Voröld - 06.08.1918, Síða 2

Sto——■
Bls. 2
VOBÖLD
Winniree', 6. ágúst, 1918.
r
MINNINGARLJOD
2. AGUST, 1918 - - WINNIPEG
Minni Breta og Samherja
í alda djúp sú tíð er löngu liðin,
er lof vér kveðum sverða og skjalda gný.
J>að bregður heljar hrolli’ á mannlífs sviðin,
er hlaða loftið ófriðarins ský.
pví alþjóð heims í anda þráir friðinn,
þótt einstök þrælslund blási kolin í.
Og enginn berst af ást til þess að berjast,
en að eins grimmra fjenda sókn að verjast.
En þó að brott sé farinn frægðarljóminn,
sem fortíð rán og hernað breiddi á,
er hetjulundin lík sem fyr, og sóminn,
ef liðs er veikum þörf, að sitja’ ei hjá..
pví heill sé þeim, er hlýddu’ á Sögu dóminn
og heyrði lífæð samvizkunnar slá,
og heldur kaus með heiðri að falla’ í valinn,
en heima sitja og vera blauður talinn.
Pó einstaklingsins hugargöfgi og hreysti
að hálfu glatast, vanti þjóðarsæmd.
pví hurðarás það hugsjón margri raisti,
af heimskum múg að vera léttvæg dæmd.
En sálna og þjóða bróðurbönd það treysti,
ef brott var þröngsýn eigingirni flæmd.
Svo hverri þjóð er happ og sæmdar merki,
að hafa lítilmagnann stutt í verki.
Ef frelsi og samúð hverfa af heima slóðum
og hervald skapar mannréttindum gröf,
þá leggur kuldann inn að arinhlóðum
og eymd og skorti er búin langvinn töf;
og þroski og menning minka og hverfa óðum,
unz mannlegt líf er seigpínd hefndargjöf.
pá snemmtæk gröf á völlum vopnaþinga
er vænni en rofnar sættir griðníðinga.
Vér trúum því,—að æðri málstað eigi
í ægri skálmöld þjóðarsamfylgd vor,
að bráðum roði rönd af nýjum degi,
er reisi þá, sem féllu og mistu þor,
og boði frið á himni, láði og legi
og láti grænka sérhvert böðuls spor,—
já, þótt vér föllum fyrir sverðum hinna,
samt frelsið mun að lokum sigur vinna.
pví heitum vér á alla’ er mannúð unna
og alla, er frelsi og jöfnuð setja hátt,
að hætta ei fyr en hrunin er til grunna
hver höll, sem tryggir óréttindum mátt,
hver höggorms tönn, sem eitrar andans brunna,
um ár og daga moluð er í smátt,
hver Níðhöggs mund er marin undir fótum,
hvér Marðar tunga skorin upp með rótum-
Kom sól og dögg!—lát engi’ og akra gróa
og aldin græð í hverjum blóma lund,
kom vættur fjalls, kom vörður dimmra skóga
og veitið straumum gulls í hverja raund,
og varðsveit Ægis út um sund og flóa
oss ásjá veit, er þinn vér sækjum fund. — —
Með þessu liði—og þreki handa sinna
vor þjóðafylgd mun bjartan sigur vinna.
Gísli Jónsson.
Minni íslenzkra hermanna
Oft var ganga íslands barna
urð í fangið brött og há,
yfir langa æfi fama
út við drangabjörgin grá.
pó er eins og alt sé leikur
okkar daga borið við,
nú, er þeysir bani bleikur
blóðugt fram um hildar svið.
Hve nær var í þyngri þrautum
þrúgixm blóðsins troðið á?
Aldrei hafa heims á brautum
hvílík osköp gengið á-
Hugstórum í hermannsbrjóstum
hjörtun þungt og voldugt sU,
dauðann er og sigur sást um
svellur eldhríð brynjum á.
pá, sem eru íslandsþjóðar,
átt er við og mælt er til,
sem í hergný Heljarslóðar
lieyra sjaldan orðaskil.
Frændur þá, sem þrautir troða
þungar, gegn um eld og stál,
sem í ógn og ægivoða
öðrum reynast hjarta og sál.
Nöfnin ykkar þjóðin þekkir —
þau í minnum lifa skýr —
þegar rofna rökkur mekkir,
roðar loftið dagur nýr.
Hver mun geta gleymt þér, bróðir,
gefið sem að hefir þig
viljugt fram á feigðarslóðir
falli til að verja mig?
II
Hvað gerist í gröfunum þar?
Er ekki alla að dreyma
ástvini sína lieima,
ávalt og alstaðar?
Skyldi’ ekki hugur og hönd
blessa og þakka bréfin
beztu af vinum gefin —
frændum af fjarlægri strönd?
Geta mun gleði tár
dropið af hermanns hvarmi,
hitnað og negg í barmi —
löngun er saknaðs sár.
Ekki’ er það ætlan mín,
lífskjörum þeirra’ að lýsa,
læt eg mér nægja að vísa,
meðalgreind, því til þín.
Ilt þó þeim mæti margt,
ekki þeir kunna að klaga
kjör sín í hervaldsaga,
flest þó þeim sýnist svart.
Hversu sem leið er ljót,
þegjandi þola verða
þjáningar svaðilferða,
horfandi heli mót.
Nafn þitt á vör hans vefst
síðast, að þrótti þrotinn
þegar ’ann hitta skotin
brjóstið af helraun hefst.
Svo endar sagan lians,
lagður í líkþró auða
landneminn húms og dauða
í fjarlægð síns föðurlands.
III
Heyrið þér, harmþrungnu m.eður!
heyrið þér, systur og bræður,
unnustur, elskendur, vinir—
íslenzkir frumbúa synir
gáfu sig framtíð og frelsi,
fjötrana smáðu og helsi,
þegar í liðsbón var leitað,
lundprúðir gátu’ ekki neitað.
pó að þeir fórndauða falli
fyrir því volduga kalli,
er þeim ei heitið á hæðum
himneskum eilífðar gæðum?
Skyldi’ ekki eilífðin eiga
andanum dýrðlega sveiga,
eftir þau svíðandi sárin,
söknuðinn, harmana’ o^ tárÍL 1
Munu’ ekki veraldir vakna
viðnumdar af þeim er sakna
handan við holskeflur dauða'*
Ilver sér nú ströndina auða •
Eru’ ekki alstaðar harmar,
alstaðar sorgþrungnir barmar?
Slá ei til helgilands hæða
hjörtun, er sakna og blæða?
IV
Volduga almættis orð!
Hafa ekki sár vorra sona
sviðið þér, Drottinn? — eg vona —
helstunur, mannrán og morð
Helþungt að himinsins strönd
sérðú’ ekki blóðhafið brotna,
bölvun í heiminum drotna,
slitin öll bræðralags bönd?
Heyrirðu’ ei andvörpin öil?
Sástu’ ekki sakleysið líða,
sigrað, við ofurmagn stríða
blóðstorkinn Belgíu-völl? —
Lít eg þar legsteina jörð,
áður hvar blómlendið breiða
brosti í sólríkið heiða!
Eru’ ekki örlögin hörð?
Mæltu þitt almættis orð!
Slíttu úr herfjötrum heiminn,
hrópaðu frið út í geiminn,
bannaðu mannrán og morð.
Hefir ei heiminum blætt
nóg, fyrir syndirnar sínar?
Sárna’ ekki undirnar þínar,
bróðir! að eðli og ætt.
pér, sem að horfið með Iiarm
heimsins á stríðandi þjóðir,
syrgjendur, saknaðarhljóðir,
stillið þér bölið í barm? —
Látum svo líðandi þraut
leiða oss dýpra og hærra.
Verði oss sterkara’ og stærra
ljós guðs á lífsþroska braut.
Jón Jóna;ansson.
Minni Canada
Lag: Blessuð sértu, sveitin mín.
Canada, vor draumadís,
dularkær á liðnum árum,
heiður þinn við háfjöll rís,
hafinn yfir sund og ís;
hjá þér finst oss framtíð vís,
þó flaki heimur dauða-sárum,
Canada, vor draumadís,
dular-kær á liðnum árum.
Fyrir handan Atlants-ál
áttu fjölda vaskra sona,
sem þér helga’ af hug og sál
hinztu krafta og síðsta mál,
glaðir drekka dauðans skál,
djörfung með hins bezta vona
fyrir handan Atlants-ál
ótal þinna vösku sona.
Mun ei vilja móðir hver
minnast þín í stuttu ljóði —
hvort sem fúsar færðu þér
fórnina, sem dýrust er?
Saga þín og þeirra ber
þrunginn hreim af sorgarhlióði.
Mun því vilja móðir hver
minnast þín í stuttu ljóði.
Vér, sem fæddumst fjarri þér,
finnum glögt það hallar degi,
því er xnargt, sem þakka ber;
en þung og ervið skyldan er,
sem að inna eigum vér
og til liðs þér verða megi.
Vér, sem fæddumst fjarri þér,
finnum glögt það hallar degi.
pér skal vígja þrek og þor,
þig skal styðja’ af ráði og dáðum
unz vér sjáum sigur-vor
signa blóðug mannlífs spor
berst til frelsis fylking hvor
og frægðar oss, er hjá þér áðum.
pér skal vígja þrek og þor,
þig skal styðja’ af ráði og dáðum.
Láttu friðarljósið bjart,
lífsins faðir, jörðu skína,
lægðu myrkrið sorga svart,
sárið græddu stórt og margt,
bættu mannkyns bölið hart,
blóðskuld heims að megi dvína.
Láttu friðar Ijósið bjart,
lífsins faðir, jörðu slúna!
Anna SigorbjÖ!rnsson.
Minni Vestur-ísSendinga
Móðir
(Tileinkað íslerizkum Hermönnum)
Sumarsólin blíða
signir grund og bæ.
Ljúfir tónar líða
leynt, í vestan-blæ-
Heyrir ástnæmt eyra
orðin, sem hann þylur;
enginn á það lieyra,
utan sá, sem skilur:
“Alt er unt að líða,
af því eg á þig.
Bros þitt ástar blíða
breiðir yl um mig.
Hugur nálgast hljóður.
—Heim er gott að dreyma. —
Mildri, góðri móður
megnar enginn gleyma.
Man eg kyrru kvöldin
—kvaðstu vögguljóð—
Ástin átti völdin.
En hvað þú varst góð!
Deyfa kúlna kliðinn
kvæðin undur hlýju.
Dagur, löngu liðinn,
• læðist inn að nýju.
Dáð og dug vill sýna,
drengurinn þinn hér.
Minning móður krýna.
Muna, hvar sem fer:
Enginn er þinn líki.
Ýmsir reynast góðir,
Hefi eg himnaríki
heima hjá þér, móðir.”
Arnrún frá Feili.
Annar ágúst,—mörg er minning
mörkuð þessum dag—;
veitir nýja vinakynning,
vekur bræðralag.
Hugir sveima’ um heima’ og geina
— hafa ýmsir reynt. —
Marga dreymir móður heima.
— Maður gleymir seint.
Stundum, heyri ’ eg suma svara,
sitji illa’ á þeim
vorhugum, sem vestur fara
og vinna nýjan heiin;
Að vilja breyta,—og heíta’ að heita
hluti af Islands þjóð.
Flestir þreyta frægðar leita,
fyrir móður slóð.
Vestanmanna haldist hróður,
— hugur myndar brú. —
Austanmenn þar eiga bróður,
Ástin, von og trú
bindur anda beggja landa,
bætir vanda úr;
ekkert grandar, ef menn standa
eins og ti’austur múr.
Arnrún frá Felli.
Hringhendur
TileinkaS Islendingadeginum 2. ágúst 1918
Minni islands
Héðan falla öll vötn til Dýrafjarðar-
Steinsnar on’í heima-hlaðið
Heið.'n rötuð, slarkað vaðið
Næstum full-efnd hugföst heit'n
Hjarta-strengd við æskureitinn!
Heimþrá átti fult í fangi
Ferð þá með — á lestagangi!
i !<v':an sá hann sólskins-blíða
Sveitu fangið grænna hlíða,
Upp .il hafs og inn um skörð
Dagaði allan Dýrafjörð!
Fegni 'ians varð fall á orði —
Fylgdaimaður skemra horfði:
“pótt að bilið mælist minna
'Miili þín og heimakynna,
Fær er beim-von! Fram eg eygt
Fyrirsátur, nær á vegi
Snúum irá! svo fjöri’ ei ,týnu m —
Feigðin undir túngarð’ þínure.
Ilef'UT á bér varan vörð.
Dauðinn ver þér Dýraf jörð í ’
“ííeldur Irið eg hinzta skaðan/i
Hér, en snúi aftur, þaðan
Sem til Dýrafjaröar falla
Fossinn sé og læki alla!
Sérhverri dropa þrífur þráin
þar að mega hníga í sjáinn —
par sem lífið lék mig blíðast
ljúfast væri að falla síðast
pegar t.irzta ganga er gjörð,
Deyja m’í Dýrafjörð!”
ITvað f :• grjót og götur rangar,
Gömla vesturferðalangar!
E*íi slygni’ um skapa-gátur-
Ökamf sé oss í fyrirsátur?
Skeytrm engri vo á vegi
Við. á þessum Islands-degi!
Skeiðum allir undanhallið
Otan hlíð og lækjafallið,
Hver á sinni heimajörð !
Dalinn nið’rí Dýrafjörð.
Stephan G. Stephansson.
Oss ó þvingað anda ber
Islendingadaginn,
eg því syngja ætla mér
okkar slinga braginn.
Hausti kvíðir harpan góð,
horfin blíðu-gengi;
porst.einn síðast “lóuljóð”
lék á þíða strengi.
Mörg þó bjóðist lireyting hér
og betri sjóðir Ijómi,
alt hið góða’, er áttum vér,
er vor þjóðar sómi.
Skákl! Óþvingað þjóðar mál
þú skalt hingað muna:
Átt að syngja afl og sál
inn í hringhenduna.
Fyrir liandan, æsku-óðs
ekkert blandar strauma:
Fjalla-andi fossa-ljóðs
fyllir landans drauma.
Perlu gnðtt í geisla lier
glödd við óttu hreima,
ber þar rótt á brjóstum sér
bjarta nóttin heima
Blómið margt er dagur dvín
daggarskarti grætur,
því var hjartans huggun mín
heiði bjartrar nætur.
Rætur áttu oft vor tár
öðrum þrátt ókunnar:
Betra er fátt, ef svíða sár,
samúð nátt.úrunnar.
Vorsins fríða, gæða gnótt
gladdi’ oss blíðu meður,
okkar síðar efldi þrótt ,
íslenzkt hríðar-veður.
pó svellum lostin sæi bygð
sólar kosti dulda.
hugur brosti í hríðar-sigð,
hló í frosti’ og kulda.
pó vetur gjaltí vestra hér
—von þó snjallir kími,
því að allir erfðum vér
ögn frá Skalla-Grími.
Munum þrátt að leggja lið
svo líði ei brátt vor tunga;
hún hefir átt að etja við
ensku, máttarþunga.
Pjóðar-hylli, hjartans-bál
hróðrar gylling vafið,
ljóða-snilli, máttar-mál
má ei villa í hafið.
Daga alla muni mátt
móður kalli sinna.
Saga falleg heldur hgtt
hróður fjalla þinna.
pinna fjalla hróður hátt
heldur falleg Saga.
Sinna kalli móður mátt
muna alla daga. \
Jg
Pálmi.
1V__
illilli'Í! I'.lli!