Alþýðublaðið - 13.12.1964, Blaðsíða 8

Alþýðublaðið - 13.12.1964, Blaðsíða 8
TEIKNll Kirkjan á Breiðabóls stað í Fljótshlið' 1836. ISLENZKAR SVEITAKIRKJUR NÝJAR kirkjur hafa risið af gjrunni hér á landi á síðustu ár- lim hver af annarri( þótt lands- mönnum sé sí og æ borið á brýn trúleysi og lítil ræktarsemi í kirkjulegum efnum. Sumar hinna nýju kirkna bera svipmót nútím- ans, aðrar eru byggðar í göml- um stil, og sumir vilja ugglaust ætla, að enn aðrar séu með öllu stíllausar. Gleggsta dæmið um andstæðurnar í kirkjubyggingum okkar nú á dögum blasir við sjón- um, þegar gengið er um Háteigs- veg. Þar er í byggingu Háteigs- kirkja með fjórum turnspírum í austurlenzkum stil, en örskammt frá stendur Kirkjubær kirkja óháða safnaðarins, lítil en ný- tízkuleg. Og þegar fram líða stund ir mun frá þessum stað sjást gnæfa við himin Hallgrímskirkja, sem rís af grunni hægt og hægt, jvrátt fyrir hávcerar d/eilur og kröftug mótmæli. En við skulum láta kirkjur nú- tímans liggja milli hluta að þessu sinni, en í stað þess fræðast ör-. lítið um islenzkar kirkjur fyrr á timum. í hinu merka riti séra Jón asar Jönassonar frá Hrafnagili, (,íslenzkir þjóðhættir" er fróðleg- ur kafli um kirkjur og kirkjulíf hér á landi á liðnum öldum. Lýs- ing hans fer hér á eftir: Kirkjur voru víðast hvar litlar og lítið um prýði á þeim, enda voru þær fátækar og höfðu litlu úr að spila. Nærfellt alls staðar voru þær byggðar með torfveggj- um og torfþaki, en í báða gafla voru timburstafnar. Tveir glugg- ar voru á kórstafni og stundum gluggabora upp imdir burstinni, og svo var sinn glugginn hvoru megin hurðar og einn yfir prédik- unarstól. Annars var fyrirkomu- lag allt eins og enn gerist, altarið fyrir miðjum ansturstafni og oft- ast einhver altaristöflunefna yfir, en stundum voru þær töflur ærið fornfálegar, og prédikunarstóll að sunnanverðu milli kórs og kirkju. Skilrúm allþétt var á milli kórs og kirkju og stundum afþiljað upp að bita eða þvi sem næst. Oftast voru þær þiljur eða milligerðir eitthvað strikaðar, útskornar effa sagaðar, sömuleiðis var prédikun- arstóllinn skorinn út og oft sett- ur saman úr strikuðum spjöldum. og málaðar ýmislega. Oftast var altarið líka eitthvað prýtt. Ræfrið var súðþakið, en oftast þó meff langböndum og reisifjöl. Ein eða tvær klukkur fylgdu hverri kirkju, þeim var komið fyrir á f jóra vegu: Annað hvort var klukkuport fram- an við kirkjudymar eins og for- skyggni, eða það var sett í sálu- hliðið, eða klukkurnar voru fest- •ar á ramböldum ofarlega á stafní upp yfir kirkjudyrunum, og þaff var tíðast, - en svo voru klukkum- ar stundum hengdar upp inni i framkirkjunni upp af fremsta bit- anum í kirkjunni og stundum enda neðan í hann. Það var samt víst fátítt. Turnar þpkktúst alls ekki og forkirkjur heldur ekki nema & biskupsstólunum, og sjaldan var kross upp af ‘tafni, nema þá á vindskeiðunum, eins og gerðist á stofum, skemmum og bæjardyr- Kirkips* voru víSast hvar og lítiH utn urvHi á þeim, enda voru þær fá« tækar höfðu Htlu úr að splla ... Sáluhlið Árbæjarkirkju.- 8 13. des.: 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.