Alþýðublaðið - 14.01.1964, Blaðsíða 4

TÓNLISTARFÉLAGIÐ

* ' . ÞAÐ er ekki svo ýkja langt síð-
f: an „orðblinda" var með öllu ó-
I þekkt fýrirbrigði, og þau börn,
| sem ekki gátu lœrt að lesa,
S álitin heimsk. Kennsluhættir
f; hafa tekið miklum framförum
á seinni árum, eins og kunn-
íj ugt er, en þó hefur ekki tekizt-
£ að finna upp aðferð til þess að
kenna „orðblindum" börnum að
I lesa. En hver veit nema einnig
| þessi vandi sé nú leystur?
Bandarískur prófessor, Moore
1 að nafni, hé'lt þvi fram í mörg
| ár, að gáfur barna væru van-
| metnar, og einsetti sér að
j; sahna sitt mái: Og honum tókst
| að kenna tveggja ára gömlum
| börnum að lesa! En hann beitti
| ekki hinum venjulegu aðferð-
| um við lesttarkennsluna sína,
| heldur liafði ritvél sér tíl að-
| stoðar.
Hann lét- börnin setjast við
f. ritvél, ög þar sem stíkt apparat
I er mjög eftitsóknarvert í aug-
f um barnanna, var áhugi þeirri
| þegar tryggður. Hann leyfði
i börnunum í fyrstu að skrifa á
ritvélina hvað sem þau vildu og
þegar þau höfðu hamrað stafi
og tákn á pappírinn eins og til
dæmis s5hK,m$ö-)3, þá sagði
hann þeim, að nú h'efðu þau
skrifað s og 5 og h og svo fram-
vegis.
Eftir nokkrar kennslustundir
breytti Moore um aðferð. í stað
þess að segja börnunum hvað
þau hefðu sjálf skrifað, sagði
hann þeim nú, hvað þau ættu
að skrifa. Fyrst í stað lét liann
þau skrifa einstaka stafi, en
síðan þyngdust verkefnin liægt
og hægt, þau skrifuðu einstök
orð og loks einfaldar setningar,
sem þau gátu skilið; eins og til
dæmis „ís er góður”, „Mammá
er falleg” og svo framvegis. —
Eftir 40-60 kennslustundir gátu-
litlu börnin lcsið og skrífað á
ritvél.
Þessi nýja aðferð Moore
vakti enga sérstaka athygli og
hann var- gagnrýndur liarðlega,
bæði af foreldrum og kennur-
um, fyrir að reyna að kenna svo
ungum börnum lestur.
Þegar danskur sálfræðingur,
Preben Bishel að nafni, frétti
um aðferð Moores, datt honura
í hug, hvort ekki væri hægt að
beita henni við kennslu þeirra,
sem lialdnir væru „orðblindu’
og gætu þar af leiðandi ekki
lært að lesa eða yrðu alla tíð
mjög stirðlæsir.
Hann hófst þegar handa og
náði undraverðum árangri. Hið
erfiðasta var, að stappa stálinu
í nemendurna, sem voru orðnir
langþreyttir á þrótlausum til-
raununr'kennara til þess að
kenna þeim. Margir misstu
strax í upphafi kjarkinn og gáf-
ust upp. En það hjálpaði tals-
vert, að flestum þðtti þessi leikr ‘
ur með ritvélina óVenjulegur
og skemmtilegur og með ýrns-
um ráðum tókst að'stappa í þá
stálinu og kenna þeim loks að
lesa þótt aðrir kennarar hefðu
gefizf upp við það verkefni og
gefið þann úrskurð, að þau,
gætu ekki lært það.
Við skulum nefna eitt dæmi: .
Dortlie liafði verið beztl nem-
andinn í síiium bekk/ dhglég,
iðin og fljót að læra, — þar til
hún .var komiri í níu ára bekk.
Þá hafði hún um sumarið orð-
ið fyrir taugaáfalli, og um leið
var eins og allir námshæfileik-
ar hennar hefðii horfið. Hún
gat naumast lengur lesið og
liafnaði loks í bekk fyrir van-
gefin börn. Bicliel tók Dörtlie
að sér og kenridi henni að lesa
á skömmum tíma með aðstoð
ritvélar. Nú er Dorthe orðin 21
árs gömul og er einkaritari for-
stjpra stórs fyrirtækis i Kaup-
mannahöfn.
HEIMSÓKN BETTY ALLEN
SINFONÍUHLJOMSVEITIN
SJÖUNDU tónleikar hljómsveitar
innar á þessum vetri voru í Há-
skólabíói 9. janúar sl. Á efnis-
skránni voru Tragískur forleikur
eftir Brahms, Ljóð förusveinsins
eftir Gustav Maler og sinfónía nr.
•
r\ n
*7 eftir Schubert. Einsöngvari var
4bandariska söngkonan Betty Allen
■og stjórnandi var Dr. Róbert Abra-
ham Ottósson. Forleikurinn var
allvel fluttur á köflum en tilfinn-
anlegt er hversu strengirnir eru
veikir. í forte spilamennsku hljóm-
sveitarinnar yfirgnæfa málm-
blásturshljóðfærin gjörsamlega.
Kom þetta alloft fyrir í forleikn-
um en var þó bágalegra í seinasta
kafla sinfóníunnar. Hápúnktur tón-
leikanna var flutningurinn á Ljóð-
um förusveins. Túlkun söngkon-
unnar á þessu verki var meistara-
leg og aðstoð stjórnanda og hljóm
sveitar með ágætum. Betty Allen
er glæsileg söngkona og er heim-
sókn hennar mikill listaviðburðr
ur og vonandi eigum við eftir að
heyra liana hór oftar. Það er að
verða hefð hér að sólistar moð
hljómsveitinni hafi á takteinum
aukalög, og var svo einnig nú, eu
því miður aðeins eitt; aría eftir
Gluck. Sjöunda sinfónía Schu*
berts er eitt af þeim verkum tón-
bókmenntanna, sem virðist lengj-
! ast með hverju ári. Þrátt fyrir ynd--
Betty Allen.
isleik og fegurð þessa verks, verð-
ur þessi tæpa klukkustund serii
tekur að flytja það, ansi löng. Eins
og áður hefur verið vikið að, þarf
sterkari strengjasveit til að gera
þessu verki góð skil. Þrátt fyrir á-
gæta frammistöðu dýpstu málm-
blásaranna á köflum, vildi því
bregða fyrir að innkomur þeirra
væru bagalegum sekúndubrotum á
eftir afgangi hljómsveitarinnar.
Má vel vera að staðsetning þeirra
og hljómburðurinn á sviðinu hafi
hér ráðið einhverju. Stjórn Dr.
Róberts á þessum tónleikum var
mjög röggsamleg og bar vott um
góða þekkingu á verkefnunum.
Prógramskýringar hljómsveitar-
innar hafa ávallt verið skemmti-
legar aflestrar og svo var einnig
nú og það í ríkum mæli. Það er
ekki ófróðlegt að vita að Schubert
hafi á sínum tíma „harmað póli-
tískt sinnuleysi, svefnmók og at-
hafnaleysi þjóðar sinnar.....” Ef
hér hefur verið um staðreyndir að
ræða, megum við sannarlega
harma að ekki varð ævarandi
framhald á þessu pólitíska sinnu-
leysi. [
ÞELDÖKKA bandaríska söngkon-
an Betty Allen söng á tveimur
Tónlistarfélagstónleikum siðast-
liðin þriðjudags- og miðvikudags-
kvöld. Á fyrri hluta efnisskrárinn-
ar voru aríur úr Brúðkaupi Figar-
os, Mignon og Carmen, svo og söng
lög eftir Schubert og Brahms. —
Betty Allen hefur yfir að ráða mik
illi og sérkennilegri rödd, sem
ekki virðist henta Mozart. Lögin
eftir Sehubert og Brahrns voru sér-
lega vel túlkuð; af mikilli sann-
færingu. Habanera úr Carmen var
mjög smekklega flutt og alveg
laus við vá væmni sem ósjaldan er
fylgifiskur þessarar vinsælu aríu.
Svo virtist á þessum tónleikum
að söngkonan sækti sig á við hvert
lag, einnig var það greinilegt, að
tíma tekur að venjast þessari sér-
kennilegu rödd. Hjá söngkommní
bregður ósjaldan fyrir víxlun á
skólaðri óperurödd og hinni nátt-
úrulegri rödd negrans, með sínum
Framh. á 10. síðu
, •JlMIIIIIIMMIIIIIIIIMIIIIliniMIIMIItlllllllMIMIIMMMIIIIIIIIMIMimillllllIIII MMIIMIMIMIIllllll|l|||||IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllll>llllllllllMI1Mt IIIIIIIMIMIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIMIMIMMIIIMMIIIMIIIMIIMMIMIMMIIIIHII1IIMIIIIMIMMMMMIMIMIMIMMMIIMIMMIMIMMMMIIMMIMMM|IIHÍIIIIV J
4 14. janúar 1964 — ALpÝÐUBLAÐIÐ
— Ekki vil ég halda því fram
segir Bichel, að liérmeð sé fund
in upp aðlerð, sem leysi að
öllu leyfi vandamál þeirra, sem
erf-itt eiga með að læra a ðlesa.
En ég hef þegar náð undraverð
um árangri og það hefúr sýnt
sig að þcssi nýja „ritvélaað-
ferð” hefur miklu meira að-
drattarafl í augum bæði barna
og fullorðinna, heldur en hin
venjulega lestraraðferð.
Dá'riski sáiíi'æðfiigurinn Preben Bichel hefur notað ritvélaað-
férð Moors með gdðtim ársngri. Hér sést hann ásamt einum
nemanda síntirrf, Dorthe, sein vikiö er að í greininni.
Ntfkkrir af iiemendíini Preben Bicbel sitja vitf rítvélar sínar og
iæra þanttig að Héss, þótt þeir hafi ekks getað lsert það nteð
öðrum lestraraðferðum.