Alþýðublaðið - 06.08.1964, Síða 8

^jiiniiiiiiiiniiiiiiiimiiinniniiiiif*' r ■ t* iiiiiimmiiuiMiiiiiii
Helgi Sæmundsson skritar pistil frá Færeyjum
HUGVEKJA UM GÓÐA SAMVINNU
OG KVÖLD í HÖFUÐSTAÐ FÆREYJA
LEIÐIN milli íslands og Fær-
eyja er ekki löng, en margar ú-
stæður til þess, að samskipti þjóð-
anna væru mikil og náin. Samt
hefur mjög á skort í þeim efnum
undanfarin ár. Færeyjar fjariægð-
ust ísland, þegar það komst í
þjóðbraut. ísléndingar hafa löng-
um annaðhvort flogið yfir Fær-
eyjar eða siglt framhjá þeim eftir
síðari heimsstyrjöldina. Færey
ingar hafa og verið allt of sjald-
séðir gesiir á íslandi langt árabil.
Nú er þetta hins vegar að breyt-
ast — góðu heilli. Frændsemin
segir til sín, svipuð lífskjör og lík
örlög tengja þjóðirnar böndum
sbilnings, vináttu og samstarfs-
vilja. Og þetta er vissulega vel
I farið.
í íslenzkt og færeyskt íþrótta-
i fólk hefur tekið upp samvinnu að
: nýjuí og hún mun áreiðanlega efi-
ast í framtíðinni. Ennfremur hafa
menningarleg samskipti þjóðanna
komið til sögunnar og borið ærinn
* árangur. Færeyska myndlistar-
sýningin i Reykjavík haustið 1961
i þótti að vonum miklum tíðindum
sæta. Ýmsir íslendingar kunnu
I skil á færeyskum skáldskap og
| undruðust listræn afrek manna á
I borð við Janus og Hans Andreas
j Djurhuus, Jörgen Frantz Jacobsen
og William Heinesen. Hitt vissu
! færri, að í hópi Færeyinga væru
; eða hefðu verið aðrir eins mynd-
listarmenn og Sámal Josensen,
Mikines, Ruth Smith, Stefan Dan-
ielsen, Ingálvur av Reyni, Elin-
borg Liitzen og Janus Kamban. En
sjón varð sögu ríkari. Við þurft-
um ekki frekari vitna við um fær-
eyska myndlist. íslendingar höfðu
kynnzt ríki hennar.
Færeyska lúðrasveitin, Havnar
hornorkestur, sótti svo ísland
heim í fyrrasumar, kom, sá og
sigraði. Þá bættist við nýtt undrun
arefni: Dómbærustu menn luku
miklu lofsorði á hljómsveitina og
tónlist 'hennar. Færeysku gestirn-
ir eignuðust á svipstundu aðdá-
endur og vini og þóttu öllum
drengjum batri. Nú hefur svo
Lúðrasveit Reykjavíkur endur-
goldið heimsóknina með ágætri
för til Færeyja, og munu þátttak-
endurnir aldrei gleyma þeim ein-
stöku móttökum, sem þeir hafa
átt að fagna af hálfu heimamanna.
Mér finnst undrum sæta að heyra
Dg sjá, hvert fagnaðarefni það er
Færeyingum, að íslendingar skuli
rækja við þá frændsemi og þiggja
frábæra gestrisni þeirra. En sagan
er ekki öll. Ég verð að skjóta hér
inn örstuttum aukaþætti.
Leikfélag Reykjavíkur fór til
Færeyja í vor og sýndi Hart í bak
í Þórshöfn. Einnig sú heimsókn
hefur fræg orðið. Fólk af 'öllum
þjóðfélagsstéctum talar um hana
eins og stórviðburð. Það er glatt
og þakklátt vegna hennar líkt og
forlögin hafi miðlað því óvæntu
og dýrmætu happi. Ég legg til, að
Þjóðleikhúsið fari við tækifæri að
dæmi Leikfélags Reykjavíkur og
gefi frændum okkar í Færeyjum
kost á skemmtilegri og listrænni
dægrastyttingu. íslenzk leiklist
virðist dágóð útflutningsvara!
Ég vík þá aftur að Lúðrasveit
Reykjavíkur og Færeyjaför henn-
ar. Bæjarstjórn Þórshafnar hélt
gestunum fallega og rausnarlega
veizlu á laugardagskvöld. Sigfried
Skaale borgarstjóri stýrði samkom
unni, en veizlugestir voru á þriðja
hundrað talsins og því líkast, að
þetta væri stórhátíð. Margir tóku
til máls eins og siður er íslend-
inga og Færeyinga. Erlendur Pat-
ursson landsstjórnarmaður var í
þeirra hópi, þar íslenzkum stjórn-
arvöldum drengilega söguna í til-
efni af fyrirgreíðslu þeirra við
færeyska sjómenn eftir stækkun
landhelginnar, fagnaði snjöllum
orðum vaxandi samskiptum ís-
lendinga og Færeyinga og bar
fram athyglisverða tillögu. Hún
er sú, að fulltrúar vinnandi stétta
á íslandi og í Færeyjum skiptist
á heimsóknum til að eiga þátt í
þeirri samvinnu þjóðanna, sem
þegar hefur tekizt að frumkvæði í-
þróttafólks og listamanna. Sömu-
leiðis mæltist Erlendur til þess,
að íslenzkir alþingismenn heim-
sæktu Færeyjar og að aukin sam-
vinna tækist með íslenzkum og
færeyskum stjórnarvöldum. Duld-
ist ekki, að áheyrendum fannst
þessi friðarhugur fara uppreisn-
armanninum frá Kirkjubæ næsta
vel.
Þegar borðhaldinu og ræðuhöld
unum lýkur, er setzt að kaffi-
drykkju í öðrum salakynnum, fólk
kynnist og blandar geði, enginn
gefur tímanum gætur, enda virð-
ist líðandi stund miklu hægstreym
ari í Færeyjum en annars staðar,
og þó hefur tækniöldin numið hér
land og valdið miklum breyting-
um. Þórshöfn hefur gerzt harla ný
tízkulegur bær, húsin rísa af
grunni, hvert öðru stærra og vand
aðra, vélar erfiða nótt og dag,
verksmiðjur leysa gömul verk-
færi af 'hólmi og auka framleiðslu
getu handaflsins samkvæmt lög-
máli stóru margföldunartöflunn-
ir, vöruúrval heimsmarkaðsins er
til sýnis í gluggum verzlananna,
og heimili og einstaklingar njóta
hvers konar þæginda, þó að mun-
aði sé í hóf stillt. Hins vegar
blasa tákn fortíðarinnar við allra
augum. Gamli bæjarhlutinn rifj-
ar upp fyrir mér sögur Jörgen-
Frantz Jacobsen og Williams
Heinesen, mér finnst bókin Tann
deiliga Havn orðin lifandi veru-
leiki, allt er enn eins og það var,
þegar dr. Jakobsen, Regin í Líð,
Símun av Skarði og Djurhuusbræð
urnir voru og hétu og störfuðu við
mikinn og góðan orðstír, staða-
nöfnin raðast á þráð minninganna
eins og perlur á festi: Tinganes,
Munkastova, Mettustova, Gongin,,
Kristnastova, Áarstova — menn
og menntir, minjar og saga. Jan-
us og Hans Andreas Djurhuus og
Jörgen-Frantz Jacobsen eru dán-
ir — horfnir, en uppi undir Húsa
reyn býr William Heinesen og
dæmist samkeppnishæfur snjöll-
ustu skáldsagnahöfundum Norður-
landa, stilsnilld hans víðfrægir
danska tungu, en nágranni hans,
Heðin Brú, er af ýmsum löndum
sínum talinn listamaður á borð
við þennan sérkennilega og fjöl-
hæfa sigurvegara, ágætur höfund-
ur og frábær túlkandi máls, sem
því miður aðeins nokkrar þúsund
ir skynja og skilja til listrænnar
nautnar. Janus Djurhuus orti
forðum daga á heimavísu, þó að
naumast verði frá honum greint í
bókmenntaþætti veraldarsögunn-
ar af því að hann var Færeyingur
og einfari í tvennum skilningi,
skáldskapur hans eins og mikilúð-
leg og brött en fagurgræn kletta-
ey úti í reginhafi, ævintýri, sem
aldrei kemst á framfæri við millj-
ónirnar. Færeyingar hafa margt
af mörkum að leggja, svo að sam-
vinna við þá er sannarlega eftir-
sóknarverð. íslendingar eiga þess
betri kost en nokkur önnur þjóð
að njóta hennar. Við skiljurh Fær-
eyinga skást af nágrönnum okkar
Framh. á bls. 10
IMenn til
I HIN velheppnaða ljósmyndaferð
f Ranger VII til tunglsins hefur
2 vakið nýjan áhuga á rannsóknum
i á því og mun vafalaust flýta
1 fyrir fyrstu mannaferðum þar
É efra. Sjónvarpssending 4000
I mynda til jarðar gekk framar
i öllum vonum og hefur borið svo
| mikinn vísindalegan árangur, að
| tunglskot þetta er talið stórsigúr
i fyrir Bandaríkjamenn, sem
| tryggi þeim um sinn forustu í
= geimrannsóknum.
Ætlun bandarískra vísinda-
I manna er að senda tvö tunglför
| svipuð Ranger VII á næstunni.
| Þessum mannlausu vísindastöðv-
i um er ekki aðeins skotið á tungl-
1 ið, heldur á tiltekinn blett á
1 tunglinu. Að þessu sinni var mið-
I að á eitt þeirra svæða, sem einu
i sinni voru talin höf, en nú reyn-
1 ast vera sléttur með f jotda stórra
| og smárra gíga. Er nú rætt um að
| senda næsta Ranger til annara
1 staða á tunglinu, þar sem lands-
i lag er ólíkt, þar sem svo nákvæm
I ar myndir hafa fengizt af sléttun-
i um. Þykir raunar fullsannað, að
| unnt sé að Ienda tunglförum
i framtíðarinnar á þessum sléttum.
| Fyrstu geimför Bandaríkja-
= manna, sem höfðu einn mann
| innanborðs, gengu undir sameig-
- inlegu heiti og nefndust „Mer-
| Þetta er Gemini geimfarið, sem
1 munu svífa allt að tveim vikutn
i menn innanborðs, en það verða 1
| ina, væntanlega 1969, ef allt gei
Þórshöfn, séð frá Tinganesi, Hólsey í baksýn.
g 6. ágúst 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ