BFÖ-blaðið - 01.07.1986, Blaðsíða 12

hefur t.d. sýnt sig að mörgum er það ómögu-
legt að neyta áfengis, án þess að af því hljótist
skaði, bæði fyrir viðkomandi og aðra.
Hvað snertir afstöðu okkar til annarra
vímugjafa gilda sömu grundvallarlögmál.
Athyglin má ekki í sjálfu sér beinast að efninu
fyrst og fremst, heldur því hvernig við nýtum
það okkur, til góðs eða ills.
Heilbrigð afstaða í þessu efni mótast því
bæði af trú og skynsemi.
III. Allur maðurinn heill
Að lokum vil ég í stuttu máli minnast á
mikilvægi þess að maðurinn kunni að gera
skil á sjálfum sér, að þekkja sjálfan sig og þá
aðallega að greina sjálfan sig eftir líkamlegri
getu og takmörkunum, tilfinningalegu jafn-
vægi sínu og félagslegu samhengi.
Líkamlegt heilbrigði hvers manns miðast
að því að hann njóti líkama síns sem best,
finni til líkamlegrar getu sinnar miðað við
ástand og aðstæður, sem verði honum svo
hvatning til góðra og uppbyggjandi verka.
Hér er ekki beinlínis átt við líkamlegt heil-
brigði, eins og við erum vön að hugsa það orð,
heldur heilbrigði, sem miðar að jákvæðri lífs-
stefnu. fótalaus maður sagði við mig fyrir
stuttu: „Ég er alveg bráðhress og hef ekki ver-
ið svona frískur lengi.“ Þessi maður fann til
12 líkama síns á jákvæðan hátt og naut þess að
lifa. Hér var sem sé jákvæð afstaða tekin út
frá getu og takmörkunum. Það ber vott um
heilbrigði, trúarlegt heilbrigði.
Tilfinningalegt jafnvægi er ákaflega mikil-
vægt til að andlegt heilbrigði megi haldast.
Því er það afar brýnt hverjum manni að
kunna einhver skil á eigin tilfinningum, rétt
eins og það er nauðsynlegt að skynja tilfinn-
ingalegt ástand annarra sem í kringum okkur
eru. Greining tilfinninga felur t.d. í sér að
þekkja í sundur gleði, kæti, frið, sálarró, sem
oftast er nú auðveldara heldur en að geta gert
skil á neikvæðari tilfinningum eins og reiði,
afbrýði, öfund og ég tala nú ekki um sorg, eða
það sem ég vildi kalla djúpan tilfmningalegan
söknuð. Mörgum reynist erfitt að átta sig á því
án hjálpar, hve djúpstæð áhrif, söknuður hef-
ur á andlegt jafnvægi okkar, af því að hann
brýst svo oft fram í annars konar tilfinning-
um, sem verða ráðandi. Því er hér oft barist á
röngum vígstöðvum. Mannleg hlýja, kærleik-
ur og skilningur skiptir hér auðvitað mestu,
til að jafnvægi náist og það heilbrigði, sem við
öll leitum eftir.
Þá skiptir ekki síst miklu máli að maðurinn
sjái hið andlega og líkamlega í samhengi og
leggi ekki ofurkapp á annað hvort, en van-
ræki hitt.
Of mikil áhersla á hið líkamlega (t.d. ofur-
kapp á líkamsrækt) skerðir andlega heilsu,
andlegt þrek, innsæi og skilning á annarra
högum, þ.e. ýmsar fínni hliðar þess tilfinn-
ingasambands, sem ríkja þarf í millum fólks.
Ofuráhersla á hið andlega getur aftur á
móti slitið okkur úr samhengi við raunveru-
leikann, skert raunsæi, tillitssemi, leitt til
óánægju og þess að maðurinn verði innhverf-
ur og einangrist. Þetta gæti heitið fölsk frið-
þæging í guðfræðinni.
í þessu erindi hefur verið drepið á margt,
sem ég geri mér ljóst að þyrfti meiri
umfjöllunar við. Yfirskrift erindisins kysi ég
helst að hafa: Allur maðurinn heill. Ég hef
reynt að benda á mikilvægi þess að líta á
manninn sem líkama, anda og sál, sem ekki
verði aðskilið, ef heilbrigði á að nást. Jafn-
framt hef ég reynt að benda á mikilvægi þess
að maðurinn sjái sjálfan sig í samhengi við
Guð og menn, og sköpunina í heild, svo að
heilbrigði hans megi varðveitast sem best.
„ . . . verið heilbrigðir í trúnni, kærleikanum
og þolgæðinu.“ (Tít. 2:2). □