Vínland - 01.03.1902, Blaðsíða 4

V í N L A N D.
Múnaðarblað. Yerð $1.00 árg.
Útgefandi: G. B. Björnson.
Kitstjórar
\ Tii. Thordarson.
I Björn B. Jónsson.
Entered at the post-office at Minneota,
Miun., as second elass raatter.
VÍNLAND.
íslenzk blöð og tíinarit, sem fit
eru freíin hér vestan liafs, oru ini'tro
ojr smá, of-miirir fyrir svo fámennan
pjóðflokk, oir of-smá til {>ess að
fullnægja kröfum beirra, er vanist
Inifa innlendum blöðum 011 tímaritum.
Þegar {jannio er ástatt í blaða-
heimi Vestur-Islenilino'a, inætti ætla
að ]>að væri lítið ]>arfaverk, að bæta
við einu smáblaðinu enn. oir flestum
inundi virðast ]>að æskileora, að Is-
lendino-ar í Amcríku jrætu Jiaft eitt
myndarlefrt blað, er væri trefið út að
minsta kosti einu sinni eða tvisvar í
viku, tæki til meðferðar iili helztu
málefni, er Vestur-íslendinga varðar,
hvort heldur ]>eir búa í Bandaríkjun-
uin eða Canada, væri óháð allri
pólitík, osrstæði að efni ojr fráiranjri
jafnfætis liérlenduin blöðum enskum.
ÓII bliið Vestur-íslendinira eru
írefin ót í Manitoba, og láta sér ]>ví.
sein eðlilejrt er, mest ant um málefni
Canada og [>eirra íslen^inga, er ]>ar
búa. I Bandaríkjunum eru íslend-
inirar nú orðnir fjölmennir, ef miðað
er við fjiilda íslendinjra í Ameríku;
en [>eir eru mjiíir dreifðir f smærri
oirstærri flokkum. er búa í bæjum o<r
sveitum f yrasum ríkjum, hafa ]>vf
Htil mök hverjir við aðra, nir vita
lítið hver um annars hajri, nema að
]>ví leyti er ]>eir fá fregnir í blöðum
norðan frá Manitoba.
íslendingar í Bahdaríkjunuin lil jóta
oð láta sér ant urn fins málefni, er
bræður ]>eirra í Canaila láta sig litlu
skifta. Stjórnar-mál beirra eru iill
önnur, jafnvel atvinnuvegir og
mentamál beirra eru að niiirgu leyti
ólík. Af ]>essum og ffeiri ástæðum,
hafa maririr fslendinoar hér syðra
látið í ljósi óánægjti yfir ]>\ í. að ]>eir
Jiefðu ekkert blað eða tímarit sjálfir.
“\ ínland" er stofnað f ]>eim til-
gangi að bæta úr ]>essu eftir fiingum,
en ]>eiui, sem í ]>að fyrirtæki liafa
ráðist, er |>að full-Ijóst, að eríið-
leikarnir verða margir við ]>að, að
byrja ]>ess konar starf, einkum vegna
]>ess, að Islendingar eru svo dreifðir
f smá-flokkum um norðurríkin, og
eiga ]>vf erfitt með aðstyðja nokkurt
sérstakt fyrirtæki í sameiningu; en
öll óháð al[>vðulilöð eiga allan vöxt
sinn og viðgang undir hylli almenn-
ings.
“Vínland" verður ekki inálgagn
neins sérstaks flokks, og tekurengan
]>átt í pólitískum- né öðrum flokka-
deilum. Aðal-starf blaðsins verður
]>að, að ræða hlutdrægnislaust mál-
efni íslendinga, einkum peirra, er
búa í Bandarikjunum, og flytja
fréttir frá íslendingum, i>a;ði [>eim,
er búa Iiér í álfu og á fslandi. Ágri]>
af almeimum fréttum og stuttar
greinir um ]>au mál. sem mest er um
radt meðal abnennings, mun blaðið
flytja mánaðarlega; einnig verður
getið n vrra íslen/.kra bóka, og annara
rita, og vmsra enskra bóka, er að
gagni mœttu koma fyrir alpfðu.
Blaðið kemur út fyrst um sinn að
eins mánaðarlega.
Landbúnaðurinn á íslo,ndi.
“Norðurland” (10. bl. I ár.) flytur
grein eftir l’ál amtmann Briem um
“Framtíð landbúnaðarins” á fslandi.
Ilann segir að ýmsar framfarir liatí
átt sér stað í landbúnaðinum á seinni
tímum: “Menn fara betur með skepn-
ur sínar en iiienn gerðu áður”. .
“Menn hafa betri verkfæri en áður”
(ensku Ijáirnir).. “En mest er ]>ó
umvert hversu bændur rækta jörðina
miklu betur en áður.” I>ví til sönn-
unar skvrir hann frá pví, hversu
mjög ]>úfnasléttur hatí aukist hin
síðustu árin, og segir svo álit sitt um
framfarir landbúnaðarins með ]>ess-
um orðum: “Menn geta pvi með
fullum rétti talað um framfarir vorar
í búnaði.”
En ]>ví næst spyrhann: “En hvers
vegna er landbúnaðinum hætta bú-
inV”
Þessu svarar liann sjálfur, og til-
greinir fjórar aðal-liætturnar.
“Hún (]>. e. Iiættan) stafar af
Ameríku ferðuin, og ]>ó undarlegt sé
frá að segja, af framförum í öðrum
átvinnuveguin innanlands. ...”
“Önnur hætta fyrir landbúnaðinn
stafar af vaxandi kaujigjaldi. ... ”
“í priðja lagi stendur landbúnað-
inum liætta af vaxandi kri'ifum manna
til pæginda lífsins. Menn vilja liafa
betri húsakynni, snotrari föt, meiri
skeintanir, o. s. frv.”
“í fjórða lagi stendur landbúnað-
inum hætta af verðfalli á íslenzkum
vörun.”
Höfundur gerir alls enga grein
fyrir pví, á hvern hátt landbúnaðin-
um á Islandi sé hætta búin af Amer-
íku ferðunum, en um aðra atvinnu-
vegi innanlands segir liann, að ]>eir
Jiafl tekið meiri framförum en land-
búnaðurinn, og inenn séu ]>ví farnir
að slá slöku við landbúnaöinn, og
stundi ineir aðra arðsamari atvinnu-
vegi; í nánu sambandi við petta
stendur önnur hættan, sem höf. nefn-
ir pað, að kaupgjald fer vaxandi, af
pví vinnuhjú fá hærra kaup fyrir
aðra vinnn, en pau geta fengið fyrir
vinnu slna hjá bænduin.
Höf. segir að aðrir atvinnuvegir
hafi tekið meiri framförum en land-
búnaðurinn, en hann getur ]>ess ekki
hvers vegna peir haft tekið meiri
framfi'irum; ]>að væri pó nauðsvnlegt
að vita hvort landbúnaðurinn liefur
orðið útundan, en öðrum atvinnuveg-
um íueiri sómi sýndur, meira fé 'og
meira vinnuafli > arið til ]>eirra að til-
tölu.
t>að eru Yíst margir íslendingar,
sem af eigin reynslu pykjast hafa
fullan rétt til að segja, að landbún-
aðurinn á íslandi sé og hatí verið
erfiður og arðlítill atvinnuvegur, og
aðal-orsakirnar til pess séu pær, að
landið erhrjóstrugt og kalt, en vinnu-
aðferðin ófullkomin og kostnaðarsöm.
Ef pað er dugleysi og fáfræði bænda
að kenna, að hið verklega or svo
ófullkomið, ]>á lilýtur [>að að vera
hin bezta hvöt fyrir ]>á til framfara,
að sjá aðra atvinnuvegi, eins og
sjávarutveginn, sem áður hefur verið
á jafn lágu stigi og landbúnaðurinn,
verða peim mun arðsamari sem vinnu-
aðferð og útbúnaður er umbætt;
framfarir, í hverju sem er, eru lær-
dómsrík fyrirmynd fyrir alla nýta
menn, sem gefa peim gaum, en ekki
hætta. En ef baMidur reka sio' á
f>
|>að, að |>ær umbætur, er ]>eir gera á
jörðum sínum, borga sig illa, ef peir
geta ekki kostnaðar vegna eignast
góð verkfæri til að vinna með, en
verða að hagnýta sér mannsaflið,
eins og höndin veitir ]>að hjál]iar-