sðr lið gegn
háska (168811111. Leiddi það til hess, að
ríkisstjórar sex ríkja og ráðgjaf'ar peirra
lióldu f'und með sór í Helena, .\Lontana.
Skoraði fundurinn á Van Sant. ríkisstjóra,
að iiöfða mál gegn “samsteypunni”. Van
Sant lót svo lögmenn ríkisinsbiðja æðsta
rétt Bandaríkjanna, að leyfa ríkinu að
færa (>ar mál á hendur járnbrauta-sam-
steypunni. Járnbrautafélögin fengu til
pess inarga lögvitringa, að verja ríkinu
aðgang að dómstól peiin. Stóð (iað mál
lengi, en um síðir úrskurðaði dómstóll-
inn, að mál (etta kæmi ekki undir sína
gjörð. Þóttust járnbrautafélögin pá
hafa unnið sigur inikinn. En par rættist
hið fornkveðna, að “skamma stund
"verður hönd höggi fegin”, pví í sama
mund tók sjálfur forseti LLandaríkjanna
að láta sig málið varða, og slcipar dóms-
mála-ráðgjafa siuum, \Lr. Knox, að
höfða mál á liendur “samsteypunni” og
félögum (teim, sem við hana voru riðin,
hvort í síím lagi, og steí'na (eim um brot
á Sherman lögunum frá 1890. Þau li'ig
eru kölluð “anti-trust” lög og eru ætluð
til að aftra hættulegum samtökum og
•einokun. Þegar (etta áform forsetans
varð kunnngt brá járnbrauta- og einok-
unar-kongum ölium í brún. Sjálfur J.
Pierpout Morgau, auðmanna foringinn
mikli í New Vork, og ýmsir aðrir hóldu
tafarlaiist til Washington og leituðust
við á allar sundir að fá forsetan lil að
hsetta uppútæki sínu. En Itoosevelt sat
Við sinn keip og liefur mí Knox, dóms-
málastjóri Saudar., gert ráðstafanír fyrir
málshöfðun á hendtir Northcrn Security
AnKOCÍttlitm og á (að mál að koma fyrir
innan skaunns. f ÍKitabréf íelagsins
hafa iirapað stórkostlega i verði síðan
(etta kom fj rir.
Seint í næstliðiium mánuði
ÁfJog í gerðist sá viðburður í öld-
ölctunga- unga-deild kongressins í
deilctinni Wasliiugton, sem lengi inuu
í ininni liafður. Aldiingarn-
ir (senators) Tillmau og McLaurin f'rá
Suður-Caroliua börðust í (ingsalnum og
varð að skilja (á. Tildrögin voru (au,
að Tillman li'élt (vi fram í ræðu, að stað-
festing Paiísar-sáttmálans hefði fengist
fyrir mútur, og er skorað var á hann að
nefna nafu (ess senators, er (annig vreri
isekur, nefndi liann koliega sinn frá
S.-Carolina, MeLaurin. 8tóð (á McLaur-
in upp og lysti yfir (ví, að ákæra Till-
mans væri “illgirnisleg og visvitandi
lygi”. Tillman, sem sat í fjórða bekk
frá McLaurin. stökk nú yfir bekkina,
ríðst á McLaurin og sló hann á ennið.
Mcl ^aurin tók lireystilega á móti og
barði Tillman á nefið svo blaiddi úr.
Tókust (eir (ví næst tökum og flugust á,
(ar til pólitíið gat skilið (á með aðstoð
tveggja (ingmanna. Öldunga-deildin
sat sem (rmnulostin og steiuhijóð var í
salnum. Tillman (urkaði blóðið úr
vitum siuum, en \IcLauriu stóð upp ró-
legur og kvaðst óska að halda áfram
ræðu sinni, “sem á svo óvanalegan hátt
hati verið tekið fram í.” En Frye, for-
seti deildarinnar, skipaði honum að
(egja og lýsti (á Tillmann báða komna
undir aga (ingsins. Var máli (eirra síð-
an vísað til (ingnefndar, er leggja skyldi
til um liverja hegningu (eir skyldu
liljóta. Nokkrum dögum síðar lagði
uefndin fram tillögu sína Iívað nefnd-
in Tiliman hinum sekari fyrir (að að
hafa verið valdur að ófriðinum, lagði (ó
til að (ingið veitti báðum áminningu
“fyrir ósæmilega hegðan og opinbert
brot á reglum (ingsins.” Var tiilagan
sam(ykt, en .(ótti (ó mörgum liegningin
ónóg,
Oeirðir (essar milli (ingmannanna
frá S.-Oarolina, sem eru svaruir övinir,
hafa liaft ýms.ar illar afleiðingar, auk
(ess, hvílík (jóðarskömm áflogin eru í
sjálfu sér. Senator Tillman hafði áð-
ur eti (etta vildi til, verið boðið í veizlu
(á, sern Iioosevelt forseti átti að hatda
(ýzka keisarabróðurniim. En nú (ótti
ósamboðið virðingu veiziunnar að Till-
man væri (ar viðstaddur. Fókk for-
setiun (vi einn vin Tillmans til að fá
hann til'að af(aklca boðið og koma ekki.
Eu til (ess var Tiliman ófáanlegur, og
svaraði illu einu. Forsetinn lót sér (á
fátt um finnast, og tók-aftur veizluboðið
til Tillmans. Þessu reiddist, Tillman
ógurlega og hugði á hefudir. Fckk hanu
(ví til leiðar komið, að bróðursonur
lians, James II. Tillman, sein er rikis
stjóri í S.-Carolina, tó'< aftur boð (að,
er Iíoosevelt hafði verið gert, og hanu
(egið, að afhenda Major Jenkins sverð
(að, er8. Carolina ríki ætlar að gefa lion-
um á sýningunni í Charleston. En af
(essu leiddi aftur (að, að forsetinn gerði
ráð fyrir, að hætta alveg við fyrirhug-
aða ferð sína til Charleston sýningar-
innar. En svo kom nýtt atvik til greina.
Þegai' Major Jenkins komstað (ví, hver
ókurteisi forsetinum hafði verið sýnd,
tilkynti hann Tillman yngri, að liann
eigi vildi (iggja sverðið. Nú hafa
beztu tnenn í S.-Carolina tekið sig sam-
an, og sent nefnd til Washington (ess
erind'S, að biðja forsetanu, að láta ríkið
ekki gjaida glópsku fulltrúa sinna, og
liefur hann svarað (ví vel og á ný lieitið
för siiini til Charleston.
Stiemma að tnorgni liins 12.
Altgeld (. iii. [marzj, andaðist í Jol-
Andasl iet í Illinois, liinn nafnkunni
J. P. íUtgeld, fvrrum ríkis
stjóri í Illinois. Dauða hans bai að
skyndilega og óvænt. Kveldið áður hólt
liaim ræðu á afar-fjölmeuunm fundi á
leiklnísi í Joliet, sem haldin var til að
fagna yflr hinum síðasta sigri Húanna \
Suður-Afrtku. Altgeld var mikill viimr
Búanna og talaði máli (eirra í iivívetna
liór í landi. Kieða hans (etta kveid var
frain borin af hita og kappi miklu. Kótt
í ræðulok kom yfir hann liöfuðsvimi
mikill og (urfti að stiðja hann ofan af
ræðupallinum og inn í lierbergi eitt í
leikhúsinu; (ar setti að honum áköf upp-
köst. Híðan var hann fluttur á bótel
hius vegar við götuna; stumruðu læknar
(ar yfir honum um nóttina, en fengu
ekki aðgert. Hann lózt kl. 7:09 um
morguninn.
Aitgeld var fæddur í smábænum Felt-
ers á Þýzkalandi 30. des. 1847. Þriggja
mánaða gamall fluttist liann með for
eldruin sínum til Ameriku. Hann ólst
upp í Mansfield I Ohio og mentaðist (ar.
í al(ýöuskólunum. lö ára gamall gekk
liann í her Norðanmanna og var í her-
(jónustu gegn um alt (rælastríðið.
Eftir (að kendi liann í skólum í Missouri,
las svo lög og lauk (ví námi 1869. Hann
flutti til Chicago 1875. Hann var dóm-
ari í yfirróttinurn í Chicago frá (vi 1886
(ar til 1891. Kíkisscjóri í Illinois var
hann kosinn 1893 og hólt (ví embætti í
f'jögur ár. Tvent kom (að fyrir á stjórn-
artið hans, sem mikla (ýðingu hafði og
hann varð nafntogaður fyrir. Annað
var (að, að hann náðaði Anarkistana
(rjá, Fieldeu, Schvvab og Neebe, sein
dæmdir höfðu verið fyrir spellvirkin
miklu í Haymarket upp(otinu. Hitt var
deilan milli hans og Clevelands forscta
út. af (ví, að Cleveland sendi her til
Chicago 1894, til að kofja verkamanna
óeirðirnar. Altgeld var ákveðiuu demo-
crat og heftir enginn maður á seinni ár-
um, ekki sjálfur W.J. Bryan einu sinni,
haft meiri áhrif ástefnu flokksins og mál
hans. Það var Altgeld, sem samdi
stefnu-skrá democrata 1896—liið fræga
“Chicago Platform.”
Kótt nýlega unnu Búar
Nýr Biía- sigur mikinn i Suður-
Sigur Afríku. Bretar mistu fjölda
manna, er ýmist fóllu eða
voru handteknir af Búum. Meðal hinna
Iierteknu vai' einn af æðstu herforingj-
um Breta, sjálfur Methuen lávarður.
Foringi Búa í orustu (essari var Delui ey,
sem áður liefur sýnt vaskleika mikinn.
Þessarófarir Breta liafa vaklið enn nýrri
óánægju meðal almennings á Englandi,
en aflað Búum nýrrar virðingar hjá öll-
um (jóðum. Einkum er tiðrætt um hið
dæ.mafáa drenglyndi Delu e s, er hann
lót Methuen iávarð strax lausan, og (að
án alls endurgjalds. Þegar frá (vi. var
skýrt í (inginu enska, stóð upp einn
(ingmaður og skoraði á stjórniua, að
sýna nú drengskap á móti, oggefa Búum
iausan Kerehinger hershöfðlngja. 8agt.
er að Bretar hati í liyggju, að sýua Búum
einhveru lit á (ví, að (eir virði mannúð
(eirra, en (ó á víst ekki að gefa (eitn
lausan nokkurn maiin, sern nú er í
liöndum Breta.